|
2000
|
|
|
–Hizkuntza bakoitza estrukturazosatutako sistema zabal bat da, beti ere hizkuntza bakoitzean berezia. Hizkuntzabakoitzak kulturaren arabera eratzen
|
ditu
gizonaren moldeak eta kategoriak. Alabaiñamolde eta kategoria horien bidez mintzo gera; mintzatu ez ezik, naturaleza aztertu erehizkuntzaren hausnarbide horietxen bidez egiten dugu, fenomenu edo lotura hau edohura erreparatuz ala alde batera utziz.
|
|
2001
|
|
|
" Gaur esan diteke, irurogei ta amar urtetako pertsona batek bost aldiz ikusten dituela aldatzen bai ohiturak, bai bere eskuetan erabiltzen dituen tresnak, bai etxe barruko, familia barruko modu guztiak. Gizarteak ogeita amabi aldiz gauza gehiago jartzen
|
ditu
gizon orren eskuetan, jaio zan garaian baiño". Bururatu ote zitzaien hori guztia lehenxeago aipatu zituen gazte haiei?
|
|
|
Zalduna aspaldi utzi zuen jaioterrira atzera itzuli denean, izurrite izugarri batek ilunduak dauzka Suediako lurrak. Izuak eten
|
ditu
gizonengan lotsaren eta prestutasunaren lokarriak. Eta itsasertzean nekeak eragin dion loalditik iratzarri orduko zain dauka heriotza, janzkiak beltz eta aurpegia zurbil, elizgizon baten gisan.
|
|
2002
|
|
|
Floraren kexa ugariei Hopperren Hotel gela (1931) koadroarekin egindako erkaketak gaineratzen zaizkie; horiek egiten dute emazteak sufritzen duen atsekabe eta abandonuaren erreferentzia plastikoaren ekarria. Izan ere, horixe baita Flora, emakume abandonatua, eta Ortega Gassetek Estudios sobre el amor obran (1939) zioen bezala," maitemindutako emakumeak nahiago
|
ditu
gizon maitatuak eragiten dizkion estutasunak usainik gabeko indiferentzia baino".
|
|
2003
|
|
|
Laboraria Jainkoaren obretan hari da, ezen Jainkoak egin
|
ditu
gizon guziak eta laborariaren eskutik hazten ditu. (...) Zeruko ihintzak eragiten ditu uztak edo errekoltak.
|
|
2004
|
|
|
" Hizkuntza bakoitza estrukturaz osatutako sistema zabal bat da, beti ere hizkuntza bakoitzean berezi. Hizkuntza bakoitzak kulturaren arabera eratzen
|
ditu
gizonaren moldeak eta kategoriak. Alabaiña molde eta kategoria horien bidez mintzo gera; mintzatu ez ezik, naturaleza aztertu ere hizkuntzaren hausnarpide horietxen bidez egiten dugu, fenomenu edo lotura hau edo hura erreparatuz ala alde batera utziz.
|
|
|
zerk sortzen ditu hartu emanak eta zerk ebakitzen? Zerk lotzen
|
ditu
gizonak eta zerk alkargandik berezten. Zerk, bistan da, geografiaz gain?
|
|
2005
|
|
|
Beraiek egindako lanak ekarri du neurri handi batean gizonek beraien identitatea zalantzan jartzea. Emakumeek patriarkatuaren aurka egindako borrokak eraman
|
ditu
gizonak gizonen identitatea bera ezbaian jartzera eta beraien jokaerak aztertzera eta kasu batzuetan aldatzera. Nahiz eta oraindik hori gutxiengo batek bakarrik egiten duen.
|
|
|
Eta orain gizonak hasi dira konturatzen ez bakarrik emakumeengan eragiten duten zapalketaz, baita egoera horretan eurek galtzen duten guztiaz ere. Gizon izateko modu horrek eragin negatiboak
|
ditu
gizonen osasun fisiko eta mentalean. «Egiten dugun guztian arrakastatsuak izatera bultzatzen gaituzte, gizonen arteko lehia iraunkorrera.
|
|
|
Bizi honetan, egiten dituen guziak helburu batekin egiten
|
ditu
gizonak, orain, lehenago bezala: helburu hori da zoriona.
|
|
|
Esklaboen sailean egin duen bezala, beste sailetan ere. Printzipio bat atera eta mendeak behar
|
ditu
gizonak gogoaren aldatzeko. Obrak aldiz, erran dugun bezala....
|
|
|
Bietan Dibarrartek agurtzen
|
ditu
gizon eskualdunak azken neurtitzean hitz berdinekin:
|
|
2006
|
|
|
Erakundeak sexu diskriminazioaren aurka borrokatuko du, eta europarrak kontzientziatuko
|
ditu
gizonen eta emakumeen arteko berdintasunaz.
|
|
|
Gizonaren eta emakumearen artean, semea edo alaba... Semeak edo alabak elkartu eta, aldi berean, bereizi egiten
|
ditu
gizona eta emakumea. Jon eta Ane, zeinen indartsuak zareten!
|
|
|
Hori atrilean ondo paraturik, etxea bera anabasa da. Hara, beste bi neska eta mutiko bat
|
ditu
gizonak. Mutikoa hamaika urtekoa, adinaz galdetuta erantzun digunez.
|
|
2007
|
|
|
Azalean: " Gutxienez 32 lagun hil
|
ditu
gizon batek tiroz AEBetan, Virginiako unibertsitatean". 14 orrialdean:
|
|
2008
|
|
|
Benetan esaten dizuet, Silverren grina guztia gure pausoari segitzea zen. Gizon hark egin zituen lanak, makulu gainean saltoka bularreko giharrak lehertu beharrean jartzeraino, sekula ez
|
ditu
gizon sano batek berdindu; sendagilea ere horretan dago. Baina, hala eta guztiz, gu baino hogeita hamar yarda atzerago zegoen, eta itotzeko zorian, gu goi ordokiaren ertzera heldu ginenean.
|
|
|
Maitasun mundutarrean jokabide desberdinak atzematen
|
ditu
gizon emakumeen artean. Gizona da haragizko bekaturako gomita luzatzen duena, gizona da aurrea hartzen duena.
|
|
|
Emiliok: Urak sanotzen
|
ditu
gizonen gihelak
|
|
2009
|
|
|
Gidatzen 10 urte baino gutxiago daramatenek 40 urte baino gehiago daramatenek baino akats gutxiago egin dituzte. Ikerketak ez
|
ditu
gizon eta emakumeen arteko ezberdintasunik agerrarazi, baina nota txarrenak Madrilgo erkidegoan lortu dituzte. Zenbat eta ikasketa gehiago izan puntuazio hobeak lortzen direla ere baieztatu dute.
|
|
|
A gripearen adierazgarriak diren sukarra, eztula, buruko mina eta ondoeza
|
ditu
gizonak. Infekzioa baieztatuz gero, Euskadin ematen den bigarren kasua izango litzateke, izan ere, 30 urteko beste bilbotar bat Gurutzetako Ospitalean egon da apirilaren 25etik A gripeak jota.
|
|
|
esaten du Norak ia arnasestuka, hasierakoa berritzen duen azken esaldian,, baina naizen gizona Bagdaden sortu zen, txikitan amak irakurtzen zizkigun mila eta bat ipuinen orrialdeetan. Izan
|
ditu
gizon horrek bere akatsak, baina zeozer ondo egin badu, hiltzen naizenean norbaitek Lisboara eramango nau eta munduko azken mugako hirian geratuko dira nire errautsak. Han egin bainuen Sararekin amets, eta non egin dugun ametsik ederrena, horixe dugu aberria?.
|
|
|
NARRATOR: (OFF) Hogeita bost urte eman
|
ditu
gizon honek eulien begiak espiatzen. Nola funtzionatzen duten ulertu nahi du, kopiatu eta antzeko zirkuitu elektronikoak egin ahal izateko.
|
|
|
Roberto Etxeberria trikitilari bizkaitar zailduak Juan Ortiz de Zarate orkestra tresan asko jotzen
|
ditu
gizonaz eta Idoia Markaida pandero jotzaileaz lagundutako emanaldia egingo du. Ansa ahizpek kantu emanaldia eskainiko dute eta Edurne Errandonea eta Ander Beldarrain trikitilari gazteek Kristina Solano irakaslearengandik ikasitakoa erakutsi ahal izango dute.
|
|
|
Ablitasen, berriz, 20 urteko gizona atzeman zuten asteburuan, bikotekide ohia telefonoaren bidez jazarri eta mehatxu egin ziolakoan. Delitu berberagatik aurrekariak
|
ditu
gizonak. Urruntze agindua hausteagatik, berriz, 25 urteko gaztea atxilotu zuten Iru, ean.
|
|
2010
|
|
|
Espainiako Poliziak hiru narkotrafikatzaile atxilotu
|
ditu
gizon bat hil dutela leporatuta. Gizona torturatu egin zuten eta bizirik zegoela zatikatu zuten.
|
|
|
Alsaneak ez
|
ditu
gizonak gorrotatzen: «Gizon askok ez dute pentsatu ere egiten Saudi Arabian neska gazteak nola bizi diren.
|
|
|
[IV 43] Jauna bear dan eran amatzeco, ez da asco beraren Ontasun baztergabea ezagutzea, baicic eguin bear dira beraren, eta Elizaren aguinduac; baña eguingo
|
ditu
guizonac oec, oen berriric ezpadu? (A 6)
|
|
|
Orobat, gogorarazten du irakasle izateko duen derrigorra. Paper horren atribuzioa nahiz justifikazioa maiz ageri dira (eciñ alabaña biotzac maite dezaque nolerebait ezagutzen ez duan Ontasuna, baña eguingo
|
ditu
guizonac oec, oen berriric ezpadu?).
|
|
|
Obesitateak arazo ugari sortzen
|
ditu
gizonen eta emakumeen bizitza sexualean, eta, gainera, desertilitate arazoak.
|
|
2011
|
|
|
Zerua hustu zaigu aingeruz ho (r) iek hemen jaiotzean, zeruko jaunak gordeko
|
ditu
gizon egin bitartean.
|
|
|
Mutil lagun ohiak, orain zahartzen hasia, errugabea dela esaten dio, eta fiskalaren laguntzaileak sinetsi nahi dio. Eginahalak eta bi egiten
|
ditu
gizonaren errugabetasuna frogatzeko, eta azkenean askatzen dutenean aspaldiko harremanari jarraipena ematen saiatzen dira. Handik denbora batera, ordea, emakumeari gizonaren erruduntasunaren susmoa pizten zaio.
|
|
2012
|
|
|
Ez egitez, desberdintasunak eta indarkeriak bere hartan dirautela ikusiagatik ez direlako gai manifestatzeko azaroaren 25ean edota edozein erailketa gertatzen denean, horiek emakumeen kontuak direla argudiatuta. Ez egitearen ez egiteak duintasunik gabeko egiten
|
ditu
gizonak. Richard Sennett ek adierazia duenez, gizarteko bizimoduan lan adierazkorra eskatzen du elkarrekikotasunak.
|
|
|
Norbere buruarekiko errespetu handiagoa eta elkarrekiko errespetu handiagoa. Ez egiteak ez dakarkigu inolako onurarik emakumeoi; aitzitik, bere hartan betikotzen
|
ditu
gizon emakumeon arteko desberdintasunak. Zer egiten gaitu gizon emakume, ezpada geure duintasunak?
|
|
|
–Porque, ¿ quién va a dominar a las gentes, sino aquellos que dominan las conciencias de los hombres y tengan el pan en sus manos??. Inkisitoreak esperientzia handia du jendearekin, Jesusek baino hobeki ezagutzen
|
ditu
gizon emakumeak: badaki zoriontsuak izateko horiek mendean lotu behar direla; menderatzeko, kontzientziak joputu beharra dagoela; kontzientziak lotu lotuak edukitzeko sokarik estuena ogia dela.
|
|
|
Gure gizonak, oro har, guztiz zakarrak dira, eta emakume argi batentzat jansanezina izan behar du haien aurrean maitagarri agertu nahirik ibiltzeak. Printzesak oso gogoko
|
ditu
gizon gazteak; printzesatxoak, ordea, nolabaiteko destainaz begiratzen die; Moskuko usadioa berori! Moskun, berrogei urteko gizon zirtolariz soilik elikatzen dira.
|
|
|
Diru horrekin, Nikaraguako Aldea Global kooperatibaren programetan parte hartzen dute. Horren ondorioz, finken titulartasuna aldatu behar izaten da —gizonen izenean—, eta emakumeen eskubideei buruz sentsibilizatzeko jarduerak egiten
|
ditu
gizon eta emakumeentzat. 3 Beste herrialde batzuetako amentzako hornidurak Irudia:
|
|
|
Horretarako ez zegoen hain arrazoi argirik, ezta gutxiagorik ere, guraso askok prozesu osoan betetzen zuten bigarren mailako zereginerako. Gaurko gizonak modu aktiboan parte hartu nahi du haurdunaldian Emakumea lan munduan sartzeak bultzatu
|
ditu
gizon asko haurdunaldiaren, erditzearen eta seme alaben hazkuntzaren mundura. Gaur egun normala da gurasoek prozesuan aktiboki parte hartzeko gogoa adieraztea.
|
|
|
...eskaera baten bila barrura sartu den batean neska lagunak bainu-jantzi gorriaren gainaldea pixkanaka beherantz bular zuri gozoak arratsaldeko eguzki gordinaren menpe utziz alu aldeko lehen bilo beltzak hazten diren mugaraino biltzen, adiskidea neskaren gainera burua makurtzen, bular buruaren koroa gaztainkararen inguruan ezpainak hertsiz titiburua hortzekin estutuz mihi puntaz milikatuz irudikatu
|
ditu
gizonak.
|
|
|
Kamioia hurbiltzean etxola aintzinera agertu zen gizona! Zer
|
ditu
gizon horrek. Hiruhogoi bat urte!
|
|
|
Hauxe gizon peza! Bi metro goratasun omen
|
ditu
gizon honek. Hau dela John Lesley?
|
|
2013
|
|
|
Lehen ipuineko protagonistari bere hiru haurrak hil dizkio senarrak, eta ustekabeko bideetan barrena saiatuko da min jasanezin hori gainditzen. Haurren krudelkeria susmagabea hartuko du gaitzat beste ipuin batean, eta bostgarrenean, berriz, aurpegi desitxuratuak bizitzan ekarri dizkion alde onak eta txarrak aztertuko
|
ditu
gizon batek.
|
|
|
Urtarrilak hamar egun
|
ditu
gizon altua Tamesis ibaia zeharkatzeko erabili duen txalupatik atera denean. Arraunlariari txanpon bat bota eta kapa ez bustitzen saiatzen da.
|
|
|
Lurrarekin genuen loturaren harira izandako mozkorraldiak amaierarik izan ez dezan. Lev Tolstoi-k parabola ederrez erantzun zion «Zenbat lur behar
|
ditu
gizon batek bizitzeko?» galderari. Amaiera adierazgarria du ipuinak, nahi beste lur eskuratzeko aukera duen jaunak, aseezintasunak jota, direnak eta ez direnak galtzen ditu azkenean (Jacobs, 2007).
|
|
|
Hara, haragitu da Jainkoa. Laurogeita hamalau urte inguru izango
|
ditu
gizonak, ezkaratzeko leihotik ogi apurrekin kurloi eta usoak elikatzen dirauenak. –Heuri ere ez dik kalterik egingo zerbait jateak, goseak hilda hago ta?
|
|
|
Oroitzapenak zerrendatu
|
ditu
gizon heldu batek,
|
|
|
Komunera sartu gabe, sukaldeko aulki batean esertzeko aholkatu dio Martak. Bere atzean sumatu
|
ditu
gizonaren pausoak. Gero eta desatseginagoa zaion izerdi lehorraren hatsa.
|
|
|
Negar txikiak egiten
|
ditu
gizonaren besoetan, ez du indarrik kopeta zutik mantentzeko, hark bere gorputzera estutzen du emeki, eta masailarekin laztantzen dio ilea. Zaldiaren abiadura biziak zangoak hozten dizkio.
|
|
2014
|
|
|
Argitalpen honek ikerketa bat egin zuen 2012 urtean. Horren arabera, tripa handia izateak kezkatzen
|
ditu
gizonak. 0 eta 10 arteko eskala batean, 7,3ko kezka daukate.
|
|
|
Lurrinak eta perfumeak aspalditik erabili izan dituzte gizonezkoek. Hala ere, aurpegiko ileak ere lotzen
|
ditu
gizona eta estetika. Bizar osoa, kokospekoa, bibotea, patillak...
|
|
|
Nahiz eta itxuraz zaila dirudien (edo aitortu), guraso batzuek jeloskor jartzen dituzte beren haurtxoak, adituek ohartarazi egiten dute. Jaioberri jaioberri baten etorrerarekin batera, amaren arreta guztia familiako kide berrirantz doa, eta bultzada irrazional horrek harreman horretatik kanpo sentiarazten
|
ditu
gizon horiek. Layo konplexu deritzo horri.
|
|
|
Hala, espainiarren %95ek ikusmena zentzurik baliotsuena dela uste badu ere, azken 12 hilabeteetan, biztanleen %40k baino ez du ikusmen azterketa sakona egin. Dokumentutik hau ere ateratzen da: ikusmen osasuna Espainiako emakumeak gehiago kezkatzen
|
ditu
gizonak baino: % 66k azterketa erregularrak egiten ditu, eta% 57k gizonezkoak.
|
|
|
Bere lehen esaldiak horrela zioen: zenbat bide ibili behar
|
ditu
gizon batek gizon deitu diezaiogun?
|
|
|
Mendeak izan
|
ditu
gizonak bere eredua natural bilakatzeko. Emakumeari dagokionez, Aristotelesek gizon erdia zela aldarrikatzen zuen —gaitasun ezagatik—, Bibliak mina pairatu behar zuen gizonaren saihets eta lagun zorigaiztokoa —Tomas Akinokoaren arabera, emakumea gizon frustratua da—, eta fisiologia modernoak gizonaren organo berak baina modu ezberdinean antolaturik zituena.
|
|
|
Baionan, Helio Santosek ez arranguratzeko erran dio Etien Bonnati, izanen dela boxeo matxa jokatzeko xantzarik oraino; dirua bahituran dela gerla bururatu arte, eta Etien zainartua izanen dela gerlatik itzuleran, aiseago duela garaituko ring gaineko arerioa, gerlan gogorturik giharrak. Santos eta Bonnat mintzo diren karrikatik hur, Bettirik, Genieko zubiaren izkina batean bermaturik, orenak eta orenak egin
|
ditu
gizon saldo horiek Baionarat sartzen ikusten eta haien alde otoizten, bonetaz adio egiten soldadugai gazte horiei guziei, trenez, karrosaz, bizikletaz, zaldien eta mandoen gainean, dilijentziaz, autoz, eta gaineratekoak oinez, heldu diren gazte aldra horiei, eta hain gazte izan gabe ere mobilizatzerat deituak izan diren gizon horiei. Oldeak eta oldeak ikusi ditu Baionarat sartzen Bettirik.
|
|
|
Horrek gauza asko azaltzen
|
ditu
gizonen gainean.
|
|
|
Baina aita izateak aldatzen
|
ditu
gizonak.
|
|
2015
|
|
|
Maniobra azkarrean igo dituzte marinelek trinketeko, nagusiko eta mesanako belak, sokak askatuz eta lotuz zehaztasun harrigarriz. Juan Larrañaga maisuak berriz ere zenbatu
|
ditu
gizonak, badakielako jadanik ez dutela itsasontzia berriro geratuko. Hogeita hamabi gizon doaz guztira.
|
|
|
Agurtu dute aita, adeitasunez. Arropak erantzi eta garbiak jantzi
|
ditu
gizonak, eta segituan eseri da ama alaben ondoan, kontu garrantzitsu bati buruz hitz egin nahi duela aurreratuta.
|
|
|
Seme alabekin eta senideekin oroitu eta topa egin dute, Hurak bidalitako patar botila batzuei esker. Gripeak jo
|
ditu
gizon batzuk, eta sukarraren hatzaparretan utzi ditu egun luzeetan. Flakiak jota, gaixotasunaren menpe erortzen ari dira denak, bat bestearen atzetik.
|
|
|
Tristurak barrena jaten badio ere, aurpegian ez nabarmentzeko ahaleginak egiten
|
ditu
gizon gazteak. Urte askotan egongela honetan txokoratuta ezagutu du aitona.
|
|
|
Esaterako, gaurko laguna Hirigintza Saileko arduraduna da eta, jardunaren berotasunean, zinia gorriz hornituriko glorieta bat agindu dio bere ipurdiaren gorazarrez. Leirek badaki goi funtzionarioak ez duela hitza beteko, dena ahaztuko zaiola ohe nahasia utzi eta prakak gerriraino jaso orduko, baina gustuko
|
ditu
gizon ahaltsuen promesa txoroak, horrexek bihurtzen baititu erakargarri.
|
|
|
Eman al du beste gizon baten eskariz inoiz gizonak amore? Zenbatetan jarri
|
ditu
gizonak jainkoak jainkoekin haserre?
|
|
|
Ilunpeak hartzen
|
ditu
gizonaren aurreko horma pitzatua, mahaitxoa, idazmakina eta liburutegia. Ilunpeak hartzen du jaiotzen ikusi zuen harrizko etxea.
|
|
|
Kale nagusiak hiritik kanpora doan errepidearekin bat egiten duen gunean, altxatzen da gizonaren helburu den eraikuntza bikaina, hiri barrura sartzen direnak eta irteten direnak zelatatzeko edo. Eskailera mailadi bat dago kalearen eskuinaldean, marmol zurizko harmaila zoragarriak; burua jaso gabe igo
|
ditu
gizonak, banan banan; izerdia areagotu egin zaio eta arnasa estutu. Goiko mailara helduta, burua jaso du azkenean, aurrean duen plaza ikaragarria ikusi du, edonori arnasa kentzeko modukoa, gizonak axolagabe begiratu du baina, egoitza horretara heltzeko aurretik duen bidearen azken atala baino ez da berarentzat.
|
|
|
Euskal gene akituen salbabide bakarra haize atzerritar frexkoa da. Martutene-n, adibidez, Lynnek
|
ditu
gizon euskaldun zaharrak aztoratuko, edota Luz perutarrak, eta andre euskaldunei ez Abaitua, ez Iturbe, ez Martin, ez Martxelo, ez Arostegi komeni zaizkie, baizik eta Pedro Ruiz. Hala ere, ez da literaturatik eratorritako beti aintzat hartzeko moduko aholku horietako bat.
|
|
2016
|
|
|
Bere fisikoarengatik balitz, Miarritzeko hondartzak betetzeko adina gizon luke atzetik lerdea dariela. Bere izana, izaera, eta sentsualitateak berak izutzen
|
ditu
gizon gehienak. Bere izua oldarkeriaren gibelean ezkutatzen duen gizona desarmatzen da ona.
|
|
|
Bortxaketen aurkako mugimendu garaikidearen hastapenetan, ikertzaile gutxik aztertu zuten seriotasunez emakume beltzaren egoera berezia, bortxaketen biktima zen aldetik. Orain dela oso gutxi hasi dira horri erreparatzen; hala ere, korapilo historiko batek lotzen
|
ditu
gizon emakume beltzak: gizon zuriek abusuak egin dizkiete emakume beltzei, eta sistematikoki bortxatu dituzte; gizon beltzen kasuan, berriz, bortxaketa kargua arrazakeriaz desitxuratu da, eta, horren aitzakian, elbarritu eta akabatu egin dituzte.
|
|
|
Abenduaren 18an, 12:00etan Jardunen gune berrian. Lev Tolstoi-ren Zenbat lur behar
|
ditu
gizon batek, liburua zatika irakurriko da herriko eragile eta herritarren artean.
|
|
|
Bada jokalari horiek eta jokalari horiek bezalako beste gazte asko inpermeableak izan direla. Poloniako semeak dira, sozialismoak hezi
|
ditu
gizon berriak izan zitezen, eta ezer ez zaie pasa barrura. Niretzat misterio bat da hori.
|
|
|
Oro hauskor da Hain zuzen San Matiuren ebanjelioak aipatzen
|
ditu
gizona, emaztea markatzen duten ahulezia horiek: gose dira, egarri dira, kanpotarrak dira, eri, presondegian.
|
|
2017
|
|
|
pauso baldarrak
|
ditu
gizon bizitzak
|
|
|
Bere entrenamenduan, hitzaren peskizan ibiltzen da bertsolaria: gisa horretara, gogoan hartuko ditu hango eta hemengo hitz eta esamoldeak, eta fonema bakar bat aldatzeak duen potentzialtasunaz jakitun, bereizi egingo
|
ditu
gizon eta gixon, gazte eta gaxte, titare eta titere. Hitanotik berorikara pasatuko da harroxkoa bere tokian jartzeko, eta bipil dabilela esango dio gixonari, alopeziaz edo gimnasio saioez ari den argitzeke.
|
|
2018
|
|
|
Aitona bilobak zahar egoitzako lorategian: erresidentziako kafea etxekoaren aldean eskasa delakoa, igandean Olaizolak txapela jantziko duelakoa eta asteartean Anton (bere gela-kidea) hil zelakoa bota
|
ditu
gizonak, erreskadan. Sentitzen duela bilobak, ea laguna agurtzeko aukerarik izan ote duten.
|
|
|
Arrazoimenak gobernatzen
|
ditu
gizonak, eta, horregatik, beren buruaren ugazaba dira. Horren erakusgarri, gizonak bizimodua nola ateratzen duen azaldu ohi da:
|
|
|
ezkontza da bereizketa sinbolikorako errepikatzen den ekintza bat. Exogamiak patronimoen bidez desberdintzen eta lotzen
|
ditu
gizon batzuk eta beste batzuk. Patrilinealitatea bermatzen da emakume batzuk erritualki kanporatuz eta, trukean, beste emakume batzuk erritualki inportatuz.
|
|
|
Hori ez dago ezkutatzerik. Haren beldurrak irakurri
|
ditu
gizonak, ordea, eta aurre hartu die:
|
|
|
Eta orobat biziak, menderatzen ez duenean, bere baitan sortzen duen gogorik ezagatik ere, amarekin akordatu eta oihuka eta negarrez hasten baita haserre, gauzak aldatzerik, ama hil baino lehen zoriontsu egiterik, kalte hori eragin dutenak hiltzerik izango ez duela pentsatzen duenean. Neskatoaren aurpegia berearen kontra jarririk, hartu egiten
|
ditu
gizonak aiene horiek, zanpatu egiten ditu, haren malkoen desioz, haren suminduraren desioz zoraturik.
|
|
|
Jabetze prozesu bat eman da emakumeengan, eta horrek gizonak mugitu egiten ditu nahi eta nahi ez. Erresistentziak sortu
|
ditu
gizonengan, eta gutxi batzuen artean hausnarketa eragin du. Baina ez dut sekulako aldaketarik ikusi.
|
|
|
–Eta orain? Hainbeste urte pasatu dituk, eta nork markatzen
|
ditu
gizon horien kopetak. Nork ebakitzen dizkie mingainak?
|
|
2019
|
|
|
marmutxa hil bat, hezur bat, luma bat eta abar. Argazkietan hartu
|
ditu
gizon baten gorputz azalaren gainean pausaturik. Oso lan garaikidea da.
|
|
|
Munduko gauzarik onena jakitea da. Horrek egiten
|
ditu
gizonak haundi. Zu ere haundia izango zara, bai, gizon haundia.
|
|
|
Hark erabaki du karguekin aske uztea. 60 urte
|
ditu
gizonak, eta ia 40 urtez aritu da haurrak entrenatzen; 2007tik 2018ko amaierara arte, Basauriko Baskonia Futbol Eskolan. Auzitegietako iturriak aipatuz zabaldu diren informazioen arabera, 2016ko salaketa batengatik inputatu dute.Iazko azaroan eman ziren argitara gertakariak, adingabeen kontrako sexu gehiegikeriei eta tratu txarrei aurre egiteko Garaitza elkarteak egindako bideo baten bidez. Horretan, Pepe Godoy deituriko basauriar batek kontatu zituen duela 36 urte, berak 8 urte zituela?
|
|
|
Emakumearengan, bereizgarri zehazki sexualei beste singulartasun batzuk gaineratzen zaizkie, bereizgarri haien ondorio direnak zuzenean edo zeharka; hormonen lanak definitzen du emakumearen soma. Batez beste, emakumea txikiagoa da gizona baino, gutxiago pisatzen du, hezurdura meheagoa du, pelbisa zabalagoa, haurdunaldira eta erditzera egokitua; emakumeari gantza eransten zaio ehun konektiboan, eta forma biribilagoak
|
ditu
gizonak baino; itxura orokorra, hau da, morfologia, azala, ile sistema eta abar desberdinak dira, nabarmen, sexu batean eta bestean. Emakumeak askoz indar gutxiago du giharretan:
|
|
|
Galdera horiek ez dira berriak inondik ere; erantzunak ere eman zaizkie ugari; baina emakumea Bestea izateak berak auzitan jartzen
|
ditu
gizonek inoiz emandako justifikazio guztiak: gizonen interesen zerbitzuan emanak dira, argi baino argiago, justifikazio horiek.
|
|
|
Gizonak Naturan ditu sustraiak; animaliak eta landareak bezalaxe sortua da; ondotxo daki bizi den heinean existitzen dela. Baina patriarkatua sortuz geroztik, Biziak bi alderdi
|
ditu
gizonaren begietan: bizia kontzientzia da, borondatea, transzendentzia, espiritua; eta materia da, pasibotasuna, immanentzia, haragia.
|
|
|
Askotan, gizonek pentsatu izan dute emakumeak kastrazio ametsak dituela haiei buruz; egiaz, anbiguoa da emakumearen jarrera: umiliatu egin nahi
|
ditu
gizonak, ez deuseztatu. Zehatzagoa litzateke esatea egitasmoak mutilatu nahi dizkiola gizonari, etorkizuna mutilatu nahi diola.
|
|
|
Bereziki,, bizi? izan den emakumeak hobeto ezagutzen
|
ditu
gizonak, zeinahi gizonek baino: ez baitu ikusi haien figura publikoa, baizik gizabanako kontingentea, parekoak inguruan ez dituenean gizon guztiek agertzen uzten dioten hori; orobat ezagutzen ditu emakumeak ere, beste emakumeen aurrean baino ez baitira agertzen modu espontaneoan:
|
|
|
tematzen dira, haurtzaroa mugarik gabe luzatzera jarreran eta janzkeran. Guztiz asebetetzen
|
ditu
gizon baten besoetan neskato bat izateak ostera. Horixe da kanta arrakastatsu honen gaia:
|
|
|
Gerald da, neurri batean, Gudrunen porrotaren erruduna; Paulen ondoan, Miriamek bakarka darama bere zorigaitzaren zama. Miriamek ere gizon izan nahi luke, eta gorroto
|
ditu
gizonak; ez du bere burua onartzen bere orokortasunean;, nabarmendu, egin nahi du; beraz, biziaren emari handiak ez du zeharkatzen; sorgin baten edo apaizeme baten antza izan dezake, baina sekula ez bakante batena; gauzek hunki dezaten, bere ariman birsortu behar ditu aurretik, balio erlijiosoa emanez:
|
|
|
Azken Judizioari buruzko koadro askotan, bularrak bistan eta Kristori erreguka ari zaio Ama Birjina, bere amatasun loriatsuaren izenean. Bere mantuaren tolesetan babesten
|
ditu
gizonen ondorengoak; haren maitasun errukitsua atzetik doakie itsasoetan, guda zelaietan, arriskualdietan. Jainkoaren Justizia makurrarazten du karitatearen izenean:
|
|
|
Haren aurrean makurtzen denean, haragia espirituaren mende jartzen duenean, espirituaren muga haragizkoen barnean segitzen du; auzitan jartzen du gizonen arkitektura gogorren seriotasuna, eta ertzak leuntzen ditu; alferreko luxu bat sartzen du haietan, espero gabeko grazia bat. Samur gidatzen
|
ditu
gizonak beren egiazko kondizioaren kontzientzia apal baterantz, eta horrexek ematen dio haien gaineko boterea; horixe da emakumearen jakinduria etsi, mindu, ironiko eta maitekorraren sekretua. Fribolitatea ere, kapritxoa, ezjakintasuna bertute xarmagarriak dira emakumearengan, zeren kanpoan loratzen baitira, gizonak bizitzeko aukeratu duen baina presondegi gisa sentitu nahi ez duen mundutik kanpo.
|
|
|
Musa bitartekari bat da Sortzailearen eta hark edan behar duen iturri naturalen artean. Emakumearen espiritua sakon sustraiturik dago naturan, eta emakumearen bitartez arakatuko
|
ditu
gizonak isiltasunaren eta gau emankorraren amildegiak. Musak ez du ezertxo ere sortzen berez; sibila zuhur bat da, nagusi baten mirabe bihurtzen dena otzan otzan.
|
|
|
plazer erotikoa objektibatu egiten zaio; gizonaren plazerak, bere presentzia immanentean mamitua izan ordez, izaki transzendente bat du jomuga. ...en gorputzean den denak jotzen du sexu lagunarengana, baina gizona dago beti jarduera horren muin muinean, hala nola egoten baita subjektua, oro har, hautematen dituen objektuen eta darabiltzan tresnen aurrean; autonomia galdu gabe proiektatzen du bere burua bestearengana; emakume haragia harrapakin bat da gizonarentzat, eta bere sentsualitateak objektu orori eskatzen dizkion ezaugarriak atzematen
|
ditu
gizonak haragi horretan; dudarik gabe, ez du lortzen haietaz jabetzea, baina heldu egiten die gutxienez; laztanak eta musuak nolabaiteko porrota dakarte, baina pizgarria eta pozbidea da porrot hori bera. Amodio saioak bere bukaera naturalean aurkitzen du batasuna:
|
|
|
dilema onartzen duen emakume hori: botoa emango balu, emakumeak bere xarma galduko luke; aldare batean dago, eta ez dadila jaits hortik; badu zer galdurik, eta irabaztekorik ezertxo ere ez, hautesle izanez gero; ederki gobernatzen
|
ditu
gizonak boto paperaren beharrik izan gabe ere, eta abar. Larritasun doinu handiagoz, familiaren interesa aipatzen da:
|
|
|
Kideetako bakoitzaren joera psikologikoen arabera orekatzen dira harremanak, eta egoera osoaren arabera. Batek bestea laguntzen edo mantentzen badu, bere egiten
|
ditu
gizonaren funtzioak: babesle tiranikoa, erraz engainatzeko moduko gizajoa, subirano errespetatua, edo, batzuetan, baita proxeneta ere; nagusitasun moral, sozial edo intelektualak autoritatea emango dio askotan; nolanahi ere, gehien maitaturikoa pribilegio batzuez gozatuko da, gehien maitatzen duenaren amodio kartsuak ematen dizkion pribilegioez, hain zuzen.
|
|
|
Berdingabea. Ispiluko islan itotzen den emakume bakoitza erregina da espazioaren eta denboraren gainean, bakarra, subiranoa; eskubide guztiak
|
ditu
gizonen gainean, fortunaren, loriaren, boluptuositatearen gainean. Marie Baxkirtseff hain zegoen bere edertasunaz horditurik, non bere hartantxe betikotu nahi baitzuen ezin suntsituzko marmol batean; hala, bere burua eskainiko zion hilezkortasunari:
|
|
|
Nolanahi ere, desafiozko jarrerak, hain ohikoa emakume estatubatuarren artean? gogaitu egiten
|
ditu
gizonak, mendean hartu baino gehiago; gainera, gizonek berek eragiten dute jarrera hori, beren mesfidantzaz; onartuko balute pareko bat maitatzea, eta ez esklabo bat, nola onartzen baitute harrokeriarik eta gutxiagotasun konplexurik gabeko gizonek?, emakumeak gutxiago arduratuko lirateke feminitatea zaintzeaz; naturalagoak izango lirateke, soilagoak, eta, halako nekerik gabe, gutxiago kostako lit...
|
|
|
emakumeak ezin du ezeztatu gutxiagotasun hori ez baldin badu gehiagotasun maskulinoa deuseztatzen. Ahaleginak egiten
|
ditu
gizona mutilatu eta menderatzeko; kontra egiten dio haren esanari, ukatu egiten dizkio egia eta balioak. Baina, horrela, bere burua defendatu besterik ez du egiten; ez esentzia aldaezin batek eta ez hobenezko hautu batek kondenatu dute immanentziara, gutxiagotasunera.
|
|
|
Tarte bat daukate oraindik Ibailuzearen deltaren adarretako bat zeharkatzeko zubiraino, baina Aizeren begi zoliak berehala hauteman
|
ditu
gizon armatuak, soroetatik bide nagusira irten aurretik. Zubia harrizkoa da, ez oso luzea, adar batetik desbideratutako kanal artifiziala, hirian sartzen dena, gainditzeko derrigorrez gurutzatu beharrekoa.
|