|
2000
|
|
|
adierazi
|
digu
Agurtzane Intxaurragak.
|
|
|
Guztira hamar animalia deskribatzen dizkigu, bakoitza kapitulu labur batean. Batzuetan animalia horrekin izandako esperientzia edo gertakizunen bat kontatzen
|
digu
. Eta bestetan, berriz, bera sartzen da animalia horren larruan, bizipenak gordintasun handiagoz erakusten dizkigularik
|
|
|
Otaltzuko lepoan bertan, Jaurerria mugatzeko altxatu zen harlauzazko hesia ikusiko dugu lehen aldiz, igoera osoan jarraituko duguna. Mallurketak ikusmira ederra eskainiko
|
digu
: Bertiz, Legate, Belateko mendiak, Mendaur.
|
|
|
azaltzen
|
digu
Jose Mari Zubiaurre zuzendariak.
|
|
|
azaltzen
|
digu
Joseba Martinek. Bere ibilbidea «La jungla sonora» musika saioari atxikia egon den arren, jakin bazekiten kultura oso begikoa duela.
|
|
|
Eta ez sagar mota osoa errekuperatzeko bakarrik. Larrañagak adibide gisa amerikarrek artoarekin egindakoa aipatzen
|
digu
: " Arto mota onenak aukeratu zituzten eta gainerako motak galtzen utzi.
|
|
|
Behin sagarrarekin abiatuta, sagar zukua, sagardoa eta sagardoz izeneko pattarraz hainbat argibide eman
|
digu
sendagileak. Sagar zukua osasun arazoak dituzten" txikiteroei" gomendatzen die eta 14 urtetik beherakoei sagardoa ez edateko aholkua eman digu.
|
|
|
Behin sagarrarekin abiatuta, sagar zukua, sagardoa eta sagardoz izeneko pattarraz hainbat argibide eman digu sendagileak. Sagar zukua osasun arazoak dituzten" txikiteroei" gomendatzen die eta 14 urtetik beherakoei sagardoa ez edateko aholkua eman
|
digu
. Sagar pattarra berriz ez dio inori gomendatzen.
|
|
|
eman
|
digu
ortan;
|
|
|
Irudimena askatu eta Rio de Janeirora joan nahi dugula esan diogu agenteari. «Ez du merezi» esan
|
digu
berehala. Prezioak izugarri garestitzen dira ihauterietan eta hotel ona topatzea garrantzitsua omen da, gainera.
|
|
|
Zertarako busti ezertan? Barruak ez
|
digu
eskatzen ikasleekin nahastuta ibiltzea, adin desberdintasuna ote duela berrogei urte ez eta oraingook duguna. Gainera ikasleak moxkortu egiten omen dira eta, inork ikusita ere!
|
|
|
azaltzen
|
digu
Jose Maria Unsainek.
|
|
|
Guggenheim ek egunero erakusten
|
digu
zer izan zen hura eta zer den fundazio pribatu bat. Oraintsu, sarrerak ehuneko berrogeita hamarra garestitzea erabaki du.
|
|
|
1933ko martxoaren 3an, Atano II.a eta III.a, Echave IV.a eta Urcelayren aurkako partida bukatzear zegoenean, bat batean sutea piztu zen. Gertaera honen lekukoa izan zen Miguel Pelay Orozcok «Pelota, Pelotari, Fronton» liburuan ederki kontatzen
|
digu
.
|
|
|
Beregana hurbildu eta euskal erotismoaren urritasunaren zergatiaz galdetu diogu. Arrazoi orokorra aipatu
|
digu
: euskal literatura txikia da eta ez die toki askorik egin genero espezifikoei.
|
|
|
Zer dela eta hainbeste apaiz antologia erotiko batean? Elexpuruk azalpen sinple eta lojikoa eman
|
digu
: «
|
|
|
Bere burua Fernando Katolikotzat duen Aznarrekin hitz egitea zaila da. Espainiar eskumaren defendatzaile sutsua dela erakutsi
|
digu
Aznarrek. Aznar espainol nazionalista gisa ari da.
|
|
|
Hala ere, Iruñean bildu ginenoi, beste euskaltzale askori bezalaxe, azken urte hauetan euskara Euskal Herriko egoeraren gainetik balego moduan, hizkuntza neutroa balitz bezala, jarduteko joerak, kezka sortzen
|
digu
.
|
|
|
azaltzen
|
digu
Iñaki Pangua «Zine oro» saioko zuzendariak. Oraingo ekimenak hala ere, gazteria erakarriko du batik bat, oso zaila baita filmak erdaraz ikusteko ohitura duen jendearen
|
|
|
Lausotuta geratu da garai bateko euskara sintetiko hura, euskaltzale amorratuenei ere katez aldatzeko gogo bizia pizten ziena. Egun aldiz, euskaratutako film batek ez
|
digu
belarriko minik sortuko.
|
|
|
argitzen
|
digu
ETBko euskara saileko Asier Larrinagak. Era berean, erdaraz modu batera erraz esaten dena, gero, euskarara itzulita, oso maila jantzian geratzen da.
|
|
|
Auzo gehienetan bezala pilotalekua ere bada Azkizun. Auzotik ikus genezakeena oso zabala da eta inguruetan bueltatxo bat emateak gehiago ikustea baimenduko
|
digu
. Itsasoa, beti da ikuskizun paregabea, baita hemendik ere.
|
|
|
Sting ek oso konpositore eta interpretatzaile bikaina jarraitzen du izaten. Oraindik Grammyak irabazteko gai dela erakutsi
|
digu
. REM taldeak disko gogoangarriak egiten jarraitzen du.
|
|
|
Gizakiaren bakardadearen gaineko hausnarketa du erraietan. Ez da ordea, ohiko iritzi trukaketa, ezta bakarrizketa bat ere; narratzaile batek gertakarien kontaketa egiten
|
digu
. Protagonistak jazz munduko pertsonaia baten ezaugarriak dituenez, zer hobe horretarako Iñaki Salvador baino, istorioak bere neurrira egindakoa dirudi-eta.
|
|
|
Aurrera jarraituz gero: " Maite ditut maite gure bazterrak lanbroak izkutatzen dizkidanean, zer izkutatzen duen ez didanean ikusten uzten....." Hala ere, makina hotsak lanbro artean zer dagoen esaten
|
digu
eta behe lainoarekin ikusi ez arren hor daude haize errotak. Beruete eta Leitza artean 32 errota daude, 1996an eraikitakoak, bakoitzak 600 kilowatt eko potentzia du eta bere ekoizpena izugarria omen da.
|
|
|
Horri jarraiki, Euskal Herriko artista eta teknikari asko dago atzerrian lanean; hein batean berreskuratu nahi dira, eta bere lanaren zati bat hemen egiteko aukera eskura jarri nahi zaie. Sarobeko zuzendariak bere iritzia eman
|
digu
honen inguruan: " Nik profesionalak atzerrira joaten jarraitzea espero dut, denontzat onuragarria baita.
|
|
|
Sarobe ari da plana burutzen, eta Oarsoaldea Garapen Agentziak babes teknikoa ematen dio. De Santiagok plana zertan den azaldu
|
digu
: " Orain kokapena, diseinua eta gestio politikoa definitzen ari gara".
|
|
|
Horiexek baitira, hain zuzen ere, euskararen transmisiorako ezinbesteko tresnak. EHEko kide Unai Break honen inguruan zera esan
|
digu
:
|
|
|
Bestalde, enpresa honen azterketan ikusten denez, Espainian SER besteek baino askoz entzule gehiago ditu. " Deigarria da COPE, Onda Cero edo Radio Nacionalek izan duten beherakada" azaltzen
|
digu
Karmele Eraso Herri Irratiko gerenteak. EGMk bere neurketak hiru hilabetero etxez etxe egiten ditu inkesta baten bidez. CIESekoa aldiz, etxe ezberdinetan jartzen diren neurgailuen bidez egiten da.
|
|
|
Gasteizko Legebiltzarreko talde sozialistaren eledun berria da ETAk hil zuen Fernando Buesaren zeregina hartu ostean. Bake eta normalizazio prozesua eta eraikuntza nazionala edota independentzia ezin direla nahastu adierazi
|
digu
Rodolfo Aresek. Fernando Buesaren hilketak zein neurrian baldintzatu du hauteskunde orokorren ostean PSE EEk Gasteizko Legebiltzarrean daraman oposizio politika?
|
|
|
Txotxongilo taldea 1971n sortu zutenetik, haurren marrazki eta gutunak dira jarraitzeko adorea ematen dietena. Bere etxean hartu gaituenean baxu hitz egiteko esan
|
digu
Enkarnik, bere panpinak oraindik lo daudela, Kubako Matanzas jaialditik itzuli berri. Manolo haientzako gosaria erostera joana da.
|
|
|
Bertan, eragile instituzional, politiko, sindikal eta sozialez gain, herritar orori luzatutako proposamen argia dago: Gure herriaren hitza eta erabakiak errespetatuak izan daitezen konpromisoen areagotzea eskatzen
|
digu
.
|
|
|
" Bertakoak nazka nazka eginak gaude egoera honekin. Edozeini galdegin eta gauza bera esango dizu" eta dendako leihotik Brazomar hondartza ingurua, etxe berriz josia dagoena seinalatu
|
digu
, Bilbo Handitik etorri direnak han bizi direla esanez. Osasungintzaz aritu ondoren garraioaren gaia aipatu du.
|
|
|
Bilbotarrentzako etxeak egiten ari omen dira. Aldamiotik bederen langile batek hori esan
|
digu
.
|
|
|
Udal ordezkariak, hala ere, ez dirudi oso prest daudenik bizkaitarren arazoaren inguruan hitz egiteko. David San Miguel turismo zinegotzi sozialistari bere iritzia eskatuta zera erantzun
|
digu
: " Oso iritzi ona dut bizkaitarrekiko.
|
|
|
Martin Ugalde Kultur Parkeko kudeatzaileek jada hitz egin dute zenbait enpresarekin, eta beren egoitza bertan jartzeko asmoa azaldu duenik ere bada, Mikel Arrizabalaga parkeko kudeatzailearen esanetan: " Dozena erdi batek dagoeneko asmoa adierazi
|
digu
". Hala ere lanak bukatu arte eta eskaintzaren, alokairuen eta zerbitzuen berri zehatza eman arte ez dute jakingo parkera bilduko direnen kopurua.
|
|
|
Bigarren, energia aurreztea ahalbidetzen du. Sistemaren" garunak" elektrizitatea edo bestelako energiak erabiltzerakoan, gau tarifak eta uneko eskaintzak kontuan hartuz, dirua aurrezten laguntzen
|
digu
. Hirugarren, etxearen segurtasuna kontrolpean izango dugu.
|
|
|
Ezkon-bizitza amaitzeko arrazoi eta aukera sorta eskaintzen
|
digu
" Ez da hain erraza" k. Protagonistaren irudimenean zehar egiten den ibilbidea da, ikusleak bere burua irudikatua ikus dezan.
|
|
|
Aipatzekoa da, bestalde, Jose Ibarrolaren eszenografia, kolore neutroak erabiliz, jendearen irudimena ez lausotzearren. Halaxe, Tolosako Leidorren bildutako publikoak amaieran eskaini zien txalo zaparrada luzeak (agurtzera hiru aldiz atera zitezen behartuz) lan honek izango duen ibilbide distiratsuaren tamaina ematen
|
digu
|
|
|
" Duela urtebete kasualitatez Forum for Basque Critical Studies aurkitu nuen. E posta bat bidali nuen eta horrela sartu nintzen IBSn", esan
|
digu
garai hartan Renon irakasle zen Cameron Watson institutuko kideak. Egungo Euskal Ikasketen Institutua bi proiektu elkartzearen ondorio da; hala nola, aurreko IBS, hizkuntzalaritza kognitiboa eta etnozientziako adituak biltzen zituena, eta Forum for Basque Critical Studies (Euskal Ikasketa Kritikoetarako Foroa), gizarte eta kultura ikasketak jorratzen zituena.
|
|
|
Hala ere, komunitate finkatuagoa eraikitzen ari da. Euskal Elkarte honen iraupena esandakoaren isla da", jakinarazi
|
digu
Galfarsorok.
|
|
|
Izenburutik beretik ageri denez, begi onez ikusten gaitu Mark Kurlanskyk. Euskaldunak euskaraz ez dakien euskaldunak egin lezakeen moduan idatzi
|
digu
liburua. Ez da debaldekoa liburuaren izenburutarako Gabriel Arestiren" Nire aitaren etxea" erabili nahi izatea, eta Iratzederren poemak ere ingelesera itzultzen jardutea, nahiz azkenean bestelako izenburua erabaki.
|
|
|
Egungo gatazkaren hasieratzat jotzen dira 1968an auzo honetan bi egunez sortutako istiluak, eskubide zibilen aldeko manifestazio baten ondoren. " You are now entering Free Derry" esaldiak egingo
|
digu
ongietorria, eta segituan 1972ko Igande Odoltsua oroitaraziko digun mural bat aurkituko dugu, soldadu britainiarrek hildako 14 lagunen irudiekin.
|
|
|
Axkar ikusi eta antxintxiketan itzuli gara, baina garaiz: ferriak ez
|
digu
ihes egin.
|
|
|
Atentatuak hasi ahala, egoera politikoa oso zaila bilakatu da eraberritze prozesu batean diharduen EA bezalako alderdi batentzat. Esaterako, Gasteizko Gobernuan egonik aurrera eraman nahi genuen hainbat ekimen eramaten eragozten
|
digu
indarkeriak berriz ere. Alegia, indarkeriaren arazoari irtenbide eman nahian betebehar eta denbora gehiegi eskaintzen dio gaurko zeregin politikoak.
|
|
|
Bai. Horretan gizarteak alderdi politikooi suspentso borobila eman behar
|
digu
. Denok aitortu behar dugu egindako akatsak, baina denok, jakina.
|
|
|
Euskal Herriak bere ordezkaritza izan dezan nahi dugu. Maastritchteko eta Amsterdameko itunaren arabera ari gara; 200 artikuluaren arabera, gurea bezalako herriek eta beren gobernuek ordezkaritzak izan ditzaten, baina Espainiako gobernuak behin eta berriro ukatzen
|
digu
aukera.
|
|
|
Europako Legebiltzarrean ulergaitza da PPko zinegotzi bat hiltzea. Horrek lana izugarri eragozten
|
digu
. Inoiz edo behin, bilkura bat izan eta ordu bat eman behar dut gure jarrera zein den argitzen.
|
|
|
Kontua da bat direla etika eta politika, bereiztezinak. Utz dezagun zirrikiturik ttipiena ere bien artean (dela etika politikaren gainetik jartzearren ustezko moral unibertsal batek nahi izanen lukeena, dela aginte politikoa etika naturalaren interprete izatearren Hobbesek nahi zuena), eta Makiabelok deituko
|
digu
etxeko atean, noiz era guttienik ustean, estatu arrazoia makila gisa astinduz. " Beste inori ezean, hiriko agintariei dagokie iruzur egitea, arerio zein hirikideei buruz, hiriaren onerako, honelakorik beste inori ez dagokio".
|
|
|
" Parte hartzaileek irekita egon behar dute talde dinamikan sortzen diren ekimenetan murgiltzeko. Guk, jakina, iradokitu egiten dugu, ikasleek, hasierako lotsa eta beldurra gaindituz, sentsazioak elkarrekin landu eta senti ditzaten" argitzen
|
digu
Eli Olaskoaga sexologoa eta Hirusta kolektiboko kideak.
|
|
|
Arlo gehienak jorratzen dira: Clown, bufoia, artearen komedia, errealismoa, musika, akrobazia eta abar" azaltzen
|
digu
Asierrek. Tartean, hala ere, Goenkalen aktore gisa jarduteko aukera izan eta, diru premian, etenaldi bat egitea erabaki zuen Sevillako ikasketei berrekin ahal izateko.
|
|
|
" Jendeak auto sakramental batekin nahastu izan du obra, baina ez da horrela. Donejakue bidearen inguruko antzezpena baino ez da", argitu
|
digu
Armendarizek. Egia da halaber, Gilen eta Feliziak Santiago bidea egin zutela.
|
|
|
Ikusmina piztu du Zuberoan Pier Paul Berzaitz muskildiarrak idatzi pastoralak, emakume bati eskainitako lehena baita duela 20 urte Etxahun Iruriren" Iparragirre" pastorala Urdiñarben egin zenez geroztik. " Hura ere ez zen sobera ongi hartua izan, baina Etxahun Iruri egilea aitzineko urtean hil zelako edo, pastoralean emakumeak kargua hartzea errespetatu zen", kontatu
|
digu
Berzaitzek. Pastoralgile berritzailea dugu Pier Paul.
|
|
|
UEUko hitzaldi bat dago Saizarbitoriarenaren jatorrian; lanketa pausatuago bat, aldiz, Lertxundirenean. Lertxundirenak euskararen inguruko eztabaida ordenatzeko planoa, gidoia, ezartzen
|
digu
, eta euskara zehar lerro erabatekoa da gure gizartean, liburuan ongi frogatzen denez. Saizarbitoriarena, berriz, eskarmentu pertsonalari lotuago dago, eta intuizio aberasgarriz (gauzak ikusteko modua aldarazten diguten intuizioak dira, nire hiztegian, aberasgarri).
|
|
|
" Ikusi genuen Zamudioko euskara gorde behar zela eta komenigarri izango zela batuta edukitzea. Hemendik denbora gutxira bertoko pertsona euskaldun nagusiak ez direlako gure artean egongo eta" arrazoitu
|
digu
Alberto Martinez de la Cuadra Lagatzuko kideak. Bestenaz, Bizkaia partean gure hizkuntzak tokian tokiko euskararen galera eta erdararen nagusitzearekin tupust egin ez eze, aurre ere egin behar dio, etorkizunean gaur bezain bizi iraun gura badu bederen.
|
|
|
Eta arestian esan bezalaxe, Arrasatetik hedatuko bada ere, Bergara, Oñati eta Aretxabaletan ordezkaritzak ere taxutu dituzte plato baten gisara jarrita. Udazkenetik aurrera aldiz, Goitb bailara osora zabaltzen denean, Bergarako eta Oñatiko ordezkaritzetatik zuzenean sartzeko aukera ere izango da," baina oraingoz, Aretxabaletatik bakarrik" agertu
|
digu
Jon Aldanondo Goienako teknika arduradunak. " Beste bi adarrak abiatzeko, alegia, Bergarakoa eta Oñatikoa, inbertsio handiagoak egin dira; baina horretarako, erakunde publikoekin hitzarmenak lotu dira".
|
|
|
XX. mende hasierako Iruñeko botika bati buruz ari da Gabriel Biurrun" El coqueto Don Sancho Sanchez" liburuan. Bi liburuxka aitzakia, Uruguain jaiotako nafarrak garaiko Iruñea deskribatzen
|
digu
.
|
|
|
" Irratilari berri hauek askatasun osoa dute nahi duten formatoa asmatzeko. Gainera, gu ez gara sartzen haiek adierazi nahi duten gauzetan", adierazi
|
digu
Isabele Barreitx kazetariak.
|
|
|
Azkenik, joan den urteko kolaboratzaileetako batzuk bertan izango dituzte lagun eta bestelako pertsonaia interesgarriak ere aktore, idazle, musikari, kirolari... gonbidatuko dituzte. Andoni Aizpuruk, bere aldetik, hainbat gai eta albiste aztertu eta azaltzeko adituak ekarriko ditu saiora, eta horrez gain, hainbat atal berri eskainiko
|
digu
, hala nola," supereuskalduna" Euskal Herrian gertatu bitxikeriei lekua uzteko. Euskadi Gazteako esatariak ere lagun izango ditu, azkeneko musikaren ingurukoak aditu ahal izateko.
|
|
|
Andoni Aizpuruk, bere aldetik, hainbat gai eta albiste aztertu eta azaltzeko adituak ekarriko ditu saiora, eta horrez gain, hainbat atal berri eskainiko
|
digu
, hala nola," supereuskalduna" Euskal Herrian gertatu bitxikeriei lekua uzteko. Euskadi Gazteako esatariak ere lagun izango ditu, azkeneko musikaren ingurukoak aditu ahal izateko.
|
|
|
Erreferenduma garai berri bati hasiera emateko baliatu nahi dute, beraz. Xabi Larralde ABko eledunak honela azaldu
|
digu
erreferendumaren karietara talde honek burutu nahi duen kanpaina: " Ipar Euskal Herrian, herri eta hizkuntz baten iraupena jokoan dago.
|
|
|
Bigarren fasean, berriz, legeak egiteko boterea gauza liteke. Noski, horrek Konstituzioaren aldaketa ekarri behar luke", adierazi
|
digu
Xabi Larraldek.
|
|
|
Saioak zineari buruzko egunero gertatzen direnen berri emango
|
digu
, albisteak, estreinaldiak eta abar, eta Iñaki Pangua zuzendariaren esanetan: " Helburua Euskal Herrian burutuko diren zinema estreinaldi guztien berri zabala ematea da, filmaketei buruzko erreportajeak, izarrekin elkarrizketak...".
|
|
|
Momentuz ez dute horren ondorengo urratsik antolatua: " lehenengo lehenengoa", baina Gazte Asanbladan bertan 100 bat gaztek parte hartzen dutela eta Gaztetxeak dagoeneko 14 urte bete dituela aitortzen
|
digu
, beraz ez dirudi esatari eta azpiegitura aldetik arazo handirik izango dutenik: " programazioa asanbladakoen artean banatuko litzateke; pertsona batzuek musika landuz, beste batzuek politika, hurrengoek, berriz, gazteon arazoak...".
|
|
|
Hori bai, nahiz eta programazioa oraindik zehazturik ez izan, hizkuntza nagusia, zalantzarik gabe, euskara izango dela aurreratzen
|
digu
.
|
|
|
Gazte hauek 200.000 pezeta behar dituzte ekimenari aurre egin ahal izateko: " Goierri osoan entzunak izatea ahalbidetuko digun emisora erosi nahi dugu, baina ez dugu berau lortzeko eperik jarri, lortzen denean lortuko dugu eta kitto" azaldu
|
digu
Aitorrek.
|
|
|
Artikulu sorta honetan Mikel Bringasek (osatu berri den Euskadiko Selekzioko arduradun teknikoa eta Pilota Federazioko zuzendari teknikoa) munduan zehar eginiko bidaietan Kanariar Uharteak, Brasil, Valentzia, Bolivia eta Argentinan ezagututako pilotaren errealitatea deskribatu
|
digu
. Hego Amerika eta Espainiatik Afrikaranzko bidea ere hartu dugu Reunion irlan jokatuko baita urriaren 28tik azaroaren 5era bitartean 22 urtez azpiko Munduko Txapelketa.
|
|
|
Beste joko batzuekin, eta gure pilota joko mota zaharrenekin duen antzekotasunak pilota joko guztien jatorri komuna iradokitzen
|
digu
|
|
|
" Iaztik kontua geldi dauka hemengo gobernuak, Madrilekin Telekomunikazio proiektua dela-eta, bitartean galera handiak ditugu guk. Antza, lizentzien kontua berriz planteatu gura dute, PSOE inguruko jendeari emateko edo" esan
|
digu
Xuan Xose Mariñok," egun lurralde txikia baina biztanleriaren% 50era heltzen gara Uvieutik, eta lizentziarekin% 80tik gora heldu eta Internet bidez emitituko genuke".
|
|
|
ETAk Luis Portero Andaluziako fiskalburua hil ondoren eta Ibarretxe lehendakariak ETAren kontra manifestaziora deitu aurretik solastatu ginen EAJko Joseba Egibar bozeramailearekin. Zurrunbilo politikoaren erdian EAJ alderdi guztien jomuga dela esan
|
digu
. Lizarra Garaziko Akordioa indarrean zegoen garaian gertatutakoaz hausnarketa egin al du EAJk?
|
|
|
Gure interrogatorioan hamaika kolpe saihestu ditu baina ez da bere lurretan satortuta ibili. Originaltasunaren kasu misteriotsua itxita inkognita bakarra utzi
|
digu
argitzeke: egia esan ote du edo saiakera bat izan da dena?
|
|
|
erabakitzeke zuelarik elkarrizketatu genuen Gipuzkoako alderdi sozialistaren Manuel Huertas idazkari nagusia. Politikaren une hau mugarria dela adierazi
|
digu
. Ibarretxe lehendakariari PSE EEk jarritako zentzura mozioa, iraganaren eta geroaren arteko mugarria kontsidera al daiteke EAEko politikagintzan?
|
|
|
Abiadurarengatik ala momentu politikoarengatik izan dadin, horren zentzua ulertzen ez den ber, harremanak ez dira aldatuko. ABren sortzeak antolaketa berri bat ekarri
|
digu
, politikan aritzeko tresna gehiago, jende gehiago, prentsan agertze gehiago, baina ororen buru emaitza berdinak eta tokian tokiko jendearekiko harremanetan aldaketarik ez. Eremu hori dugu lantzekoa bizitza abertzale bat sortu behar baita herrietan, euskararen desagertzearekin euskal nortasuna urtzen ari baitzaigu eta hau ez da biltzar nagusietan boz batzuen bitartez trenkatzen, eguneroko lanarekin baizik.
|
|
|
Itz jokuetan trebetasuna, azti mentalidade bat azalduaz; itzen soiñuz, besterik gabe, irudimen relazio errikoiak sortzen dituala. Ta gero, txalapartaren ritmoa erakarriaz, itzen bidez zuraki tankaren ritmoa entzun arazten
|
digu
, sensazio berri batetan. Ikus bere poesi estilizatua:
|
|
|
Bera mundu osora zabaldu da eta Estatua Hizkuntza Nazioaren eredua finkatuta zegoen lekuetan askapen mugimendu zahar berriak sortu dira. ...sozialismo errealaren jausi aldiaren oinarrian dugu; Jugoslabiako herrietan gauzatutako gerrak, Txetxeniako lehen eta bigarren guda, Irlanda, Euskal Herria, Eskozia, Belgika, Korsika eta abar Europan; Palestina, Kurdistan, Berberia eta Sahararen azpian iraultzen dituen egungo 30 gerra inguru Afrikan; dozena herrien matxinada Asia osoan zehar eta Amerikako indigenen esnatze prozesuak argi erakusten
|
digu
munduko protesta sozial eta politikoan fenomeno honek duen garran tzia.
|
|
|
Ez zurea ongi edo gaizki ateratzea. Ofizioak agintzen
|
digu
halako tolerantzia bat izatea, derrigorra da, eta derrigorra esatean ez da gauza gogor bat, da gauza polit, atsegin eta gratifikantea. Nahiz eta ados ez egon, egun hartan izango gara kontrario baina lagunak.
|
|
|
Demagun: Ibon Sarasolak esan
|
digu
motxila" bizkar zorroa" esan behar dela. Ongi dago.
|
|
|
Bestalde, ibilbide honen hasiera eta amaiera behingoz leku berean izango da, urte batzuetan Gipuzkoako hiriburu izan zen Tolosa historikoan. Horrela izateak ibilbide berean Tolosaldeko zati bat ezagutzeko aukera emango
|
digu
, eta Aralar igaro ostean, baita Goiherri gipuzkoarretik itzultzeko parada ere. Gipuzkoako izaeraren bi eskualderik adierazkorrenetakoak bisitatuko ditugu.
|
|
|
XVIII. mendeko arku neoklasiko honek gaur egun alde zaharrerako ongi etorria ematen
|
digu
, harresi zaharretako ate batek betetzen zuen lekuan kokatuz. Arkua igaro bezain laster, eskuinetik ibairantz zuzentzea gomendatzen dizuegu, bertatik oso ikustaldi polita izango dugu-eta.
|
|
|
Pasiloetan emakume bat topatu eta idazkaritza non den galdetu diogu. Ez duela ulertzen erantzun
|
digu
gazteleraz eta ez da harritzekoa; Basaurin %94 inguru erdalduna da. Haurra gelan utzi berri duen ama hau ere bai.
|
|
|
Sokaz eta gomaz jarduten dugu, eta dantza eta kantua landu ere bai. Testu eta espresio laburrak baita ere", adierazi
|
digu
Pantxo irakasleak.
|
|
|
Eta kasu gehienetan, dugun buruhausterik handiena ez delako euskara nafarra, giputza edo bizkaitarraren arteko zera hori, euskararen eta gaztelaniaren (edo frantsesaren) arteko gatazka baino. Koldo Zuazok gogorarazten
|
digu
euskara batua ez zela asmatu euskalkiak ezgauza zirelako, zazpi herrialdeetako euskaldunek batak besteari eroso ulertzeko baizik. Baina uste oker horrek, bere aburuz, norberaren euskaran konfiantza galtzera, eta gurasoen eta seme alaben arteko hizkuntza loturaren etenera, hots, hizkuntza sena garatua ez izatera eraman gaitu.
|
|
|
Frantziako instituzioek oso hurbiletik jarraitzen dute afera, ekonomia eta pertsonen osasuna baitago jokoan. Akitania osoan zabaltzen diren Champion saltoki handietako" Guyenne et Gascogne" kateko Indaburu arduradunak honela erran
|
digu
: " Krisia iragaiten ari da emeki.
|
|
|
Pentsatu eta sentitzen zuena suharki defendatzen jakin zuen pertsona dugu Gabriel Aresti, kosta ahala kosta barruan zeramana besteoi islatzen saiatu zen gizona, eta bere izateko era horrengatik, lagun handiak lortu zituen bizitza honetan... baina baita arbuiatu, zokoratu eta iraindu zuenik ere, Angel Zelaietak berridatzi duen biografia honetan garbiki ikus daitekeen bezala. Gabriel Arestiren zenbait poema ikur bihurtu da denontzat, haren hizkuntza ereduak hurrengo belaunaldiak eta euskara bera markatu zituen, bere adimen kementsuak obra mugarri eta zabala utzi
|
digu
. Esatea dago, ahoberokerietan erortzeko arrisku handirik gabe, literaturari eskaini ziola bere bizia," Harri eta Herri" zela.
|
|
|
Nahiz eta bihurgune asko jasan dugun, bailaratik Legutiorako norabidean jarriko gaituen errepidea benetan polita da. Adibidez, 5,5 kilometrotara dagoen begiratoki handiak Aramaioko haran osoa behatzeko aukera ederra eskainiko
|
digu
. Lau kilometro geroago ikusten hasiko garena, gure ezkerraldean eta zuhaitzen artean, Albina Urtegia izango da.
|
|
|
Nafarroako gizarteak berak haren sektore zabal batek hobe esanda eman
|
digu
zer ikasi, ezen gure mezuen gainetik euskara onartu egin baitu. Garbi da abertzaleen jarrera politikoak neurri txikiagoan egin duela aitzinera, gizarteak euskararekiko erakutsi duen atxikimendua baino.
|
|
|
Bestalde, Sarrionandiaren ipuinen iturriak zein nabariak diren aipatzen du, eta gainera autoreak berak eransten dituen oharretan azaldu egiten dituela esaten
|
digu
, kultura handiko irakurle dela erakutsiz eta ezertan iruzur egiteko asmorik ez duela.
|
|
|
Kausalitate magikoa errealitate harrigarriaren muinean kokatzen da Borgesen ustetan, eta kausalitate lojikoa ukatuz edo, hobe, gaindituz, harrigarritasuna lojikaren derrigortasunaren amets bilakatuko da. Kausalitate honen bitartez, fatalismoaren kutsua berpiztu da gure literaturan, eta ipuinaren sinbolizazio munduak zabaltzen irakatsi
|
digu
Borgesek. Borgesen jarraitzaile literario bezala, Atxaga, Jimu (Jose Mari Iturralde) eta Sarrionandia aipatu behar".
|
|
|
Are gehiago: Eliot, Faulkner, Chamisso eta beste hainbaten barrena hitz egiten
|
digu
, idazten du, eta horrela, ispiluz ispilu, bere Ni propiala non dagoen jakin ez genezakeela uzten gaitu." (140 or.)
|
|
|
Bestalde, mundu ikuskera filosofiko interesgarria ematen omen du aditzera liburu honek, hain zuzen ere laberintoarena. " Lehen errakuntza" ren ondoriozko kaosak munduari zentzurik hartzea galarazten
|
digu
; egia deitzen dugun hori, berriz, hipotesirik egokiena besterik ez da. Horregatik, kaosa nagusi den errealitatearen aurrean, poesiak bat bateko ezagutza intuitiboa besterik ez lezake jaso; halere," poesiak psikiatriak baino errealitatearen ezagumen handiagoa ematen du, nahiz eta informazio gutxiago, esperientzia zientzia baino egiatiagoa delako, imajinazioa zientzia baino ahaltsuagoa delako." (141 or.)
|
|
|
Eguberri amarauna poemak egitura zatikatua du, 43 zatitan banaturik dago eta 305 lerro ditu. Poemen gainean agertzen den zenbakiak poema osoan zenbatgarren lerroan gauden adierazten
|
digu
eta, bide batez, zenbait poema elkarren artean bereizten. Kandela kolektiboak (Euskal Letren dantza 1983, Hordago 1983) dioenez," poema laburrak ditugu normalean, labur eta zuzenak, koplak bezain motzak gehienak baino askoz ere garratzagoak.
|
|
|
Kirmen Uriberen ustez, hauxe da Sarrionandiaren poetika globalaren alderik adierazgarrienetako bat, eta espazialitatearen kontzeptu postmodernoarekin harremanetan jartzen duena. Frederic Jameson aipatuz esaten
|
digu
" denbora historikoaren edo existentzialaren une eta espazio ezberdinak ez dutela ardatz kronologikoaren araberako progresio hurrenkerarik onartzen, bakarrik distantziaren arabera neur genezakeen atzera eta aurrerako jauziak egiten dituelarik".
|
|
|
Liburuaren hitzaurrea Txema Larreak egin zuen (13 or.) eta liburuaren zedarripena ere eskaintzen
|
digu
, zeharka bada ere," laberintoko egunkaria" dela esanaz. Izan ere, liburuak egunkari batean idatziriko hausnarketa laburren bilduma tankera baitu, egunkari bati dagokiona bezalakoa, eta liburuaren 1985eko edizioaren azalean bi data ageri dira, urtarrilak 17 eta uztailak 22, egunkariaren bi mugak zeintzuk diren zehaztuz.
|
|
|
" gau egunen erritmoan" egina dagoela esaten du, eta testuak autonomoak direla. Bestalde, saio bezala didaktikotasuna dariola esaten
|
digu
, beti entzule duen, edo ikasle duen" zu" bati zuzendua dagoela liburua, eta beharbada, kartzelako taldearen irakasle zereginaren testuinguruan ulertzen dela jarrera hau. Literaturari buruzko saioetan Sarrionandiak fabulazioaren poetika egiten duela esaten digu, eta arlo honetan imajinazioaren erreibindikazioa omen da benetan azpimarratzekoa.
|
|
|
Bestalde, saio bezala didaktikotasuna dariola esaten digu, beti entzule duen, edo ikasle duen" zu" bati zuzendua dagoela liburua, eta beharbada, kartzelako taldearen irakasle zereginaren testuinguruan ulertzen dela jarrera hau. Literaturari buruzko saioetan Sarrionandiak fabulazioaren poetika egiten duela esaten
|
digu
, eta arlo honetan imajinazioaren erreibindikazioa omen da benetan azpimarratzekoa. Bestalde, poesiaren funtzio sozial eskasaz diharduela, galdua duela ohartzen da gaur egun eta gizarte egiturak aldatzeko adina indar ez duela.
|
|
|
Mingel Anjel Mintegik urteko lau sasoietan oinarrituz, honako maitasun istorioa kontatzen
|
digu
bere lehen eleberri honetan: lagun minak izaniko Amaia eta Andoniren topaketa.
|
|
|
Izan ere, bi plano bereizten baitira: narratzaile estradiegetikoak bi maitaleen oraineko harremana narratzen
|
digu
; eta narratzaile intradiegetikoak iraganeko gertaeren berri ematen digu. Narratzaile intradiegetiko honek gertaeretan parte hartzen du, Andoni bera da, eta narratario intradiegetikoari zuzentzen dizkio bere hitzak, hau da, istorioaren protagonista bati:
|
|
|
Izan ere, bi plano bereizten baitira: narratzaile estradiegetikoak bi maitaleen oraineko harremana narratzen digu; eta narratzaile intradiegetikoak iraganeko gertaeren berri ematen
|
digu
. Narratzaile intradiegetiko honek gertaeretan parte hartzen du, Andoni bera da, eta narratario intradiegetikoari zuzentzen dizkio bere hitzak, hau da, istorioaren protagonista bati:
|
|
|
Esan bezala, horretarako hirugarren pertsonako narratzaile estradiegetikoa darabil. Honek fokalizazioaren bidez hiru pertsonaia ezberdin hauen sentimendu eta egoeren berri emango
|
digu
. " Autorearen komentarioei esker haien ekintzak, ideiak eta eritziak objetiboki jakitera ematen zaizkigu, eta horrela ezohizko bizimodua daramaten istorioaren protagonistak pertsona arruntak bezala ikusi ahal ditugu." (Belaunde:
|
|
|
Manhattan ikus 4.2, eta Speed gauak ikus 2.2, esaterako). Gainera, oso gertutik deskribatzen
|
digu
mundu hori bertan aurki daitekeen samurtasun eta adiskidetasunaren berri emanez. Honela, irakurle batzuentzat urruna eta ezezaguna den mundu horrekiko hurbiltasuna sentiaraztea lortzen du.
|