|
2005
|
|
|
lokailuek ez bezala, berdintasun maila batean juntatzen dituzte bi perpaus, goragoko perpaus elkartua emateko. Lan honetan komak juntagailuen gainetik izan
|
dezakeen
eragina alde hatera utziko dugularik' S, 31 eta 32 sailetan hurrenez hurren juntagailuen eta lokailuen arteko pilaketak, eta juntagailuen arteko pilaketak ikusiko ditugu. 33 eta 34 sailetan, hurrenez hurren bi puntuak eta puntua aztertzeari ekingo diogu.
|
|
2021
|
|
|
Bertsolaritzak ikur identitario gisa hasiera batean zeukan potentzialaren eta gerora hartu zuen indarraren erakusgarri, hirurek aipatzen dute euren ekarpenak" eraikuntza nazional" arekin izan
|
dezakeen
zerikusia (Iztueta, 1826: 8; Chaho, 1844; Manterola, 1877:
|
|
|
Bertsolaritzak ikuskizun gisa izan
|
dezakeen
muina bilatu nahi izan zuen zine zuzendariak:
|
|
|
Aldera395 Hiru hauen artean bdb.bertsozale.eus da gehien hazi dena: bdb.bertsozale.eus% 119, bertsoa.eus% 54 eta bertsozale.eus% 53 Azken honen kasuan bilakaeraren historikoa luzatzen lagundu
|
dezakeen
datu zaharrago bat ere topatu da: 2006an 66.000 erabiltzaile izan zituen webguneak (A.
|
|
|
Bertsolari askok gaur egun jadanik ez du kantatzen entzuleria osoak onar
|
dezakeen
horren arabera. Gaur egun gertatzen da bertsolaria publikora makurtu beharrean, publikoari eskatzea bere bertsoaren mailara igotzea[...].
|
|
|
Bertsolaritzaren sorkuntza eremuaren zabalkunde garrantzitsu honek gogoetaren bat eragin izan du, haren mugen inguruan edo etorkizunean har
|
dezakeen
bideari buruz (A. Agirre, 2013:
|
|
|
Bertsolaritzaren presentzia mediatikoak izan duen hazkundearen zantzu bat eman
|
dezakeen
datua final batetik bestera argitaratutako testu kopuruak izandako bilakaera da. 27 grafikoan ikus daitekeen bezala, 2017ko finalean argitaratutako testuen kopurua 1980koan argitaratutakoa baina bost aldiz handiagoa da.
|
|
|
Urepelekoaren bihotzak, oraindik 57 urte baino ez zituen arren, ezin izan zion emozio uholde hari aurre egin. Fernandez Vallesen testuak Mikel Atxagaren kontakizuna hartzen du oinarritzat, eta bertso mundutik at datorren norbaitek bakarrik egin
|
dezakeen
errataren bat dauka, baina ongi islatzen du egun haren tragikotasuna:
|
|
|
Bai bere tesian (Garzia, 2000b) nahiz Patri Urkizuk koordinatutako Historia de la literatura vasca lanean (2000a) eta, geroago, Oral Traditionen argitaratutako artikuluan (2007), 1999tik aurrera boomaren aldia bukatu eta bertsolaritza multipolarrarena abiatzen dela aipatzen du. Testuinguru aldaketa aipatzen du zio nagusi gisa, ETAren jardun armatuaren bukaerak ekar
|
dezakeen
aro politiko, sozial eta kultural berria.
|
|
|
Ildo horretan, txapelketak ekarritako aldaketen eta bertsolaritzaren instrumentalizazioaren arteko lotura egiten du Fredi Paiak. Desafioekin alderatuz gai jartzailearen figurak hartzen duen garrantzia eta bertsolari bakoitzak eskain
|
dezakeen
bertso kopuruaren murrizketa aipatzen ditu, biak ere bertsolariaren mezuaren kontrolerako mekanismo gisa (2011: 104).
|
|
|
Bestalde, bertso eskolek irekitako irudikapen ulerkera berriarekin beste edozein alorretako sortzaileak izan
|
dezakeen
maila berean jarri da bertsolaria. Eta, horrenbestez, beste alorretako sortzaileekin kezkak eta proiektuak partekatzen ditu egun, hibridazioa eta esperimentazioa normalizatu egin ditu, eta euskal kulturgintzaren inguruko ekarpenak ere jarri izan ditu mahai gainean.
|
|
|
Azken zikloan, bertsolariaren irudikapen esentzializatua haustearekin, ikur gisa eman izan zitzaion garrantzia zerbait lausotuko da (sorkuntzaren beraren balioari arreta gehiago jarri zaio ikur gisa izan
|
dezakeen
funtzioari baino), baina, edozein kasutan, bertsolariak ikur gisa indarra izaten jarraituko du, nagusiki, euskararen bizi indarrari eta erakargarritasunari lotua. Bertso politikoak ez dira desagertu, noski.
|
|
|
Itzulpen literarioak izan
|
dezakeen
interes bakarra ekintza kreatibo (edo birkreatibo) gisa leukakeena da.
|
|
|
" Istorioan gizon euskaldun batek emakume espainiar bat seduzitzea lortzen zuen, testu erotiko labur bat idatziz(...) Ez dakit Antso ohartua zen nouvelle aren egoera eta gurearen arteko antzekotasunaz" (idem). Apalategiren ipuinean antzeraturik dira nola Saizarbitoriaren kontakizuna, hala euskal literatur kritikariak euskal lanak munduan kokatzeko izan
|
dezakeen
erantzukizuna eta bide horretan itzulpenak duen ezinbesteko papera.
|
|
|
Kasu batzuetan, baina, itzulpena bera sormen jarduera da (edo izan liteke), idazketa prozesuan beste pauso bat ematekoa, Apalategik (2013) dioskunez: " Itzulpen literarioak izan
|
dezakeen
interes bakarra ekintza kreatibo (edo bir kreatibo) gisa leukakeena da". Sormenaren bideak jorratzeko ariketa da itzulpena Arkotxarentzat:
|
|
|
Badirudi horren guztiaren atzean datzan pentsamendua hau dela: itzultzaileak lor
|
dezakeen
bertsiorik fidelena kopia da, baina hizkuntza batetik besterako aldaketa terapeutikoa izan dadin, atzerriratu, norberaren ingurutik distantzia hartu eta itzulpen prozesuan gertatzen diren galera nahitaezkoak onartu behar dira, emozionalak zein hizkuntzazkoak izan.
|
|
|
Oro har esan dezakegu, hortaz, etapa honetan itzulpenaren balio linguistikoa balioesten dutela modu positiboan batik bat, baina zalantzak ageri dituztela, eremuaren beraren nolakotasunaren ondorioz, euskarara ekarritako testuen estatusaz eta kalitateaz. Izan ere, itzulpenak berak ukatuko luke literatur lan bat xede hizkuntzako sistemakotzat ezin jotzea, eta hortaz, itzulitako obrak izan
|
dezakeen
balio literarioa. Edonola ere, itzulpenak legitimazio bide dira sorburu hizkuntzako testuen sistemarentzat, alegia, balio literarioa dutelako itzultzen dira literatur lanak, Sarasolak etapa honetako bere historiografian agertzen duenez.
|
|
|
gainerako kapitalei lotuta dago. Harreman sarearen tamainaren araberakoa eta sareak mobilizatu
|
dezakeen
kapitalaren araberakoa da. Kapital soziala ez dator emana:
|