|
2000
|
|
|
Horiek herri hilaren meneko jartzen dituzte herri biziaren interesak. Horien bidez ere, jada ez
|
den
belaunaldiak bizirik dagoen belaunaldia behin eta berriro azpiratzen du.
|
|
|
Horiek herri hilaren meneko jartzen dituzte herri biziaren interesak. Horien bidez ere, jada ez
|
den
belaunaldiak bizirik dagoen belaunaldia behin eta berriro azpiratzen du. Zuhurra da testamentu egiteko ahalmena arauen pean jarri eta horri mugak ezartzea.
|
|
2002
|
|
|
Salbuespenak salbuespen, oro har, euskal historialariok iritzi baikorra planteatu izan dugu geuk landutako historiografiari buruz. Baieztapen horren arrazoia, nire ustez, ikerketa arloan nagusi eta buru
|
den
belaunaldiaren ezaugarrietan dago.Talde hori, berrogeita hamar urte ingurukoa, duela hogeita bost urte heldu zenikerketaren mundura, eta frankismoaren garaiko ustezko hutsunearekin egin zuentopo7 Marxismoaren eta Annalesen, edota bien eraginpean, ez zuten loturarikabertzaletasunaren inguruan erbestean garatutako lanekin, edo gutxietsi egitenzituzten. Are gehiago, hizkuntzaren eta kulturaren eremuan abertzaletasunaren berrikuntza gauzatzen zen bitartean, historia baztertuta, historialari haiek, ia guztiakerdaldunak, ekonomiaren eta gizartearen eremura bideratu zituzten beren ahaleginak.
|
|
|
Egoera jasangaitz hori normaltzat jo eta arazoa ezkutatzea lortzen da, joera areagotu baino egiten ez duena. Joera hori areagotzen duen beste aldagai bat ezin uka daiteke Inglehart ek aipatu eta aurrerago landuko
|
den
belaunaldi berrien balio aldaketa ere badela. Enpleguari eta aisialdiari buruzko irakurketa berriek horretara bultzatzen dute.
|
|
|
" Bada, halere, gutxi aipatzen
|
den
belaunaldi bat, idilikotasun batetik errealitate gordinera etorri garenok, ikastoletako mundu fantasiatu batetik ghetoen mundura. Erdara ezinbestekoa eta euskara kondena antzekoa dena.
|
|
|
Gizarteak sortu gaitu, babesten gaitu baina itxuraz espazio txikituetara ere baztertu nahi gaitu. Abandonuan sentitzen
|
den
belaunaldia gara". (Josu Lartategi, Goizal de, Deia 07).
|
|
|
Nola ote da posible pribilegiatua
|
den
belaunaldiak —ezsoilik euskara jaso eta hizkuntza horretan nahikoa ondo trebatua izanaren aldetik— horrela hitz egitea. Izan ere, euskararen historian inoiz izan bada ondo prestaturiko gazteria, oraingoa da.
|
|
|
Alabaina, gure gizartean dirauen erdararen aldekoinertziari erreparatuta, batek pentsa dezakeaban donuan sentitzen
|
den
belaunaldiko hezkuntza sistema euskalduna itxurazko edo fikziozkoa dela. Pentsamendu hori, halere, erraz uxa daiteke euskararen normalizazioa prozesu gisa ulertuz gero:
|
|
|
Ikastoletako ikasleek Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza bukatzerakoan (16 urte), Dekretu ofizialetan euskarari eta gaztela niari buruzko gaitasunak gainditzeaz gainera, ahozko eta idatzizko harremanakingeles ez mantentzeko gai izan behar dute elkarren arteko komunikazio arrunt batean, baita ingelesa transmisio hizkuntza bezala aldez aurretik seinalatutako eskola gaiak jorratzeko ere. Atzerriko bigarren hizkuntzari dagokionez, hau da, frantsesari eta kasu batzuetan alemanari dagokionez, hizkuntza horrekiko lehen hurbilpena egiten da egun. Euskaraz, gaztelaniaz ala frantsesez ondo dakien eta ingelesez ondo moldatzen
|
den
belaunaldi berria datorkigu, beraz.
|
|
2003
|
|
|
Jarri dizkiguten etiketen gainetik, bertsolaritza gertutik jarraitu duenak badaki beti egon direla kuestionamendu aski libreko ahotsak. Gaur bertsolaritzan nagusi
|
den
belaunaldia ere, gai politikoekiko iritzi eta ñabardura aberatsekoa da.
|
|
|
Bidasoan gero eta harreman gehiago dago hezkuntza eta ekonomia eremuan. Belaunaldi berriek lau hizkuntzen hautua egina dute eta ikastolatik heldu
|
den
belaunaldi berriak bosgarren hizkuntza ikasiko balu, hainbat hobeto.
|
|
|
Mendiluzeri, 1995eko Gipuzkoako txapelketako finala datorkio gogora: «Ziurrenik aurten atera
|
den
belaunaldi berria guk orduan bizi genuenaren antzerako egoeran dago. Guk geneukan ilusio bera du».
|
|
|
Gisa oroz, iduritu zait geroztik, orduan ene begien aitzinean gertatu gertakari horrek markatzen zuela gure Herriarentzat, beti barnatuz eta hedatuz joan izan
|
den
belaunaldien arteko haustura. Ezen handik lekora, eta Espainiako diktadore zaharra itzaliz geroz bereziki, lehian eta sokatiran hasi zaizkigu atzoko eta gaurko belaunaldiak, eskuineko eta ezkerreko alderdiak, bakoitzak ongi finkatuz bere zedarriak eta gogor eraikiz bere gotorleku propioak?
|
|
2004
|
|
|
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza bukatzerakoan (16 urte), Dekretu ofizialetan euskarari buruzko gaitasunak gainditzeaz gainera, ahozko eta idatzizko harremanak ingelesez mantentzeko gai izan behar dute elkarren arteko komunikazio arrunt batean, baita ingelesa transmisio hizkuntza bezala aldez aurretik seinalatutako eskola gaiak jorratzeko ere. Atzerriko bigarren hizkuntzari dagokionez, hau da, frantsesari eta kasu batzuetan alemanari dagokionez, hizkuntza horrekiko lehen hurbilpena egiten da egun. Euskaraz, gaztelaniaz ala frantsesez ondo dakien eta ingelesez ondo moldatzen
|
den
belaunaldi berria datorkigu, beraz?. 689
|
|
2006
|
|
|
Baina joan etorriak alde batera utzita, guk hauxe ikertzen dihardugu: nola pasatzen
|
den
belaunaldi batetik bestera trebetasun eta ezagutza hori.
|
|
|
" Papers" en aldeko borroka, haren emaitza alde batera utziz, oso borroka berezia izan da —eta da— Katalunian. Hasierako frankismoak egindako dokumentu espoliazioa ezagutu eta sufritu zuen belaunaldia batu du beste belaunaldi gazteago batekin, hain zuzen ere XXI. mende bete betean demokrata espainolek zor hori kitatu nahi ez izateak adierazten duen sekulako zartakoaz kontziente
|
den
belaunaldiarekin. Bestalde, harrapaketen oinordekoak ere batu ditu ezer galdu ez arren Salamancako hiriarekin zerikusirik ez zuen ondarea berreskuratzeko berebiziko premia ikusten zutenekin.
|
|
2007
|
|
|
Erakunde publikoen dirulaguntzen menpe baino irauten ez duten elkarteen geroaz; Ipar eta Hego Amerikako euskal jatorriko sektoreen pentsamolde ezberdinaz; ideologia edo alderdi politiko zehatz baten hegemonia eta paternalismo asaldagarriaz; sekula iristen ez
|
den
belaunaldi erreleboaz... Zubigintzan ari omen da Eusko Jaurlaritza, baina kontuz!
|
|
|
" Nire kezka bistan da: berrogeita bost urtetik goiti
|
den
belaunaldi bat dago, baina badira gazteago batzuk. Dena den, sozietate modernoetan gazteek egia, jakitatea, edertasuna eta etorkizuna dutela pentsatzen da beti.
|
|
|
Izan ere, azken urteotan adineko kategoriara iristen ari
|
den
belaunaldia aurrekoak baino erdaldunagoa da Arabako eskualde batzuetan (Hego Euskal Herrian bezala, oro har), ordura artekoa baino. Hau da, herri eta eskualde askotan euskararen altxorra galtzen joan da belaunaldiz belaunaldi, orain adineko kategoriara iristen ari den belaunaldiarengan joera horrek hondoa jo duen arte; hau da, Arabako lur gehienetan eta Gasteizen, euskaldunak ia desagertuta egon arte.
|
|
|
Izan ere, azken urteotan adineko kategoriara iristen ari den belaunaldia aurrekoak baino erdaldunagoa da Arabako eskualde batzuetan (Hego Euskal Herrian bezala, oro har), ordura artekoa baino. Hau da, herri eta eskualde askotan euskararen altxorra galtzen joan da belaunaldiz belaunaldi, orain adineko kategoriara iristen ari
|
den
belaunaldiarengan joera horrek hondoa jo duen arte; hau da, Arabako lur gehienetan eta Gasteizen, euskaldunak ia desagertuta egon arte. Horregatik gertatuko zen erabileraren jaitsiera adinekoen artean, aztertu den hamazazpi urteko tartean.
|
|
2008
|
|
|
Euskarazko hedabideentzako diseinu eta estrategiek orok ez zuketen ahaztu ezen errekak, itsasoraino heltzeko, lehenago iturrietan edan behar izan duela tantoa. Ezin da praktikatu hedabideekin beste arloren batzuetan praktikatu izan
|
den
belaunaldi galduen politika.
|
|
|
Sortu
|
den
belaunaldia desberdina da aurrekoaren aldean, eta hautagai horien egokitasuna ere neurtzen da. Hala, aurrekoak baino hobeak ez diren hautagaiak baztertu egiten dira; gelditzen direnak hasierakoak baino soluzio hobeak dira.
|
|
2009
|
|
|
Oro har, Etxauriko gurasoek euskararen aldeko jarrera positiboa daukate; eta gero eta guraso gehiago dira euskaldun berriak. Datozen urteetan guraso bihurtuko
|
den
belaunaldia ereduan ikasitakoa izango da hein batean, eta aurreikus daiteke honek guztiak haur euskaldun gehiago ekartzea. Euskararen aldeko kontzientziazioa gero eta handiagoa da herrian.
|
|
|
Etapa luze bat bukatuko da, sortze unetik gaurdainoko etapa bukatuko da.Gaurkoarekin, baditugu tresnak beste etapa luze bat irekitzeko, nabarmendu du Ikastolen Konfederazioko zuzendari Iñaki Etxezarretak. Aro berri honen adierazleetako bat gertatzen ari
|
den
belaunaldi aldaketa da, bai familietan eta baita profesionalen eremuan ere. Datu bat aipatzearren, bost sei urte barru egongo diren irakasleen %60k ez dute prozesu historiko hau bizitua izango.
|
|
|
Bat nator Montessoryrekin umeentzat aukeraketa askea motibazio ikaragarria dela dioenean. Euskaraz bizi
|
den
belaunaldi baten bila bagabiltza, euskara eta euskal kultura gorrotatzen dituen baten batekin egin dezakegu topo. Astakeria edo ez, ez dut gogoratzen nori entzun nion behin, euskarak ez duela inoiz berreskuratu diktaduran izan zuen bizitasuna.
|
|
|
Ikusirik garai berriak datozela, ikusirik euskara beste modu batzuk hartzen ari dela literatur tresna gisa, Jon Etxaide bere obra osoa zuzentzen, egokitzen," hobetzen" hasten da. Beldur da bizitza osoan inurri gisa egin duen lan mardulak ez ote duen aurrera egingo, ez ote
|
den
belaunaldi berrietara iritsiko. Eta testuok berridazten hasten da euskara batuaren argitan, horretan erre zituen azkeneko urteak.
|
|
2010
|
|
|
Aski etxe euskalduneko gazteak dira 17 eta 20 urte arteko EGAdun berriok. Gaur egun EAEn sortzen ari
|
den
belaunaldi gazte euskaldunena osatzen dute, hor nonbait: umetan euskaraz egin izan dute gehienek241, eta ia guztiak ereduan ikasitakoak dira.
|
|
|
Urteko indie doinuen ikono bilakatu da The XX. Crystalize kantuak balio izan dio horretarako. Lekua eskatzen ari
|
den
belaunaldi berri baten ikur ere bada. Bira luzeak eragindako zama astuna jasan ezinik taldekideetako batek proiektua utzi behar izanak gaur egun musikan sumatzen den estresa erakutsi du.
|
|
|
Eta gure belaunaldiari dagokion koska bat da. Monogamia serialaren garaia, alde batetik, eta memoria gordetzeko bi sistemaren artean bizi
|
den
belaunaldia, bestetik. Argazkiekin eta gutunekin beteta ditugun kutxek, gure iraganaren zatiak gordetzeaz gain, aurreko belaunaldiekin lotzen gaituzte.
|
|
|
Dena ere oso apala, baina premiazkoa. Jada indarrean
|
den
belaunaldi gazteagoak du hiruretan ere ondoko hitza. Hasitakoek izango ahal dute segidarik!
|
|
|
Amahizkuntzaren mundu irudia, jakina denez, hizkuntza komunitateak denboran zehar landutako zerbait da. Baina irudi hori —bizi
|
den
belaunaldi bakoitzarentzat bederen— egiaz eta berez da horrela emandakoa, eta bere balioa ere ezbairik gabe onartu beharrekoa. Mundu irudi hori, bestela esanda, ebidentziaz sartzen da komunitatearen bizitza espiritualean eta, zinez, berori bizitzaren esparru guztietara iristeko —eta bizitzako zereginak hizkuntza errealismoaren ziurtasunarekin eta berehalako konfiantzarekin burutzeko— behar duen ebidentziaz.
|
|
|
Orain artean, arte ikasketak egiten ari zen gazte bati ezinezkoa zitzaion Louvre edo Prado museoak ikustera joatea... Gure hutsegiteak garesti ordaintzen ari
|
den
belaunaldi batekoak dira.
|
|
2011
|
|
|
Dena dela, Fishmanen iduriko, 1 maila honen eraginkortasuna eta baliagarritasuna neurtzeko, etxeko transmisioarekiko daukan loturari begiratu behar zaio. Alegia, ikusi behar da ea lehen maila honetan erakusten den egoerak zenbateraino laguntzen dion etxean gertatzen
|
den
belaunaldiz belaunaldiko hizkuntza txikiaren transmisioari. Fishmanek garbi dio eragin hori txikia edo ahula baldin bada, orduan lehen mailak eskatzen dituen esfortzu eta saiakerak luxua besterik ez direla, inolaz ere ez beharra, hizkuntzaren indarberritzearen helburuei dagokienez.
|
|
2012
|
|
|
Besteak beste, Saizarbitoriak bere eleberriarekin –oraindik irakurri ez dudana– bere generazioaren azken agurra irudikatu nahi izan duela dio. Gauza handiak egitera deitua izan
|
den
belaunaldi baten porrota azaldu nahi izan du. Gizartea irauli ezinik, bizitzaz zuten ikuspegia birmoldatu ostean, gauza txikiak eginez plazerra lortu, eta bizitzari bestelako zentzu bat hartzen ikasi behar izan duena.
|
|
|
Erabilera mota horren igoera helduekin hasten da eta adinean jaitsi ahala geroeta nabarmenagoa da; horrela, umeek lortzen dute zifrarik altuena: % 21 Adinekoenartean, aldiz, erabilera apalagoa da 2006an 1989an baino; izan ere, belaunaldi horridagokio Euskal Herrian inoiz existitu
|
den
belaunaldirik erdaldunduena (4 grafikoa).
|
|
|
Frankfurteko eskolakide atzerriratuen adibideak erakusten duen bezala, Mendebaleko marxismo humanistaren tradizioan sendotuko
|
den
belaunaldi berriakiraganarekin jarraipen nabariak (metodokoak, teorikoak...) erakusiko ditu. Gerraondoko gertakizun berriekin aldatzen dena errealitate, egitura eta testuinguru berribereziak antzemateko eta islatzeko moduak eta baliabideak izango dira.
|
|
|
1997an aitzindari indigenak NBEren giza eskubideen sisteman trebatzeko programa onartu zen. Prozesuaren bultzatzaile izango
|
den
belaunaldi berri baten gaitasuna hobetzeko egin zen eta Afrika, Asia zein Sobiet Batasuna izandako ordezkarien partaidetza bultzatu egin zen. 2000tik gaurdaino NBEren programa honen barruan eta Eusko Jaurlaritzaren finantzazioaz, Deustuko Unibertsitatean Latinoamerikako aitzindarientzat trebatze saio berezia egiten da gaztelaniaz Programa de Formación en Derechos Humanos para Pueblos Indígenas de Latinoamerica izenarekin.
|
|
|
Eskolak eginkizun garrantzitsua dauka literatur sistemaren egituraketan, bertan erabakitzen baita zein idazle transmitituko
|
den
belaunaldi batetik bestera, idazle batzuk betierekotuz eta beste batzuk, ezinbestean, baztertuz. Izan ere, literaturaren historia irakasteak derrigorrezko bihurtzen du idazle batzuk hautatzea, ezin baitira sortzen diren idazle eta lan guztiak ezagutu eta irakurri.
|
|
2013
|
|
|
Andoni Egañarekin konparatzen naute. Egaña hogei urtean izan da txapeldun baina gainera txapeldun izan da bera baino 10 urte gazteagoa
|
den
belaunaldiarekin. Nire kasua beste bat da.
|
|
|
Bata bazkideak bilatzeaz arduratzen da, emisioa mantendu ahal izateko; bigarrenak, komunikazio lanetan dabilenak, laster ekingo dio 97.0 Salba Dezagun kanpaina zabaltzeari; eta, azkenik, programazioa osatzea da hirugarrenaren zeregina. Guztietan bultzatu nahi dute jende berria eta gaztea egotea,, gu oso zaharrak garelako, pasa
|
den
belaunaldikoak, dio Uriartek, Tas Tas irratian urte luzez ibilitakoa bera.
|
|
|
Gaude, gugandik hurbilago antzeko parezido gertatu zaiela halako mugimenduei. Funtsean, azken urteotan mundu akademikoan hedatu den edozein post disziplinatan —post estrukturalismoa, post marxismoa..., post aurrizkia erabili behar da ahalik eta ulertezinen izan behar duen edozein berba pirrilera ezerezean egituratzeko (edo post egituratzeko?) — gainhezi
|
den
belaunaldiak —erasmus bidaia ugari egin ostean eta pare bat master— parranda bukatzen dela eta lanik ez dagoela ikustean egin duen protesta bortitza izan da haserretuena, edo halako jendea izan da ikusgarriena bertan, gehien hitz egin izan duena, hori seguru; eta, azkenean, horrenbeste berba eta gero..., mugimenduan botere guneak eraikitzeko edozein saio maisuki deseraiki dute, eta mugi... Meredith Haaf alemaniar idazleak kritika bortitza egin dio berea den belaunaldiari, bere arintasunagatik, edozein engaiamendu kolektiborako ezintasunagatik.
|
|
|
Funtsean, azken urteotan mundu akademikoan hedatu den edozein post disziplinatan —post estrukturalismoa, post marxismoa..., post aurrizkia erabili behar da ahalik eta ulertezinen izan behar duen edozein berba pirrilera ezerezean egituratzeko (edo post egituratzeko?) — gainhezi den belaunaldiak —erasmus bidaia ugari egin ostean eta pare bat master— parranda bukatzen dela eta lanik ez dagoela ikustean egin duen protesta bortitza izan da haserretuena, edo halako jendea izan da ikusgarriena bertan, gehien hitz egin izan duena, hori seguru; eta, azkenean, horrenbeste berba eta gero..., mugimenduan botere guneak eraikitzeko edozein saio maisuki deseraiki dute, eta mugimendua bera, bada, nahiko deseraikia geratu da, behar den moduan. Meredith Haaf alemaniar idazleak kritika bortitza egin dio berea
|
den
belaunaldiari, bere arintasunagatik, edozein engaiamendu kolektiborako ezintasunagatik. Erretolika handia eta ekintza gutxi garai pott modernoetan.
|
|
|
Hiztun hautu hori etorriko da euskarak ematen duena baino askoz gehiago eta hobea ematen duen eskaintza uholde baten barruan, eta lehen aldiz historian, ingelesak eta bi albo erdarek ematen duten eskaintza aberats zabal hori masiboki ulertzeko gai izango
|
den
belaunaldi batean. Eta aldi berean, euskarak masa kritiko oraindik txikiegia izateaz gain, batez beste hizkuntzaren potentziaren olioztatze pertsonalean arazo handiak dituen belaunaldi batean.
|
|
|
Pizkundearen aldartetik gatoz, eta haren oinordeko izan
|
den
belaunaldi progresista honi ere asko zor diogu. Belaunaldi progresistaren osagai nerabea aipatu dugu, tartean.
|
|
2014
|
|
|
Belaunaldi berri horren ezaugarri propioak aipatze aldera, bi izango lirateke nagusiak. Lehena, zine industria tradizionalaren gorabeheren menpe bizi ez
|
den
belaunaldia dela. Oso autonomoak dira.
|
|
|
Xalbadorrek tiroa bota balie bele guzi horiek airarazteko karrankaka, ondoko belaunaldiendako bertsolaria izanen zen, ez genuen ukanen Odolaren mintzoa irakurtzeko beharrik orain ere enigma egoten den gauza horren esplikatzeko. Xalbador ondoko jenerazioaren bardoa izanen zen eta ez ulertzen ez genuen kontradikzioz betea
|
den
belaunaldi baten ahotsa.
|
|
2015
|
|
|
2" Maila polita izan da. Txapelketa honek, gainera, indartuta ekarri digu orain arte itzalita egon
|
den
belaunaldi bat. 2003an oso ondo sartu zen 1981 urtean jaiotakoen belaunaldia, eta geroztik ez du mailarik jaitsi.
|
|
|
" Ezin dugu orain 30 urteko eskemarekin jarraitu, aintzat hartu gabe irakaskuntzatik ateratzen
|
den
belaunaldiaren gehiengoa euskalduna eta ongi prestatua dela, hainbat eremutan euskararen ezagupena unibertsalizatua dagoela. Beraz, haur eta gazteei zuzendutako eskaintzak euskaraz bakarrik egon daitezke hor.
|
|
|
Gatazka hiru urtetik gorakoa da dagoeneko, eta hiru milioi errefuxiatu herrialdetik kanpo. ACNUrek bideo honetan oroitzen du, zeinarekin herritarren laguntza eskatzen baitu herrialdetik ihes egiten dutenei eta, batez ere, txikienei, «traumatizatuta hazten ari
|
den
belaunaldi bat» eta, askotan, «ez dira eskolara joan hiru urte baino gehiago». 10 Bizitzak aldatzen dituzten bizitzak aldatzea Oxfam Intermonetik mezu positibo baten aldeko apustua egiten da; izan ere, munduko hiru pertsonatik bat pobrezian bizi den arren, erakundeak «pertsonen boterea mugiarazita aldatu nahi du hori».
|
|
2017
|
|
|
Agian definitzeko modu ulergarriena izan daiteke, orain arte finalera pasa
|
den
belaunaldia eta orain arte finalera pasa ez den belaunaldia. Zeren eta bestela, esango nuke, plazan erreleboa emanda dagoela, belaunaldi berri hori lehengo batzuekin batera dabilela.
|
|
|
Agian definitzeko modu ulergarriena izan daiteke, orain arte finalera pasa den belaunaldia eta orain arte finalera pasa ez
|
den
belaunaldia. Zeren eta bestela, esango nuke, plazan erreleboa emanda dagoela, belaunaldi berri hori lehengo batzuekin batera dabilela.
|
|
|
Hitanoaren bazterketaren inguruan Alberdik (1993) diosku hitanoa euskaldun askok historikoki baztertu dutela honek zekarren konnotazio eta ospe txarrarengatik. Badirudi gazteek ez dutela hitanoaren inguruko ospe edota konnzotazio txarrik jaso ez dituztelako aipatzenbaina beharbada helduagoa
|
den
belaunaldi horiek bai jaso dituzte auskalo.
|
|
|
Arrazoi eta kausa desberdinak egon daitezke baina argi dagoena da hitano hiztuna
|
den
belaunaldi batek hitanoaren transmisioa eten egin duela Eskoriatzan.
|
|
|
" Bastidan garai batean eskola frantsesak euskararen erabilera debekatzen duen ikastetxean, amatxik bizitu ditu trufak, zigorrak, aintzat ez hartze bat, gainera laborari jatorrikoa izaki, beretzat laborariak baizik ez ziren euskaraz mintzatzen zirenak, lotsa emangarria zen euskaraz mintzatzea[...]. Euskara uztera bultzatua izan
|
den
belaunaldi bat da".
|
|
|
Argitalpena une aproposean dator, zalantzarik gabe sorgin ehizaren historiarekiko interesa pizten ari delako berriro, batik bat sorginekin (70eko urteetako feministak bezala) identifikatu
|
den
belaunaldi feminista berriaren baitan; izan ere, haien aurkako jazarpenak gure garaira arte moldatu ditu emakumeen bizitzak.
|
|
|
Baina analfabetismo maila handiak eta etorkizunik ezak ekuazio arriskutsua ekarri dute. Denboran etenda geratu
|
den
belaunaldi oso batentzat plazeboa al da erlijioa. Agian etorkizunean ez pentsatzeko aitzakia bat besterik ez da.
|
|
|
–ereduan euskaldundu
|
den
belaunaldiak modu naturalean bizi du bere euskalduntasuna, eta ez da kezkatzen euskararen egoera soziolinguistiko orokorraz?. Horra gero eta gehiago aditzen dugun ideia kezka.
|
|
|
Baga. Artikuluak Uztaro aldizkarira helarazten dituzten ikertzaileen gaztetasuna, portzentaje oso altuan, kontuan hartuz batzuetan egite fasean dauden edota berriki defendatu diren doktore tesiei kateaturiko lanak izan daitezkeela, eta esparru akademikoan nozitzen ari
|
den
belaunaldi aldaketa.
|
|
|
Leitzako emakumeak etxeko eta baserriko lanetan jardun dira, seme alabak hasi eta hezi dituzte, gurasoak zaindu dituzte, eta orain ilobak zaintzea tokatu zaie. Hortaz, emakume belaunaldi hori, zaintza lanetan gehien aritu
|
den
belaunaldia da.
|
|
|
Egun jubilatzen ari
|
den
belaunaldi hori da Nafarroak inoiz ezagutu duen klase ertain bakarra, ongizatean bizitzeko diru aski izan duen funtzionarioen multzo bat, euren egoera pribilegiatua sindikatu espainolen eta gobernu eskuindar baten eskutik mantendu dituzten horiek. Sinetsi zuten Viena Kafeko tertuliek ordezkatzen zutela Nafarroako kulturaren eredua, nola sinetsarazi zaion Erasmus belaunaldi oso bati eurak izango zirela baloreetan oinarrituriko Europa aske eta demokratiko bateko hiritar berriak, amestutako Batasuna arrakalatzen ari zen bitartean.
|
|
2018
|
|
|
Finaleko atean gelditu
|
den
belaunaldi horrek eskaini dizkigu perlak, nahiz eta finalak lortzen duen oihartzun sozial eta mediatikoak itzal egiten dien finalaurrekoei eta kanporaketei. Azpimarratu behar da bertso bikainak entzun direla finalaz aparteko beste faseetan ere.
|
|
|
estatu hizkuntza normalizatuen egoerara hurbilduko gara edo Irlandako gaelikoaren ghetizazio bidea hartuko dugu? Egiten duten hautu praktikoaren araberako norabidea utziko diote oinordetzan oraindik jaio ez
|
den
belaunaldiari.
|
|
|
Era berean, sakonki herri honetakoa sentitzen naiz, zinez nire etxean sentitzen naiz. Linguistikoki sakrifikatua izan
|
den
belaunaldikoa naiz, ez euskararena, baina bai gaskoiarena. Politikarentzat dudan pasioa De Gaullentzat dudan miresmenetik heldu da:
|
|
|
Izana izen gaitza benetan, astoari zaldi, hilketari kontu garbitze, eta larrua jotzeari gezi jaurtiketa esa  ten diegun garai baldarrotan! Badakit hizketa moduak ondo asko bereizten duela munduan den giza talde oro, izan
|
den
belaunaldi bakoitza, eta, nik orain Pillarditen hizketa modu bihurri hari irri egiten badiot ere, aitortu beharra daukat neroni ere hizketa modu horrexek markatu nauela betiko.
|
|
|
Etorriko
|
den
belaunaldi baten omenaldia da Kaixo.
|
|
|
Uste dut aspertzen
|
den
belaunaldi bat dela.
|
|
2019
|
|
|
Xede helburu nagusiak esfera publiko formal idatzi landuan ezarri ditugu maiz: hizkuntzaren eredu bateratua eskuratzea; etxetik euskaldun
|
den
belaunaldi berria eskolan (edota euskaltegian) alfabetatuz noranahiko euskaldun trebe landu jakitun bihurtzea, ama hizkuntzaz erdaldun den gehiengo zabala eskola sistemaren eta komunikabideen laguntzaz euskalduntzea eta euskal hiztun herriari, horrela, hain beharrezkoa duen sostengu demolinguistikoa
|
|
|
Langile ona da koldar miretsia. Irakasle izatea senez bizi baino gehiago, inguruari begiratuz irakasletu
|
den
belaunaldikoa naiz, bi hileko opor eta soldata eskuzabalaren ametsa pedagogia berbarekin nahastuz matrikulatu zena unibertsitatean. Demografia krisiak estatua kinkan jarri arte, lanpostu erakargarria zen.
|
|
|
Eta hor planteatzen zaigu bidegurutzea: edo lortzen dugu ia ezagutzaren unibertsalizaziora iritsi
|
den
belaunaldi gazte honek erabileran urrats kuantitatibo eta kualitatibo nabarmenak ematea, eta orduan, normalizatuta dauden hizkuntzen egoerara hurbiltzeko bidea hartuko dugu; edo, ia ezagutzaren unibertsalizaziora iritsi den belaunaldi honen gehiengoak erabilerari bizkar ematen badio eta erdaraz egiten jarraitzen baldin badu, hurrengo belaunaldiak, hemendik 20 bat urtera jaioko diren beraien seme ... jasoko duen mezua izango da guraso guztiek euskaraz jakin arren ez dutela erabiltzen, hau da, euskarak ez duela inolako garrantzirik.
|
|
|
Eta hor planteatzen zaigu bidegurutzea: edo lortzen dugu ia ezagutzaren unibertsalizaziora iritsi den belaunaldi gazte honek erabileran urrats kuantitatibo eta kualitatibo nabarmenak ematea, eta orduan, normalizatuta dauden hizkuntzen egoerara hurbiltzeko bidea hartuko dugu; edo, ia ezagutzaren unibertsalizaziora iritsi
|
den
belaunaldi honen gehiengoak erabilerari bizkar ematen badio eta erdaraz egiten jarraitzen baldin badu, hurrengo belaunaldiak, hemendik 20 bat urtera jaioko diren beraien seme alabek, jasoko duen mezua izango da guraso guztiek euskaraz jakin arren ez dutela erabiltzen, hau da, euskarak ez duela inolako garrantzirik.
|
|
|
ETBrekin, batuarekin, ofizialtasunarekin edo ereduarekin jaio zen belaunaldia oraintxe ari da lan mundura iristen eta haurrak izaten. Baina norantz joko du gero eta euskaldunagoa
|
den
belaunaldi berri honek. Euskara izango du gero eta gehiago hizkuntza nagusi?
|
|
|
Lehendik ere Usurbilen antzeko prozesu gehiagotan lan egindakoak dira. Etorkizunean, Ugartondoko urbanizazio berrian kokatuko
|
den
belaunaldi arteko etxebizitza komunitarioaren, Txirikorda izeneko proiektua diseinatzeko gazteak nahiz adinekoak bildu zituen prozesua dinamizatu zuten urte hasieran.
|
|
|
Lehendik ere Usurbilen antzeko prozesu gehiagotan lan egindakoak dira. Etorkizunean, Ugartondoko urbanizazio berrian kokatuko
|
den
belaunaldi arteko etxebizitza komunitarioaren, Txirikorda izeneko proiektua diseinatzeko gazteak nahiz adinekoak bildu zituen prozesua dinamizatu zuten urte hasieran.
|
|
|
Beste bi hitzordu hurrengo astean; batetik, martxoaren 12an egitekoa zen Kike Amonarrizen solasaldiaren balantzea egiteko Euskaraldia sustatzeko talde eragileak deitu duena. Bestetik, etorkizunean Ugartondoko urbanizazio berrian kokatuko
|
den
belaunaldi arteko etxebizitza komunitarioaren proiektua definitzen segitzeko parte hartze saio berria. “Bizikidetza” izango da jorratuko duten gaia. Bilera ireki hauei, Jai Batzordeak antolaturikoa batu behar.
|
|
|
Normala da horrelako baieztapenen aurrean erresalbuz erantzutea. Walter Benjamin-ek ohartarazi zigunez, historian zehar ez da egon berehalako amildegi baten ertzean sentitu izan ez
|
den
belaunaldirik: " Krisialdi erabakigarri baten erdian egotearen kontzientzia, etsiak hartua eta argia, kronikoa da gizadiarentzat" (Benjamin 2007:
|
|
2020
|
|
|
“Nik jende honentzat idatzi nahi dut. Mikel Laboaren kontzertu honetan hunkitu
|
den
belaunaldi ezberdinetako jende hau da nik etorkizunean solaskide nahi dudana”.
|
|
2021
|
|
|
" Iraupen luzeko zaintza aldatu behar dugu. Baliabide ekonomikoak bermatuko ditugu Etxetic zentroak Bizkaiko eskualde guztietara hedatzeko, zaintza arloko prestakuntza plana ezartzeko eta Getxon egingo
|
den
belaunaldi arteko zentro berrirako". Getxoko Udalarekin elkarlanean sortuko duten bizikidetza zentro esperimental bat da, 200 gazte eta adineko elkarrekin bizitzeko.
|
|
|
Interneten murgildurik hezia izan
|
den
belaunaldi gaztea, pantaila aitzinean hedatzen den munduko," Bada" ren sortzaileak ez ditu ongi uzten. " Izan ere, instagramen, twitterren, youtuben, blogetan edo interneten gazteen artean indarra hartzen duen espazioetan gure herritik kanpoko editoreak dira nagusi.
|
|
|
hauek, kale itsutik atera nahian, hainbat egin molde eta perspektiba baldintzatzen dituzte, eztabaida sutsuekin eta, azken urte hauetan, dinamiketara batzen ari
|
den
belaunaldi berriaren bultzadarekin.
|
|
|
Lekunberriko auzapezarentzat bi proiektuak osagarriak direla zioen, bi familiek esperientzia daukatela," ez dira deusetarik abiatzen". Horrez gain bi proiektuetan, ondotik heldu
|
den
belaunaldiak ere laborantzarako tira ukanez, egitasmo indartsuagoa da.
|
|
|
Ondare kulturalaren jabetza jarraituak, belaunaldiz belaunaldi eginak, eskainiaren eta hartzaile berrien arteko harremana konpentsatua izatea eskatzen du. Hau da, batetik, berritasunaren eta ezagunaren arteko oreka mantendu behar da; bertzetik, eskainiak momentuko garaiari egokitua izan behar du, eta, garai horretan hartzaile nagusi
|
den
belaunaldiarendako, funtzionala. (2015:
|
|
|
Azken urteko krisiak erakusten duena, aldiz, beste zerbait da, baina ezker kontserbadoreak nahiago du ezer berezirik ez zaigula gertatzen ari aldarrikatzea. Fisikoki desagertzen ari
|
den
belaunaldi bati itsatsita geratu zaizkio errealitatea begiratzeko orain hamarkada asko jarritako betaurrekoak, eta nahiago du bildu duen botere apurra edo itzal handia bere lotsak ala nagiak estaltzeko erabili.
|
|
|
"(...) edo lortzen dugu ia ezagutzaren unibertsalizaziora iritsi
|
den
belaunaldi gazte honek erabileran urrats kuantitatibo eta kualitatibo nabarmenak ematea, eta orduan, normalizatuta dauden hizkuntzen egoerara hurbiltzeko bidea hartuko dugu; edo, ia ezagutzaren unibertsalizaziora iritsi den belaunaldi honen gehiengoak erabilerari bizkar ematen badio eta erdaraz egiten jarraitzen baldin badu, hurrengo belaunaldiak(...) jasoko duen mezua izango da guraso...
|
|
|
"(...) edo lortzen dugu ia ezagutzaren unibertsalizaziora iritsi den belaunaldi gazte honek erabileran urrats kuantitatibo eta kualitatibo nabarmenak ematea, eta orduan, normalizatuta dauden hizkuntzen egoerara hurbiltzeko bidea hartuko dugu; edo, ia ezagutzaren unibertsalizaziora iritsi
|
den
belaunaldi honen gehiengoak erabilerari bizkar ematen badio eta erdaraz egiten jarraitzen baldin badu, hurrengo belaunaldiak(...) jasoko duen mezua izango da guraso
|
|
|
Beste mota bateko pertsonak behar ziren horretarako. Arbasoek utzitako mihisean sitsek utzitako zulotxoak ikusteko gai
|
den
belaunaldi berri bat. Haien lanaren handitasuna onartu bai, baina, hura gurtu barik, profanatzeko prest dauden idealista berriak.
|
|
|
Bi norabideren aurrean gaude orain, hortaz. Batetik, euskara hizkuntza normalizatu bilakatzeko bidea litzateke, zeinetarako ia ezagutzaren unibertsalizaziora heldu
|
den
belaunaldi gazteak urrats kuantitatibo eta kualitatibo nabarmena eman behar duen; eta, bestetik, euskararen desagerpena jomuga duen bidea, zeinetan aipatu belaunaldiaren gehiengoak bizkar eman diezaiokeen euskarari eta, ondorioz, hurrengo belaunaldiak uko egingo liokeen euskara erabiltzeari, ikusita beraien gurasoek ez dutela erabiltzen euskara jakin arren. Bestela esanda, lehenengo bideak, baikorrenak, aurrera eramango gintuzke, bigarrenak, ezkorrenak, atzera eramango gintuzkeelarik.
|
|
2022
|
|
|
Euskararen borrokara lotu nahi
|
den
belaunaldi berriko kide da Beñat Jusue (Tutera, 1998). Orain aste batzuk Donostian egin zen Euskara Aurrera!
|
|
|
" Arranca pal carajo y vete lejos, y denle la bienvenida a la generacion del yo no me dejo". (Zoaz pikutara, zoaz urrutira, eta eman ongietorria makurtzen ez
|
den
belaunaldiari). Urrutira ez, baina bidali, bidali zuten Rosello.
|
|
|
Hain zuzen," makurtzen ez
|
den
belaunaldiak" urteak zeramatzan PNP Alderdi Progresista Berriaren gobernuaren jarduna kritikatzen, harik eta 2019ko uztailaren 13an guztiak eztanda egin zuen arte. Rosello eta beste gizon boteredun batzuen arteko Telegrameko elkarrizketa luze bat filtratu zuen Centro de Periodismo Investigativo Puerto Ricoko komunikabide independenteak.
|
|
|
ez zaie beldurrik izan behar halako esperimentu hibridoei, zeinek, bistan denez, ez baitute sekula betiko bertso saio baten berezkotasuna eta maila teknikoa eskuratuko, baina, ezusterik ez, inplizituki bertsoarekiko mendekotasuna erakusten baitute, jardun literario nagusiarekiko morrontza alegia. Idatzitik bertsora pasatzen ari
|
den
belaunaldi berriak egiten duen bezala: gero eta gehiago dira, bizpahiru liburu argitaratu ondoren, bertsolari ibilbideari ekiten diotenak, kasu batzuetan eleberrigintza edo ipuingintza guztiz abandonatzeraino, azkenean.
|
|
|
Enpresagintzatik zein sindikalismotik aspaldian jo zen alarma deia langileen artean behar
|
den
belaunaldi erreleboari buruz, industriaren alde apustu egiteko beharra bezala. Hori bai, industria garbi eta ingurugiroarekiko errespetudunari, ez edozein preziotan, osasunari eta iraungarritasunari dagokionean.
|
|
|
Horiek guztiak eta beste hainbat batzen dituen haria euskaraz bizitzeko bokazioa da, Camonek azaldu duenez, eta horren aldeko borroka euren gain hartzeko prest daudela nabarmendu du: «Euskaraz biziko
|
den
belaunaldia izan nahi dugu, eta uste dugu belaunaldi moduan heldu behar diogula auzi horri».
|
|
|
Belaunaldi perspektibarenak badu garrantzia sarearen ekinbidean, baita borroka moldeetan ere. «Euskaraz biziko
|
den
belaunaldia izan nahi dugu, eta uste dugu belaunaldi moduan heldu behar diogula auzi horri», azpimarratu zuen Camonek, eta sarearen egituraketan garrantzia izan dute lekuan lekuan hizkuntza eskubideen alde egiten ari diren borrokek; NUPeko Euskara Taldeak, Nafarroako Unibertsitate Publikoan euskaraz ikastearen alde egiten ari denak alegia, edo Ipar Euskal Herrian azterketak euskaraz egin ahal iz... Euskaraz bizitzeko oztopoak egunerokoan eta euren bizipenetan presente dituztela erakusten dute borroka horiek.
|
|
|
Jakin dute maitasun hori transmititzen, badagoelako Mantangorri rekin hazi
|
den
belaunaldi bat. Bidean topo egin dute dagoeneko, Muñoak kontatu duenez:
|
|
|
Bide beretik, orain gazteoi ere badagokigu presoak etxeratzearen alde engaiatzea. Borroka honengatik sufritu duen azken belaunaldia izan nahi dugu, motxilak gibelean uzteko garaia heldu delako, heldu
|
den
belaunaldiei askatasunean biziko den herri bat uzteko. Azken hilabeteetan presoen egoeran aldaketak agertu baldin badira ere, hainbat urrats egin behar ditugu oraindik konponbidera iristeko.
|
|
|
Laudio Glass Hub en egindako bileretan, enpresa horiek sektorearen ezagutza espezializatuaren beharra azpimarratu dute, lantokietan eskuratutako ezagutza ez galtzea funtsezkoa
|
den
belaunaldien arteko errelebu zabaleko testuinguruan, batez ere.
|
|
|
Helarazi berri du Usurbilgo Udalak, ostegunerako (urtarrilak 27) iragarri duen udalbatzarraren gai zerrenda. Denetariko gaiak hartuko dituzte ahotan; batetik, 2023an lehen bizilagunak har ditzakeen eta Ugartondon kokatuko
|
den
belaunaldi arteko etxebizitza komunitarioa, Txirikorda proiektua. Lanak iraila amaierako udalbatzarrean esleitu zituen Usurbilgo Udalak.
|
|
|
Honela esango zuen, izeba Kate eta izeba Julia zehar aipatuz: Jaun andreok, gure artean orain gain behera datorren belaunaldiak izango zituen bere akatsak, baina uste dut bazituela halako adeitasun, umore, eta gizatasunezko ezaugarri batzuk, zeinak iruditzen baitzait falta dituela gure inguruan sortzen ari
|
den
belaunaldi berri, oso serio eta hiperikasiak. Oso ondo:
|
|
|
Izan ere, lan honetan laurogeiko hamarkadako gizartean pisua izan zuen (Labrador, 2017: 63) eta El pico n irudikatzen
|
den
belaunaldi krisia ulertu nahi bada, adinaren alderdia txertatzea bereziki garrantzitsua izango da. Horretaz gain, esan behar da trantsizioaren historiografia (Tusell, 2007; Vilarós, 2017; Molinero eta Ysàs, 2018), Espainiako zinemaren historia (Palacio, 2011; Labanyi eta Pavlovic, 2013) eta genero historiaren barnean garatzen den maskulinitatearen ikerketa (Mérida Jiménez eta Peralta, 2015; Chamouleau, 2017) ezinbesteko erreferenteak izan direla ikerketa hau diseinatu eta garatzerako orduan.
|
|
2023
|
|
|
Baina buruan izan genukeen helburua hau da: zein
|
den
belaunaldi bakoitzak egin behar duen esfortzua, erronka hau gainditzeko, lortzen dena ez izateko txikiagoa egiten den kaltearekin aldenduta.
|