|
2011
|
|
|
Aldiz, murgilketa bidez emaitza positiboak hizkuntza gutxituen kasuan ere lor daitezkeela erakutsi du, esaterako, Euskal Herriko kasuak. Horregatik esan izan da murgilketa bereziki eraginkorra dela hizkuntza handiekin kontaktuan
|
dauden
hizkuntza gutxituen transmisioa bermatzeko orduan (Idiazabal et al., 2008). Izan ere, etxean hizkuntza nagusia bakarrik ikasten duten haurrek hizkuntza gutxitua ikasteko eskolatze eredurik eraginkorrena murgilketa dela ikusi da, esaterako, Euskal Herrian.
|
|
2012
|
|
|
Euskararen defentsaren alorrean, etengabe egin izan dira neurketak; izan ere, euskaldunen itxaropena zen zentzuzko irizpideen arabera egindako neurketa kuantitatiboek hautsi egingo zutela euskaltzale askoren ustez egoera linguistikoa behar bezala neurtzea zailtzen zuten uste eta ideologia politikoen lotura (ikusi SIADECO 1979). Egia esan, Europan
|
dauden
hizkuntza gutxitu ugarien artetik, demolinguistikan duen tradizio sendo eta etengabeagatik gailentzen da euskararen defentsa.
|
|
|
Nazioartean euskararen antzeko egoeran egon daitezkeen hizkuntza gutxituak sustatu nahian dabiltzan pertsona, elkarte, erakunde eta abarrei ere egin diezaike ekarpenen bat ikerketa honek. Batez ere Europar Batasunean
|
dauden
hizkuntza gutxituen inguruko ikerketei lagundu die gureak, egoera sozioekonomiko antzekoan daudelako eta, aldeak alde, politika alderagarriak egon daitezkeelako beren artean. Europar Batasunera mugatuta ere, asko dira eremu urriko hizkuntzak, 62 guztira8, EBLUL (European Bureau for Lesser Used Languages) erakundearen arabera.
|
|
2017
|
|
|
— laugarrenik, nazio batuen erakundeko 1992ko gutxieneko nazional, etniko, erlijioso edo linguistikoetako partaide diren pertsonen eskubideen deklarazioa aipatuko dugu. deklarazioaren 1 artikuluan estatuak adoretu egiten ditu dagokion legeak eta bestelako neurriak hartzera euren lurraldeetan
|
dauden
hizkuntza gutxituak sustatzeko. espainiako estatuak 1995eko uztailean berretsi zuen deklarazioa.
|
|
2019
|
|
|
Sinplea dirudi: baliabide langatik behera
|
dauden
hizkuntza gutxituentzat kaltegarriak izan litezke Iktak horietatik at gelditzearen eraginarengatik, eta, langa haienpean duten hizkuntza gutxituentzat, ostera, onuragarri, aipatu bezala, Iktek hizkuntza gutxituaren mantentze nahiz suspertzearen alde egin dezaketelako. Langa hori ezartzeko, itzul gaitezen hizkuntza gutxituen Ikt garapenean eragina duten baliabideetara, gutxieneko baliabide langa ezartzeko hizkuntza gutxituen Ikt garapenean eragina duten baliabideak zeintzuk diren jakin behar delako, gerora langa ezartzeko. keegan ek (2011) adierazitakotik abiatuta eta lan honetako ikerketa kontuan izanda, honako taula hau osatu dut:
|
|
|
Lanean ez da zehazki aipatu, baina, adibidez, interneten gero eta garrantzi handiagoa dute eragileek (influencer delekoak), eta euskarak euskal halako eragile digital gehiago behar ditu, oraindik egiteke dagoen bidearen eta agertzen ari diren erronka berrien adierazgarri. Batek daki aro digitalak nora eramango duen gizartea eta zertara egokitu diren hizkuntzak, baina baliabide langaren gainetik
|
dauden
hizkuntza gutxituek aukerak izango dituzte bertan. eta euskararen erabileraren aferan eragiteko konponbidea Ikten bidezko sustapenean balego? •
|
|
|
Egoera zaurgarrian
|
dauden
hizkuntza gutxituak
|
|
|
Iragarpenak egitea zaila bada ere, multzo honetan bilduko genituzke, aurreikuspen guztien arabera, eta kataklismorik gertatu ezean, mende honetan sozialki desagertzeko arriskutik kanpo
|
dauden
hizkuntza gutxituak. Alegia, hurrengo bi belaunaldietan transmisioa eta erabilera soziala bermatuta dituztenak (gutxiago ala gehiago), arestian zehaztutako hiru baldintzak direla medio:
|
|
2021
|
|
|
Hirugarren atalean EAE ra etorritakoen hizkuntza aniztasunaren inguruko hurbilketa egingo da. Horretarako kontuan izango dira jatorri estatuetako hizkuntza hedatuak eta EAE n dokumentatuta
|
dauden
hizkuntza gutxitu nagusienak. Era berean, Espainiar Estatuetako gainerako komunitateetan hizkuntzak ofizial kideak dituzten kasuetan, komunitate horietan jaio eta EAE n bizi diren biztanleen datuak ere aztertuko dira.
|
|
2023
|
|
|
«Erabilera da orain benetan indartu behar dugun esparrua» (Iraitz Lazkano). «Jakin behar da zergatik
|
dauden
hizkuntza gutxituak eta zergatik dauden hizkuntza nagusiak. Ez da kasualitatea, eta tartean beti dago boterea:
|