|
2000
|
|
|
Beraz, nahiz eta bakarrik kultur nortasunaren elementu ideologiko hutsaren moduan izan, hizkuntza nazioaren funtsezko ezaugarria izango da nazionalismo hauentzat59 Ondorioz, eta lehen esandakoaren ildo beretik pentsa daitekeenez, hezkuntza sistemarekiko ezinbesteko erreferentzia puntua izango da hizkuntza, inondik inora gutxiets ezin daitekeena. Badakigu Estatuaren monopoliopean
|
dagoen
hezkuntza sistemak kultur asimilaziorako tresna zuzen gisa jokatzen duela, eta izaera honek monopolio horrekin amaitzeko ahaleginak eskatzen ditu nazionalismo horien aldetik, eskolarena borrokagune politiko garrantzitsuenetarikoa bilaka daitekeelarik. Zeren, nazionalismo horiek aurre egin behar baitiote aipaturiko, amnesiak?
|
|
2003
|
|
|
Mutilak bost irakasgai gainditu dituen arren, uda osoa ezer egin gabe ematen du". Honela laburbiltzen du José Luis Donostiako CAU akademiaren arduradunak, bere ustez indarrean
|
dagoen
hezkuntza sistemak sortzen duen egoera paradoxikoa. Nahiz eta bere akademiaren lan nagusia unibertsitateko ikasleengana bideratu den beti, ikastetxeko zuzendariak ez du zerikusirik ikasle gazteenen arazoekin.
|
|
|
Ikasleen %2, 3k hezkuntza premia berezi iraunkorrak ditu; horietatik %1, 8 ikastetxe arruntetan integratuta dago, eta %0, 5 berariazko ikastetxeetan dago. Bestalde, Lehen Hezkuntza da ikasle horien artean ikastetxe arruntetan
|
dagoen
hezkuntza etapa nagusia (1.000 ikasleko 23), ondoren Bigarren Hezkuntza (1.000 ikasleko 15) eta, azkenik, Haur Hezkuntza (1.000 ikasleko 8). Urritasun psikikoa da portzentajerik handiena duen diagnostikoa (%68); eraginkortasun aniztasunaren diagnostikoa %9ra iristen da; urritasun motorikoaren, autismoaren, nortasunaren arazo larrien eta zentzumen urritasunen (entzumen eta ikusmen urritasunen) diagnostikoek, berriz, %3tik %7ra bitarteko portzentajeei eragiten diete.
|
|
2004
|
|
|
Une hauetan puri purian
|
dagoen
hezkuntza arazoetako bat eskolako biolentzia da.
|
|
2005
|
|
|
Ikastetxeek oraindik ere abenduaren 23ko Hezkuntza Kalitateari buruzko 10/ 2002Lege Organikoaren arabera funtzionatzen ez dutela aintzat harturik, egokiagoa irudituzaigu egun indarrean
|
dagoen
hezkuntza legedia aipatzea, Kalitate Lege hori garatzekoaraudia ateratzen duten arte.
|
|
2007
|
|
|
Baina, xedeekin batera, bitartekoen auzia ere erabakigarria suertatuko da. Euskararen indarberritzearen alde azaltzen diren askok, abertzaleen esku
|
dagoen
hezkuntza administrazioak, ahuleziarik erakutsi gabe, egin beharrekoetan sendo, behar diren lanabesak ezarriko ote dituen, zango-trabaz joria izango den prozesuaren aitzindaritza eramateko gauza izango ote den zalantza handiak dituzte. Datozen hileetan panorama politikoak lurrikara bat baino gehiago jasan dituela, areago.
|
|
|
b) Titularrak ez badu ongitzen ez betetze arina, Administrazioak isuna ezarriko du; isun hori izango da «beste gastu batzuk» partidako zenbatekoaren erdia eta osoa bitartekoa. Halaber, partida hori izan da isuna zein epealditan ezarri eta epealdi horretan indarrean
|
dagoen
hezkuntza itunaren ekonomia moduluaren araberakoa. Hezkuntza administrazio zehatzaileak finkatuko du isunaren zenbatekoa, kasuan kasuan ezarritako mugen barruan.rrek isuna kobratu ahal izango du, hez Orobat, hezkuntza administrazio hokuntza ituna aplikatzeagatik zentroko titularrari ordaindu beharreko zenbatekoak konpentsatuta.
|
|
|
Isun horren zenbatekoa izango da «beste gastu batzuk» partidako zenbatekoaren osoa eta bikoitza bitartekoa. Halaber, partida hori izan da isuna zein epealditan ezarri eta epealdi horretan indarrean
|
dagoen
hezkuntza itunaren ekonomia moduluaren araberakoa. Hezkuntza administrazio zehatzaileak finkatuko du isunaren zenbatekoa, kasuan kasuan ezarritako mugen barruan.
|
|
2009
|
|
|
Proyecto Meninas izeneko ekimen berritzaile hau batera antolatu dute Zientzia eta Teknologia Fakultateak eta Getxoko Berritzeguneak (Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren mende
|
dagoen
Hezkuntza Berrikuntzarako Zentroa). Esperientzia honen helburua izan da ikerketa proiektuak eta metodo zientifikoa irakaskuntza ez unibertsitarioan sartzea.
|
|
|
Horrela, ikasketen jarraipena bultzatzen da. Bigarren Hezkuntzako graduatua Indarrean
|
dagoen
Hezkuntzaren Lege Organikoan ezarritako Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako graduatu titulua lortzeko, gure herrialdeko Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza (DBH) osatzen duten lau ikasturteetako zikloa arrakastaz amaitu behar da, edo, bestela, hezkuntza sisteman hori lortzeko dauden beste bideak erabili. BBBko ikasketa partzialak Bigarren Hezkuntzako graduatuaren baliokideak dira ondorio profesional eta akademikoetarako.
|
|
|
Imagen: Liz Henry 2006az geroztik indarrean
|
dagoen
Hezkuntzaren Lege Organikoak (LOE) berariaz adierazten du “botere publikoek beharrezko ekintzak garatu dituztela eta hezkuntza helburuak lortzeko oztopoak jartzen dituzten gizarte desabantailako egoeren ondorioak konpentsatzeko baliabideak eskaini dituztela”. Artikulu honetan sartzen dira ospitale batean edo osasun zentro batean ingresaturik derrigorrezko eskola etapan denbora luzez bizi diren adingabeak.
|
|
|
Saio edo esperientzia horiek erakusten digutena da, gaur egun Euskal Herrian behar duguna ez dela indarrean
|
dagoen
hezkuntza legediaren hobekuntza bat. Behar duguna sakoneko lege aldaketa da, eskola komunitatearen beharrei ondo erantzungo dien sakoneko aldaketa:
|
|
|
Federico Mayor Zaragoza, Daniel Innerarity, Pere Pujolas eta Roberto Reyren mailako hizlariek garatuko dute Biltzarraren ildo nagusia. Hain zuzen, euskal hezkuntza sarean hain errotuta
|
dagoen
hezkuntzako kooperatiba erregimena garatzeko gure ustez funtsezkoak diren hiru ardatz izango ditu Biltzarrak.
|
|
2010
|
|
|
Egunindarrean
|
dagoen
hezkuntza legeak, hezkuntza anitza, dibersifikatuabermatu behar du. Edozein arrazoigaitik zailtasunak dituen haurrarilagundu egin behar dio, eta horrek hala izan behar du?
|
|
2011
|
|
|
14 Indarrean
|
dagoen
hezkuntza sistemaren arabera, zein dira eskola hezkuntzako etapak. Zein da haur hezkuntzaren egoera?
|
|
|
Hiru esparru aukeratzen dira, gizartean eragina dutenak eta gizartearendako garrantzitsuak direnak: hezkuntza, batetik, modu zabalenean ulertuta, jaiotzetik hil arteko tarte horretan
|
dagoen
hezkuntza; kooperatibagintza biziberritzeko esparrua, bestetik, kooperatibagintza Debagoieneko ezaugarri bat badela eta eraldaketara begira potentzial garrantzitsuak dituela kontuan hartuta. Etorkizunean gizarte moduan erronka oso potoloak ditugu.
|
|
2013
|
|
|
Ondoren, “kalejira koloretsua egiteko asmoa dugu, musika (alboka, gaiteroak, abestiak), globoak eta egindako murala eramanez. Postu kaletik eta Foru kaletik San Prudentzio kalera abiatuko da eta bertan
|
dagoen
Hezkuntza Delegaritzaren aurretik pasatuko da. Bertatik Gasteizko Legebiltzarrera joango da”, azaldu du plataformak.
|
|
2014
|
|
|
Umeak gero eta lehenago jartzen dira hedabideen aurrean, batez ere telebistarenaurrean, eta nola ez
|
dagoen
hezkuntza politikarik horren inguruan, gure neska mutilgehienek argudio gutxi daukate zorionaren irudi eta mezuen kontsumoari aurreegiteko.
|
|
2015
|
|
|
Baliabide bat da herritarrak bizitzan errotzeko, sustraiak botatzeko, hazteko eta hezteko. Horretaz jakitun, Euskal Herritik urrun
|
dagoen
hezkuntza eredu batean murgildu dira Erik Aznal eta Anartz Izagirre Ikus entzunezko Komunikazioko ikasle azpeitiarrak, Nerea Gurrutxaga eta Hasier Larrea kideekin. Txileko hezkuntza komunitarioari buruz, Erroak; komunitatearen lubakitik dokumentala egin du laukoteak, Aznalen zuzendaritzapean.
|
|
|
Baliabide bat da herritarrak bizitzan errotzeko, sustraiak botatzeko, hazteko eta hezteko. Horretaz jakitun, Euskal Herritik urrun
|
dagoen
hezkuntza eredu batean murgildu dira Erik Aznal eta Anartz Izagirre Ikus entzunezko Komunikazioko ikasle azpeitiarrak, Nerea Gurrutxaga eta Hasier Larrea kideekin. Txileko hezkuntza komunitarioari buruz, Erroak; komunitatearen lubakitik dokumentala egin du laukoteak, Aznalen zuzendaritzapean.
|
|
2016
|
|
|
GIH garapen orekatuari lotuta
|
dagoen
hezkuntza dela esan dezakegu (adierarik zabalenean); eta, horren barnean, gaurko eta etorkizuneko belaunaldientzat hobetutako bizi kalitate baten gizarte, kultura, ingurumen eta ekonomia dimentsioak sartzen dira.
|
|
2018
|
|
|
Baina trebiñarrok etorkizuna euskalduntzeko dugun nahiaren erakusle argiena, Udalak irekitako Armentiako Bentetako haurtzaindegia da. Udalaren eskuetan
|
dagoen
hezkuntza gune bakarra euskalduna da, euskaldundua eta euskalduntzailea. Eta haurrak eskolan dauden bitartean gurasoak hainbat enkargu eta paper egitera joaten dira zerbitzu publikoetara, gaztelaniaz noski, hemen euskara ez baita ofiziala.
|
|
|
Aurreikus ote daiteke baxoari bizkarra ematen dion hezkuntza sistemarik? Azterketara bideratuta
|
dagoen
hezkuntza sistema zaharkitua izanik, ez ote da hobe ikasturtean zehar lortutako kalifikazioak hartzea kontuan, unibertsitatean sartzerako orduan. Baxoa ez egitea, frantses unibertsitatean ez sartzea litzateke.
|
|
2019
|
|
|
Ondarroan adin horretan
|
dagoen
hezkuntza zentro bakarra delako. berdinetako pertsonen arteko harremanak, eta horrek kode alternantzia hauspotzen du.
|
|
|
Lagina aukeratzeko Ondarroako Institutura jo nuen, bi arrazoigatik: alde batetik, herria euskararen arnasgune bat delako —8.397 biztanle zituen 2018an, INeren arabera—, eta interesatzen zitzaidalako jakitea euskararen kaleko erabilera hain handia den herri batean zelakoa den erabilera sare sozialetan; beste aldetik, laginaren potentzialitateagatik, Ondarroan adin horretan —batxilergoan, 16 urte bitartean—
|
dagoen
hezkuntza zentro bakarra delako. Ondorio estatistikoen Parte hartzea atalean (3.1.1 puntua) hobeto azalduko dudan bezala, ikasturtean 79 ikasle egon dira matrikulatuta batxilergoko 1 eta 2 mailetan; horietatik 72k parte hartu dute soslai soziolinguistikoa eta teknologikoa neurtzeko pausoan (lagin osoa), eta 50ek sare sozialetako jardunarenean (lagin hautatua). ez dira 16 urte bitarteko Ondarroako gazte guztiak, baina adin horretan herrian batxilergoa ikasten ari diren guztiak zentro horretan dabiltzanak
|
|
2020
|
|
|
. EAJk puntada bat ematen dio ikurrinari (autonomi estatutuaren baitako eskumenak lortzeko negoziazio instituzionalari) eta hiru puntada Espainiako 78ko Konstituzioaren baitako egonkortasunari, akordioari, elkarrizketari eta mendekotasunari. Eta EAEko saritzen dute, dagoen soziologia eta
|
dagoen
hezkuntza politikoa dagoelako. Bildu ezkerreko muturreko alderdia dela esatea beste kritika asko egin dakizkioke baina hori ez, gezurra da, eta EAJren aldeko mezu garbia eman nahiak bakarrik ulertarazten du, uler daitekeen heinean.
|
|
|
LABen ustez, egitasmoaren eduki berria «inposizio zaharra» da egiazki, eta ez du balio herri bezala hezkuntzaren erronkei aurre egiteko. «Euskararen ezagutza unibertsala edo euskal kulturaren transmisioa ezinezko egiteko pentsatua
|
dagoen
hezkuntza sistema inposatu, eta zentralistak bere horretan jarraitzen du». Era berean, uste du hizkuntza ereduek bere hartan jarraituko dutela edo euskararen ezagutza unibertsala lortzeko beharrezkoa den murgiltze ereduaren hedapena ez da aipatu ere egiten.
|
|
|
Azkoitiko ikastetxeek desberdin erantzungo diote biharko deituta
|
dagoen
hezkuntza grebari
|
|
2021
|
|
|
Hala eta guztiz ere, prestaketa, koordinazio edo bestelako zereginei eskaintzen zaion denbora beste modu batera kudeatzeko erronka dagoela zehazten du parte hartzaileak. Indarrean
|
dagoen
hezkuntza sistemak egiteko eta kudeatzeko modu batzuk dakartzala dio eta horrek, halaber, inertzia jakin batzuk, gutxitan zalantzan jartzen direnak denbora faltaren argudioaren pean. Aldaketa handiak norbere egitekoen egokitzapenetik etor daitezkeela proposatzen du:
|
|
|
Eta, gainera, horrek gutxituta eta zapalduta dagoen hizkuntzako zein kulturako kideen kasuan zailagoa dirudi. Hau da, nola sortuko dituzte euskal hezkuntza sistemek euskaldun osoak eta kontzienteak, euskal kulturaz euskal literatura kontzeptu horren barnean dagoela uler bedi jantzitakoak eta kritikoak, batetik, zatikatuta
|
dagoen
hezkuntza egiturak horretarako indarrik eta sinergiarik ez duenean, eta, bestetik, euskal identitatearen kasuan, poliedrikotzat hartzen den zerbait denean. Are gehiago, hezkuntza Arizmendiarrietak ulertzen zuen terminoetan proposatzen bada," kontzientzien formazio" gisa, alegia (Azurmendi, 1992: 165), eta, halaber, gizakia" animalia historiko" eta" kultural" legez (op.: 199) kontzeptualizatzen bada.
|
|
|
Horrez gain, gure kezkak eta zalantzak plazaratu nahiko genituzke entzuten ari garen balizko eta, antza, gertu
|
dagoen
hezkuntza akordioaren inguruan:
|
|
|
Hala ere, sarbide horren bermea borrokatzearekin batera, hezkuntza ereduaren izaera burgesa mahaigaineratzearen eginbeharra uztartu behar dugu. Indarrean
|
dagoen
hezkuntza kapitalistak betetzen dituen funtzio sozial eta ekonomikoak ezagutzen ditugu: txikitatik etorkizuneko lan merkaturako figurak sortu eta interbentzio ideologikoaren bitartez moral burgesa txertatu.
|
|
|
Gomendio hori egin zigun elkarrizketarako inor baino irekiago
|
dagoen
Hezkuntza Sailburu berria den Jokin Bildarratzek komunikabideetan: " Hezkuntzak irribarreak behar ditu, ez pankartak".
|
|
2022
|
|
|
Alde emozionaletik erreparatuta, horrelakoa dirudi Greg Brook lan munduan sartu zeneko historiak. Aldiz, ikuspuntu instituzionaletik begiratuta, gutxiengo" adimentsu" bat hautatu eta sustatzeko jada antolatuta
|
dagoen
hezkuntza sistema bat azaleratzen du kontakizunak. Horretan dautza klase aurreratuak eta unibertsitaterako sarbide selektiboa.
|
|
2023
|
|
|
Iazko irailean aurkeztu zituen Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak 1993tik indarrean
|
dagoen
Hezkuntza Legea ordezkatuko duen lege berriaren oinarriak. Asko ziren galderak orduan, eta espero zen lege proiektua zehatzagoa izatea, batik bat ikasle guztiak euskaldunduko dituen hezkuntza sistema bati begira.
|
|
|
Horrela, gehienek beren mendekotasuna ideologikoki finkatzen amaituko dute lehenago edo geroago. Hala ikusten da, besteak beste, euskaldunon artean hain zabaldua
|
dagoen
hezkuntza onaren inguruko ohiko argudioan, erdaldun bat tartean dagoenean euskaraz hitz egitea edukazio txarraren seinale gisa hartuz.
|