Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 23

2002
‎–Zuek adi egon, badaezpada, dena dagoen dagoenean uzteko.
2004
‎Jakina, euskararen eta euskaldunen gizarte eraikuntza zertan den dakienak, erraz asko ulertuko du zergatik dagoen euskaldungoa sormenik gabe. da, horrelakoetan, jadanik eraikia dagoen mundu sin bolikoan eta kulturalean eraikimen eta sormenik gabeko hizkuntzak ezin duela bizitzaren mezua dagoen dagoenean baizik errepikatu. Nola ez da, bada, baldintza soziokultural horietan, egungo euskaldunaren mintzabidea erdaraz ekoitzitakoaren oihartzun hutsala izango?
‎Elebitasunaren aberastasun iturria nabarmendu digu Salaburuk orain dela gutxi. Baina, gure aldetik, aberastasun horren zer nolakoa auzipean jarri dugu, ezin delako gure ustez baieztapen hori besterik gabe, hainbat eta hainbat xehetasun eta ñabarduraz jantzi gabe, dagoen dagoenean onetsi. Banakoaren elebitasuna, noski, aberasgarria izan liteke, aldez aurretik daukagun ondare linguistikoaren osagarri, baina hori horrela gertatzea benetan gauza zaila da.
‎Beharbada ez da zilegi izango dagoen dagoenean hartu eta hizkuntzen izenak aldatuz geure egoerari aplikatzea. Baina, edonola ere, eskarmentu horren argitan zenbait gauza ulertzeko argibiderik ez litzaiguke agian faltako.
‎Elebitasunaren estrategiak, asmoz zintzoa baldin bada behintzat, bi hizkuntzen arteko erabilera berdintasuna izan luke xede eta jomuga. Horretarako, ordea, hizkuntza nagusiaren estatus erabilera ezin du dagoen dago enean utzi, honen monopolioak haren erabilera ito egiten duelako. Horrela, hizkuntza hegemonikoaren erabilera ezertarako murriztu gabe mendekoaren erabilera garatu nahi duela dirudi, nahiz eta bi hizkuntza komunitateen arteko harreman izaera ez demokratizatu.
‎Elebitasunaren estrategia behin eta berriro bide antzua ageri zaigu hizkuntza zapalduarentzat. Hizkuntza talde zapalduak ezin du, dirudienez, bere izate esparru berariazkorik eraiki menderatzailearen alboan, eta alboan ez ezik gain gainean duen komunitate horren hizkuntza estatusa dagoen dagoenean berretsi behar. Prentsaren adibide horrek ez ote du balio gainerako gizarte esparru gehienetarako?
‎Erdal komunitatea bere eskuko da erabat eta osoki. Ez, haatik, euskara dagoen dagoenean ez balego, euskaldungoa nor balitz, eta nor izate horrek bere herrian zor zaion lekua eskuratzeko aginte ahalmen askirik balu. Orduan gauzak iraultzen hasiko lirateke inondik ere, eta hizkuntzen atzean dauden nazio taldeen arteko lehia gori gori jarriko litzateke, behinola Belgikan eta Quebecen jarri ziren legez.
‎Axaleko sendabidea da, gure iritzian, traumarik gabeko tratamendu eztia. Gizartean erabateko hegemonia daukan hizkuntza komunitatearen estatus orokorra dagoen dagoenean ukitu gabe utzi, eta diglosiaren aje guztiak berekin dituen mintzaira xumea normaltzeko itxurak egitea, ez da biderik zuzenena. Egia da, itxurakeriaren ideologia gailenaraz liteke delako hizkuntza normalizazioa zilegitzeko; haatik, goiz edo berandu, euskararen bilakaera soziolinguistikoari darizkion adierazleak izango dira, gupida izpirik gabe, ustezko biziberritze porrotaren lekuko.
2007
‎503 Esan beharrik ez, beraz, erreala ez dela berdin? dagoen dagoena?, eta esaunda horrekin ez dela statu quoa justifikatu gura, Hegel-i maiz egozten zaion bezala (Nietzsche-k, adibidez).
2008
‎horra hor ordurako euskaltzalearen bihotzetik abertzale erdaldunduei opa zitzaiena. Errealismoaren itzal beltzari ederki igarri zion Ibiñagabeitiak giro abertzaleen habietan, errealismoak errealitatea dagoen dagoenean berritzeko besterik balio ez duenean. Gauzak aldatu beharrean, errealitatearen egoera nork bere hizkuntza politika zilegitzeko baliatu.
‎Bitxia da benetan guri gertatzen zaiguna auzi honen inguruan: teoria edo ideologia politiko hori nazio estatu hegemonikoen iturriko ura da, haiek duten estatus menderatzailea zilegitzeko estrategia, eta guk zer egingo, eta hiritartasun politikoaren paradigma geureganatzen dugu, dagoen dagoenean inor baino demokratikoagoak izateko asmoz edo. Penagarria!
2010
‎Eta guraizeekin kax kax, ilea nola mozten dion nabari du Julenek, eta adats moztuak xukaderan eta lurrean nola erortzen diren, hegaztien luma galduen antzera, eta xerlo erori horiekin batera bere iragana ere erauzi nahiko luke, edo etorkizuna bestela, eta dagoen dagoenean iraun, begiak itxita, ukalondoen kontra –orain eskuin, orain ezker– emakume baten sabelaldea nahi gabe bezala ukituz, eta aldi berean haren eskuak buruan, lepoan, garondoan sentituz, munduan besterik ez balitz bezala, ez errurik, ez aukeratu beharrik, ez konpromisorik, ez erantzukizunik, esku motx hori bakarrik, kax kax, kax kax...
2011
‎4) Autoan zegoen belarraren dekomisoa egin da. 5) Telefonoz deia egindakoaren berririk eta daturik ezagutzen ez denez, dagoen dagoenean utziko da haren kasua, eta ez da deiaz erator daitekeen ikerketa polizialik hasiko. Bakar bakarrik epaile jaunak interesgarria edo beharrezkoa ikusiko balu kaltegileen delitua zigortzeko kaltetuaren lekukotza, orduan hasiko litzateke polizia haren bila, bai ohiko dituen bideetatik, bai prentsan oharrak ipiniz balizko lekukoei dei eginez.
‎Hemendik aurrera egin nahi dugun erradiografiak beste xehetasun batzuk erakutsiko dizkigu. Hizkuntzen egoera egun dagoen dagoenean behatu ordez, egungo dinamika soziolinguistikoari darion proiekzioa aurkeztu nahi genuke. Zerumugan zer ikusten den jakin nahi dugu.
‎Hizkuntzak trukagarriak ote dira? Aurretik eraikia zegoen kultura dagoen dagoenean ondu eta transmiti ote dezake gainjartzera datorren hizkuntzak. Hauxe diote maia komunitateko kideek auzi horri buruz:
‎Horrenbestez, giza eskubideetan soilik oinarritzen den politika bideak ez du munduko hizkuntz gutxiengoen zoria dagoen dagoenetik aterako. Argi eta garbi mintzo zaigu Kymlicka:
2013
‎Jakina, hemen... beste arazo bat ikusten dut, agian menturatzeko goizegi izan baliteke ere: bi identitateetako bat suntsitzailea da, negatiboa, gorrotoz betea; hortaz, bestean integratzea, dagoen dagoenean, zaila izango da. Nahitaez jo behar dugu lehen identitatea indartzera eta bigarrena ahultzera, edo behinik behin, baretzera?.
‎Behintzat, horretarako era izango duzula pentsatu gura dut. Lady Catherinek Collins anderearekiko dituen adeien lekuko izan zara egunero; eta, oro har, nik uste ez dirudiela zure adiskidea zorigaiztoko bihurtu denik... baina hori dagoen dagoenean uztea, onena. Utzidazu bakar bakarrik ziurtatzen, ene Elizabeth andereño maitea, bihotz bihotzetik eta begi onez opa dizudala pareko zoriona ezkontzen zarenean.
2014
‎artikulua argitaratu zuen ABCen (1916), Renan ez dakit lagun ala aitzakia harturik; Renanen irakurketa estrainio samarra baita. Dena den, nola orain Espainian nazio bakarra dagoen egotea (Kataluniak, esaterako, ez omen dauka nazioa izaterik), agian merezi du oroipen bat:
2016
‎Gainera, kontuan eduki zu hemen ez zarela, polizia? eta bestalde zeu ere ibili zarela informazioa gordetzen nire inguruan ikertzen jardun duzunean; hortaz, bioi komeni zaigu auzia dagoen dagoenean uztea.
2017
‎–Eta ordenagailua? Garbitzea nahi duzu, ala dagoen dagoenean utziko dugu?
2019
‎nartzisismoaren eta lilura faltsuaren tranpei, baina haietako inork inoiz ez du zuhurtzia guztiz zokoratu lehengo munduaz harago zutitzeko. Hasteko, emakume askok dagoen dagoenean onartzen dute gizartea, jakina; halakoak dira burgesiaren laudatzailerik behinenak, klase mehatxatu horren osagairik kontserbadoreena; hitzak ondo aukeratuz, gogora ekartzen dituzte, kalitatekoa, deituriko zibilizazio baten fineziak; zorionaren ideal burgesa goretsi, eta poesiaren koloreez mozorrotzen dituzte beren klasearen interesak; mistifikazio bat atontzen dute emakumeak konbentzitzeko, emakume segi dezaten?:
2020
‎" Informazio Komisaria Nagusiaren artxiboetan auzi honekin loturik dauden dokumentuetan ez da Arnau De la Nuezi buruzko inolako oharrik ageri". Erdaraz, dagoen dagoenean esatearren: " En ninguno de los documentos existentes en los archivos de la Comisaría General de Información relacionado con tal asunto (Naparraren auziaz ari da, jakina), aparece referencia alguna a Arnau De la Nuez" 117.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia