|
2001
|
|
|
Behin behineko ondorioek zuhurtasun printzipioaren aplikazioa zehazten dute, eta aurresuposizioan prebentzio neurriak hartzen dituzte, produktuaren ondorioz arriskutsuak izan daitezkeen ondorioak identifikatu baitira. Zuhurtasun printzipioak jarduteko betebeharra ezartzen du, nahiz eta ez
|
dagoen
ebidentzia zientifiko absolutu, eztabaidaezin eta egiaztaturik. Espainiako Osasun eta Kontsumo Ministerioak hartutako neurriak produktu horren kontsumoa saihestea gomendatzen die kontsumitzaileei.
|
|
2004
|
|
|
Justifikazio epistemikoa esaten zaio horri. Hura lortzeko modurik hoberena ebidentziaren bitartekoa da, proposizioaren egiaren alde
|
dagoen
ebidentziarena. Hori, hortaz, proposizioa egiazkoa dela nabarmen erakusten ducn gehituriko informazioa da.Hala eta guztiz ere, oso garrantzizkoa da jakitea zelako indarra izan behar duen justifikazio batek ezagutzari buruz ari garela baiezta dezagun.
|
|
2005
|
|
|
Era berean, zenbait azterketa biomedikori esker, uhin horien absortzio espezifikoaren balioak ezarri ahal izan dira, gizakiari kalterik egin gabe. Hala ere, gaur egungo informazio zientifikoak gogorarazten du frogatuta dagoela ondorio biologikoak daudela zehaztutakoak baino maila apalagoetan, nahiz eta ez
|
dagoen
ebidentziarik ondorio horiek osasun arriskua ekar dezaketenik. Halaber, beste arazo bat da instalazio batek sortutako eremu elektromagnetikoaren mailen ebaluazioa nahiko zaila dela.
|
|
2007
|
|
|
Kontraindikazio medikorik ez badago, ur asko edateak, okerrera eginez gero, gernua diluitzen laguntzen du. The National Women´s Health Information Center en esaten dutenez, nahiz eta ez
|
dagoen
ebidentzia zientifikorik dieta CI, alkohol, tomate, espezia, txokolate, edari zitriko edo kafeina eta eduki azido handiko elikagaiekin lotzen duenik, handitu egiten dute maskuriaren narritadura eta hantura. Beste gaixo batzuek diote beren sintomak okertu egiten direla gozagarri artifizialak dituzten elikagai eta edariekin.
|
|
|
Nazionalismoa baldin bada nazioa sortzen duena, ondoren ezin du esan" gauza bat da nazioa eta bestea nazionalistek asmatzen duten nazioa". Ildo beretik, hona Artetaren beste baieztapen bat, edonoren esku
|
dagoen
ebidentzia enpirikoaren aurkakoa: " Nazionalismoa baino lehenago ez dago proiektu komunik".
|
|
2008
|
|
|
Ameriketako Elkarte Medikoak (AMA) eskura
|
dagoen
ebidentzia zientifikorik onenean oinarritutako gida bat argitaratu du, besteak beste, pazienteei azido azetilsalizilikoa dosi baxuetan erabiltzea gomendatzeak duen garrantziari buruzko medikuaren informazioa hobetzeko. Helburu nagusia gertaera kardiobaskularrak prebenitzea da, hori baita herrialde garatuetako heriotza eragile nagusia.
|
|
2009
|
|
|
Adituek diote prebentziorako heztea dela hura tratatzeko modurik onena. Eskura
|
dagoen
ebidentzia zientifikoaren arabera, entrenamendu erregularrak babes efektua izan dezake. Ariketa erregularra egiten duen pertsona batek, teknika egokia erabiliz, intentsitatea pixkanaka handituz eta muskuluak berreskuratzeko erritmoa mantenduz, sindrome hori jasateko aukera gutxiago izango du.
|
|
|
Azterlanaren datuen arabera, eguzkia eta hondartza helburu duten hotelen %86k berrikuntza inkrementalak egiten dituzte, baina %50 baino ez dira berrikuntza erradikalak egiten. Gainera, lanean “eskura
|
dagoen
ebidentzia enpirikoak” korrelazio positiboa du berrikuntzaren eta errentagarritasunaren artean, eta, beraz, berrikuntzaren eta arrakastaren artean.
|
|
|
Mugimendu mota asko pasatu dira gaur egun modan
|
dagoen
ebidentzian oinarritutako medikuntzara iritsi arte, baina horrek ere onartu eta proposatzen du eredu biopsikosozial bat; hau da, arlo psikologikoa eta soziologikoa ere oso kontuan hartu behar direla dio. Ia gehiengoak dio, beraz, azken horrek garrantzi handia duela jasaten dudan gaixotasuna arrakastaz tratatzeko.
|
|
2010
|
|
|
Are gehiago, autore batzuen aburuz, alderdi psikologikoen garrantzia arrisku adierazgarria da, hala nola, tabako ohitura, hiperkolesterolemia edo hipertentsioa bera. Eskura
|
dagoen
ebidentzia zientifikoak emozioei buruzko argudio horiei eusten die. Esparru onkologikoan, minbizia duten pazienteen itxaropen positiboen eta lortzen diren emaitza klinikoen arteko erlazioa frogatzen duten ikerketak daude.
|
|
|
AEMPSek zehazten du, botika horiek hartu behar izanez gero, ez dela komeni denbora luzean sendagaia ematea, ez baitu aurreikusten klopidrogrelaren eta omeprazolaren edo esomeprazolaren arteko elkarreragina. Gomendio horiek ez zaizkie aplikatzen, gaur egun, protoi ponparen gainerako inhibitzaileei (lansoprazola, pantoprazola, rabeprazola); izan ere, interakzio hori erabat baztertu ezin den arren, “eskura
|
dagoen
ebidentziak ez du neurri hori babesten” esan zuen AEMPSek, Osasun Ministerioaren mendekoa baita. “Clopidogrelarekin tratatutako pazienteek IBParekin tratatu beharra eta horrek izan ditzakeen arriskuengatik espero diren onurak banaka baloratzea gomendatzen da”, erantsi zuten.
|
|
|
Eskura
|
dagoen
ebidentzia zientifikoaren arabera, bizi estiloak eta ingurumen faktoreek zeregin garrantzitsua dute ehun edo organo batean zelulak ohiz kanpo ugaltzean (neoplasiak). Gainera, kanpo faktoreak direnez, tumore horietako asko saihestu litezke errutina osasungarri baten bidez eta segurtasun neurri egokiekin.
|
|
2011
|
|
|
Ebidentzia eskasa edo interes ekonomikoa? Estatu Batuetako Elikagai eta Sendagaien Administrazioko (FDA) aholkulariek ziurtatzen dute eskura
|
dagoen
ebidentzia zientifikoa ez dela nahikoa gezurrezko tabakoaren arriskugarritasunari buruzko ondorioak ateratzeko. Ez dute ukatzen mendekotasun handiagoa duenik, baina adierazi dute ezin dela zehaztu erretzaileek lotutako gaixotasunak izateko arrisku handiagoa dutenik.
|
|
2012
|
|
|
Autonomia erkidegoek adierazi eta zehaztu behar dute haien lurralde eremuan dauden eremu babestuen kudeaketa formula, bai eta itsas uretakoena ere, baldin eta babestu beharreko lur eremu naturalarekin ekologia jarraitutasuna badu itsas ekosistemak, eta hala adierazten badu
|
dagoen
ebidentzia zientifikorik onenak.
|
|
2013
|
|
|
Lagundutako ugalketa zentroek ere ernalezintasuna tratatzeko erabiltzen dituzte. Artikulu honetan, teknika horien atzean
|
dagoen
ebidentzia zientifikorik ez dagoela adierazten da, eta, hala ere, batzuetan estresa eta antsietatea murrizten laguntzen dute.
|
|
2014
|
|
|
Hala ere, nortasunaren elementuak, hala nola ezkorra, etsaitasuna, haserrea edo tristura, eta baita organismoaren berezko erreakzioak ere, estresa edo antsietatea, adibidez, pertsona zaurgarrienei gaitz jakin batzuk garatzen laguntzen diete. Eskura
|
dagoen
ebidentziak adierazten du jarrera positiboa izateak, bizitza luzatu eta osasuna babesteaz gain, immunitate sistema indartzen laguntzen duela. Horregatik, elementu garrantzitsua da gaixotasun batzuk berreskuratzeko prozesuan.
|
|
2016
|
|
|
Medikuntzaren bi zutoinak eredu biopsikosoziala eta Ebidentzian Oinarrituriko Medikuntza (EOM) dira. EOM indarrean eta eguneratuta
|
dagoen
ebidentzia zientifikoan oinarrituriko jarduera kontzientea, arduratsua eta neurrizkoa da. Beste era batera esanda, pazientearen egoera eta ingurunea kontuan hartuz, indarrean dagoen ebidentziaren erabilera egokia.
|
|
|
EOM indarrean eta eguneratuta dagoen ebidentzia zientifikoan oinarrituriko jarduera kontzientea, arduratsua eta neurrizkoa da. Beste era batera esanda, pazientearen egoera eta ingurunea kontuan hartuz, indarrean
|
dagoen
ebidentziaren erabilera egokia.
|
|
|
Pazientean zentraturiko arretak hala dio. Eskura
|
dagoen
ebidentziak kalitatea eta hizkuntza banaezinak direla berresten du. Esandakoa kontuan hartuz, zerbitzuaren kalitatea hobetzeko pazientearen hizkuntzan eskaintzea beharrezkoa dela esan genezake.
|
|
|
Bati eragiten diona, guztioi eragiten digu zeharka» Martin Luther King, Jr.(), erlijioso estatubatuarra eta ekintzailea. 11 «Eskura
|
dagoen
ebidentzian oinarrituta deskriba ditzakete zientzialariek ingurumenean eragingo dituzten arazoak. Baina haien konponbidea ez da zientzialarien erantzukizuna, gizarte osoarena baizik».
|
|
|
Osasun Eskolak, zer da? Espainiako osasun alfabetizazioa sustatzeko eta hobetzeko, duela gutxi, Osasun, Gizarte Zerbitzu eta Berdintasun Ministerioak Herritartasunerako Osasun Eskolen Sarea abiarazi du, Espainiako Osasun Sistema Nazionalean (SNS)
|
dagoen
ebidentzia zientifiko hoberenaren eskutik, herritarrei (pazienteak, familiakoak eta zaintzaile informalak) informazioa eta prestakuntza emateko. Plataformatik gaixotasun bakoitzaren beharrizan espezifikoak asetzeko informazio zehatza ere ematen da Jabekuntza maila hori lortzeko, herritarrek beren burua zaintzeko eta beren burua zaintzeko behar duten informazioa, ezagutzak, trebetasunak eta jarrerak har ditzaten sustatu nahi da, gaixotasun kronikoei dagokienez, batez ere.
|
|
2017
|
|
|
Point of care (POC) tresnak ebidentzia bilatzerakoan lehenengo baliabideak dira, gai edo baldintza kliniko bati buruz erabilgarri
|
dagoen
ebidentzia era azkar batean eskura izatea eskaintzen du eta.
|
|
2018
|
|
|
Gurean, ordea, giza baliabide sendoak daudela esan daiteke. Nekez egingo du aurrera edozein euskara planak, ordea, indarrean
|
dagoen
ebidentzian ez bada oinarritzen; arreta sanitario integratuaren ereduarekin bat ez badu egiten; nazioarteko ereduak ez baditu kontuan hartzen; botere guneetatik aldenduta baldin badago;
|
|
|
Horrenbestez, arretaren normalizazioa horrela definitu daiteke: indarrean eta eskura
|
dagoen
ebidentzia zientifikoan oinarrituriko eta, aldi berean, pertsonan zentraturiko
|
|
|
Frantses hiztunen osasun arloko komunitatea Montfort ospitalearen inHelburua arretaren normalizazioa litzateke, eta ez hizkuntzaren normalizazioa: indarrean eta eskura
|
dagoen
ebidentzia zientifikoan oinarrituriko eta, aldi berean, pertsonan zentraturiko osasun arreta eredu integratua.
|
|
2019
|
|
|
Hizkuntzaparekotasunik gabeko arreta, hortaz, pertsonan ardazturiko arreta ereduarekin bat ez datorrela esan daiteke. azken batean, estandarrak horrela definitu daitezke: ...e era batera esanda, arreta soziosanitarioa zer nolakoa izan litzatekeen eremu elebidunetan. estandarrak, nahitaez, neurgarriak edo ebaluagarriak izan daitezkeen irizpide edo jarraibideak lirateke, erakundez kanpoko ebaluatzaile baten bitartez akreditazio ofiziala eskuratzea ahalbidetuko dutenak. estandarrak, ezinbestean, akordioz adosturikoak izan behar dira, ahal den heinean indarrean eta eskura
|
dagoen
ebidentzian oinarriturikoak, eta betiere nazioartean edo estatu mailan gaitasuna erakutsi duen eta berariazko baimen administratiboa aitortu zaion erakunde batek sorturikoak. Sdo (Standard Development Organization) edo estandarren garapenerako erakundea (ege) deritzo horrelako bati. estandarren egokitasuna ikusteko, aldez aurretik hizkuntzaren gaineko estandarrik zegoen edo ez aztertu beharra dago, bikoizketarik saihesteko. zera baieztatu izan da:
|
|
|
— Batetik osasun erakundeak, euren hizkuntza eremua hala nola euren egituraketa edo antolakuntza kontuan hartuz, zerbitzua pazientearen hizkuntzan bermatzeko gidalerro edo irizpide egokiak izan ditzaten: argiak, zehatzak, egingarriak eta neurgarriak, indarrean
|
dagoen
ebidentzian oinarriturik.
|
|
2020
|
|
|
Laneko Segurtasun eta Osasunerako Institutu Nazionalaren arabera, etxeko tapabocak hainbat materialez eginda egon daitezke, eta haien fintasunari buruzko saiakuntza klinikoak mugatuak dira. “Eskura
|
dagoen
ebidentziak erakusten du oihalezkoek maskara kirurgikoek baino gutxiago babestuko luketela, eta, gainera, hezetasunak, likidoen hedapenak eta birusaren atxikitzeak eragindako infekzio arriskua handitu lezaketela”, dio Farmazia Elkargoen Kontseilu Nagusiak. Beraz, “ez dira arnas birusen aurkako babestzat hartzen”.
|
|
|
Gizentasun handiagoa, koronabirusaren aurrean Gehiegizko pisuak okerrera egiten du gure indarberritze aukerak SARS CoV kutsatuz gero. Eskura
|
dagoen
ebidentziak adierazten duenez, obesitatea arrisku faktore bat da, eta 19 koidaren larritasuna eta gaixotasun horren ondorioz hiltzeko probabilitatea handitzen ditu. Zenbateraino?
|
|
|
Entsegu kliniko berriek birbaskularizazioa osatzearen aldeko datuak agerian utzi dituzte. Berrikuspen honetan STIMIA eta HAG duten pazienteen maneiuaren inguruan
|
dagoen
ebidentzia zientifikoa laburbiltzen da.
|
|
|
Azken urteetan argitaratu diren entsegu klinikoek (PRAMI, CvLPRIT, DANAMI PRIMULTI, COMPAREACUTE) eta berezik argitaratu berri den COMPLETE ikerketak buxadura nabarmenak dituzten arteria ez errudunak irekitzea onuragarria izan daitekeela iradokitzen dute. Errebisio honen helburua, STIMIA eta HAG duten pazienteen maneiuaren inguruan
|
dagoen
ebidentzia zientifikoaren bilaketa egitea da, estrategia egokiena zein den argitu nahian.
|
|
|
Beraz,
|
dagoen
ebidentzia oso urria da, entsegu kliniko desberdinetan etapakako birbaskularizazioa egiteko denbora tarte desberdinak erabili dira eta, beraz, ezin da ondorio sendorik atera.
|
|
2021
|
|
|
Hamarkadak daramatzagu ostrukarena egiten, orain guztion ahotan
|
dagoen
ebidentzia zientifikoari muzin egiten; aldiz, arazo (eta erronka) erraldoien aurrean gaudela ukaezina da: talka bizitzen ari gara, kapitalismo globalaren eta Lur planetaren muga fisiko krisi energetikoa eta material eskasia zein biologikoen klima aldaketa eta biodibertsitate galera artean.
|
|
|
Ez gara Cervantesek sortutako fikzioan bizi, baina agertokia antzekoa da. Oraindik ere gaixoak daude beren gaitzetarako erremedioak bilatzen dituztenak eta osasuna mantendu, berreskuratu edo hobetzeko zenbait jarduera, zerbitzu, produktu eta substantzia eskaintzen dituztenak, eskura
|
dagoen
ebidentziaren babesik gabe, hau da, pseudoterapiak. Eta ez dira gutxi, alde batetik eta bestetik, eta ez dute nahi gabeko ondoriorik; beraz, komeni da ez fidatzea ordezko terapiez.
|
|
|
Guztiok dugu, ez arduradun politikoek bakarrik, erantzukizun handia mezu egiazkoak, errespetuzkoak transmititzeko, inolako diskriminaziorik gabe, eta are gutxiago talde zaurgarrienekiko. Haurrak populazio zaurgarria direla ezin dugu inoiz ahaztu, eta, beraz, haien bizitzei eragiten dieten erabakiek, eskura
|
dagoen
ebidentziarik onenean oinarrituta egoteaz gain, haien ezaugarri bereizgarriak eta errealitatea ere jaso behar dituzte, saihestu nahi dugula diogun baino kalte handiagoa egin ez diezaiegun, eta betiere errespetu handiz egin dezagun. Ez baitugu zalantzarik denok partekatzen dugun helburua haurtzaroaren ongizatea dela.
|
|
|
Oinarrizko errenta ez da, ordea, askok dioten aldaketa «erraz bezain iraultzailea». Bere eraginari buruz
|
dagoen
ebidentzia eta bere egokitasuna defendatzeko planteatzen diren argudioak ez dira eztabaidaezinak eta, izan ere, egozten zaizkion abantaila asko, etengabe mantra gisa errepikatzen badira ere, frogatuak edota egiazkoak izatetik urrun daude.
|
|
|
Komunitate elebidun ezberdinetan gerta daitezkeen identifikatu gabeko beharren diagnosi eta planifikazioa eskatzen du ikerketaren etikak, soilik egungo" goldstandard" ak hobetu edota berdintzeko asmoa duten alternatibak eskaintzeko. Bere burua errespetatu nahi duen edozein hizkuntzaedo kultura programak ezin dezake bere burua hizkuntza mugen etsipenezko konponbideak bilatzera mugatu, egun gaiaren inguruan
|
dagoen
ebidentzia kontuan hartu gabe.
|
|
2022
|
|
|
OBISCAN II estudioan, BGBK zuten emakumeek arnas sintomen maila bera eta grabitate espirometrikoa gizonak, nahiz eta haiek izan gazteagoak eta tabakoaren eraginpean gutxiago egotea. Juan Antonio Trigueros doktorearen arabera, “BGBKk emakumeengan duen eragina gutxi aztertu da, baina
|
dagoen
ebidentziak agerian uzten du gaixotasunaren suszeptibilitate, larritasun eta profil klinikoan funtsezkoak izan daitezkeen genero desberdintasunak”. Emakumeen artean BGBK gero eta handiagoa izatea eragin dezaketen faktoreen artean, hauek daude:
|
|
|
Egoera petral hau zuritzeko, Osakidetzak Euskara planak sortu ditu (aurten hirugarrena), inoiz ere ez osorik garatu edo burutu dituenak. Ez da inoren gustuko berarena ez den alorrean aitzurra sartzea, baina esan beharra dago aipaturiko planek ez dutela bat egiten indarrean
|
dagoen
ebidentzia zientifikoarekin, ez datozela bat medikuntzaren eta, oro har, asistentzia sanitarioaren oinarriekin ere. Medikuntzaren baratzea medikuena da, arau zorrotzek hesia, eta erantzukizuna euskara teknikarien lepora uzten da, inolako laguntzarik gabe, elkarlanik gabe.
|
|
|
Helburua. Azterlan honen helburua beraz, egungo literatura zientifikoa sistematikoki berrikustea da, artean oinarritutako tratamendu psikologikoen eraginkortasunari buruz eskura
|
dagoen
ebidentzia erakusteko buru nahasteak dituzten pazienteei aplikatzen zaizkienean.
|
|
|
Helburua. Azterlan honen helburua beraz, egungo literatura zientifikoa sistematikoki berrikustea da, artean oinarritutako tratamendu psikologikoen eraginkortasunari buruz eskura
|
dagoen
ebidentzia erakusteko buru nahasteak dituzten pazienteei aplikatzen zaizkienean.
|
|
2023
|
|
|
Azken azterketen arabera, «fetuaren bizitzan ultrasoinuarekiko esposizioaren eta hizketako atzerapenaren arteko erlazioa polemikoa da», eta, gaur egun, «ez dago euskarriaren ebidentzia nahikoa». Eta gauza bera gertatzen da ultrasoinuaren eraginpean egoteari eta eskua lehentasunez erabiltzeari buruz
|
dagoen
ebidentziarekin. Ezin da frogatu haien artean lotura esanguratsurik dagoenik.
|
|
|
Elikagai hori Mediterraneoko dieta tradizionalaren parte da, eta FAOk (Elikadura eta Nekazaritzarako Nazio Batuen Erakundea) dioenez, 7.000 urteko antzinatasuna du. FENeko kideentzat, «garrantzitsua da haien kontsumoa berreskuratzea», eta, egunero lekalerik jaten ez badute, astean 3 anoa hartzea, «nutrizio interes handiko taldea baita, eskura
|
dagoen
ebidentzia zientifikoaren arabera». — Abantailak eta onurak Lekaleen ontasun eta abantailen adibide batzuk:
|
|
|
Sortzetiko anomaliak. Eskura
|
dagoen
ebidentziak ez du adierazten zer erlazio dagoen B6 bitamina gehiegi hartzearen eta garapenean toxikotasuna adierazten duten emaitzen artean. Aldakako hausturak.
|
|
|
Nazioarteko erakunde gehienek onartzen dute 25 (OH) D ren normaltasun maila 12 ng/ ml artekoa dela eta biztanleriaren% 97,5entzat 20 ng/ ml-ko kontzentrazioa nahikoa dela hezur oreka egokia mantentzeko. Kontzentrazio handiek kontrako ondorioak eragin ditzakete (hiperkaltzemia, hiperkaltziuria, etab.). Gaur egun, eskura
|
dagoen
ebidentziak ez du justifikatzen bitaminaren baheketa biztanleria orokorrean.
|
|
|
Nazioarteko erakunde gehienek onartzen dute 25 (OH) D ren normaltasun maila 12 ng/ ml artekoa dela eta biztanleriaren% 97,5entzat 20 ng/ ml-ko kontzentrazioa nahikoa dela hezur oreka egokia mantentzeko. Kontzentrazio handiek kontrako ondorioak eragin ditzakete (hiperkaltzemia, hiperkaltziuria, etab.). Gaur egun, eskura
|
dagoen
ebidentziak ez du justifikatzen bitaminaren baheketa biztanleria orokorrean.
|