|
2000
|
|
|
Beti ez geunden ados, baina ezadostasunak ez ziren estrukturalak, koiunturalakbaizik. Gainera, bere etxean biltzean (Donostiako etxea seme alabei utzita, mendiangaldurik
|
dagoen
baserri batean bizi zen ordurako), bera eta bere ingurunea ikustekoparada ederra eman zigun, bai eta zein pianojole fina den frogatzeko ere.
|
|
|
Bideak aurrera egiten duen arren, ibilbidea burutzeko auzoan bertan utzi behar da autoa. Gaur egun, La Calera del Prado ohiko komunikazio bideetatik nahiko aldenduta
|
dagoen
baserri multzo txikia da, nahiz eta beti ez den horrela izan. Garai batean, auzo honetako bentak (XVII. mendekoa) atsedenlekua eskaintzen zien Gaztelako meseta eta Kantabriako portuen artean zebiltzan bidaiariei.
|
|
2001
|
|
|
Potolo samarra izaki Pello Añorgak burututako ipuinaren protagonista, jakina, Pottoko bezala ezagutzen dute denek. Herritik nahiko urrun
|
dagoen
baserri bateko mutikoa dugu, eta eskolatik irten bezain laster baserrira abiatzen da Pottoko, izugarri gustatzen zaiolako baserriko lana eta hango soro eta lurretan ibiltzea Xarpa txakurrarekin batera, etxean dauzkaten ahuntz, behi, oilo, zerri eta ardiak zaintzen. Halere, arazo latz bati aurre egin dio oraingoan, otso bat agertu zaielako inguruan eta ardiak akabatzen hasi delako.
|
|
|
T. ko erdigunetik urrun ez
|
dagoen
baserri dotore bat. Bertan hiru gizon ari dira lanean, izerdi patsetan blai, lastoa harrotzen, makurturik edo kokorika.
|
|
2003
|
|
|
Hondarribian jarri zen bizitzen, gainera, Izpizua. Guadaluperako bidean
|
dagoen
baserri zaharberritu batean. Eskutik eskura, beraz.
|
|
2004
|
|
|
Landareak eta txoritxoren bat ikusiz jaitsiko gara. Bidean erdi eroria
|
dagoen
baserri bat igaroko dugu. Atariko labea ere eroria dagoen arren, nabarmena du garai batean labeak ematen zion balioa.
|
|
2006
|
|
|
Beste batzuetan gertatu izan zaidan bezala, ohean loak ezin hartuta nengoela, mendi buelta batzuetan ezagututako lekuak etorri zaizkit burura, aspaldi ikusi ez ditudan leku zehatz batzuk; ez, itxuraz behintzat, bereziki ikusgarri edo enblematikoak: Santa Marinatik gertu
|
dagoen
baserri abandonatua, Aldaolasko bailaran; izena oroitzen ez dudan baseliza zaharra Listorretatik gertu, Aldura Txiki mendiaren magalean; behin baino ikusi ez dudan eta nolakoa den oroitzen ez dudan Kizkitza eta Izazpi arteko bideko gune zabal bat...
|
|
2007
|
|
|
Bada milaka urteko konpromisoa dago, milaka urteko kultura, paisaiak... Nire jatetxeak Etxanobe du izena, Urkiola mendiaren magalean
|
dagoen
baserri bat da, Anboton, Mañaritik hurbil. Nire birraitona artzaina izan zen; gure herriko asko bezala, artzaina edo marinela izaten baitzen jendea.
|
|
2008
|
|
|
Horrekin batera, bigarren mailako bide bat ere eraikiko dute; horrek Makatzena kalea eta bide nagusia lotuko ditu. Era berean, han inguruan
|
dagoen
baserrira joateko bidea ere egokituko dute.
|
|
2009
|
|
|
Irudimenarekin oso urrutira joaten nintzen. Mendi zoko batean
|
dagoen
baserri batean jaio nintzen: etxetik irten eta mendia baino ez zen ikusten alde guztietan.
|
|
|
Bizkargiko tontorretik hiru kilometro ingurura
|
dagoen
baserri bateko emakumeari, zahartu zenean, burua joan zitzaion. Eta, edonora zihoala ere, beti zeraman jertsearen mahukan ezkutatuta ogi muturra.
|
|
2010
|
|
|
Amikuze, Ihodi Oztibarre eta Garazi Baigorri. Errealitatean, bi gune dira nagusi, Donibane Garazi eta Donapaleu, hiru mila eta lau mila biztanleko herriak, inguruan
|
dagoen
baserri eta landagunekoherri txikiei zerbitzuak emanez.
|
|
|
Laxaro Iparragirre, 1929an Añarben (Errenterian) jaioa dugu. Gaur ur azpian
|
dagoen
baserri hau, Okillegi eta Berdabio, auzoak ditugu, denak ere Urumea arroaren urek bustitzen dituztela.
|
|
2011
|
|
|
Eztanda moduko bat entzun da etxearen barruan, baina informazioa prozesatzen ari gara eta oraindik ez daukagu aski datu baieztatzeko su arma bat erabili den, ehizako eskopeta ere izan daitekeena, ala etxeko piroteknia hutsa, ala beste tramankuluren bat. Nolanahi ere, eta kautelazko neurri gisa, etxe hori, mendi artean
|
dagoen
baserri bakartua, inguratu egin dute segurtasun indarrek, inork kalterik izan ez dezan.
|
|
|
Joxe Garmendia Marmitte, 77ko amnistiaren ondoren ETA militarreko lehenengo presoetakoa izan zena, zorakeriazko historia baten azken ekintzailea izan liteke. Kartzelatik atera zenetik, azken 15 urteotan zibilizaziotik aparte
|
dagoen
baserri galdu batean bizi izan da, bere munduan isolatua, berak aldatutako letxuga eta tomateak janez, inorekiko kontaktu barik, eta beharbada horrelaxe jarraituko zuen, patuak edo kasualitateak nahi izan ez balu AHTren ibilbidea juxtu Sakoneta baserritik pasatzea.
|
|
|
Herriko plazatik atera, Zubiaundia igaro, eskuinera hartu eta Olaberria igaro ondoren, goiti doan bidexendatik (Aranoko bidetik), Igurtziko gurutzea pasatu eta egokitutako pista batera iritsiko gara. Bertan
|
dagoen
baserria da Arrandari.
|
|
|
Aitasemegi auzoan. Herritik Leitzako errepidean, lau kilometrora, bidearen ondoan, eskuinetara
|
dagoen
baserria.
|
|
|
Berazkuren auzoan. Herritik Hernani aldera, bi kilometrora, errepidearen ondo ondoan, ezkerretara
|
dagoen
baserria, errekaren izkinan. Hona nola dakarren 1678ko dokumentuak:
|
|
|
Berazkuren auzoan. Herritik urrutien
|
dagoen
baserria. Hernaniko errepidea hartu eta 4,5 kilometrora, Añatxurin (zehazkiago esan, Sanantongo belar soroaren parean) eskuinetara dagoen bide moldatua hartu eta aurrera luze joanez, bueltan bueltan, Unalbidera ateratzen da.
|
|
|
Aitasemegi auzoan. Leitzako errepidean, 1,5 kilometrora gutxi gorabehera; igaro ondoren, berehalaxe, ezkerretara dagoen pista moldatua hartu, Kuxinenea baserria eta Kuxineneko erreka igaro eta aurrexeago
|
dagoen
baserria. Alorzarreta gelditzen zitzaion garaiko aldetik eta Bordatxuri azpiko aldetik.
|
|
|
Kokalekua: Arranbideko zubia igaro baino lehentxeago garaiko aldean
|
dagoen
baserria. Bestela esateko, Aranotik Goizueta aldera Arranbideko zubia igaro ondoren bertan, garaiko aldean, ikusten den baserria.
|
|
|
Berazkuren auzoan. Hernaniko errepidean, kilometro exkaxera, Errateta eta Sananton ermita igaro eta aurreraxeago errepidearen ondo ondoan ezkerraldean
|
dagoen
baserria.
|
|
|
Kokalekua: Artikutzara iristeko dagoen errepide bakarrean Oiartzun bukatu eta Artikutzako mugan, kaxko gainean,
|
dagoen
baserria.
|
|
2012
|
|
|
helicamak lehenengo bi hegaldiak egin bezain laster, auzotarrak leihora irteten hasi eta atarteetatik ume batzuk irten dira zur eta lur zerura begira. Garagartzatik kanpo, errepide gainean
|
dagoen
baserriko jabeei helicamak handik aireratzeko baimena eskatu diegunean, baserri hartako lau belaunaldiak etorri dira gure albora. Ezin da halako ikuskizuna galdu!
|
|
|
Adibide batzuk eskaini ditu: Santsoena auzoan
|
dagoen
baserri bati Elortes izena eman izan zaio erderaz hitz egiterakoan. Baina dokumentazioan ikusi denez, Elortes hori Elorrieta jatorraren aldaera berria baino ez da.
|
|
|
Gu umeak ginela, haizearekin argia joaten zenean, gau ilunean askotan, senide guztiak elkar hartu eta bizkar batera joaten ginen eta handik denak batera egiten genuen hots: " Artañolaaaa!" (Artarinola pare bat kilometrotara
|
dagoen
baserria zen eta da) eta halakoxea zen egiten zuen isiltasuna, non baserriko sukaldetik Migelek, transformadorearen arduradunak, entzuten zuela. " Zeeeer?", galdetzen zuen eta berriro denok batean" Argiyeeee!" esaten genion.
|
|
2013
|
|
|
Bidean aurrera jarraituz, Arangorena errekatik ura ubide baten bitartez hartuz zebilen eihera edo errota ederki zaharberritua miretsiko dugu. Hau, Urdiñarbeko Ospitalearen jabetzapeko errota zegoen antzina, eta bigarren egoitza bat da gaur egun. Hiruzpalaurehun metro soro muskerren artean eginik, bidearen eskuin alde bazter bazterrean
|
dagoen
baserri dotore batera iritsiko gara, ibilaldia hasi eta hamar minutura. " Hau da nire sortetxea", adierazi digu Bedaxagarrek," familian arotzak izan ginenetik aroztegia deitua izan da, baina jatorrizko izena du Keheillaltea".
|
|
|
Errezilgo Granada errekan jaio zen Basarri bertsolaria, mendi zuloan sartuta
|
dagoen
baserri batean. Basarrik idatzi zuen gurasoak miretsi egiten zituela, hain leku aldrebesean zegoen baserri batean bizimodua atera zutelako.
|
|
|
Oraingoan, etxeko estudioan lan egiteko aukera izan dut eta sekulako erraztasuna eman dit. Aurrerago, 26 proiektuekin Arantzan
|
dagoen
baserri batean eman genuen asteburu bat, eta bertatik diskoaren armazoia irten zela esan genezake.
|
|
2014
|
|
|
1977 urtean Amaiurren sortua, gurasoak ere amaiurtarrak ditu. 18 urte bete zituenarte Amaiurretik gertu
|
dagoen
baserri batean bizi izan zen bere guraso, anaia etaahizparekin. Etxean beti euskaraz mintzo dira.
|
|
2015
|
|
|
Artxiboetan aurkitutako informazioaren arabera, bai Lizeaga eta bai Petritegi sagardotegiei buruzko lehen datuak XVI. mendekoak dira. Ordurako, idatzietan Donostiako jauntxoak ageri dira Petritegiren eta Gartziategi baserri dolarearen (gaur egungo Lizeaga sagardotegia
|
dagoen
baserriaren) jabe. Bi nagusiren eskuetan zeuden:
|
|
|
Adibidez, Loinaztarren gaztelua Errekarte Haundin zela esateko argudio bakarra ematen du Mendizabalek: gainean
|
dagoen
baserriak (gaur txaleta) Gaztelu muño duela izena;, zuela, esan, Gaztelu izen soilaz ezagutu baita aspaldidanik; eta ezin ote zitekeen Gaztelu berori izan Loi naztarren gaztelu ospetsua?
|
|
|
Baina, asteartean, etxera hots egin zidaan telefonoz: . Xabi, ahaztu egin zitzaidaan atzo; autopistaren gainean
|
dagoen
baserria izan litekek, Ibaita izena dik?. Hura poza!
|
|
2016
|
|
|
Norbaitek pentsa dezake Urteta auzoan
|
dagoen
baserri dotorearen izenetik datorkiola deitura kaleari (eta ez dabil oso oker), baina zehatzago izan nahi duenak esan du baserri horretako leinukoa zen Frantzisko Gurmendiri zor diola izena kaleak.
|
|
|
Zer diote Amurrioko auzoen eta bazterren izenek. Gehienbat artzaintzari eta baserritar munduari loturiko leku izenak dira; oro har, deskribatzaileak. Hau da, non
|
dagoen
baserria, soroa... Esaterako, Aspalza, harri beltza; edo, Elexar, eliza zaharra.Laudiokoak ere aztertu dituzu.
|
|
|
Haurra nintzela beti irekita izaten zen eliza, gero lapurretengatik ixten hasi ziren eta sakristauak eta aitak kopia bana zuten, apaizaz gain, noski. Sakristaua ez da auzoan bizi, eta elizatik gertuen
|
dagoen
baserria Garizmendi izaki, aitak beti izan du giltza, badaezpada.
|
|
2017
|
|
|
Tomas baserri aurrean argazki baterako tente. Bere atzean
|
dagoen
baserria zeharo jausita dago. Ez teilaturik, ez horma bat zutik, dena suntsituta.
|
|
|
Baina ez nintzen oroitzen non den justuki. Itzuli batzuk eman nituen, eta bizilagun batek esan zidan non
|
dagoen
baserria. Joan nintzen, Beari galdetzeko ea bazekien non zen operazioa, eta zer eta operazioa haren baserrian ari ziren egiten?.
|
|
|
Hamahirugarrena aita Muintegian, belarrira Mutteia, Villabona eta Asteasu artean
|
dagoen
baserrian. Oraindik beste bi etorriko ziren.
|
|
2018
|
|
|
Motibazioan eta inspirazioan jarri du indarra gaurkoan, irribarrea alboratu gabe. Ondoren, Pedro Berriotxoa eta Lorea Muguruzak textu liburuetan agertzen den baserriaren inguruan egin duten ikerketa aurkeztu dute.“Estereotipoz beterik
|
dagoen
baserri mundu bat aurkezten digute testu liburuek, gaur egungo errealitatearekin zerikusi gutxi dutena”, azaldu dute Muguruza eta Berriotxoak.Amaitzeko, ekitaldiko protagonista batzuk lehen sektoreko hausnarketak partekatu dituzte mahai inguruan. Eneko Goia Donostiako alkateak eta Ainhoa Aizpuru Ekonomia Sustapeneko, Landa Inguruneko eta Lurralde Orekako diputatuak eman diote jardunaldiari amaiera.
|
|
2019
|
|
|
Zaharra da Altzerreka, erreka bazter ainube batean
|
dagoen
baserria. Zaharra bertako seme Henry, urte luzez Ameriketan artzain ibilia, zangoa anputatu ziotenez geroztik ohean datzana.
|
|
|
Annike, bere aldetik, eta bere autoan, Holandara itzuliko zen. Leku hura, mapan aritu ginen arakatzen, Abaltzisketa deitzen den herrixka batean
|
dagoen
baserria zen. Lisannek ia erabat konbentzitua ninduen berarekin geratzeko zaldi hotelean.
|
|
|
Erromesa, guztiz izututa, korrika hasi zen eta ez zen gelditu denbora luzean. Aterpe bila joan zen menditzar haietan galduta
|
dagoen
baserriren batera. Zeharo urdindu omen zitzaion ilea, agure itxura hartu arte, zoritxarreko egun hartan bertan.
|
|
2020
|
|
|
Iluntzen hasita dago dagoeneko. Maleta txiki bana atera dute autoko maletategitik, eta irribarretsu agurtu dute Maite Lardizabal, ate ondoan zain
|
dagoen
baserriko nagusia. Han pasatuko dute astea bi ikasleek.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak Verter Recyclingen zabortegiaren alboan
|
dagoen
baserrien lurretan eraikiko du hondakin arriskutsuentzako ziega. Dagoeneko hasiak dira lanekin, eta, horretarako, lurren behin behineko desjabetzea egin dute.
|
|
|
Garaia Parke Teknologikoaren eta Erguin artean
|
dagoen
baserrian eraisketa selektibo bat egiten ari da Gipuzkoako Foru Aldundia. Lehen datazioei esker, XV. mendeko dolare baserria dela jakin berri dute," zurezko arkitektura gorena" duena.
|
|
|
Gipuzkoako dokumentazio gehiena XVI. mendean hasten da; beraz, hortik atzerako guztia ikertzeke dago. Kasu honetan gertatu den bezala, baliteke gaur egun zutik
|
dagoen
baserri bat hau baino zaharragoa izatea, eta bertako jabeek horri buruz ezer ere ez jakitea".
|
|
|
Guardia Zibilak Belaten kontrolak sarri jartzen baitzituen, portugesak autotik jaitsi eta, Justo gidari zutela, oinez joaten ziren Almandozeraino, eta handik berriro autoan Dantxarineko mugara, portugesak mugaz bestaldeko kontrabandisten esku uzteko. Justo Jauriko bordan, hots, mugatik gertu Urdazubi eta Elizondo artean
|
dagoen
baserri batean jaioa baitzen, harremanak zituen mugaz bestaldeko kontrabandista eta pasatzaileekin. Migratzaile taldeetako batzuk Portugalek Afrikako kolonietan zuen armadatik desertatutako soldaduak ziren.
|
|
|
Josefina isilik gelditu ohi zen maiz, bi neska gazte zaharragoei so. Herritik pixka bat urrundua
|
dagoen
baserri batean jaioa, igandeetan bakarrik joan izan zen Berako karriketara, eta mutil kontuetan ez zen sobera ikasia. Inauterietan bakarrik adituak zituen gizon gazteen ahotan hitz lizunen bat edo bertze, auzoko baserrietako gazteek etxean egin ohi baitzuten afaria, eta hark zerbitzatzen.
|
|
|
Lan egokia egiten dabiltzala uste duzu. Badago baserri bat, Etxebarri baserria, zabortegitik oso gertu dagoena eta ez dutena hustu. Ulertezina da airea neurtzen aritu direnak zabortegitik gertuen
|
dagoen
baserrira joan ez izana. Bestalde, ederto dago suhiltzaileei eta bertan lanean aritu direnei azterketa medikoak egitea; baina horrenbeste urtean hemen bizi garenoi, zer?
|
|
2021
|
|
|
Ikusten al duzue aurrean dugun mendixka hartan
|
dagoen
baserria, aurrez aurre zeukaten muinoan, baso artean, ikusten zen baserri ederra eskuaz seinalatuz.
|
|
|
Leioako Luis Maria Mendieta. Elorte baserrian jaio zen, gaur egun EHUko campusetik gertu
|
dagoen
baserri handi batean. Luis jaio zenean, ordea, han ez zen unibertsitaterik, baizik eta aberez eta baratzez inguratutako beste hainbat baserri:
|
|
|
" Gaur egun EHUko campusetik gertu
|
dagoen
baserri batekoa da Luis Maria Mendieta, eta horrek erakutsi dizkigu zeintzuk diren Leioako euskararen misterioak"
|
|
|
Irazola auzora ere joango dira. Bestalde, Irazolako beheko aldean
|
dagoen
baserri ondotik ere pasatuko dira. " Obrak egiteko, kamioiak bertatik pasatu behar dira.
|
|
2022
|
|
|
Herrigunetik sei bat kilometrora
|
dagoen
baserri batean bizi da Ana Urzelai, eta bost bat kilometro daude Tere Deskarga bizi den baserrira. " Dezente familia bizi ginen orduan herrigunetik urruti, eta eskolan jangela zerbitzua zabaltzeko eskaera indarra hartzen joan zen", dio Deskargak.
|
|
|
Juliak txikitatik entzun du bisitatzera doan baserri horretako jabeek tratuak egiten zituztela maitagarri enigmatiko haiekin. Horixe du etxe bakarti batekoa izateak, auzorik hurbilenetik kilometro baino gehiagora
|
dagoen
baserri batean.
|
|
|
4 Beratik Sararako bidearen bazterrean
|
dagoen
baserria, Garaitarreta auzoan.
|
|
|
5 Bera eta Sara arteko bidean
|
dagoen
baserria, Kaule auzoan.
|
|
|
Errebuelta batzuk aurrerago, barruak inarrosi zizkidan errepide ertzean
|
dagoen
baserri batek. Baserri handia da, zaharra eta zuriz pintatua.
|
|
2023
|
|
|
Espaziotik bueltatxo bat ematera gonbidatu nau eta guztiaren funtzionamendua azaldu, goizero elikatzen dituen oiloak barne. Hantxe bizi da bera, parean
|
dagoen
baserri batean.
|
|
|
Aginaga auzoan, Bizkaia eta Gipuzkoaren mugan
|
dagoen
baserrian, gure aitak bere baratzetik hurbil eta basoa garbi edukitzeko Txikita astoa hartu zuen. Nik, Batu deituko nuen Gorbeiako euskal artzain txakurra.
|