|
2000
|
|
|
Erabateko ilunpeak fotosintesia galarazten duenez, haitzuloetan ez
|
dago
landarerik, eta ondorioz, lurgaineko animalientzako janari iturri nagusia dena, lurpeko animalientzat ez da existitzen; beraz, kabernikolak bestelako baliabideak ustiatu beharrean daude. Honekin batera, hezetasuna altua da eta kabernikolen bizitzako baldintza garrantzitsuenetakoa ere; hau dela eta, galeria haizetsuetan forma gutxi bizi dira.
|
|
2001
|
|
|
Gainerako haragiek baino 8 aldiz tiamina edo B1 bitamina gehiago ditu, eta, jakina, B12 bitamina (batez ere gibela eta giltzurruna). Ez
|
dago
landare elikagaietan eskuragarri. Gainera, txerri haragia da base puniko gutxien dituena.
|
|
|
Elikagai horiek burdina, B12 bitamina eta folatoak dira, batez ere. B12 bitaminaren kasuan, bitamina hori ez
|
dago
landare jatorriko elikagaietan, eta, ondorioz, egoera defizitario espezifikoak sor ditzake erregimen begetariano zorrotzen jarraitzen duten pertsonengan. Itsas algek eta soja hartzituarekin egindako elikagaiek B12 bitaminaren aztarnak dituzte, eta horiek ezin dira animalia jatorriko elikagai baten ordez erabili.
|
|
2004
|
|
|
Hainbat elikagairen, haragiaren eta deribatuen barne, irradiazioa aplikatzea herrialde bakoitzaren legediaren araberakoa da. Oro har, mundu osoan onartuta
|
dago
landare elikagai gehienen ernetzea saihesteko, eta espezien kutsadura eraginkortasunez murrizteko teknologia eraginkor bakarra da. Era berean, beste elikagai batzuk, haragia edo arraina esaterako, irradiazio bidez trata daitezke, herrialdearen arabera.
|
|
2005
|
|
|
08 Lur kiskalia gertu
|
dago
landare berriak azkar hazteko. Ã, ameak eta baiadun hainbat landare oparo irteten dira.
|
|
|
Kataluniako Generalitateko Nekazaritza Sailak, badaezpada, Olis Borges enpresak Tárregako (Lleida) fabrikan zuen ekilorearekin nahastutako oliba olioaren partida bat ibilgetu du, merkatuan “Borgefrit” izenarekin merkaturatzen hasi zena. Oliba olioa eta hazi olioa nahastea, ekilore olioa kasu, debekatuta
|
dago
landare olio jangarrien Araudi Tekniko sanitarioaren arabera (308/ 1983 Errege Dekretua). Hala ere, enpresak alegatu du Europako araudiak baimentzen duela olioen nahasketa hori merkaturatzea, eta, hain zuzen, dagoeneko egiten dela Europako zenbait herrialdetan.
|
|
2006
|
|
|
Madeiran, gailur bolkaniko batzuk oso garaiak dira, 1.800 metrora artekoak; esate baterako, Ruivo eta Arieiro gailurrak. Garaiera horietan ia ez
|
dago
landarerik, eta uhartean nagusi den kolore berdea gorri hori bilakatzen da; horixe baita lurraren kolorea... arroka bolkanikoen kolorea.
|
|
|
Zer alde
|
dago
landare edo landare egoera baten eta gutxieneko kontzientzia egoeraren artean. Non kokatzen dute neurozientziek garunaren heriotzaren eta parken parkaren arteko muga?
|
|
2007
|
|
|
Alabaina, datazioa ez dator bat eredu klimatikoek iradokitzen dutenarekin. Izan ere, duela 450.000 urtetik hona ez
|
dago
landareen aztarnarik; horren arabera, badirudi ordutik izotzaren pean egon dela inguru hura. Zientzialariek, ordea, uste zuten azken glaziazio arteko garaian (duela 130.000 urte) Groenlandia hegoaldeko izotza urtu egin zela, eta horregatik igo zela itsas maila 5 metro.
|
|
2008
|
|
|
Argi
|
dago
landare horiek erantzun desberdina ematen dutela inguruan dagoenaren ahaidetasunaren arabera, eta, beraz, nolabait gai direla ahaidetasun hori detektatzeko. Hori nola egiten duten, ordea, misterio bat da oraindik ikertzaileentzat.
|
|
2009
|
|
|
Eta txikoria belarrarekin ere antzera gertatzen da: ikerketarik ez
|
dago
landare horren eta gaitzaren arteko harremanei buruz ari denik, eta ezin da esan egokia dela gaitz horri aurre egiteko.
|
|
|
“Fitoerremediazioaren erabileraren mugetako bat da prozesu motela dela, eta baliteke bost, hamar urte edo gehiago behar izatea. Gainera, gehienezko poluzio atalase bat
|
dago
landarearentzat, eta, bestalde, ez dago guztiz argi zer gertatzen den TNTaren deribatuekin landareak xurgatu ondoren edo hura hiltzen denean”, esan zuen Zaidingo Estazio Esperimentaleko Pieter van Dillewijn ek.
|
|
2011
|
|
|
Orain arte gehien erabili den kelatzailea EDTA (azido etilendiamintetraazetikoa) izenekoa da. Zoritxarrez, EDTAk berunarekin eratzen duen konplexuak biodegradazio tasa baxua eta disolbagarritasun altua du; hala, bada, arrisku handia
|
dago
landareak xurgatu baino lehen lixibiatzeko. Azken aldian, ordea, erraz biodegradatzen diren eta lixibiazio gutxiago eragiten duten EDDSa (azido etilendiamina N, N' disukzinikoa) eta antzeko kelatzaile naturalen erabilera proposatu da.
|
|
|
1 Fruta jaten duzu egunero? 2 Beti
|
dago
landarerik zure platerean? 3 Egunean hiru otordu baino gehiago egiten dituzu?
|
|
|
erleik gabe ez dago polinizaziorik. Polinizaziorik gabe ez
|
dago
landareen ugalketarik. Landarerik gabe ez dago elikagairik animalia belarjaleentzat.
|
|
2012
|
|
|
Wageningen Unibertsitateko (Herbehereak) Marcel Dicke izan zen lehenengoetako bat, eta hark aurkitu zuen sagarrondoaren eta akaroen arteko komunikazioa. Gaur egun, ziur
|
dago
landareetan oso arruntak direla halako komunikazio sistemak: Ni ziur nago landare guztiek egiten dutela hori.
|
|
2013
|
|
|
Han hauxe adierazi du: » debekatuta
|
dago
landareak edo bestelako baliabide material naturalak moztea, erauztea edo biltzea gabonetako apaingarriak, adar gisa gorostia (hozka, haginak edo goroldioak), ingurune naturalari kalterik ez egiteko eta biodibertsitateari ez eragiteko». Testuak dioenez, «ez da komeni goroldioak eta likenak erabiltzea, lehorrak izan arren, ez baitaude hilda, latentzia aldi batean baizik».
|
|
2014
|
|
|
Latexa ez
|
dago
landarearen elikadurarekin lotua. Itxuragatik esnea badirudi ere, bere izena ez dator" esne" esan nahi duen lac, lactis latinotik," likore" edo" ardo kondar" esan nahi duen grekoko" λάταξ" tik baizik.
|
|
|
Lur multzoa edo zokorra zenbat eta handiago, orduan eta babestuago
|
dago
landarea lehortzetik eta sustraiak kaltetzetik.Baina landatzeko unean, sustraiek zokor osoa hartu behar dute, zeren bestela, hartzeko momentuan xehatu eta sustraiak hautsi daitezke.
|
|
|
Espazio bakun bat sortzen du, elementu gutxirekin, erlaxazioa eta meditazioa errazteko. Oro har, mendebaldeko munduan lorategitzat jotzen dena ez bezala, hauetan ez
|
dago
landare eta lorerik, edertasuna minimalismoan eta sinbolologian oinarritzen da. Zen lorategi bateko harea edo legarra itsasoa da, eta lerroak, berriz, uraren gainazalaren egoera Ekialdeko lorategi horien oinarrizko osagaiak harea, legarra edo harri txikiak dira, azaleraren zatirik handiena estaltzen dutenak eta harri handienak.
|
|
2015
|
|
|
Horixe nabarmendu zuen Nagore Huegunek, atzo goizean, Atarrabiako Landare kontsumitzaileen elkarteko atearen aurrean. Ultzama eta Arga ibaiek bat egiten duten tokitik hurbil
|
dago
Landare elkartea. Atarrabia eta Uharte lotzen dituen errepidea pasatzen da ondotik.
|
|
|
Merkatuan ez
|
dago
landareen etsai guztiak eraginkortasunez kontrolatzeko produktu biologikorik. Kontrolaren eraginkortasuna baldintza klimatikoen mende dago, organismo biziak diren heinean. Produktu fitosanitario naturalak (baimenduak) baino ezin dira erabili. Aholkularitza tekniko espezializatua eskatzen du, kontrola egokitasunez egiteko.
|
|
|
Oso metodo baliagarria da landare arrotzak belardietatik, zelaietatik, arbola baratzeetatik, bideetatik, basoetatik, lugorrietatik eta abarretatik desagerrarazteko, batik bat sastrakak gehiegi garatu aurretik eginez gero. Haatik, gogoratu beharra
|
dago
landare ugarik badituztela beren begi iraunkorrak lur mailan (gramineoak, erroseta erako hazkuntzadun landareak, herrestariak, etab.), beraz, moztuak izan ostean berriz hozi daitezke, beraien lehiakideak desagerrarazita ugal daitezen ahalbidetuta.
|
|
|
A ho aparatu mastekatzaileadiseinatuta
|
dago
landareen ehunak mastekatzeko, masailezur sendo pare baten bidez; horiekin, ebaki handiak egiten dituzte hostotzan edo landarearen beste atal batzuetan.
|
|
2016
|
|
|
AEBko artasoro erraldoien adibidea jarri du: paisaia erabat aldatuta dago, labore bakarra dago, eta ez
|
dago
landare basatirik; pentsa leku horietan erleek nora joan behar duten elikagai bila. Azkenean, aldi berean, erle hori dago bizkarroi eta birusekin kutsatua, sekulako distantziak egin behar ditu elikagaiak bilatzeko, eta lortzen dituen elikagaiak pestizidekin kutsatuta daude.
|
|
2017
|
|
|
goi mendietako baso, oihan tropikal, jardin botaniko, lorategiren bat, gereziondoen loraldia... Egia esan, nonahi
|
dago
landaretik eta joaten zaren tokira eramaten zaituztela, berdin dio, zer ikasia izango duzu. Hala ere, aurtengo oporraldiarekin zalantzetan eta nola moldatu ezinik bazabiltza, Atlantikoa proposatu nahi dizut:
|
|
|
Argi
|
dago
landare landatua Mexikotik datorrela, baina espezie hori Peruko Andeetan sortu zen.
|
|
|
Nire etxean hemen baino hobeto biziko zara. Lorategi eder bat
|
dago
landare koloretsu eta usaintsuekin. Hemen kaka eta odol usaina besterik ez dago.
|
|
2018
|
|
|
Adibidez, gero eta ohikoagoa da nekazaritza biodinamikoaren eskutik sortutako elikagaiak topatzea. Biodinamikaren oinarrian
|
dago
landareek ingurumen osoaren eragina jasotzen dutela. Landareentzako lurra garrantzitsua da, baina baita eguzkia, ilargia eta abar ere.
|
|
2019
|
|
|
Esana
|
dago
landare askotan eta behe animalia batzuetan, hala nola moluskuetan, gametoen espezifikazioak ez dakarrela ezinbestean banakoena, zeren haietako bakoitzak obuluak eta espermatozoideak sortzen baititu aldi berean. Sexuak bereizten direnean ere, ez dago haien artean ezin iraganezko mugarik, espezieak bereizten dituzten mugen tankerakorik; gametoak jatorrizko ehun bereizigabe batetik abiaturik definitzen diren bezala, arrak eta emeak ere oinarri komun baten aldaerak dira.
|
|
|
usteltze prozesu bat da, izua ematen duena. Emakumearen beroaldia, berriz, molusku baten dardara motela da; gizonak suhartasuna du, eta emakumeak, ezinegona baino ez; emakumearen itxaronaldia suzko bihur liteke pasiboa izateari utzi gabe; gizona, berriz, arranoa eta mirua bezala oldartzen zaio harrapakinari; emakumea zain
|
dago
landare haragijalea bezala, intsektuak eta haurra hondoratzen diren zingira bezala; emakumea xurgadura da, bentosa, irenslea, brea eta lika da, dei bat geldia, engainagarria eta lirdingatsua: behintzat halaxe sentitzen da bera isilean.
|
|
2021
|
|
|
Adibidez, belardien kalitatea gutxitzen du, eta hori arazo larria izan daiteke baserritarrentzat. Katalogoan sartuta dauden beste espezie guztiekin gertatzen den bezala, debekatuta
|
dago
landare hori saltzea edo landatzea.
|
|
2022
|
|
|
Imagen: wurliburli Irtenbidea galera horiek murrizteko hedatuagoa
|
dago
landare osasunari buruzko neurriak aplikatzea, adibidez: plagizida berrien ikerketa.
|
|
2023
|
|
|
Bilboko erreka guztiz garbia dagoela esaten da, eta arrainak eta ahateak daudela. Baina ez dauka ertzik, ez dago lohik, ez
|
dago
landarerik... Hori igerileku bat da.
|