|
2016
|
|
|
" Gizaki arraro eta arriskutsutzat ikusten gaituzte". Nabarmendu du, ordea,
|
buruko
gaixotasunen bat dutenek pairatzen ohi dutela indarkeria. " Anitzetan, gure giza eskubideak urratzen dituzten teknikak erabiltzen dituzte gu artatzen gaituztenean".
|
|
|
Informazioa zabaltzearekin batera, gizartearen aldaketan legeak egokitzeak edo aldatzeak lagun dezakeela uste dute. Danimarkan, esate baterako, Osasunaren Mundu Erakundeari aurre eginez, transexualitatea
|
buruko
gaixotasun zerrendatik kendu dute. " Gizarteak egin behar du eraldaketa, baina legeak ez badira aldatzen, jai dago".
|
|
2018
|
|
|
Bere horretan jarraitzen du
|
buruko
gaixotasunen estigmak". Mikel Tellaetxe 2013tik da Arrasateko Aita Menni ospitaleko zuzendaria, eta eguneroko errealitate izaten du buruko osasuna ardatz duen zentroa.
|
|
|
" Garai hartan ekin zioten lanari jarraipena ematen ari gara gu". Aita Menniko arduradunek emandako datuen arabera, Araba, Bizkai eta Gipuzkoan, gaur egun, herritarren %6 daukate
|
buruko
gaixotasunen bat.
|
|
|
Egun, Arrasateko ospitaleaz gain, Aita Mennik
|
buruko
gaixotasunei aurre egiteko 25 egoitza eta eguneko zentro dauzka Bizkaian eta Gipuzkoan, eta mundu osoko 26 herrialdetan lan egiten du. " Asian, Afrikan eta Hego Amerikan dauzkagu jarrita indarrak", zehaztu du Tellaetxek berak.
|
|
|
Osakidetza orduan hasi zen
|
buruko
gaixotasunak artatzeko zentroak sortzen, errehabilitazio psikosozialeko zentroen aldeko apustua egin zuten aldundiek, adinekoen eguneko zentroak irekitzen hasi ziren gero... " Adinekoek ahalik eta denbora gehien familiaren ondoan irautea da bitarteko horien helburuetako bat, eta, buruko gaixotasunen bat daukatenen kasuan, ahal den neurrian, komunitatera itzultzea".
|
|
|
Osakidetza orduan hasi zen buruko gaixotasunak artatzeko zentroak sortzen, errehabilitazio psikosozialeko zentroen aldeko apustua egin zuten aldundiek, adinekoen eguneko zentroak irekitzen hasi ziren gero... " Adinekoek ahalik eta denbora gehien familiaren ondoan irautea da bitarteko horien helburuetako bat, eta,
|
buruko
gaixotasunen bat daukatenen kasuan, ahal den neurrian, komunitatera itzultzea". Irune Galarraga Aita Menni ospitaleko erizain zuzendariak zehaztu duenez, Osakidetzak, egun, kontzertatuta dauzka epe ertaineko eta epe luzeko egonaldiak," San Juan de Diosekin [Donostian eta Arrasaten dauzkate ospitaleak], Usurbilgo sendategiarekin eta gurekin, Aita Mennirekin".
|
|
|
" Guk beti esaten dugu hemen daudenak ez direla gaixoak, gaixorik dauden pertsonak baizik. Edozein gaixotasun eduki dezakegu guk ere, eta
|
buruko
gaixotasunak dauzkate hemengoek, besterik ez". Aita Menniko langileek" gero eta argiago" daukate gaixo dauden horien familiek zenbateko garrantzia daukaten.
|
|
|
" Pentsa, neskatoen pabiloia deitzen zitzaion eraikinetako bati". 80 urte dauzka gaur egun." Baztertutako neskatoak sartzen zituzten bertan,
|
buruko
gaixotasun oso larriak zeuzkatenak edo adimen urritasunen bat zeukatenak; marjinazioan bizi ziren, erabat baztertuta". Galarragak horregatik eman dio hainbesteko garrantzia familiaren babesari.
|
|
|
120 urte atzera eginda, garai hartan" 120 bat moja, auto gidari bat eta mantentze lanak egiten zituen gizonezko bat" aritzen ziren lanean Arrasateko zentroan,
|
buruko
gaixotasunen bat zeukaten gaixoak artatzeko Gipuzkoan zegoen erietxe bakarrean. Gaur egun, berriz, hamar moja daude zentroan, 900 langile inguru aritzen dira lanean, eta, zerbitzu guztiak kontuan hartuta, 1.200 bat gaixo artatzen dituzte egunero ohe dauzkate Aita Mennin.
|
|
|
Gizartea" egunero" ari da aldatzen, eta neurri berean aldatzen dira herritarren beharrak ere. " Adibide gisa, duela lau urte ez zegoen
|
buruko
gaixotasuna daukaten eta espetxeetan dauden pertsonei arreta emateko auzitegi psikiatrikoko unitaterik, eta duela hamabi urte sortu zuten jokabidearen nahasmendua dakarren adimen urritasunerako unitatea". Tellaetxek onartu du eguneroko lanean ez dela erraza aldaketez jabetzea.
|
|
2023
|
|
|
Osasun mentala, osasunaren ahizpa pobrea izan da beti. Lehen gutxietsi egiten zen, beti zegoen
|
buruko
gaixotasuna zutenekiko estigma bat, eta bertute horretatik herritarrak artatzeko baliabide sozialak oso txikiak ziren. Hain dira txikiak, ezinezkoa baitzen denetara iristea.
|