Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 40

2005
‎Besteak beste, ondorengo hauek ditugu nabarmenenak: aldakortasuna; adierazgarritasuna; kanporatzen ditugun hotsen elkarrenarteko ezaugarrien gurutzatzea, gainjartzea edo elkarrestaltzea; hots asmoa uhin akustiko egiteko giharren mugimendu bidez abian jartzen ditugun neurona sare eta giharren erabateko sinkronizatzea; malgutasuna edo egoera berrietara moldatzeko gaitasuna (ohiz kanpoko bideak
‎aurrizkiak eta atzizkiak daramatzate askotan (biopolimero, sulfogatz, disolbagaitz...) eta sarritan izaten dira izen elkartuak (disoziazio konstante, kristal sistema, elek troi dentsitate...), izena+ adjektiboa moduko segidak (eremu magnetiko, osa era mineralogiko, sienita feldespatoidedun...) edo are konplexuagoak diren sintagma hedapenak (behetik gorako analisi sintaktiko, bitarrean kodetutako hamartarren batutzaile...). Ondorioz, zientzialariek ondo menderatu behar dituzte beren hizkuntzak dituen hiztegi sorkuntzarako bideak .
‎Hizkuntzaren zientzia eta teknikarako erabilerek duten berezko eremuak, terminologia berezituarena eta hizkuntza naturaletik kanpokoak diren ikur bidezko adierazpideak dira. Berezko eremu hauetan funtsezkoak dira nazioarteko estandarizazio bideak . Hizkuntza komunarekin gainezarritako eremuan, aldiz, garrantzitsuagoak dira hizkuntza komunaren joerak eta estandarizazio bideak eta ez da komenigarria bi erabilera esparruetan hizkuntza eredu desberdinen arabera aldatzea.EUSKARA TEKNIKO ZIENTIFIKOAREN EGOERAREN EBALUA ZIOA, BEREZKOAK DITUEN EZAUGARRIEN ARGITANHizkuntz galeraren ezaugarrietako bat da hiztun komunitatean erabileraren maiztasunagatik eta erabiltzen duten hizkuntzaren kalitateagatik bereiz Laburtzapenen deklinabidearen inguruan ikus Zabala (1994), formula kimikoen irakurbi deaz, Odriozola (1994) eta Osasun Zientzietako laburtzapenez, Ugarteburu eta Irazusta (1994) eta Ugarteburu (1997).
‎Berezko eremu hauetan funtsezkoak dira nazioarteko estandarizazio bideak. Hizkuntza komunarekin gainezarritako eremuan, aldiz, garrantzitsuagoak dira hizkuntza komunaren joerak eta estandarizazio bideak eta ez da komenigarria bi erabilera esparruetan hizkuntza eredu desberdinen arabera aldatzea.EUSKARA TEKNIKO ZIENTIFIKOAREN EGOERAREN EBALUA ZIOA, BEREZKOAK DITUEN EZAUGARRIEN ARGITANHizkuntz galeraren ezaugarrietako bat da hiztun komunitatean erabileraren maiztasunagatik eta erabiltzen duten hizkuntzaren kalitateagatik bereiz Laburtzapenen deklinabidearen inguruan ikus Zabala (1994), formula kim...
‎, [buru belarri] Adb....). Era berean, atribuzio elkarteak edo tautologiak bezalako emankortasun txikiko elkarketa bideak ustiatuz lortu dira beste hainbat termino ere: arroka ama, elementu aztama, lurzoru, larruazal...
2019
‎Era horretakoak dira, izan ere, berriki onartua izan den UPV/EHUren Euskararen III. Plan Gidarian() jasotzen diren asmoak eta bideak euskararen normalizazioa lortzeko bidean: euskararen normalizazioaren gidaritza daramaten erakundeekin elkarlana sustatu; euskalgintzan diharduten
‎Kempis-en Imitatio Christi berri bat. N. Echánizen Izeko aberatsa/ Irulearen negarra liburua inprimatzeko baimena J. C. Sudupe bikario jeneralak 1952ko urrian eman zuen, baina Kristo’ren antz bideak 1953ko irailera arte itxaron behar izan zuen, seguru asko erbesteko E. Larrañaga apaizak anonimoki itzulia zelako (cf. Iztueta & Iztueta 2006:
‎Gainera, R. Lafonek frantziskotarrari idatzitako gutunean, hura ere lapurtera literarioaren alde agertzen zen estandarrerako.785 Euskaltzain berria, era berean, lapurtera klasikoaren bideak eragiten zuen erabateko oposizioaren jakitun zen. A. M. Labayenek oso argi adierazi zion F. Krutwigez uste zuena:
‎Galde diet ongi al diren Españia’ko nausien mende; ezetz erantzun diate: alde guzietan gosea, autamenaren bideak itxirik, elizgizonak (goienekoak beintzat) nausiakin bat egiñik, Eleiza gaizki ikusia, denak erlijioagandik aldentzen; ala ere Españia’ko elizgizon asko edo geienak indarrez erria bereganatzeko itxaropenean (Barandiaran 2009: 762).
‎M. Azkuek euskararen alde egindako lana goratzeaz gain, erbesteko euskal idazleak euskaltzain jeltzaleen ondorengoak zirela adierazi zuen: " Beraz, zuk, Eguzkitzak, Olabidek eta abar uŕatutako bideak barna ibilli gabiltz". 558 Preso egondako edota erbestean hildako kideak aipatzean, euskaltzainburuak erraz uler zezakeen posizio politikoa markatu zuen.559
2021
‎" Asko lezakete beste modu batez jokatuta. Zuk zeniozun bezela, erria piztu arazteko bideak artu bear ditugu[...]"
‎Haren kosmologiaren eta arrazoiketa esoterikoen hariari jarraitzea ez da erraza suertatzen, baina igarle sena behintzat ezin zaio ukatu Xahori. Euskara hutsezko lehen aldizkaria kaleratu zuen, Uskal Herriko Gazeta (1848), gisa horretako bigarrenak, Azkueren Euskalzalek(), argia ikusi baino mende erdi bat lehenago, eta ordurako euskara batuaren, hizkuntzaren ofizialtasunaren nahiz euskarazko irakaskuntzaren beharraz ere gogoetatua zen, aurretik aitzindari bakarti batzuek baino urratu ez zituzten bideak seinalatuz. Era berean, 54 Haren lehen liburuak, zuberotarrez idatzia, Azti begia zeraman izenburutzat:
‎" Pedro Mari Otaño eztarri txarrekoa omen zan[...] Orregatik, Katarro edo Ka tta rro esaten omen zioten gaitz izenez. Orrek galerazi zion plazetan kantatzea[...] kanturako bideak itxita zeuzkan ezkero, idazteari ekin zion, eta orduko eta geroko euskaldunentzat altxor bat utzi" (1993a: 223) 107.
‎Artean, edozein bertsolari bezela izan zan. Emendik aurrera, naiz eta bertsolari kutsua iñoiz ere ez galdu, garai artako olerkari edo itz neurtzailleen bideak probatzen asiko da. (Zavala, 1993a:
‎157). Zenbait ñabarduratan hartutako bideak itzulerarik ez zuela izango ere ikusten zen, ordea: berezko senaren garrantzia azpimarratzen zuten bertsolarien gehiengoa 50 urtetik gorakoa zen; eta hautu hori egiten zutenen artean ere gehiengoa bertso eskolen aldeko ageri zen, bertsolari guztien% 91,4k bertsolaritza zabaldu eta hobetzeko balioko zutela uste baitzuen;% 7,2k bakarrik egiten zuen balorazio negatiboa, bertsolariak berdindu egingo zituztela, bertsolaritza hotzagoa zekartela eta gisakoak aipatuz (id.:
‎Bertsolaritzak, komunikabide edo hedabide sozialetatik —euskarazko irratietatik eta Euskal Telebistatik bereziki— jaso duen indar eragilea eta biderkatzaileari esker, bere arrakasta euskal gizarte osora iristeko aukera izan du, inoiz izan duen proiekzio sozialik handiena lortuz[...] bertsolaritzak erreprodukzio bideak bermatu behar ditu, eta bide horietan hedabideek oso paper garrantzitsua betetzen dute: prentsak, irratiak eta batez ere telebistak, ziurtatzen dute gertaera kultural batek behar duen sozializazio prozesua.
‎Oso emaitza onak eman dizkigu. Hain bertsozalea ez den jendearengana iristeko bideak zabaldu dizkigu. (J.
‎" Ebaluaketa. Auto ebaluaketa eta sekretokeria gailentzeak bertsolari askoren arteko komunikazio eta transmisio bideak zabaltzea ekarri du. Gaur bertso eta saio asko komentatzen da adin eta jatorri desberdineko bertsolarien artean ere" (Egaña, 1995:
‎Helburu zabal eta anbiziotsuak zituen planteamenduak: " Bilketa lanean, ahozko inprobisazio kantatua ez diren generoetara zabaldu, euskarazko ahozkotasunaren ekosistemaren mapa osatu, nazioartean dauden antzeko zentroekin sare bat osatu eta, koordinazio lanaren ardura bere gain harturik, lan honetan diharduten beste erakundeekin elkarlanerako bideak eta prozedurak finkatzea" (Barandiaran, 2008: 131).
‎Esaterako, Koldo Tapiaren azalpenak: " 2003ko urte hartan batzuk tira egiten ari ginen fuerte ikusten ari ginelako ikerketaren bideak lehentasuna hartu behar zuela, hor behar genuela azpiegitura sendoa sortu, bertsolaritzak, bertsogintzak eta euskalgintzak orokorrean zituen beharretik erantzuteko. [...] buruan genuen institutu baten itxura antzeko zerbait izan lukeela, eta Unibertsitateak barruan egon behar zuela.
‎Urtean sei edo hamasei ekitaldi bertsolari bat, bi edo taldeak jorratu nahi dituen gaiak jorratuz, iruditzen zaien ikuspegi, tonu eta muturretik hartuta. Horrek beste lanketa eta jarduera bat eskatzen du, aurrez asko saiatzea, bideak ondo finkatzea eta, gainera, plazan sorpresarako tokia utzi eta erabiltzea[...]. (Murua, 2002:
‎Orain kontua zera da: alde batetik, hori ez galtzeko bideak jartzea; eta beste aldetik, saturazio puntura inoiz iritsi gabe, beti margina bat gordez funtzionatzea" (Siadeco, 1995: 40).
‎Ahalegin jarraitu bat egin da, bada, medioekin sor daitezkeen harremanak zaintzeko: "[...] noizean behin bilerak egitea komeni da, elkarren berri izateko, elkarlanerako bideak bilatzeko, medioek egingo luketenaren eta horretarako dituzten edo ez dituzten bitarteko eta aukeren berri jakiteko, eta harreman sano eta estuagoa lortzeko" (Elortza, Sukia eta Murua, 2008: 53).
‎Bestalde, mugimenduak egindako bideak , pilatutako esperientziak eta bere baitan garatutako gogoeta partekatuak bestelako balio gehigarri batzuk planteatzeko aukera ere ireki dute. Horrela, azken zikloan bertsolaritzak bere eraketan izan duen esperientzia euskal kulturgintzaren beste alor batzuetarako edo nazioartean aurki daitezkeen gisako beste fenomeno batzuetarako erreferentzia bat izan daitekeela aipatu izan da:
‎Dorronsoro, J. eta Lekuona, J.M (1987). Bertsolaritza modernoaren bideak .
‎Autoeratzea, guztiaren oinarri, metabolismo. Eta proiektuaren hiru zutabe, transmisioa, hedapena eta jakintza bideak . Beti dakizu ideia nagusi horiek aurrekoen hariren bat badutela, akaso Leintzeko kooperatiben hatsa hor izango zela oharkabean eragiten, eta transmisio sena bertsolarien aldartetik jaso genuela.
‎Abiatutako nazioarteko harremanen eta ikerketaren bideak , Elkartea sortu zuen belaunaldiak egindako tarteari dagokionez behintzat, 2007an Oral Tradition aldizkarian argitaratutako bertsolaritzari buruzko monografikoan izan zuen bere ginga. Aldizkari hori Missouriko unibertsitateak sortu zuen 1986an, John Miles Foley ikertzailearen zuzendaritzapean, eta ahozko tradizioaren ikerketaren alorrean erreferentzia da mundu mailan.
‎Aipatu beharra dago, hala ere, birsustraitzean egin den ahalegina bezainbestekoa izan dela erroak ez galtzeko jarri izan den kontua. 1990eko hamarraldian masa kulturan urratutako bideak bertsolaritzaren adierazpen tradizionalenak 716 edo funtsezko ezaugarri batzuk arriskuan jar ote zitzakeen ere piztu zen alarma, eta oreka zaindu nahi izan da, adierazpen ezberdinen bateragarritasuna eta osagarritasuna bilatuz.
‎bertsoa telebistara eroatea, txapelketetan ahalik eta hedabide gehienen atentzioa erakarri nahia, zezen plazak eta erakustazokak betetzeko apustuak eta abar. Ekintzarik masiboenak ere zein testuinguru hauskorrean egiten diren kontuan harturik, etorkizunean ere uko egin ezin dion esparrua du hori bertso mugimenduak, ezagutzaz eta irizpidez; esan gabe doa, bestelako bideak , jasoago edo ertzekoagoak[...] integratzeko sentsibilitatea eta gaitasuna izan behar dituela proiektu orokorrak[...]. Masa kulturarekin eta kultur industriaren norabide nagusiekin guztiz bat ez datozen ezaugarriak bide ditu bertsolaritzak.
‎Moeta askotako publiko baten aurrean bertsolaritzak zer bide hartu behar du? Zein dira, bestalde, bideak –Nahiko kuriosoa da fenomenoa.
‎Lagunarteko bertsogintza fresko eta ziridunari bere lekua zer ukaturik ez dago, dioguna aurrera ateratzeko. Baina Txirrita (eta sagardotegietako Txirrita bakarrik) eredu bakartzat duten nostalgikoen bideak , atzera ezezik, ezerezera eramango luke, luze gabe, bertsolaritza. (Garzia, 1993:
‎Masa kulturak, bere aldetik, azkar zirkulatuko duten merkantzia kulturak behar ditu. Zertan jokatzen ditugu euskararen komunitatearen bideak –Zer zaigu lorringarri eta zer bizigarri epe motzera eta epe luzera?
‎" Itzulpen literarioak izan dezakeen interes bakarra ekintza kreatibo (edo bir kreatibo) gisa leukakeena da". Sormenaren bideak jorratzeko ariketa da itzulpena Arkotxarentzat:
‎Mari Jose Olaziregiren Basque Litearary Historyn (2012) ikusiko dugunez, sistematikoki ematen dira euskaratik beste hizkuntza batzuetara itzulitako lanen berri, besteak beste, kanpora begira idatzitako literatur historiografia delako eta euskal literatura atzerrian ezagutzera emateko saiakera bat delako. Olaziregi EHUko literatur irakaslea gurean zein atzerrian ibili izan da literaturaren alorra lantzen eta sustatzen, eta, nolabait, ildo horretan bideak jorratzeko zuzendutako lana da harena, euskal literaturari buruz ingelesez argitaratutako lehenbiziko historiografia. Proiektuaren helburua da mundu ikertzaileei euskal autoreei buruzko gaiak eskuragarri jartzea; nolabait, mendeka eta generoka erraz kontsulta zitekeen liburua egitea bilatu zen (komunikazio pertsonala, 2016/06/10).
‎Jarduera horiek guztiek indartu egiten dute euskal literatura itzuliaren barne eremuaren autonomizazioa eta barne eremuko produktu espezifikoak sortzea; izan ere, Etxepare Euskal Institutuak nazioartean egindako sustapenak eta zabalkundeak euskal literatura ikusarazteko bestelako bideak zabaldu ditu, eta, nahitaez, itzulpenaren bidetik pasatzen da ikusgaitasun hori. Lehenago ere ematen zituen laguntzak Eusko Jaurlaritzak euskaratik beste hizkuntza batzuetara itzulpenak egiteko, baina Etxepare Euskal Institutua agertu
‎14 Besteak beste, harenak dira Diccionario General y Técnico (Ediciones Vascas, 1977) gaztelania euskara eta euskara gaztelania hiztegia eta Gipuzkoako hainbat herritako toponimia biltzeko lanak. 1982an, Latina eta erromanikoaren eragina euskaran (Sendoa) argitaratu zuen; 1985ean, Euskal lirika tradizionala (Haranburu); 1983an, Lizardiren lirika bideak (Haranburu); 1984an, Miranderen poesigintza (Haranburu). Literatur sorkuntzan ere oparoa izan da Mujika:
‎Aurrerantzean, baina, ez zuen eskolak bide luzeagorik egin: itzultzaileen prestakuntza ez ofizialean hainbat urteko bidea eginda, Martuteneko Itzultzaile Eskolak ateak itxi zituen, eta itzultzaileen prestakuntzarako bideak beste batzuk izan ziren orduz geroztik. Nolanahi ere den, eskolak sustapen lanak egin zituen EIZIE elkarte sortu berriarekin batera, eta elkarrizketak abiarazi zituen, esaterako, Euskal Herriko Unibertsitatearekin eta Nafarroako Unibertsitate Publikoarekin, itzultzaile ikasketak arautzeko aurreproiektuei ekiteko (Zabaleta, 1989:
‎84 2013ko uztailean EHUren XXXII. Donostiako Uda Ikastaroen programan antolatutako Azkenaldian euskarara itzulitako literatura: bideak , joerak eta esperientziak ikastaroa aipatzen du Zalduak," Euskaratutako literaturaren harreraz zenbait gogoeta" izenburuko mahai inguruan parte hartu baitzuen. Hona hemen Gorka Bereziartuak idatzitako kronika:
‎Julia, berriz, ziur da Homo Faber euskaratua oparitu ziola, esan baitzion euskara herdoiltzen ari zitzaiola eta irakurri behar zuela" (124 or.). Halaber, joera du aurreiritziak alde batera utzita literatur lanak gozarazteko nahia sustatzeko: ...hagitz ongi idatzia dagoela eta egilea polemista handia dela eta polemista handiek erasotzen dituzten jarrerak hobeto ulertzen laguntzen duela argudiatuz" (22 or.); eta, ez hori bakarrik, Martini ezezagun zaizkion emakumezko idazleak ere deskubriarazi dizkio (109 or.). Ildo horretan, itzultzailea kulturarteko zubigile da, bai eta elkarturik egon ez diren munduen arteko bitartekari; ateak eta bideak irekitzea da haren asmoa, nolabait. Bada, hain zuzen ere," parte hartzen duten itzultzaileekin"," itzultzaile eragileekin"," ikusgai dauden itzultzaileekin" lotutako ideiak dira horiek:
‎(2013): " Literatura Unibertsala bildumaren bideak " in Lapurdum, XVII, 93; linean: http://lapurdum.revues.org/2418#tocto1n5 (kontsulta data:
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia