|
2008
|
|
|
Duela zortzi urte hasi zen Euskaltzaindia bere web orria sareratzen. Ordurik hona hamaikatxo pauso eman ditu Akademiak
|
bide
beretik, betiere, eduki eta baliabide berriak plazaratuz eta guztion eskura jarriz.
|
|
|
Izatez, hemen izango du aurrerantzean Euskaltzaindiaren web orriaren erabiltzaileak, halako egunerokotasunik behinena, egunean egunean ikusgarri eta irakurgarri izango dituelako Euskararen Akademiak eta euskaltzainek sorturiko berririk irtenenak, honen bidez ere akademiaren zerbitzuak erdiesteko
|
bide
erraza eskaintzen zaiola.
|
|
2009
|
|
|
Gure inguruko erdarek sistema hori erabiltzen ez badute, nazioartekoa eta ofiziala izanik ere, euskaraz ere ez dugu erabiliko, ez dugu
|
bide
zaila hartuko. Beraz, zer egin?
|
|
|
Michail Gorbatschow; ca: Mikhaïl Gorbatxov;... Hizkuntza bakoitzak bere sistema, bere transkripzio praktikoa, erabiltzen du, hizkuntza bakoitzaren grafiara eta ahoskerara moldatua.Nazioarteko sistema onarturik ezean,
|
bide
hori hobetsi du Euskaltzaindiak euskararako, hau da, euskararako transkripzio praktiko bat erabiltzea. Erabaki hori hartzeko orduan, xehe aztertu du azken urteotako erabilera, eta argi ikusten da euskal entziklopedietan, euskarazko komunikabideetan eta euskarazko eskola liburuetan eta literaturan euskararako transkripzio praktikoaren bidea guztiz hedaturik dagoela, transkripzio praktikoa gauzatzeko orduan kasu gutxi batzuetan aldaera bat baino gehiago ikusten bada ere.
|
|
|
Horiek horrela, erabilera eremuak kontuan harturik, Euskaltzaindiak
|
bide
hauek hobesten ditu errusiera, bielorrusiera, ukrainera eta bulgariera euskarara aldatzeko:
|
|
|
EAJ eta euskara (ehun urteko
|
bide
malkartsua)
|
|
2010
|
|
|
Auzi hau gure Errepublikaren barneko askatasunarena da bai eta ere kultura oinordearen aberastasunarena. Hiztun naturalen asken belaunaldiak desagertzen ari direlarik, irakaskuntza da
|
bide
hoberena eta erabakigarriena gure ondare linguistikoa salbatzeko.
|
|
|
Esan bezala, corpus hori osatzeko hainbat eremu jorratu ditu Euskaltzaindiak, batez ere hedabideak. Asmoa du Akademiak komunikabide gehiagorekin ere
|
bide
bera lantzea.
|
|
|
Andres Urrutia euskaltzainburuak esan duenez, badu Euskaltzaindiak, argitalpen honen bidez, tresna berria, aldizka etortzen zaizkion aditu eta gainontzekoei gure olerkien albiste emateko eta munduan zehar gure kultura eta hizkuntzak barreiatzeko. Egungo mendeak eta egungo munduak hala eskatzen duela argi dago eta
|
bide
horretan jarraitzeko zalantzarik ez du Akademiak. Euskaltzainburuarkin batera, Pablo González de Langarica eta Sebastian Gartzia Trujillo lan honen paratzaileak izan dira, bai eta Bernardo Atxaga eta Blanca Sarasua olerkariak ere.
|
|
2011
|
|
|
Sagrario Alemanen esanetan, goizeko saioan,. Arabaren izaera euskalduna aitortzetik izenak izana dakar, ezagutza eta erabileran izan den bilakaera, normalizazioan herri ekimenetik egindako lana, eta gogoetarako proposatzen den diskurtsorako bidea eginen dugu goizean. Araban aski ezagunak diren soziolinguista eta adituek eramanen gaituzte
|
bide
horretan barna eta orain arte ezagutzen ez ditugun datuak jakinaraziko dizkigute?.
|
|
2013
|
|
|
Bi puntu gogoratuko ditut esan du corpus planning, euskararen batasuna, huts hutsean egin ezina dela status planning egin gabe. Bigarrenez eta
|
bide
beretik, nire/ gure buruari galdetuko diot XXI. mende hasieran barreiaturik dagoen beste kontzeptu bategatik, alegia, hizkuntzaren gobernantzatik. Hartara, euskararen gobernantzan aritu behar da Euskaltzaindia, bere lanak, corpusarenak zein bestelakoak egiten dituenean.
|
|
2014
|
|
|
dagokie. Hauei buruz Euskaltzaindiak esan nahi du ohartzen dela ez direla denak idazle guztiek egoera guztietan eta berehala onartzekoak, eta again
|
bide
zuhurrena pausokakoa dela, testu jaso eta formalenetatik hasiz, eta bigarren urrats baterako utziz ahozko erabilerei lotuenak. Hemen ere, senak eta egoerak erakutsiko dio idazle edo esatari bakoitzari nola joka arauok betetzeko erantzukizunean.?
|
|
|
Askotariko baliabide tipologikoak dituzte hizkuntzek onuradunak adierazteko, euskaraz adibidez Jonek Aneri liburua eman dio diogunean, Aneri da onuraduna, datibo kasu marka batekin adierazten da eta zehar osagarria da sintaktikoki. Hori ez da, baina, onuradunak adierazteko
|
bide
bakarra, eta Zuñigak estrategia tipologiko nagusiak aztertu ditu, hala nola, interes datiboak, onuradunen markatzaile bereziak, aditz sailak (ingelesez, serial verb constructions deritzenak), egitura aplikatiboak, predikatu konplexuak, eta abar.
|
|
2016
|
|
|
bildumaren 6 zenbakia da. Hizkuntzen Historia Soziala oro har, eta Euskararen Historia Soziala bereziki, lantzeko
|
bide
egituratua bide egituratu posibleetariko bat azaltzen da bertan. Proposamen teoriko metodologiko hori osatzeko, nazioarteko testuinguru epistemologikoa berariaz aztertu dute autoreek.
|
|
|
Ikastaroak ere eman zituen Baionako euskal unibertsitatearen klaseetan. Euskal munduak zor dio kultur
|
bide
aberasgarri batzuen irekitzea?, adierazi du Luzien Etxezaharreta idazle, euskaltzain urgazle eta Maiatz eko koordinatzaileak.
|
|
|
Guztiak ere berbaldi sano interesgarriak dira, gure ondarea eta iragana ezagutzeko
|
bide
aproposak, punta puntako ikerlari eta adituen eskutik.
|
|
|
Beraz, etorkizunean egin beharrekoa da garrantzitsua, eta horri erreparatuko dio azaroaren 19an antolatuko den Jagon Jardunaldiak. Datorren urtarriletik goiti, Euskal Elkargoaren sortzearekin batera, hizkuntza politika berri hori garatzen hasteko garai egokia izango da, eta
|
bide
horretatik doa Euskaltzaindiaren eta Euskal Konfederazioaren gonbitea: Jagon Jardunaldi berriak gizarte eragile eta erakunde desberdinetako kideak batu eta beraiei emango die hitza, datozen urteak nola irudikatzen dituzten azal dezaten eta erronka berrien aurrean nola jokatu behar den ager dezaten.
|
|
|
Zenbait egoera larrien aitzinean, gure egitekoen artean ere badago erakundeen aurrean adierazpenak egitearena, gure kezka azalduz edo larritasun egoerak salatuz. 19ko aldarrikapen testua
|
bide
horretatik doa, eta Ipar Euskal Herrian euskarak bizi duen egoera larria salatzeko baliatuko dugu?.
|
|
2017
|
|
|
Oso urrun geunden hartatik. Orduan, UEU izan zen gure akuilua (1972az gero,
|
bide
hori jorratzen ari baitzen euskarazko Unibertsitatearen ibilbidea). Helburu orokor hau ez da ordutik hona aldatu.
|
|
|
Mitxelenak zioen bezala, helburua ez baita bizirik irautea, berezko tokia izatea baizik?. Era berean, Sabino Arana Fundazioko lehendakariak agertu duenez, azken berrogei urte hauetan aurrerapauso nabariak eman ditugu, eta, bere ustez, botila ez dago erdi hutsik; botila erdi beteta dago, eta ez daukat zalantza izpirik ere,
|
bide
honetatik jarraitzen badugu, hau da, elkarlanaren bidetik jarraitzen badugu, botila, astiro bada ere, betetzen joango dela?. ADOSTASUN ZABALAKAndres Urrutia euskaltzainburuak ere irmotasunez adierazi du hizkuntza politika beharrezkoa duela euskarak; ez, ordea, hizkuntzarekin politika egitea. Urrutiak bat egin du mintegiaren helburuarekin:
|
|
|
Idazlearen esanetan,, ohituta gaude sinismenera
|
bide
bakarretik hurbiltzen?, baina gaurko erlijioaren krisiaren arrazoi nagusiak zeintzuk diren aztertzerakoan, konturatu behar dugu erlijio orratza aldatu egin dela eta desorientatuta gaudela?. –Apaltasunez eta errespetuz jokatu genuke, baina gehiagotan maisu dotoreen itxura hartu dugu?, gaineratu zuen euskaltzain urgazleak.
|
|
|
Egia da oraindik EKKIk ez duela emaitzarik eman. Guk nahi eta espero baino astiroago doan gaia da baina gauza hauek ez dira egun batetik bestera lortzen eta pentsatu nahi dut
|
bide
onetik goazela. Bazkideen eskubideen defentsarako garrantzitsua da eskubide horiek hemendik bertatik kudeatu ahal izatea.
|
|
2018
|
|
|
dagoela esan du,, guk bete betean egon nahi dugulako XXI. mendean, eta esango nuke azken 10 urteotan egin ditugun aldaketa eta esfortzuekin, helburutik hurbil gaudela. Azkenaldian, gainera, areagotu egin dira
|
bide
horretatik doazen gure eginbideak. Uste dugu aldaketa horiek nabaritzen direla eta ondorengo bi urteetan ere nabarituko dira.
|
|
|
Proiektu berri erakargarriak ditu, XXI. mendean bizi da, Akademiak beti atzetik joaten direla esaten den arren. Aurten ikusiko dugu Euskaltzaindia aurrera doala, eta
|
bide
onetik, esango nuke.Aurten Euskaltzaindiaren mendeurreneko ospakizunak hasiko dira. Zer eskatuko zenioke Akademiari, mende berriari begira. Hartu duen bideari eusteko, eta jarraitzeko.
|
|
|
Gasteizko Udalak eta Euskaltzaindiak hitzarmen berria sinatu dute 2018rako, bi erakundeen arteko lankidetza sendotzeko eta euskararen erabilera sustatzeko baliagarri izango den akordioa. Agiri honek berresten du Gasteizko Udalarekin aspalditik daukagun harremana eta elkarrekin egin izan dugun lana, eta
|
bide
horretatik jarraitu nahi dugu, hiriko Toponimia ikertzen eta bestelako zerbitzuak eskaintzen Gasteizko herritarrei, esan du Andres Urrutia euskaltzainburuak gaurko prentsaurrekoan.
|
|
|
Horrela sortu da euskalgintza modernoaren azpiegitura eta hortxe egon da beti euskararen Akademia.2 BAINA GATOZEN gaurkora, guk bete betean egon eta bizi nahi dugulako XXI. mendea, eta esango nuke azken 10 urteetan egin ditugun aldaketa eta ahaleginekin, helburutik gertuago gaudela. Azkenaldian, gainera, areagotu egin dira
|
bide
horretatik doazen gure eginbideak. Uste dugu aldaketa horiek nabaritzen ari direla, eta ondorengo bi urteetan are gehiago nabarituko direla.
|
|
|
Eta ez dira horiek berba hutsalak: ...a emanaldiak eta bisita gidatuak eskainiz publiko zabalarentzat, euskalgintzako eragile eta elkarteei harrera eginez, horiek ere erabil ditzaten.Gure oroitidazkiak urtero eskegitzen ditugu webgunean, gizarte osoaren begietara jarriz; inoiz baino gardenagoa nahi dugu Euskaltzaindia, eta esango nuke inoizkorik hurbilena eta dinamikoena ere izaten saiatzen dela Akademia.Eta bai, jakitun gara aldaketa
|
bide
horrek etengabekoa behar duela izan, eta horretarako prestatzen ari gara, etorkizunari so.Baina batez ere, Euskaltzaindiak Mendeurrena baliatu nahi du euskararekin, euskal kulturarekin eta euskal gizarte osoarekin duen konpromisoa berriztatzeko, eta, bide batez, dei zabal bat egin nahi dio euskal gizarte osoari: hain zuzen, aldi berriari, XXI. mende korapilatsu baina itxaropentsu honi, ilusio berrituarekin ekiteko deia, denok baikara ezinbestekoak euskara biziberrituko badugu.Euskaltzaindiak nahi du, eta behar du, euskararen alorreko eta, oro har, euskal kulturaren eta bestelako alorreko gizarte eragileekin batera jardun, ahalik eta modu zabalenean.
|
|
|
Izatez, jardunaldi interesgarri hau duela bi urte egindako Zubideiak en
|
bide
beretik doa.
|
|
2019
|
|
|
Lourdes Oñederrak bezala, interpretazioan erabili ohi diren teknikak ahoskeran ere aplikatzea txalotu zuen Cuencak, eta bai batek eta bai besteak,
|
bide
laua utzi zieten antzerki eta zinema mundutik etor litezkeen ekarpenei.
|
|
|
XVI. mendeko dotrinetatik hasi, XVIII.eko Areatzako Pedro Antonio Añibarro abadeak euskalki ugaritan idatzitako sermoietara zein XIX. mendean Azkue lehenengo euskaltzainburuak suspertu zuen Euskalzale, euskarazko lehenengo aldizkariaren sasoietara heldu arte. Eta
|
bide
hori ez da eten, gaur egun oraindik ere elizbarruti arteko lantaldeak itzulpenak egiten eta lekuan lekurako testuak egokitzen jarraitzen baitu,, beti ere holako lanetan sormenak eta hizkuntzaren edertasunak bere garrantzia daukalako?.
|
|
|
batua bai, batua ez, h a bai, h a ez... Saltsa horrekin aurkitu zen Eliza eta
|
bide
berezi bat hartu behar izan zuen: eskolatu gabeko multzo handia zegoenez, jatorrizko euskarari leial eta komunikazioa lehenetsiz jardun zuen lantaldeak.
|
|
|
azken 15 urtean 14 euskaltzain oso berri izendatu dira, horietatik 5 emakumezko. Eta
|
bide
horretatik jarraitu behar dela adierazi du. –Aurrera begira, bidezkoa litzateke emakumeen kopurua gizonezkoenarekin berdintzen joatea.
|
|
|
Errealitate hori jasoa du Euskaltzaindiak 1966tik hona eginak edo babestuak dituen izendegietan. Era horretakoak dira Euskal Herriko dokumentazio historikoan ageri direnak, santu eta santa izen gehienak, Sabino Aranaren eta Luis Eleizalderen Deun ixendegi euzkotarra lanetik datozenak (eta
|
bide
horri jarraikiz sortutakoak, hala nola Oihane), jatorriz pertsona baten izengoitiak direnak, izen mitologikoak eta, oro har, adbokaziokoak edo Ama Birjinaren ermita direnak.
|
|
|
–Amets hori hezur-mamitu artean?, Lexikoaren Behatokia, hizkuntza nola aldatzen ari den erakusten duen corpusa, 2000tik aurrerako testuz etengabe elikatzen dena? du
|
bide
horretan ardatz.
|
|
|
Orain, adibide horien bilaketa aurreratua egin daiteke, emaitzak mendearen, euskalkiaren, obraren edota egilearen arabera iragazita, hala nahi bada. Forma baten erabilera idatzi historikoa aztertzeko
|
bide
ezin hobea da hau.
|
|
2020
|
|
|
“Beste behin ikusi dugu euskal kulturako eragileekin batera jokatzea onuragarria dela, ezinbestekoa. Euskaltzaindiak bere sorreratik bultzatu du elkarlana, eta etorkizunean ere
|
bide
horretatik jarraituko du”. Eta bide batez, LAUTAN HIRUren helburu nagusiak azpimarratu ditu:
|
|
|
Beste euskalkietara jotzea ere baliagarria izan daiteke, horrek komunikazioari bizitasuna edo txantxa izaera ematen badio. Hegoaldean esker anitz, bortz eta beste hainbat hitz
|
bide
horretatik erabiltzen dira. Desegokiagoa litzateke Ipar Euskal Herriko hitzak modu pedantean erabiltzea eta komunikazioa bizitu beharrean oztopatzea.
|
|
|
Asisko Urmenetak bere hausnarketa «Informala= Informola?, Kolokiala= Koloniala» hitz jokoan oinarritzen du. Euskara batuak
|
bide
bakarra garatu du, hizkera adiministratibo monokordea. Horrela gauzak, sortzaileak bide informala lantzeko arazoak izaten ditu asteburuko istorio arrunta euskara batuan kontatu nahi duenean.
|
|
|
Euskara batuak bide bakarra garatu du, hizkera adiministratibo monokordea. Horrela gauzak, sortzaileak
|
bide
informala lantzeko arazoak izaten ditu asteburuko istorio arrunta euskara batuan kontatu nahi duenean. Horregatik zenbait proposamen egiten ditu, batez ere, euskalkietan arakatu ostean.
|
|
|
Mireia Zarate Sabino Arana Fundazioko presidenteak ongietorria egin die partaide guztiei, eta sarrera hitzaldian gogoratu du immigrazioari buruzko beste mintegi bat antolatu zutela elkarlanean 2019an Fundazioak eta Euskaltzaindiak, “gurean diren hizkuntzen arteko bizikidetzaren inguruko alderdiez gogoeta egiteko helburuz, euskararen ikuspegitik betiere”. “Gaurkoan jarraitu du Zaratek gai horretan gehiago sakondu nahi izan dugu, eta Euskadiko udalen tokiko esperientzia eta jardunbide egoki batzuk plazaratu nahi izan ditugu, orobat,
|
bide
horretan aurkitutako oztopo eta trabei erreparatuta”. Beste alde batetik, Andres Urrutia euskaltzainburuak adierazi du premiazkoa dela euskal herritar berriekin bat egitea, beraien iritzi eta gogoez jakitea, “bidea argi baitago:
|
|
2021
|
|
|
Nekane Balluerka, UPV/EHUko errektorearen ustez, “Koldo Mitxelena sari hauek dagoeneko erreferente garrantzitsu bihurtu dira euskaraz egiten den ikerketan, beren lana euskaraz egitea erabaki duten ikertzaileen ahalegina aitortzen dutelako. UPV/EHUtik sortzen diren ikertzaile belaunaldi berriek jarraipena ematen diote
|
bide
horri eta haiei esker esan daiteke euskarazko ikerketa osasuntsu dagoela Euskal Herriko Unibertsitatean. Beraz, zorionak eman nahi dizkiet edizio honetako saridun guztiei”.
|
|
|
Ezagunak dira euskara ardatz duen hezkuntza sistemaren alde Euskaltzaindiak hainbatetan egin dituen deiak eta, orobat, norabide horretan erakutsi duen engaiamendua. Hala berean, zenbaitetan aipatu da eskola ez dela nahikoa, hizkuntza biziberritzeko ahalegin hori ez baita
|
bide
bakarrekoa. Gaurkoan ikusi ahal izan dugu hori!
|
|
2022
|
|
|
3) Gaur egun Iparraldean erabilerak bere hartan jarraitzen du eta Hegoaldean hainbat idazlek ere
|
bide
hori errespetatzen du.
|