|
2007
|
|
|
biraketa larria berriro: Europa
|
bi
Mundu Gerretara bidean sartua jada. Alemaniari dagokiola:
|
|
2010
|
|
|
Honen bidez gerra eta literatura egin zituen. Horrela adierazi zuen
|
bi
mundu gerretan izkiriaturiko testuetan. Bere eleetan:
|
|
|
ez egitea, hots, espainolez, euskara ezta aipatu ere?. Hizkuntza bakoitzak bere musika duela azpimarratu ondoren, literatura espainolaren zenbait lagin adierazi zituen, jarraian bi mendetan bizi izan zela azpimarratzeko, baita galtzaileen alderditik
|
bi
mundu gerretan parte hartu zuela ere (berak bi gerra galdu zituen, bere semeak eta juduek, ordea, bizia). Hori zela eta,, bi?
|
|
2014
|
|
|
Francis Scott Fitzgerald (Minnesota, 1896 Kalifornia, 1940) XX. mendeko
|
bi
mundu gerren arteko idazlerik handienetakoa izan zen, berak. Jazzaren garaia, bataiatu zuen aldiaren erretratugile fina:
|
|
|
bazuenak Vienako Kongresuaz gero (Malmedyko kantoia,. Wallonia prusiarra?), ekialdean puska eslabiar ederrak bere mendean hartzeko ez du motibo gutxiago izan1965, Hannoverko erresuma, Hessengo printzerria eta Frankfurt Hiri Libre alemanak anexatzeko baino, hegoalde alemanean bere hegemonia ziurtatuz Austriaren aurka. Frantziak begi onez ikusten ez zuen Prusiaren goititze honek hirugarren gerra piztu du, Frantzia Prusiaren aurka, Napoleon III.ak edonola ere ekidin gura zuen batasun alemana hanka sartze honekin berak azkartuz, Alsaziaren anexioaz Prusiaren aldetik, orduan gerra guztien bukaeran egin ohi zen maneran (geroago ere,
|
bi
Mundu Gerren ostean Frantziak Alemaniari eskualdeak kendu izan dizkio). Azkenean, Alemaniaren batasun nazionala alemanez mintzo den Austriaren aurka egin da.
|
|
|
norbaiten naziotasuna erabakitzeko oinarria, batean non jaio (lurra) izango litzateke, bestean norengandik jaio (gurasoak,, arraza?). Dirudienez, argudio hau Frantzian XX. mendeko
|
bi
Mundu Gerren artean sortua da, eta alderdi politikoen arteko ika miketan ukan du iturburua, berehala, nazioaren teoria frantses, aren artsenalera pasatzeko. Parlamentuko eztabaida politikoetan, eskuindarrek odolaren eskubidea indartu gura zutelarik (edo lurrarena, immigrazioarena?
|
|
|
historiaren filosofietan, espirituaren tokian orain arraza irakurtzen da, espiritu nazionalaren tokian arraza nazionala; historia egiten gizadiaren buruzagi Europa doala ez dago dudarik (arraza zuria), baina lehia gorria dago Frantziari ala Alemaniari dagokion aitzindaritza. Lehia horrek 1870eko gerra franko prusiarrera ekarri du (gero
|
bi
Mundu Gerretara XX. mendean). Lehia horretan kokatzen da, hain zuzen, gure azterketaren gaia:
|
|
2017
|
|
|
Th. Mannek Mendi magikoa n Modemia, edo Europa, bere krisi totalean, moral, ideologiko, sozialean, politikoan,
|
bi
Mundu Gerren biolentziaren artean, totalitarismoen irakinetan, tuberkulosoentzako sanatorio baten metaforan errepresentatu du mendi urruti batean. Aspaldian asmoa banuen, baina honezkero alferrik izango da, konparazio bat egiteko noizbait Mendi Magikoa ren eta Obaba-ren artean alde honetatik.
|
|
2018
|
|
|
Duela ia ehun urteko handiki ingelesen unibertsoa zehatz eta doi erretratatzearekin batera,
|
bi
mundu gerren arteko une historikoari argi berria ematen dio Ishigurok, eta izaera konplexu baten azpildurak dotorezia eta ñabardura harrigarriz erakutsi, lanbidezko mirabetzak norainoko gogo morrontza eragin dezakeen frogatuz, sentimenduei hoztasunez eusteak zenbateraino ekar dezakeen nortasunaren irentzea.
|
|
2020
|
|
|
Iraultza industrialaren ondoren, mobilizazio jarraituari esker, eta
|
bi
Mundu Gerren ondorioz, emakumeak lan merkatuan sartzen hasiko dira masiboki. Merkantilizazio prozesuan sartzeak independentzia ekonomikoa ahalbidetu izan die emakume askori, gizonekiko independentzia lortze bidean, hau da, desfamiliarizazioa lortze bidean, nahiz eta merkantilizazioak beste esklabotza mota bat sor dezakeen (ikerketa honetan jorratuko ez duguna).
|
|
|
Patriarkatu liberalean, kapitalismoaren garapenarekin eratuko den patriarkatu motan, gizonentzat erreserbatutako espazioetatik kanporatuak izan ziren emakumeak; ostera, zehazki XIX eta XX. mendeetan, eta sindikatuen eta patronalaren ezezkoari aurre eginda borroka jarraituaren bidez, merkatuan masiboki sartzen hasi ziren emakumeak, tartean,
|
bi
mundu gerra medio, baina betiere baldintza birekin: gizon langileek kobratzen dutena baino gutxiago kobratzea eta haien lanak ez hartzea, finean, gizonek duten kapitalarekin (ekonomikoa, soziala eta sinbolikoa) ez parekatzea; emakumeen merkaturatze masiboa gizon langileen kalterako zela argudiatzen baitzen eredu sindikalista maskulino horietatik.
|
|
|
Aipatu itunak Estatuek aldebikotasunez egiten zituzten, baina haien eraginkortasuna auzitan jarri izan da. Bestalde,
|
bi
mundu gerren artean zenbait Estatuk hizkuntza gutxiengoen aldeko lege garapenak zirriborratu zituzten.
|
|
2021
|
|
|
H.G. Wellsen bizitza eta obra ulertzeko gako garrantzitsua da, bestalde, XIX. mendeko mundu viktoriar zorrotzaren gainbehera ez ezik,
|
bi
mundu gerrak ezagutu izana: biek ala biek, eragin handia izan zuten haren kosmobisioaren bilakaeran.
|
|
2022
|
|
|
Berebat aipatu behar da gizonen arteko biolentzia kolektiboak aukera berriak zabaldu diezazkiokeela genero harremanen aurrerabideari. Mende honetako
|
bi
mundu gerrek trantsizio garrantzitsuak ekarri zituzten emakumeen enpleguan: genero ideologia astindu eta komunitate homosexualen eraketa azkartu zuten.
|