|
2000
|
|
|
Homo fit sapiens bis non, sed saepe legendo.20 Eta, hartaz ari zinela, bertze komentario hura egin zenigun: " Liburu bat bi aldiz irakurtzen duenak
|
bi
liburu irakurtzen ditu", zeren ez baitzen berdin liburu bat irakurtzea bazkal aitzinean edo bazkal ondoren, eri egonik edo osasuntsu... eta zeren eguraldiak ere bere eragina izan baitzezakeen, halako moldez, non orzkarbiak, bertzerik gabe, arrai eta alegera jar baikintzakeen, eta lainoak triste, oraingo arraitasunak eta geroko tristeziak, bakoitzak bere oinatzak eta aztarnak utz ziezazkiokee... Eta, noiz eta ideia hura aditu bainizun, atsegin izan nuen, baina etxerako bidean, haatik, galdegite bat etorri zitzaidan:
|
|
|
Eta, gauzak hala badira, garbi zagok enetzat ikasi beharreko lezionea:
|
bi
liburuetarik bat hautatu banu, biak hautatuko nitizkek, lehenengotik; baina obligatuko banindute, segidan, heriotzaren mehatxupean, bat eta bakarra hautatzerat, naturalezarena hautatuko nikek, zeren eta, urteen buruan, zientziaren erlijionetik hurbilago sentitzen bainaiz bertze edozein erlijionetatik baino.
|
|
|
Baita Bartolomé de las Casasen Brevísima historia k ere. Eta, geroztik,
|
bi
liburuak bat egin zituan ene gogoan eta indiarren lurretarat joaitea izan diat asmo eta xede. Aitzinago, berriz, mapa honen berri jakin nuenean, harat joaiteko gogoa areagotu zitzaidaan...
|
|
|
AHANTZI egin zait erraitea ezen osabak
|
bi
liburu ekarri zituela Italiarat eginikako bidaia hartarik: bata zen De Proportione Motus, Marcus Marcirena, eta bertzea pozoinei buruzko tratatu bat, ongi ilustratua, Dioskorides famatuarena.
|
|
2002
|
|
|
Ginnyk, ordea, laguntasuna eta bizitzan asmo bat eman zion. Gonzalezek
|
bi
liburu idatzi ditu Ginny bere lagunaren egitandiak kontatuz.
|
|
2004
|
|
|
Artikuluko azken lerroetan Rahnen biografia goraipatzen zen: SSetako ofiziala, olerkaria, historialaria, eta Katarismoan eta Grialaren kondairan aditu handia (haren
|
bi
liburuak aipatzen ziren: Grialaren kontrako gurutzada eta Luziferren gortea).
|
|
|
Zurrumurruek diote SSek berek hil zutela. Haren
|
bi
liburuak oraindik ere argitaratzen dira mundu osoan.
|
|
2006
|
|
|
Eta azkenengo
|
bi
liburuetako poesia, Biziaren ikurrak, eta Zentzu antzaldatuen poemategia liburuetakoa, barnekoia eta espiritualagoa zela uste dut, bizitzaren sufrimendu eta exaltazioetatik sorturikoa. Liburu horietan kulparen kontzientzia ere bazegoen, nik asko izan dudana.
|
|
|
Hamazortzigarren eguna euritsu argitu zuen. Eguerdian, ohi bezala, Anek hoteleko tapaki bat eta
|
bi
liburu hartuta hasi zuen bere txanda. Arratsaldeko bostetan polizia zaharra bila etorri zitzaion, eta kafea hartu zuten inguruko kafetegi batean.
|
|
2007
|
|
|
Eta azkenik, last but not least,
|
bi
liburu bikain hauek, nik neuk ahalean kontsulta gidatzat hartuak.
|
|
|
Askoz ere ulergarriago, beste
|
bi
liburu hauek gomendatzen ausartuko naiz: Que sais je?
|
|
|
Jauzi egin dezagun orain, eta gogora ditzagun 1973an eta 1979an kaleratutako
|
bi
liburu ospetsu.
|
|
|
Eta hor egon dira
|
bi
liburuok, Donostian eta Amasako Bidarten, urteetan barrena. Eta irakurri eta berrirakurri ondoren, eta azpimarraketa ugariegien bitartez, nire iraganaren lekuko agertzen dira, eta barne kezkak nondik nora zebiltzan sumatzeko lagungarri.
|
|
|
Baina inkestak alde batera utzitakoan,
|
bi
liburu burrunbatsutan barreiatutako iritziak azalduko ditut:
|
|
|
Alor filosofikoari dagokionez, hasteko,
|
bi
liburu agertzen dira gailen: L? être et le néant, batetik (1943), existentzialismoaren oinarriak ipini zituena; eta La critique de la raison dialectique, bestetik (1960), funtsean marxismoari buruz mamitutako azterketa, eta desadostasunen balantze mamitsua.
|
|
2009
|
|
|
Euskarazkoa, gehiegitan bezala, haren itzulpena zen. Horregatik,
|
bi
liburuetako letrak bakarrera jaulki eta itzulpenik behar ez zuten irudi ia denak erauzi zituzten, liburua desitxuratu eta Administrazioaren aldizkari ofizialen tankera emanez. Burugogor sentitzen nintzen ordea.
|
|
|
Egun horietan ikasi nuen liburu batek irriz urratzeko ahalmena izan dezakeela. Hala agitu zitzaidan Gargantuarekin, bere seme Pantagruelekin, baita horren ondotik etorri ziren
|
bi
liburu gehiagorekin ere.
|
|
|
gogoratu du. . Ezkutatuta egon nintzen Aulestin, eta bertako parrokoak
|
bi
liburu eman zizkidan. Horietako bat [Marino Aierra Altsasuko apaizaren] Ez nintzen ebangelioaz lotsatu. Altsasu eta inguru hori ezagutzen dut, eta orduan, hilketa gertatu zenean, pentsatuko nuen Ulaiar zela Guardia Zibilarekin kolaboratzen zuen norbait.
|
|
2012
|
|
|
Ez nekien nire liburutegian gordetzen nituen
|
bi
liburu horien ondoren ezer argitaratu ote zuen. Googleren eta ISBNaren web orrialdeetara egin bisita bizkorrek, behintzat, ez zidaten informazio gehigarririk eskaini.
|
|
|
ez nekiela ezer García San Martínen lehenengo ipuin liburuaz, horren existentziaren ziurtasuna izan, banuelako: etxean nituen
|
bi
liburuen hegalek aipatzen zuten, eta El envío zuen izenburua. Gogoan dut garai haietan eskuratzen ahalegindu nintzela, baina ez nuela lortu, eta, ondorioz, guztiz ahaztu nuela.
|
|
2014
|
|
|
Tanpoiak, belarritako batzuk, Vicks VapoRub pote bat, metro bat, Ducados pakete ia huts bat, Bic pizgailua eta ibuprofeno kaxa bat topatu ditu, baina paperezko edo oihalezko zapien arrastorik ez. Mugimenduekin INEMeko inprimaki batzuk eta
|
bi
liburu erori zaizkio mesanotxe gaineko metatxotik, Kafkaren Gaztelua eta Susan Georgeren El pensamiento secuestrado, Público egunkariko edizio merkean. Egur zaharreko zorua erredura arrastoz eta zelofanezko paper bolatxoz beteta ageri da.
|
|
|
Liburua egundoko arrakastaz argitaratu zen, eta Hetzelek kontratua eskaini zion Verneri: urtean
|
bi
liburu hogei urtean, edo berrogei liburu epe laburragoan, eta trukean hamar mila libera (mila eta bostehun euro, gutxi gorabehera) liburuko.
|
|
2015
|
|
|
Inork ezer esan aurretik eta bururik altxatu gabe, barkamena eskatu zigun hitzordura garaiz ez agertzeagatik, baina liburu dorrea aldean nola eraman asmatu ezinda zebilela eta ez zituela arma horiek guztiak bertan laga nahi, edonoren eskura. Karimek atsekabez beteriko purrustada egin zuen, nabaritzeko modukoa, eta gutako bakoitzak dorretik
|
bi
liburu hartuta atera ginen atzera kalera. Azken kide bat falta zitzaion zena zelako talde hari.
|
|
|
Aitorkizun liburu bat da hau nolabait ere, eta hortaz ez da lekuz kanpokoa izango aurten liburu bat lapurtu dudala esaten badut. Aspaldi aspaldiko partez, erantsi dut; izan ere, orain arte, gogoan dudala behintzat,
|
bi
liburu besterik ez ditut lapurtu nire bizitza osoan, biak ere karrerako lehen urtean nengoela eta txakur txikirik ez neukala, datu hori barkagarri baldin bada. Hemezortzi urte nituen orduan, eta beste hemezortzi igaro badira ere oso ondo oroitzen ditut liburu biak; apaletan pixka batean miaka ibili eta berehalaxe topatu ditut:
|
|
2016
|
|
|
Apaiz eta eskriba judua (K.a. V. m.). Itun Zaharreko
|
bi
liburu apokriforen egile ustezkoa. Aipua Esdrasen II. liburutik (X, 31) hartua da, non aingeru bat profetari zuzentzen baitzaio.
|
|
|
Han ezagutu zituen F. Krutwig eta A. Ortueta, besteak beste. Ortuetak
|
bi
liburu oparitu zizkion; horietako bat, Navarra y la Unidad Política Vasca. A. Campion, H. Oloriz eta J. Iturralde y Suiten liburuak ere irakurri zituen.Gero ETA bilakatu zen Ekin en sorrera:
|
|
|
esateko zeukan gizon batek ere idatzia». Siziliarraren obra irakurri dutenek halako sintonia bat aurkituko dute
|
bi
liburuen artean, halako giro edo lurrin antzekoa bietan.
|
|
|
Handik minutu gutxira itzuli zen, eskuan
|
bi
liburu zituela: ingelesez idatzia bata, italieraz bestea.
|
|
|
Zeren eta, gainera, diglosiaren gaiak bestelako desbideratzeak ekartzen ditu. Gure hamahiru urteko ilobari, esaterako,
|
bi
liburu agindu zizkioten irakurtzeko DBHko bigarren kurtsoan. Bata, gaztelaniaz, Las lágrimas de Shiva, gazte literaturan espezializatutako César Mallorquí bartzelonarrarena:
|
|
|
hizkuntza literaturaren osagarri funtsezkoa da. Eta gai interesgarria da euskaraz idatzitako liburu bat edizio elebidunean, aldi bereko
|
bi
liburutan, ala lehenengo euskaraz eta gero erdarazko bertsioa argitaratu behar den, eta, kasu horretan, bien arteko zenbateko tartearekin?. Eta autoitzulpenaren auzia, zer esanik ez:
|
|
|
testuinguru batean ipuingile berriak sortzea. Ezin da ahaztu, adibidez, gure (post) modernitate literarioaren
|
bi
liburu funtsezko eta fundatzaile ipuin liburuak direla: Joseba Sarrionandiaren Narrazioak (1983) eta Bernardo Atxagaren Obabakoak (1988), hezkuntza sisteman presentzia handia izan dutenak bestalde, beste era batean esanda, euskarazko ereduetatik pasatutako gazte eta jada ez horren gazte askok ezagutzen dituztela, eta batzuek are irakurri dituztela??.
|
|
|
Baina, galdera?
|
bi
liburu horiek ETAosteko literaturaren lehenengo ordezkariak dira, ala, niri litekeena iruditzen zaidan bezala, kontzepzio eta idazketa garaia kontuan hartuta, ez argitaratzearena. ETAren garaiko literaturaren beltxargaren balizko kanta?
|
|
|
hartu
|
bi
liburu, eta kokatu paper orri bat bi liburuen artean, airean. Jarri gainean objektu arin bat.
|
|
|
hartu bi liburu, eta kokatu paper orri bat
|
bi
liburuen artean, airean. Jarri gainean objektu arin bat.
|
|
2017
|
|
|
Elizaren sexu abusuen gaiari gaztelerazko hedabideetan arretarik gehien jarri dien ahotsetariko bat izan da, eta, beteak beste, Última Hora, Ciutat eta Religión Digital atarietan idatzi du. Gaiari buruzko
|
bi
liburu ere baditu argitaratuta: La investigación previa (Civitas/ Thomson Reuters, 2014) eta La, santidad fingida?
|
|
|
Gorderik zegoen garaian hasi zen idazten, denborari aurre egitearren. Hainbat sari irabazi zituen, eta
|
bi
liburu argitaratu ditu gaur arte: Hiru ilargi laurden (2013), Orpoz orpo (2014).
|
|
|
Aspaldian bilatzen ari nintzen beste
|
bi
liburu ziren, lagun batengandik jada hartu eta irakurriak aspaldi; nire kopien bila nenbilen orain. Anaiaren aurpegiak, irribarreak, aldaezin zirauten, inolako argibiderik eman gabe.
|
|
|
zer nenbilen ni horrelako zeozer irakurtzen? Mesanotxeko Strauss hartu eta gelatik irten nintzen
|
bi
liburuekin; solairu bat jaitsi, jantokian sartu eleberritxoa uzteko, eta beste solairu bat jaitsi nuen gero, goiza egongelan igarotzeko asmoz; neska ezezaguna ikusteari uko eginez, ezin bainuen utzi ezezagun batek nire ekintzak baldintzatzea.
|
|
|
Abstrakziorako bidea bere baitarakoa ere izan zen, fisikoki ez baina gutasun guztietatik politikoki eta espiritualki urruntzeko oldarra. Bere lehen
|
bi
liburuetan hain garrantzitsuak ziren kale eta plaza erreal haiek ekialde aldekoak bilakatzen zaizkigu, lurrin exotiko baten ganduan egindako ibilien souvenir. Etxeak utzi egiten dio sinbolo sozial bat izateari, aterpe bilakatzen da, mundutik urrun.
|
|
2019
|
|
|
Egokitzapen, eraldaketa, imitazio, arbuio edo irakurketa maltzurraren bitartez, mendebaldarroi, euskaldunak barne, gehien eragin digun egilea Homero izan daiteke, kultura oso baten abiapuntua izan zen neurrian. Azkenaldian
|
bi
liburu eskuratu ditut; biek ala biek Homeroren figura zaharberritzen dute.
|
|
|
Kapitulua amaitzeko, beste tarte publizitario bat! Zeure burua ahaldundu nahi baduzu, edo inguruan euskararako jauzia eman nahi duen baina lortzen ez duen norbait baldin badaukazu, lagungarri gertatuko zaizkizun eta erraz eta gustura irakurtzen diren
|
bi
liburu gomendatuko dizkizut: Karmelo Ayesta Topalabeko kidearen Goza daiteke gehiago (katalanerara ere itzulita dagoena Gaudir de la llengua izenburuarekin) eta Emun ek argitaratutako Ferran Suay eta Gemma Sanginesen Sortir de l, armari lingüístic liburuaren euskal bertsioa:
|
|
|
Ordu gaiztoan animatu zen trilogia bat idaztera. Desiraren lorea trilogiaren lehenengo
|
bi
liburuek hamarka mila ale saldu zituzten, eta makina bat irakurlek irrikaz itxaroten zuten hirugarren liburua. Argitalpena hurrengo udaberrirako iragarrita zegoenez, lauzpabost hilabete baizik ez zituen eleberria idazteko, eta istorioaren oinarri izango zen lehen zirriborro bat besterik ez zuen buruan.
|
|
2020
|
|
|
Oroitzen haiz nola izendatu hinduten Frantziako Botanika Elkarteko kide 1877an eta Espainiako Historia Naturalaren Elkarteko botanika ataleko kide 1880an? Oker ez banago, Botanikaren arloko
|
bi
liburu ere idatzi hituen. Lehenengoa Bertizaranean berez hazten diren landareen katalogoa izan zuan, 1885ean argitaratua.
|
|
|
Nik dakidala, aipu bi hauek dira Beltzak, aipatutako
|
bi
liburu luzeetan (800 orri bien artean, gutxi gorabehera), Naparraren kasuari eskaintzen dizkion bakarrak.
|
|
|
Sorkuntzan, poesia liburu bat idatzi zuen 1993an, Mende akabera (Irun Hiria poesia saria), eta haur literaturako
|
bi
liburu argitaratu ditu, Karakol Txikiren ipuinak 2002an (Lizardi saria) eta Oilo kontakatiluaren istorioa 2004an. Hauxe du bere lehenengo nobela.
|
|
2021
|
|
|
96 Beste hainbat gauzaren artean, liburu honen editoreari, Xabier Mendigureni zor dizkiot narratibazko nire lehen
|
bi
liburuen tituluak. Augustin Zubikarai sariketara aurkeztu nuenean Praka baltzetan hari zuria deitzen zen eleberri laburrari Bat, bi, Manchester deitzea okurritu zitzaion, eta asko gustatzen zait, kantuei hasiera emateko erabiltzen den" bat, bi..." horren antza daukalako.
|
|
|
Zer egin dira, urte bakar batean
|
bi
liburu ZERBAITETAN ANTZEKOAK DIRENAK. Herri txiki batean gertatzen diren kontakizun poliziakoak badira, seinale laster horiek izango direla estalinismo literario ofizial ikusezinak baimenduko dituen liburu bakarrak, HITZ EGIN NOIR RURALISMO DIKTATORIALAREN KONTRA.
|
|
|
Herri txiki batean gertatzen diren kontakizun poliziakoak badira, seinale laster horiek izango direla estalinismo literario ofizial ikusezinak baimenduko dituen liburu bakarrak, HITZ EGIN NOIR RURALISMO DIKTATORIALAREN KONTRA. Eta azkar, ze laster
|
bi
liburu izango omen dira, hamarkada berean idatziak, AUTOFIKZIOA izeneko asmakizun berri batekin datozenak eta horren kontra sumindu dugu bai ala bai, ez badugu nahi inork, inoiz deskribatzen asmatu ez duen apokalipsi AUTOFIKZIONATU bat, beste literatura guztia suntsituko duena.
|
|
|
Selección de cartas a Louise Colet (Funambulista, 2020). Idazle unibertsalen literaturari buruz esandakoa jasotzen duten beste
|
bi
liburu ere badira, nire bihotzekoen artean: Jaun Baudelaire Gure Infernuko Printzeen Consejos a los jóvenes escritores (Celeste, 2000), eta James Joyce handiaren Sobre la escritura (Alba, 2013).
|
|
|
hispanistak. Espainiako literaturari buruz
|
bi
liburu badituzu, bata espainiar kritikari batena eta bestea hispanista batena, aukeratu bigarrena. Espainiar jatorriko kritiko onak badira –Aurora de Albornoz, adibidez, eta becquerzaleontzat ezinbestekoa den Rafael Montesinos–, baina gehien gehienetan hobea izango da hispanistaren analisia.
|
|
2022
|
|
|
Mary Wollstonecraften bizitza berreraikitzeko,
|
bi
liburutan oinarritu naiz batez ere: Charlotte Gordonen Romantic Outlaws, The Extraordinary Lives of Mary Wollstonecraft and her Daughter Mary Shelley (Random House, 2015) eta Caroline Franklinen Mary Wollstonecraft:
|
|
2023
|
|
|
GOOGLEK erakutsi dio Chloék
|
bi
liburu badituela argitaratuak, bistaratu dio ordura arte sekula ikusi ez zuen Bovary aldizkari desagertuko artikulu andana, gonbidatu du haren Twitterreko atetik sartzera edo Facebookeko leihotik begiratzera... Begiluze jarri da, atean jo aitzin, aurreikusten zuenaren kontra –eta bere pozerako– argazkiak ikusgai daudelako, liburu aurkezpeneko argazkiak, dozena erdi, dozena edo bi dozenako lagun taldeetako argazkiak, bere garaian egindako erreportajeetarako sarbideak, elkarrizketa zenbaitetarako loturak... baina beste deus gutxi salatu dio Chloék profesional baten pare zaintzen duen irudi korporatiboak.
|
|
|
–Jainkoak daki! Bilatuko dut liburu hauetan –Eñautek gogoan du elkarrizketa egin zionean miretsi zituela apalez goraino beteak ziren gelako lau paretak, eta apal bakoitzean
|
bi
liburu lerro zeudela, bata bestearen gibelean. Oroitzen ote da hauts artean galduak diren liburu horiek zer dituen ere? –, baina ez naiz orain hasiko.
|