|
2000
|
|
|
Isilik geratu zen une batez, eta gero
|
bi
hitz:
|
|
|
Horrela, urtebete pasatu eta gero, Cadiz-ko Konstituzioaren espiritua jaso zuen. Informe Quintana? izenez ezagutzen den dokumentua ezinbesteko erreferentzia puntua izan zen, XIX. mendeko eskola legeriaren zutabea baitzen115 Besteak beste, hitzaurrean irakaskuntza sistemaren baldintza politikoei buruz planteatzen zena azpimarratu litzateke;
|
bi
hitzetan esanda, hezkuntza sistema nazionalaren argumentazio politikoaren ardatzak nazioa hartzen du abiapuntutzat, helburua herritarrak egitea izanik. Bestalde, aipatu berria dugunarekin zuzenean loturik dagoen uniformitatearen gaia ere. Informe, aren ezaugarri nagusienetarikoa dugu:
|
|
2001
|
|
|
2 Garai horretako kronikak irakurrita, garbi dago
|
bi
hitz horien arteko esanahi ezberdintasunaoso txikia dela.
|
|
|
beste bide bat hartu zuen: abenturaren, poetikotasunaren, narrazioaren etapoesiaren bidea,
|
bi
hitzetan esateko. Alde horretatik, belaunaldi berriak ez zuengustuko, «istorioa bera baino, kontatzearen abentura» erreibindikatzen zuen Saizarbitoriaren estilo narratiboa.
|
|
2002
|
|
|
Numerus clausus horiek ez dira berdinak eskola guztietan.Horrela, Leioako Erizaintza Eskolan sartu ahal izateko gutxieneko nota Donostiakoa baino altuagoa denez, nota altua lortu arren Leioako Eskolan onartuakizan ez diren Bizkaiko ikasleek Donostiako Erizaintza Eskolan matrikulatzen dira, euskaldunei berez legokiekeen portzentajea beheratuz. Beraz,
|
bi
hitzetan esanda, defacto pairatzen ari dira barruti konpartitua. 2000/ 01 ikasturterako matrikulazio kanpainan nabarmena izan zen euskal eta erdal lerroen bilakaera denbora aurrerazihoan heinean.
|
|
|
Bada, gaitz horri aurre egin nahian eta haren sendagarri, hasiginen HARTU HITZA hau sortzen. Beraz,
|
bi
hitzetan: HARTU HITZA hitzahartu eta hizketan jarduteko aukera da, gela barruan euskaraz jarduteko aukera, jakina; horixe da eta ez besterik.
|
|
2005
|
|
|
(2004: 65). Hau horrela esanda, baina, ez dago
|
bi
hitz esan gabe lagatzerik. Izan ere, ondorengo orrialdeetan esango dugunaren muina ikutzen du-eta Egañak esandakoak.
|
|
|
Atal honekin amaitzeko, kargu izenen erabileraz
|
bi
hitz orain. Oso ezaguna ez bada, kargua lehendabizi eta izena ondoren, horrela arautzen dute estilo liburu guztiek.
|
|
|
Ez hori bakarrik, ulertu ere askozaz gehiago egiten da tonu aldakorrak erabiltzen direnean. Are eta gehiago,
|
bi
hitzen artean geldiune txikia egin eta bigarren hitzen tonua altxa edo indarra ematen badiogu. Markatu nahi dugun sainale.
|
|
2006
|
|
|
Zergatik da, adibidez, Filipe Bidarten Bakartasunaz
|
bi
hitz (2004) testigantzaeder. Zer gogoratzen dut nik hura irakurri eta hainbat hilabete pasa direnean. Detaile bat bereziki:
|
|
2007
|
|
|
Aitzitik, ezinezkoa da, herri baten pentsamendua hizkuntzaren partikularitateen peko oso izatea, eta, esate baterako, bere hizkuntzak bereizten ez diona ezin bereizi izatea berak (koloreak eta). Esaterako, bere hizkuntzan scala hitz bakarra daukalako, italiar batek ezin bereizi izatea alemanek Leiter eta Treppe (ingl., ladder, stairs)
|
bi
hitz daukaten zer horien artean (eskailera, esku eskailera). Hala izanez gero bai, itzulpena ezin ezinezkoa izango litzateke.
|
|
2008
|
|
|
Kontzientzia fonologiko eskasa: arazoak dituzte
|
bi
hitzetan silaba bera ezagutzeko (erlojua, loletan; era, le hen), hitzak edo silabak zatitzeko
|
|
|
Hitzen diktaketa:
|
bi
hitz zerrenda diktatzen zaizkio haurrari, erantzunorrian idatz ditzan. Hitz bakoitza bi bider errepikatzen da.
|
|
|
Beste haur batzuek, irudi oroimen ona dutelako, hobeto idazten dituzte ortografia arbitrarioa duten hitzak. Horregatik erabiltzen dira
|
bi
hitz proba: araua ezagutzeagatik ongi idazten duen ala hitza ezagutzeagatik ongi idazten duen jakiteko.
|
|
|
– Grafema berberak eduki arren,
|
bi
hitz ezberdinak izango dira, ordena ezberdinean idazten badira grafemak. Hitzaren osagaien eta haien ordenaren kontzientzia hartzen du haurrak.
|
|
|
Hiru objekturen irudiak erakusten zaizkie (horietako bik errimatu egiten dute), eta objektuen izenak esaten zaizkie. Hitzak errepikatzeko eskatzen zaie, irudi bakoitza ongi etiketatu duten jakiteko, eta soinu edo errima bera duten
|
bi
hitzak seinalatzeko edo izendatzeko esaten zaie. Entrenatzeko ariketak egin behar dituzte proba hasi baino lehen.
|
|
|
Orain
|
bi
hitz esango dizkizut, eta hitzaren hasieran soinu berdina duten esango didazu. Entzun:
|
|
|
Orain
|
bi
hitz esango dizkizut, eta hitzaren amaieran soinu berdina duten esango didazu. Entzun:
|
|
|
Hiru izenetatik bik errimatu egiten dute. Errimatzen duten
|
bi
hitzak seinalatzeko esaten zaio haurrari.
|
|
|
umea 24 hilabetera hurreratzen doan heinean, morfologia agertzen hasten da bere ekoizpenean. Lehentxeago esaldi berean
|
bi
hitz elkartzen hasi da, baina morfologia erabili barik (esaterako, ni apapa edo kaka ez esaten duenean). Hizketa semantiko hau aurrerapen esanguratsua da, esanahi supralexiko edo hitz mailaz haragokoa dena, nahiz eta perpaus aurrekoa izan (Pinker, 1987; Barreña, 1995).
|
|
2009
|
|
|
Aldaketa gutxi batzuekin, hitz bigramak kontatzen dituen programa lor dezakegu. Horretarako Hash aren gakoak
|
bi
hitzez osatutako string a izan du, eta ez bi karakterez osatutakoa. Gainerakoan, programa ia berbera da.
|
|
2010
|
|
|
Ezagutza probaren arauez oroitzeko gaixoak duen gaitasuna ebaluatzen da.Saiakera bakoitzean gaixoari hasierako
|
bi
hitzei buruz galdetzen zaio: «Ikusi alduzu lehenago hitz hau edo berria da?» Hirugarren hitzetik aurrera honako haugaldetzen da:
|
|
2012
|
|
|
Tolosaldeko eta Leitzaldekoa (2003ko martxoan), Oarso Bidasokoa (Oarsoaldekoa 2003ko ekainean abiatu zen, eta Bidasokoa, 2009ko martxoan; ondoren, elkartu ziren), Urola Kostakoa (2004ko otsailean), Goierrikoa (2004ko urrian) eta Irutxulokoa (2005eko otsailean). Bizkaian beste
|
bi
Hitza sortu ziren: Busturialdekoa (2005eko abenduan) eta Lea Artibai eta Mutrikukoa (2003ko azaroan).
|
|
2014
|
|
|
Ikertu eta igerri/ igarri oso hurbil daude nire iritzian, edo hala beharlukete. Gainera, neure uste garbia da jatorri etimologiko berbera dutela
|
bi
hitz horiek.Atzetik jo behar gintuzke, beraz, ikertzeko edo igartzeko gogo batek. Ez liguke inorkaurretik agindu behar.
|
|
|
Arestian beti ideia berbera izan dugu hizpide eta haren aldeko arrazoiak ematenahalegindu gara. Hasiera hasieran eskutik helduta doazen hizkuntzalaritzahistorikoaren eta filologiaren arteko loturaz
|
bi
hitz esan ditugu, eta azpimarratu nahiizan dugu, garai zaharretako euskara nolakoa den ezagutuko badugu, beharrezkoadela testuen edizio filologiko egokiak izatea.
|
|
|
Teoria horretan, esaldiko hitzak binaka lotuzesaldiaren zuhaitz sintaktikoa (dependentzia zuhaitza ere deitua) lortzen da. Zuhaitzhorietan, batetik, adabegietan dauden hitzen arteko gobernatzaile/ mendeko erlazioakirudikatzen dira, eta bestetik,
|
bi
hitzen arteko loturan mendekoak betetzen duenfuntzio sintaktikoa adierazten da dependentzia etiketen bidez (Aranzabe, 2008).
|
|
|
Egoeraren eraginez lotsa, urduritasunaeta beldurra sentitzen ditu eta horren ondorioz oldarkor agertzen da tarteka, berezikigizonekiko hartu emanetan. Politikoki ere, eremu publikoari dagokionez,
|
bi
hitzek
|
|
|
Ez da harritzekoa hizkuntzaren garapena hitz batetik
|
bi
hitzera joatea eta, ondoren, bi hitz baino gehiagora. Ikusten denez ez dago hiru hitzeko etaparik bi hitzen etaparen ondoren, baizik eta hitz batzuez osatutako etapa, non hitz ekoizpena bi hitzetik bost hitzera edo gehiagora aldatzen den.
|
|
|
Ez da harritzekoa hizkuntzaren garapena hitz batetik bi hitzera joatea eta, ondoren,
|
bi
hitz baino gehiagora. Ikusten denez ez dago hiru hitzeko etaparik bi hitzen etaparen ondoren, baizik eta hitz batzuez osatutako etapa, non hitz ekoizpena bi hitzetik bost hitzera edo gehiagora aldatzen den.
|
|
|
Ez da harritzekoa hizkuntzaren garapena hitz batetik bi hitzera joatea eta, ondoren, bi hitz baino gehiagora. Ikusten denez ez dago hiru hitzeko etaparik
|
bi
hitzen etaparen ondoren, baizik eta hitz batzuez osatutako etapa, non hitz ekoizpena bi hitzetik bost hitzera edo gehiagora aldatzen den.
|
|
|
Ez da harritzekoa hizkuntzaren garapena hitz batetik bi hitzera joatea eta, ondoren, bi hitz baino gehiagora. Ikusten denez ez dago hiru hitzeko etaparik bi hitzen etaparen ondoren, baizik eta hitz batzuez osatutako etapa, non hitz ekoizpena
|
bi
hitzetik bost hitzera edo gehiagora aldatzen den.
|
|
|
Jaiotzaren unean hasi, eta mailaz maila garatzen da: negarra, oihuak, marmarra, zizakadura, lehen hitza,
|
bi
hitzez osatutako esaldiak, eta abar. Gai honen lehen zatian, bi kontzeptu garrantzitsu izango dira mintzagai:
|
|
2015
|
|
|
Horretarako, bi UF mota aukeratu ditugu, somatismoak eta binomioak. Lehenengoak gutxienez gorputz atal batezosatzen diren UFak dira esate baterako, esku ona izan, eta bigarrenak, berriz, kategoria gramatikalbereko
|
bi
hitzez eta loturazko hitz batez osatuta dauden unitateak dira hala nola argi eta garbi.
|
|
2017
|
|
|
Lokuzioetan, konbinazio osoaren esanahiaez da barruko hitzen esanahien batura izaten, opakoagoak edo gardenagoak izan daitezkeen arren; multzohorretakoak dira, adibidez, adarra jo eta burua hautsi. Kolokazioak, berriz, gardenak izaten dira, bainaesanahiaren pisurik handiena
|
bi
hitzetako batek izan ohi du Melc, uk en arabera (1995), oinarriak, etahitz horrek aukeratzen du zein beste hitzekin konbinatu daitekeen beste esanahi jakin bat adierazteko zein kolokaturekin, alegia; hori gertatzen da, esate baterako, honako hauetan: izerdia bota, pozez zoratu, interesa piztu.
|
|
|
hitz gakoak. Lehenengo estrategiarako,
|
bi
hitz gako horiez gain,, risk factors [MeSH], hitz gakoa erabili zen.
|
|
2019
|
|
|
! Hautagai bana erauziko luke lau esaldietatik, lauretan agertzen baitira arrasto eta utzi lemak tartean gehienez ere
|
bi
hitz dituztela.
|