|
2000
|
|
|
Bata euskal nortasunaren etajatorriaren arteko parekotasun eza dugu. Hobeto esanda,
|
bi
aldagai horien arteko lotura modu ezberdinetan agertzen da herrialdearen arabera. Hegoaldeko herrialdeetan ezda bien arteko loturarik ikusten:
|
|
2001
|
|
|
Aipatzekoa da lortutako eredu horretan ez dela agertzen sare sozialari dagokion aldagai estaria, edo beste modu batean esanda, sarearen izaerak ez duelabaldintzatzen euskararen erabilera, emaitza hori kontraesankorra badirudi ere; baina kontuan hartzen bada aldagai soziodemografikoak bizilekuaren eta jaioterriaren euskaldun proportzioa neurtzen duela, logikoa dirudi,
|
bi
aldagai horiek (soziodemografikoa eta sarea) informazio berdintsua ematen dutenez, parsimoniarenprintzipioari jarraituz, horietako bat eredutik kanpo geratzea.
|
|
2002
|
|
|
beharrizanen asetasun mailaren menpe eta teknologia garapenaren menpe. Era berean,
|
bi
aldagai horiek gizartearen bilakaera historikoarekin eta gizarte harremanekinloturik daude.
|
|
|
Ondoren, esperimentua errepikatuko da autobide batean. Artefaktuak, aldi berean, lerro zuzenaren mantentze lana eta gidariaren arreta mailaren bilakaera neurtzen ditu, eta
|
bi
aldagai horietatik ateratzen ditu “arrisku atalasea” egiaztatzeko kalkuluak. Sistemaren su proba maiatzean gertatuko da, eroale batzuk “kopilogile teknologiko” (TCD, ingelesezko siglak) deritzonaren ohartarazpenen mende jartzen direnean.
|
|
2004
|
|
|
lanada elkarte kooperatiboaren ardatz, jaun eta xede. Hala ere,
|
bi
aldagai horien artekokontraesanak berdin dirau, enpresari langile bakoitzaren barnean (Gorroño 1975): beraz, erakundearen baitan ez dago inolako arrazoirik tentsiorik sortzeko, teorianbehintzat.
|
|
2005
|
|
|
Nahiz eta taldearen kohesioaren eta bere eraginkortasunaren arteko erlazioaoso aldakorra izan,
|
bi
aldagai horien arteko lotura sendoa dela esan daiteke.
|
|
2006
|
|
|
Azkenik erditzen diren emakumeen artean, gehiengoa langilea da. Beraz, bistan da
|
bi
aldagai horiek, antisorgailuak eta emakumezkoen ordaindutako lanak, ezer gutxi laguntzen dutela gaurko ugalketareninguruko jokabideak ulertzeko.
|
|
2007
|
|
|
Aurrekontuaren defizita eta interes tasen igoera ote diraaldagai bakarrak egungo ekonomia kudeatzeko? Egon behar ote dira edozeinherrialdetako oso beharrezkoak diren zerbitzu sozialak
|
bi
aldagai horien menpe?
|
|
|
Gaiari buruzko lehen ikerketen arabera (adibidez, Tajfel, 1966), haurrek iaezagutzen ez zituzten herrialdeekiko sentimendu negatiboak garatzen zituztenzenbaitetan. Stillvell ek eta Spencer-ek (1973) ere ezagutzaren eta sentimenduenarteko erlazioa ikertu zuten, 9 urteko haur ingelesez osaturiko lagin batean.Ezagutzak neurtzeko test bat eta sentimenduak neurtzeko balioespen eskala baterabili zituzten, eta
|
bi
aldagai horien arteko harreman lineala aurkitu zuten; hau da, haurrek gehiago zekiten gustuko zituzten herriei buruz, gutxiago neutralei buruz, eta gutxien ezagutzen zituztenak ziren gustuko ez zituzten herriak. Johnson-ek etakolaboratzaileek (1979), berriz, Stillvell ek eta Spencer-ek erabilitako tresnakbaliatuz, ez zuten harreman linealik aurkitu 7 urtetik 11 urtera arteko hauringelesez osaturiko lagin batean.
|
|
2008
|
|
|
Ikus dezagun orain iritzi batekoak eta bestekoak direnen artean alderik ikusten ote den euskarazko hedabideen kontsumoan. H. grafikoan argi ikusten den bezala, euskarak etorkizunean izan beharreko lekuari buruzko iritziak eta euskarazko hedabideen kontsumoa,
|
bi
aldagai horiek harremanetan daude. Etorkizuna euskalduna nahi duten herritarrek kontsumitzen dituzte gehien euskarazko hedabideak.
|
|
2009
|
|
|
“Gaur egun txurro gisa argitaratzen dira edukiak; hiru lerroko prentsa ohar batetik lau paragrafoko artikulu bat sortzen da” Erreferenteaz ari zarela pentsatzen dut [un portal de productos tecnológicos gran calidad e influencia que por problemas empresariales duró unos pocos meses]. Bai, posible da, baina esfortzua eta denbora eskatzen ditu, eta
|
bi
aldagai horiek diru bihurtzen dira. Kontua da “dirua erretzen” hasten zarenean emaitzak eman behar dituzula, eta, batez ere, atzean inbertsore batzuk dituzunean.
|
|
2010
|
|
|
Estimazio hauek azterketa estatistikoekin konfirmatuak izan ziren. Kontsumo hauekin burututako ANOVA batek 3 (taldeak) x 5 (saioak) aurkitu zuen esanguratsuak izan zirela talde aldagaia, F (2, 20)= 41.12, p < 0.001, saio aldagaia, F (4, 80)= 27.52, p < 0.001, eta
|
bi
aldagai horien elkarreragina, F (8, 80)= 3.78, p= 0.001 Ondoren buruturiko azterketak aurkitu zuen elkarreragina gertatu zela taldeak bigarren, F (2, 20)= 6.69, p= 0.006, hirugarren, F (2, 20)= 31.01, p < 0.001, eta laugarren, F (2, 20)= 19.78, p < 0.001, baldintzapen saioetan desberdintzen direlako. Ez zen desberdintasun estatistikoki esanguratsurik egon lehen baldintzapen saioan, F (2, 20)= 0.45, p= 0.65, desberdintasuna mugakoa izanik lehen proba saioan, F (2, 20)= 3.54, p= 0.05 Talde bikoteekin ondoren egindako konparazioetan Tukey proba erabiliz ikusi zen BLOK taldeak esanguratsuki gehiago kontsumitu zuela A soluziotik KONT taldeak baino, bigarren, hirugarren eta laugarren baldintzapen saioan eta lehen proba saioan; ALDI taldeak ere KONT taldeak baino gehiago kontsumitu zuen hirugarren eta laugarren baldintzapen saioetan; eta BLOK taldearen kontsumoa ere esanguratsuki altuagoa izan zen hirugarren eta laugarren baldintzapen saioetan.
|
|
2012
|
|
|
Bisita gidatuaren luzerak eta iraupenak mugatuta egon behar dute; hala, 500 eta 1.500 metro bitarteko luzera eduki behar du bideak, oinezko ibilbidea bada, eta 30 minututik ordu eta erdira bitartean iraun. Ibilbidea beste ibilgailu motaren batean egiten bada (bizikleta, automobila, autobusa eta abar) lekuaren ezaugarrien eta ibilbidearen egoeraren arabera zehaztuko dira
|
bi
aldagai horiek. Dena dela, ibilbide labur eta erakargarriak egitea da aproposena, lortutako onuraren eta egindako ahaleginaren arteko erlazioa hobea baita hartara.
|
|
|
Aipatutako
|
bi
aldagai horiei gehitu behar zaie oposizioaren birbateratzea eta berreraketa. Eskuinak, estrategia aldatu behar zuela ikasi zuen, eta oraingo honetan «inflazioa ezegonkortzeari ekin zion» eraginkortasun handiz.
|
|
|
Bukatzeko, ondorio ekonomikoen markoan bai egunkarien kokapen ideologikoak (F (1,80)= 9,52; p< 0,05), bai egunkarien hedapen eremuak (F (1,80)= 15,51; p< 0,001), baita
|
bi
aldagai horien arteko interakzioak ere izan zuten eragina (F (1,80)= 12,18; p< 0,001). Tukey ren post hoc analisiaren arabera, Estatuko eskuineko egunkariek beste egunkari guztiek baino gehiago (X= 0,24) erabili zuten ondorio ekonomikoen markoa (ikus 4 irudia).
|
|
2014
|
|
|
Errenazimentuan egilearen rola eta irudia sortzen dira, eta, hortaz, alde batetik ideia izango genuke proiektua, eta bestetik obra. Modernitateak
|
bi
aldagai horiei «egilea» gehituko die, baina bi multzoak egilea eta haren ideia, eta obra izaten jarraituko dira. Arkitektoen jarduerak, puntu horretan hasitako joerari jarraituz, proiektuan hau da, ideian bilduko ditu esfortzurik handienak.
|
|
2016
|
|
|
Bi aldagaiko banaketa estatistiko batean korrelazio koefi zientea handia bada
|
bi
aldagai horiek
|
|
|
Ezin dugu ahaztu
|
bi
aldagai horien artean badagoela beste bat kontuan
|
|
2018
|
|
|
1993an, Britainia Handian, 10 urteko bi haurrek bi urteko haur bat bahitu, torturatu eta erail egin zuten; izan zuen eraginik haiengan pelikula bortitz asko ikusi izanak? Adibidez, AEBn eta Kanadan, 1957tik 1974ra telebista etxeetan sartu eta finkatu zenean, hilketak bikoiztu egin ziren; hau da,
|
bi
aldagai horiek koerlazionatuta daudela esan dezakegu.
|
|
|
Estatistikan erabiltzen den terminoa: Aldagai bat handitzen doan heinean beste aldagaia ere handitzen doa (beraz, aldagai bat txikitzen doanean bestea ere bai); bi aldagaien artean erlazioa badagoela esan dezakegu, baina ezin dugu ziurtatu
|
bi
aldagai horien artean kausa ondorio erlazioa dagoenik.
|
|
2019
|
|
|
Ikerketaegiteko, metodologia mistoa erabili dugu. Aurrena, kuantifikatu dugu
|
bi
aldagai horien arteanerlazio lineal bat dagoela, eta, erlazioa konfirmatu eta gero (Garmendia, 2015; Garmendia al., 2017), saiatu gara ulertzen boto abertzalea ematen duten euskal hiztunek nolako zentzua ematendioten beren portaerari. Azken batean, honako hau behatu nahi dugu:
|
|
2020
|
|
|
Dena den, norbaitek zalantzan jar dezake adinekoen bakardade maila handia zahartzarorako gizarte babes sendoaren ezaugarria denik, eta jakina, tokian tokiko familiari buruzko eredu kulturala baldintzatzaile subjektibo garrantzitsua ere bada. Egia esan, ez dago
|
bi
aldagai horien arteko korrelazio positibo argirik, Europan adinekoen bakardade handiaren atzean tipologia desberdinak daudelako:
|
|
|
Egia da aurten CO2 emisioek nahi eta nahi ez beherako jokaera izango dutela. Egungo sistema ekonomikoa kontsumoan eta mugikortasunean oinarritzen da, hein handi batean, eta ekonomiaren metabolismoa gidatzen duten
|
bi
aldagai horiek slowdown egoeran daude. Ekonomiako Lankidetza eta Garapenerako Erakundearen aurreikuspenen arabera, munduan batez besteko hazkuntza ekonomikoa %1, 5 izango da (iaz %3 inguru izan zen).
|
|
|
Bi aldagaien artean inongo erlaziorik egongo ez balitz, 0 puntuazioa agertuko litzateke, eta erlazioa erabatekoa balitz, 1 puntuazioa. Kasu honetan 0,636 puntuazioa lortu denez gero,
|
bi
aldagai horiek elkarren artean erlazionatuta daudela baiezta liteke. Hau da, hautaketaprozesuarekin ados dauden irakasleek beren mentoreei puntuazio altuagoa emateko joera dutela.
|
|
|
Amaitzeko, ikusi dugu, emigratzeko arrazoiaren eta garaiaren arabera, euskaldunek Estatu Batuetako leku desberdinak aukeratu dituztela, eta
|
bi
aldagai horiek eragina dutela jatorrizko herrialdearekin mantenduko duten komunikazioan, harremanean eta euskal identitatea sentitu eta materializatzeko eran ere. Ondorioz, euskal diasporari buruz ari garenean, diaspora bakar bati buruz hitz egin beharrean, diasporei buruz hitz egin genuke; izan ere, nahiz eta jatorri bera izan, ezaugarri eta lehentasun desberdinak dituzten komunitateak sortu baitira.
|
|
2021
|
|
|
Langabeziaren jaitsierak ez die langileei galerarik eragiten zuzenean, ez litzateke egokia
|
bi
aldagai horien artean kausalitate erlazio zuzena ezartzea. Izan ere, langabeziaren hazkundea bat dator laneko errenten igoerarekin, baina ez soldatak igotzen direlako, krisiaren lehen uneetan enpresen irabaziak oso azkar amiltzen direlako baizik; eta mozkinen beherakada horren ondorioz, enpresek kaleratzeak egiten dituzte.
|
|
|
Aldagai biren artean, naiz eta haiz adibidez, dagoen desberdintasuna% 18,41 dela esaten denean, honakoa esan nahi da:
|
bi
aldagai horiek dituzten aldaeren artean ehuneko horretan bat datozela aldaerok dituzten patroi geolinguistikoak.
|
|
2022
|
|
|
Goian aipatutako
|
bi
aldagai horiek –gaitasuna eta lehen hizkuntza– herritarren ezaugarri indibidualei egiten die erreferentzia. Hizkuntza batean hitz egiten jakitea norberaren ezaugarri kognitiboa da, errealitate psikologiko batutzailea, hizkuntza berriak eskura baitaitezke lehendik ikasitako beste hizkuntza batzuen ezagutza kaltetu gabe.
|
|
|
Era berean, kaleratzeak egiteko arrazoiak asko ugaritu ziren, «baita mozkinak dituzten enpresentzat ere». Sindikatuak azaldu du
|
bi
aldagai horiek berdin jarraituko dutela. Era berean, nabarmendu du CEOE patronalak zuzenketa kritikatu izanak ez duela on bihurtzen.
|
|
2023
|
|
|
[*] Dena den, testuinguruari ere erreparatu beharra dago: Deresiewicz militantzia eta boluntario lana kulturan ia existitu ere egiten ez den Estatu Batuetatik hitz egiten ari zaigu; Euskal Herrian musika jarduna berdin ezein kultur arlotan, egia esatera ezin uler liteke
|
bi
aldagai horiek kontuan hartu gabe. Era berean, gurean zein atzerrian berdin, badira musika ofizio gisa ikusteko asmorik ez duten taldeak eta kolektiboak, bestelako helburuak dituztenak, eta, lanbide gisa egonkortzeaz harago, musika bizitzeko beste bide batzuk lehenesten eta indartzen saiatzen direnak.
|