|
2004
|
|
|
Aurreko artikuluan ezarritakoari kalterik egin gabe, interesdunak euren kabuz agertu ahal izango dira, baina ezin izango dira baliatu prokuradore gaitua ez den
|
beste
pertsona batez, betiere prokuradoreak dauden herrietan:
|
|
|
1 Alderdi betearazleak hala zehaztuta nahiz beste edozein modutan, alderdi exekutatuak bere ondasunak adierazten baditu, eta prozeduran jaso bada enbargatutako ondasun higiezina alderdi exekutatua ez den
|
beste
pertsona batzuek okupatzen dutela, orduan betearazpena jakinaraziko zaie guztiei, hamar eguneko epean, auzitegiari euren egoera egiaztatzeko tituluak aurkez diezazkioten.
|
|
|
Egintza sustatu duenak edo horretan interes legitimoa duenak eskatzen badu
|
beste
pertsona bat entzutea, edo epaileak uste badu hori komenigarria dela, entzunaldia egingo da, auzi paperak epe labur baterako eskribautzan agerian jarrita; epea epaileak erabakiko du, kasuan kasuko inguruabarren arabera.
|
|
|
Aitak, amak edo adingabea jaraunsle izendatu duenak, edo harentzat agintzari garrantzitsua egin duen
|
beste
pertsonak izendatutako tutorerik ez badago, epaileak legearen arabera egoki den ahaidea izendatuko du kargu horretarako.
|
|
|
Prokuradore bidezko ordezkaritza nahitaezkoa ez bada, edo prokuradorea oraindik bertaratu ez bada, ahaleginak egingo dira komunikazioa posta ziurtatuaren bidez eta hartu izanaren agiriarekin egiteko, egoitza moduan izendatu den tokian, edo, toki desberdinetan, auzitegiak komunikazioa egiteko hori egokiagoa dela uste izanez gero. Bide horrek huts egiten badu, orduan bakarrik ahaleginak egiten daitezke komunikatu beharrekoa auzitegiaren bitartez emateko, dela jasotzaileari, dela, hura aurkitu ez bada, esanbidez aipatu
|
beste
pertsona batzuei.
|
|
|
Apeo eta hainbanaketa espedientean, lehenengo jakinarazpena modu pertsonalean edo zedularen bidez egingo da, lege honen 262 artikuluaren eta ondorengoen arabera. Geroagokoak entzuteko, interesdunek
|
beste
pertsona bat izendatu ahal izango dute apud acta, baldin eta pertsona horrek bere egoitza epai barrutiaren buruan badu.
|
|
|
Horiek ezagutzen ez badituzte, ahaleginak egingo dituzte euren nortasuna egiaztatzeko, agirien bidez edo horiek ezagutzen dituzten
|
beste
pertsona batzuen bidez. Nortasuna egiaztatzeko baliabiderik ez badago, hori eginbideetan jasoko dute.
|
|
|
Bazkide administratzaileak proposatutako pertsonaren aurka, arrazoi oinarridunak alegatuz gero, interesdunei beste agerraldi baterako zitazioa egingo zaie; eta, agerraldi horretan adostasunik lortzen ez bada, bazkideek
|
beste
pertsona bat izendatuko dute.
|
|
|
Zuzeneko oharmenaren edo alderdi exekutatuaren nahiz
|
beste
pertsona batzuen adierazpenen ondorioz, auzitegiak zentzuzko arrazoiak baditu trabatu nahi dituen ondasunak hirugarren batenak direla uste izateko, probidentzia bitartez aginduko du hirugarren horri trabaren berehala egingo delako berri ematea. Hirugarrena bost eguneko epeantatuko, alderdiek, hirugarrenari emanda ez bada auzitegian agertzen edo ez agertzeko zioak ematen ez baditu, auzitegiak probidentziaren bidez aginduko du ondasunak trabatzea.
|
|
2005
|
|
|
Pertsona zehatz bati ondasun higiezin edo eskubide erreal batzuk adjudikatzeko egintzak edo kontratuak, nahiz eta egintza horietan ezarri, ondasun edo eskubideak
|
beste
pertsona bati eskualdatu behar zaizkiola edo horien zenbatekoa helburu jakin baterako inbertitu behar dela.
|
|
|
Ez da beharrezkoa aurretiazko inskripzio edo idatzoharrik egitea mandatari, ordezkari, likidatzaile edota albazearen izenean, ezta inoren interesak aldi baterako eta legeak ahalbidetzen duen moduan ordezkatu eta xedatzen dituzten
|
beste
pertsonen izenean ere.
|
|
|
Hirugarrenari begira, inskripzioak azkentzen dira, horiek ezerezten direnean bakarrik, edota inskribaturik dagoen jabaria zein eskubide erreala
|
beste
pertsona bati eskualdatu zaiola adierazten duen beste inskripzio bat egiten denean.
|
|
|
Ez da beharrezkoa jaraunsle zein kausadun izaera agirien bidez egiaztatzea; baina zitazioa jaso dutenek espedientean agertuz gero, auzitegiari adierazi behar dizkiote izaera berbera duten
|
beste
pertsonen izen abizenak eta egoitza, pertsonok badira.
|
|
|
Eraikitze lizentzia zein proiekturentzat eman eta proiektu hori sinatu duen pertsona, bai proiektua berak bakarrik sinatu duenean, baita
|
beste
pertsona batzuekin batera sinatu duenean ere.
|
|
2006
|
|
|
Ezin izango dira administratzaile izan, berebat, Herri Administrazioaren zerbitzupean lan egiten duten funtzionarioak, euren eginkizunak sozietatearen berezko jarduerekin lotzen badira, ezta epaile nahiz magistratuak, edota lege bateraezintasunen batek ukitutako
|
beste
pertsonak ere.»
|
|
|
...en diren baloreak edo instrumentu eratorriak, balore edo instrumentu horien negoziazioa, konpentsazioa zein likidazioa zuzendu behar badu, edo erakunde hori inbertsio zerbitzuetarako enpresa bada, ekonomialaria, auditorea edo merkataritzako tituluduna izendatu beharrean, konkurtsoko administratzaile izendatuko da Balore Merkatuko Nazio Batzordean dagoen teknikariren bat, edo halakoak proposatutako
|
beste
pertsonaren bat, kualifikazio berberarekin; horretarako, Balore Merkatuko Nazio Batzordeak haren nortasunaren berri emango dio epaileari. Epaileak izendatuko ditu bai abokatua eta bai hartzekoduna ordezkatzen duen konkurtso administrazioko kidea ere, erakundea zein berme funtsetara atxikita egon eta berme funts horrek edo inbertitzaileen kalte ordainerako sistemaren estaldura hartu duenak hala proposatuta.
|
|
|
3 Aurreko paragrafoan ezarri kasuan konkurtsopekoak pertsona batzuei mantenua emateko lege eginbeharra badu, pertsona horiek mantenua masaren kontura jaso dezakete, berori emateko lege betebeharra duten
|
beste
pertsonengandik jaso ezin dutenean eta konkurtsoko epaileak horretarako baimena eman duenean bakarrik; epaileak auto bidez ebatziko du mantenua bidezkoa den eta zein izango den horren zenbatekoa.
|
|
|
«3 Ezin izango dira administratzaile izan emantzipatu gabeko adingabeak, epaiketa bidez ezgaitu direnak, Konkurtso Legearen arabera desgaitutako pertsonak, konkurtsoa kalifikatzeko epaian zehaztu desgaikuntza epealdia amaitu arte, ezta askatasunaren, ondarearen, gizarte eta ekonomia ordenaren, segurtasun kolektiboaren nahizministratzaile izan, berebat, Herri Admi Justizia Administrazioaren kontrako delituen edota beste edozein faltsutze motaren aurkako delituen ondorioz kondenatuak izan direnak, ezta, euren karguaren arabera, merkataritzan aritu ezin direnak ere. Ezin izango dira adnistrazioaren zerbitzupean lan egiten duten funtzionarioak, euren eginkizunak sozietatearen berezko jarduerekin lotzen badira, ezta epaile nahiz magistratuak, edota lege bateraezintasunen batek ukitutako
|
beste
pertsonak ere.»
|
|
|
Laugarrena. Frogatutzat jotako egitateen kalifikazioari buruzko doktrina oinarriak eta lege oinarriak, erantzukizun zibila dela eta, halakoa badutenean eman beharreko ebazpenei buruz auzipetuek edo auzian erantzundako
|
beste
pertsona batzuek; kostuen gaiko doktrina oinarriak eta lege oinarriak, eta, hala denean, kalumniazko kereilaren adierazpenari buruzkoak.
|
|
|
Lehenengo eginbidetzat jotzen dira desager daitezkeen delitu frogak gordetzea; delitua egiaztatzea eta delitugilea identifikatzea ahalbidetzen duen guztia jaso eta jagotea; hala denean, delituaren ustezko erantzuleak atxilotzea; eta delituaren ondoriozko ofendituak edo kaltedunak, horien familiakoak nahiz
|
beste
pertsona batzuk babestea. Ondore horretarako lege honen 544bis artikuluan ezarritako kautela neurriak edo 544ter artikuluan jasotako babes agindua erabaki daitezke.
|
|
|
Delituen ondoriozko auzien gaineko ardura izan eta horien epaitza emateko, delitua zein epai barrutitan gertatu eta epai barruti horretako zigor arlokoak, edo jarduteko berezko eremua duen epaile zentralak, hori ere zigor arlokoa, baldin eta legeak delitu horientzat ezarritako zigorra bada bost urte baino gehiago irauten ez duen zigor askatasun gabetzailea edo edozein kopurutako isuna, edo, hamar urte baino gehiagoko iraupena ez duten zigorretatik beste edozein, horien izaera kontuan hartu gabe, bakarka, batera edo hautabidez ezarri arren, eta 801 artikuluan ezarri baldintzen arabera delitua zein tokitan gertatu eta toki horretako guardiako instrukzio epaileak adostasun epaia emateko duen eskumenari kalterik egin gabe. Eskumena izango du, orobat, falten ondoriozko auzien ardura izan eta horien epaitza emateko, intzidente faltak izan zein izan ez, delituon egileei nahiz
|
beste
pertsona batzuei egozteko modukoak badira, betiere falta egin izanak edo horren frogak haiekin zerikusia izanez gero.
|
|
|
Era berean, miaketa egin duenak eginbidearen eraikinean edo tokian aurkitzen direnei ohartaraziko die zigiluak ez kentzeko eta sarrailak ez bortxatzeko, eta
|
beste
pertsona batzuei ere hori egin dezaten ez uzteko, Zigor Kodean ezarritako erantzukizunpean.
|
|
|
Auzipetua auzi ihesean badago, edo, irekierarako zitazioa jasota, ez badu bertan egon nahi edo
|
beste
pertsona bat izendatu nahi bere izenean bertan egon dadin, instrukzio epaileak, hori gorabehera, gutuneria irekiko du.
|
|
|
Fidantza era daiteke esku-diruarekin edo kotizazio prezioaren araberako efektu publikoekin, direla auzipetuarenekin, direla
|
beste
pertsona batenekin, helburu hori duen establezimenduan gordailututa.
|
|
|
1 Akusazio idazkiak bere barnean jasoko du, ahozko epaiketa eskuduntzat jotako organoan irekitzeko eskaera eta akusazioa zein pertsonaren aurka izan eta pertsona horren edo horien identifikazioa; horrez gain, 650 artikuluan aipatu gorabeherak jasoko ditu. Akusazioa delituaren akusatuari edo
|
beste
pertsonei egotz dakizkiekeen faltetarazesuko kostuen ezarpena ere. zabalduko da, betiere falta egiteak edo horren frogak delituarekin zerikusia duenean. Kalte ordainen zenbatekoa ere bertan adieraziko da, edo, bestela, kalte ordain hori zehazteko oinarriak eta erantzukizun zibila duten pertsonak finkatuko dira, bai eta gauza nahiz efektuen emateari eta horien destinoari buruzko gainerako aginduak, eta pro
|
|
|
Ustezko egile baten aitorpena ez da nahikoa izango hura halakotzat jotzeko, ezta prozedura
|
beste
pertsona batzuen aurka ez zuzentzeko ere, baldin eta egile horren edo delituaren inguruabarren ondorioz behar besteko zantzuak badaude, aitortzailea argitaratutako idazkiaren edo estanparen benetako egilea ez dela ulertzeko.
|
|
|
Behin behineko espetxealdia arrazoi horren ondorioz erabaki ahal izango da, bakarrik, delitu egitatea dolozkoa denean. Hala ere, aurreko paragrafoaren 1 zenbakian ezarritako muga ezin izango da aplikatu, baldin eta, egotziaren aurrekariak eta polizia judizialak eman edo jardunak ondorioztatzen dituen gaitziak
|
beste
pertsona batekin edo batzuenerako datu edo inguruabarrak direla medio, zentzuz atzera badaiteke egokin ados jarrita modu antolatuan jardun duela delitu egitateak burutzeko, edo delitu jarduera horiek ohikotasunez egiten dituela.
|
|
2007
|
|
|
g) Barneratze zentroan ezarritako ordutegian, euren familiakideekin, euren herrialdeko kontsuletxeko funtzionarioekin edo
|
beste
pertsona batzuekin komunikatzeko eskubidea. Komunikazio horiek ebazpen judizialaren bidez bakarrik murriztu ahal izango dira.
|
|
|
l) Lege honen 5, 28 eta 29 artikuluetan ezarri informazio eginbeharra ez betetzea, ukitua ez den
|
beste
pertsona batengandik jaso direnean datuak.
|
|
|
i) Datuak lagatzea edo komunikatzea: interesduna ez den
|
beste
pertsona bati datuen berri ematea.
|
|
|
...lu honen 2 eta 3 paragrasun laguntza emateko edo mediku trafoek aipatutakoak, tratatzeko modukoak izango dira, datu horiek tratatzea beharrezkoa denean prebentziorako edo medikuaren diagnostikorako, osatamendurako edo osasun zerbitzuak kudeatzeko, baldin eta datu horiek tratatzen baditu lanbide sekretua duen profesional batek, osasun arlokoa denak, edo lanbide sekretuaren betebehar baliokidea duen
|
beste
pertsonaren batek.
|
|
|
Aurreko lerrokadak aipatzen dituen datuak tratatzeko modukoak izango dira, berebat, tratamendua beharrezkoa denean ukituaren edo
|
beste
pertsona baten berebiziko interesa babesteko, ukituak bere adostasuna emateko gaitasunik ez duenean arrazoi fisiko zein juridikoengatik.
|
|
|
2 Kontratuan arautu da hirugarrenen bidez tratamenduak egiteko aukera; kontratu hori idatziz jaso da, edo kontratuaren egitea eta horren edukia egiaztatzen duten formetatik beste edozein erabilita. Esanbidez ezarri da tratamendu eragileak tratamenduaren arduradunak emandako jarraibideen arabera bakarrik tratatuko dituela datuak, datu horiek ezkatuko
|
beste
pertsona batzuei, ezta da dituela aplikatuko edo erabiliko kontratu horretan jaso gabeko xedeekin, eta datu horiek ez dizkiela komunituok gordetzeko xedearekin ere.
|
|
|
Elkarteen izenera ezin izango dira bildu elkartearen nortasunari edo elkarte horren mota nahiz izaerari begira errakuntza edo nahasmendua sor dezaketen kontzeptu edo adierazmoldeak, bereziki,
|
beste
pertsona juridiko batzuei dagozkien hitzak, kontzeptuak edo ikurrak, akronimoak eta antzekoak, pertsona juridiko horiek elkartze izaera izan edo ez.
|
|
|
3 Halaber, elkartearen izena ezin izango da izan elkarte hori inskribatu beharreko erregistroan aurretiaz inskribatuta zegoen beste elkarte baten izen berbera, edo errakuntza sor dezakeena, beste elkarte baten izenaren antzekoa izateagatik; ez
|
beste
pertsona juridiko publiko nahiz pribaturen izen berbera edo antzekoa, ez aurretiaz zeuden elkarteen izen berbera edo antzekoa, horiek Espainiako naziotasuna izan edo ez; ez pertsona fisikoen izen berbera edo antzekoa, interesdunaren edo horren oinordekoen esanbidezko adostasuna dagoenean izan ezik; ez ageriko marka erregistratu baten izena edo antzekoa, salbu eta izen horren titularrak eskatzen d...
|
|
|
Askatasunaz gabetzeari eustea, kasuan kasuan aplikatu beharreko lege xedapenekin bat etorrita, baina, beharrezkotzat joz gero, beste establezimendu batean, edo
|
beste
pertsona batzuen zainpean, ordu artekoen ordez.
|
|
|
Egitateak egoztea edo iritziak agertzea,
|
beste
pertsona baten duintasuna edozein modutan urratzen duten ekintza edo adierazpenen bidez, pertsona horren ospeari kalte eginez edo beraren estimuaren aurka eginez.
|
|
|
Borondatezko izaera horretatik at daude soil soilik nahitaezko azterketak, betiere aldez aurretik langileen ordezkariek horren inguruko txostena eginda. Nahitaezko azterketa horiek izango dira lan baldintzek langileen osasunean dituzten ondoreak ebaluatzeko, nahiz langilearen osasun egoera langile horrentzat, gainerako langileentzat edo enpresari lotutako
|
beste
pertsona batzuentzat arriskutsua ote den egiaztatzeko. Halaber, borondatezko izaera hori salbuetsiko da lege xedapenen batean hala jaso denean, arrisku zehatzei eta arrisku bereziko jarduerei dagokienez.
|
|
|
Izaera pertsonaleko mediku informazioaren berri izango dute soil soilik pertsonal medikoak eta langileen osasunaren zaintzaz arduratzen den osasun agintzaritzak; informazio horren berri ezin izango zaie eman enpresaburuari edo
|
beste
pertsona batzuei, langilearen esanbidezko adostasunik gabe.
|
|
|
Lege hau langileei aplikatuko zaie, baldin eta horiek, modu borondatetsu batez, euren zerbitzu ordainduak inorentzat eman eta enplegatzaile edo enpresaburu deritzon
|
beste
pertsona fisiko zein juridiko baten antolaketa eta zuzendaritza esparruan ematen badituzte.
|
|
|
Modu bertsuan, errentapeko lokala erabiltzen jarraitzen ez bada, kalte ordaina jasotzeko eskubidea hizpatu da,
|
beste
pertsona batek, jabea zein errentaria izan, lehengo errentariaren jarduerak sortutako bezeriaz baliatzeko aukera duenean.
|
|
|
6 Edozein kasutan ere, pertsona fisikoak ezin izango dira landa finken errentari izan, baldin eta aurretik nekazaritza ustiategi baten edo batzuen titular badira, eurak edo tartekatutako
|
beste
pertsona fisiko zein juridiko baten bidez; nekazaritza ustiategi horien neurriak eta gainerako ezaugarriak estatuko eskualde desberdinetan finkatuko dituzte autonomia erkidegoetako organo eskudunek, baina ustiategi horiek orotara ezin izango dute gainditu lehorreko 500 hektarea edo ureztatutako 50 hektarea.
|
|
|
Printzipio horrek botere publiko guztien jardunean lehentasuna izango du eta desberdintasuna izan dezaketen gizarte, kultura eta arte errealitateen antolamenduan proiektatuko da, «berdintasunaren zeharkako dimentsio» izenekoa eratuz (15 art.). Gizonezkoen eta emakumezkoen artean tratu eta aukera berdintasunaren eskubidea eragingarri egin nahi da, emakumeen bereizkeria ezabatuz bizitzaren esparru guztietan eta, batez ere, politikan, arlo zibilean, lan arloan, arlo ekonomikoan, gizartean eta kulturan, EKren 9.2 eta 14 artikuluak garatuz (BLOren 1 art.). Lege hau Espainian dagoen edo Espainian jarduten duen pertsona fisiko eta juridiko orori aplikatuko zaio, horren naziotasuna, egoitza edo bizilekua gorabehera (2 art.). Bestalde, 4 artikuluan azpimarratu da gizonezkoen eta emakumezkoen arteko tratu eta aukera berdintasuna antolamendu juridikoa osatzen duen printzipioa dela. Hori dela eta, negozio juridikoen egintzak eta klausulak, sexua dela bide bereizkeria eragiten badute zuzenean (hau da, sexua dela-eta pareko egoeran dagoen
|
beste
pertsona bat baino makurrago hartzen den, hartu den edo har daitekeen pertsonaren egoera) edo zeharka (itxuraz neutroa den xedapen, irizpide edo eginera baten ondorioz, sexu bateko pertsonak beste sexuko pertsonekin alderatuz desabantaila egoeran jartzen ditu), deusezak eta ondorerik gabeak izango dira, eta erantzukizuna sortuko dute (4 art.).
|
|
|
Elkartzeko eskubidea dela bide, pertsona orok
|
beste
pertsona batzuekin modu formalean elkarte iraunkorrak sortu ditzake, xede erkide batzuk lortzeko, irabazteko asmorik gabe. Ezaugarri horiei esker bereizten dira elkarteak eta bestelako errealitateak.
|
|
|
Jorratu beharreko lehenengo gaia eskubidearen titulartasunari buruzkoa da. ...inari jarraituz (1981eko maiatzaren 6ko epaia. Buchholz kasua?), Konstituzio Auzitegiak esandakoaren arabera, Konstituzioan pertsona guztiek benetako babes judiziala lortzeko eskubidea dutela ezartzean, pertsona fisiko eta juridikoak, naziokoak eta atzerrikoak barruan daudela ulertu behar da, eta eskubide hori eskubide eta interes legitimoak ukitzen dituzten prozesu guztietara hedatzen dela, baita
|
beste
pertsona batzuek hasitako prozesuetan alderdi izateko eskubidera ere, prozesu horietan eskubide eta interes legitimoak ukitzen badira (apirilaren 12ko 64/ 1988 KAE; urriaren 17ko 287/ 1994 KAE). Baina harago joanda, salbuespen moduan onartu du pertsona juridiko publikoak ere eskubide horren titularrak direla antolamendu juridikoak prozesuan alderdi izateko gaitasuna aitortzen badie horien jarduera ez administratibotik edo publikotik eratorritako eskubide eta interes legitimoak defenditzen dituztenean; izan ere, kasu horretan hirugarrenen egintzen aurrean erreakzionatzen dute (partikularrak edo beste administrazio publiko batzuk) eta horiei ezin diete euren borondatea ezarri horien aurrean ez dutelako gehiegizko botererik, auzi horietan pertsona publikoek ez baitute pribilegio edo onurabide prozesalik eta edozein partikularren moduan justizia eskatzen baitute, prozesura heltzeari eta horretan babesgabezia ez jasateko eskubideari dagokienez (KAE hauek:
|
|
|
Legearen 2 artikuluan ezarritakoaren arabera, eskubide horien babes zibila legeek, gizarte usadioek eta pertsonen jardunak mugatuko dute, eta horiek zehaztuko dute zein esparru dagoen erreserbatuta norberarentzat edo familiarentzat. ...onaren jokabidea dela-eta, litekeena dela bere bizitzako egintza batzuei buruzko publizitatea bere edo bere familiaren intimitatearen edo bere irudiaren aurkakoa ez izatea (adibidez, bizitza pribatuko alderdi batzuk argitara ateratzen dituztenek edo jarduera publiko jakin batzuetan parte hartzen dutenek ezin dute pentsatu euren intimitatearen edo irudiaren babesa jarduera horiek egiten ez dituzten
|
beste
pertsona batzuen modukoa izango denik). Legearen 7 artikuluan, 2 artikuluko babes esparruan aipatutako «bidegabeko esku sartzeak» deskribatu dira:
|
|
|
Legearen 7 artikuluan, 2 artikuluko babes esparruan aipatutako «bidegabeko esku sartzeak» deskribatu dira: ...maten duen subjektuaren lanbide jarduera edo jarduera ofiziala dela eta; norbaiten irudiak jasotzea, erreproduzitzea edo argitaratzea, argazki, film edo beste edozein prozeduraren bidez, pertsona horren bizitza pribatuko toki zein uneetan; norbaiten izenak, ahotsa edo irudia erabiltzea, iragarki xedeetarako, merkataritza xedeetarako edo antzeko xedeetarako; egitateak egoztea edo iritziak agertzea,
|
beste
pertsona baten duintasuna edozein modutan urratzen duten ekintza edo adierazpenen bidez, pertsona horren ospeari kalte eginez edo beraren estimuaren aurka eginez.
|
|
|
a) egotzia prozesura agertuko dela ziurtatzea, baldin eta zentzuz atera badaiteke ihes egiteko arriskua dagoela; b) frogak ezkuta, alda edo suntsi daitezen saihestea; c) egotziak biktimaren ondasun juridikoen aurka jardun dezan saihestea. ...ekizunak gertatuta, arriskua saihestu behar denean, egotziak beste delitu batzuk egin ditzan, egotzitako delitu egitatea dolozkoa denean, eta azken kasu horretan, lehenengo zenbakian ezarritako muga ezin izango da aplikatu, baldin eta, egotziaren aurrekariak eta polizia judizialak eman edo jardunak ondorioztatzen dituen gainerako datu edo ingurabarrak direla medio, zentzuz atera badaiteke egotziak
|
beste
pertsona batekin edo batzuekin ados jarrita modu antolatuan jardun duela delitu egitateak burutzeko, edo delitu jarduera horiek ohikotasunez egiten dituela.
|
|
|
Javier Divar Garteiz Aurrecoa, Alfonso Carlos Saiz Valdivielso eta Andrés María Urrutia Badiola irakasleez ari naiz. Baina
|
beste
pertsona batzuei ere eskerrak ematea behar beharrezkoa iruditzen zait. Eskuliburu honen lehen liburukia gaztelaniaz eta euskaraz sortu da aldi berean, eta ni egilea naizen arren, bi pertsonarekin elkarlanean aritu naiz, eta egindako lanarengatik modu berezian eskerrak eman nahi dizkiet:
|
|
2008
|
|
|
|
beste
pertsona baten bidez azter ditzake sozietatearen liburuak, eta Administrazio Kontseiluaren bileretara hizpidez baina hautespiderik gabe joan daiteke.
|
|
|
2 Eratzaileek
|
beste
pertsona batzuen kontura badihardute, pertsona horiek izango dute eratzaileen erantzukizuna.
|
|
|
m) Legeek zehaztutako
|
beste
pertsona edo erakundeak.
|
|
|
1 1 Sozietateak akordioren bat egiten badu
|
beste
pertsona batekin, eta horren bitartez pertsona horri betebeharra ezarri edo legitimazioa ematen bazaio atal honetan sozietateentzat debekaturiko eragiketaren bat egiteko bere izenean baina sozietatearen kontura, akordio hori deuseza izango da.
|
|
|
Ordezkaria izan daiteke beste bazkide bat, beraren ezkontide, aurreko nahiz ondorengoa, edota agiri publikoan emandako ahalorde orokorra duen pertsona, baldin eta pertsona horrek ahalmenak baditu ordezkatuak nazio lurraldean duen ondare osoa administratzeko. Estatutuek baimen dezakete
|
beste
pertsona batzuek gauzatzea ordezkaritza hori.
|
|
|
3 Ezin daitezke administratzaile izan emantzipatu gabeko adingabeak, epaiketa bidez desgaitu direnak, Konkurtso Legearen arabera desgaitutako pertsonak, konkurtsoa kalifikatzeko epaian zehaztu desgaikuntza epealdia amaitu arte, ezta askatasunaren, ondarearen, gizarte eta ekonomia ordenaren, segurtasun kolektiboaren nahiz Justizia Administrazioaren kontrako delituen edota beste edozein faltsutze motaren aurkako delituen ondorioz kondenatuak izan direnak ere, edota, euren karguaren arabera, merkataritzan aritu ezin direnak. Ezin izango dira administratzaile izan, berebat, Herri Administrazioaren zerbitzupean lan egiten duten funtzionarioak, euren eginkizunak sozietatearen berezko jarduerekin lotzen badira, ezta epaile nahiz magistratuak, edota lege bateraezintasunen batek ukitutako
|
beste
pertsonak ere.
|
|
|
2 Lehenespen eskubidea borondatezko inter vivos egintzen bidez eskualda daiteke lege honen edo, hala denean, sozietate estatutuen arabera sozietate partaidetzak modu askean eskura ditzaketen pertsonen mesedetan. Estatutuek, berebat, aukera jaso dezakete eskubide hori
|
beste
pertsona batzuei eskualdatzeko, eta eskualdaketa horiei guztiei aplikatuko zaizkie sozietate partaidetzen inter vivos eskualdaketaren kasuan ezartzen diren baldintzak; beharrezkoa izanez gero, sistema horretarako ezartzen diren epeak alda daitezke.
|
|
|
Bazkideak ezin dio inori eskualdatu berak konpainian duen interesa, eta
|
beste
pertsona batek ezin ditu gauzatu berari sozietate administrazioan dagozkion zereginak, gainerako bazkideek horren gaineko adostasunik ematen ez badute.
|
|
|
1 Edozein sozietate, baita ekonomia intereseko elkartze europarra ere, ekonomia intereseko elkartze bihur daiteke, desegin eta
|
beste
pertsona juridiko bat eratzeko beharrizanik gabe.
|
|
|
2 Ezin izango dira administratzaile izan, berebat, Herri Administrazioaren zerbitzupean lan egiten duten funtzionarioak, euren eginkizunak sozietatearen berezko jarduerekin lotzen badira, ezta epaile nahiz magistratuak, edota lege bateraezintasunen batek ukitutako
|
beste
pertsonak ere.
|
|
|
TLOren 41.1 artikuluak xedatzen du tributu betebeharpekoekin batera legeek
|
beste
pertsona batzuk ere tributu zorraren erantzule izenda ditzaketela, zordun nagusi legez. Gainera, legeak kontrakorik ezarri ezean, uste da erantzukizuna beti izaten dela subsidiarioa.
|
|
|
Amaitzeko, tributuen iruzurraren aurkako neurrien artean, lurralde erkidean erantzule subsidiarioa pertsona edo erakundea da baldin eta
|
beste
pertsona juridiko bat kontrolatzen badu osorik edo zati batean, zuzenean ala zeharka, edota beste pertsona juridiko batekin borondate agintzaile bera badute, eta frogatzen bada beste pertsona juridiko horiek sortu edo erabili direla abusuz nahiz iruzurra egiteko (Herri Ogasunaren aurrean ondare guztien gaineko erantzukizuna saihesteko), eta, azkenik, pertsona edo esparru ekonomiko horiek berberak... Erantzukizuna zehapenen gainean ere ezarriko da.
|
|
|
Amaitzeko, tributuen iruzurraren aurkako neurrien artean, lurralde erkidean erantzule subsidiarioa pertsona edo erakundea da baldin eta beste pertsona juridiko bat kontrolatzen badu osorik edo zati batean, zuzenean ala zeharka, edota
|
beste
pertsona juridiko batekin borondate agintzaile bera badute, eta frogatzen bada beste pertsona juridiko horiek sortu edo erabili direla abusuz nahiz iruzurra egiteko (Herri Ogasunaren aurrean ondare guztien gaineko erantzukizuna saihesteko), eta, azkenik, pertsona edo esparru ekonomiko horiek berberak badira, ala horien ondarea bateratu nahiz desbideratu bada. Erantzukizuna zehapenen gainean ere ezarriko da.
|
|
|
Amaitzeko, tributuen iruzurraren aurkako neurrien artean, lurralde erkidean erantzule subsidiarioa pertsona edo erakundea da baldin eta beste pertsona juridiko bat kontrolatzen badu osorik edo zati batean, zuzenean ala zeharka, edota beste pertsona juridiko batekin borondate agintzaile bera badute, eta frogatzen bada
|
beste
pertsona juridiko horiek sortu edo erabili direla abusuz nahiz iruzurra egiteko (Herri Ogasunaren aurrean ondare guztien gaineko erantzukizuna saihesteko), eta, azkenik, pertsona edo esparru ekonomiko horiek berberak badira, ala horien ondarea bateratu nahiz desbideratu bada. Erantzukizuna zehapenen gainean ere ezarriko da.
|
|
|
Tributu kuotaz gain, badaude sarrerak egiteko beste betebehar batzuk ere, subjektu pasibo berak edo
|
beste
pertsona batzuek egin behar dituztenak. Betebehar horien sorrera ez da zerga egitatea.
|
|
|
Hori dela eta, SAINZ DE BUJANDAk zuzeneko zerga metodoaren eta zeharkako zerga metodoaren artean egiten du bereizketa. Lehenengoetan, legegileak kargapean jarri nahi duen pertsonak benetan ordaintzen du tributua, bestela esanda, pertsona horrek ezin du legez medeatu
|
beste
pertsona baten kontura herri erakundeari ordaindu diona. Zeharkako zerga metodoetan, ordaindutakoa berreskuratzeko ahalmenak ematen dizkio tributu arauak zergaren subjektu pasiboari inorengandik, hain zuzen ere, harreman juridiko tributarioetatik at dagoen pertsonarengandik berreskuratzeko ahalmenak.
|
|
|
Bigarrenez, 36.1 artikuluak subjektu pasiboaren motak mugatzen ditu, subjektu hori zergadun edo ordezko izan daitekeelako. Tributuaren aplikazioan
|
beste
pertsona batzuek parte hartzen badute ere (batzuetan betebeharra ordainduz), horiek ez dira tributuaren subjektu pasiboak. Argiago esateko, gerta daiteke tributu betebeharraren zorduna subjektu pasibo ez izatea.
|
|
|
a) Gizarte Segurantzari begira,
|
beste
pertsona bat edo batzuk tartean jartzea, betebeharpekoa benetan nor den ezkutaturik geratzeko moduan.
|
|
2009
|
|
|
Hildako bidaiari horren ordez ontziak
|
beste
pertsona bat onartzen badu, jaraunsleek ez dute ezer ordaindu behar.
|
|
|
Kapitainak tripulazioko kideekin eta ontziko dotazioa osatzen duten
|
beste
pertsonekin egindako kontratak, 612 artikuluak aipatzen dituenak, idatziz jaso behar dira kontabilitate liburuan, notario edo eskribauaren esku hartzerik gabe; egilesleek kontrata horiek sinatu behar dituzte eta marinako agin tariak onartuko ditu, Espainiako lurretan egin badira, edota kontsul nahiz agente kontsularrek, atzerrian egin badira. Kontrata horietan alderdi bakoitzaren betebehar eta eskubideak zerrendatuko dira, eta agintari haiek zaindu behar dute betebehar nahiz eskubide horiek modu argi eta eztabaidaezinean agerrarazten direla, zalantza edo erreklamaziorik egon ez dadin.
|
|
|
Nagusiak baimena eman badio faktoreari eragiketak egiteko bere kontura edo
|
beste
pertsona batzuekin elkartuta, gero ezin izango ditu etekinak erreklamatu, eta ez du parterik hartuko galeretan.
|
|
|
Faktoreei ez ezik, merkatariek
|
beste
pertsona batzuei ere agindu ahal diete euren trafikoari lotutako eragiketa bat edo batzuk gauzatzeko haien izenean eta kontura; agindu hori idatziz nahiz ahoz eman daiteke; konpainiek euren erregelamenduetan jaso behar dute hori, eta norbanakoek ere horren berri eman behar dute, jendaurreko abisuen zein berriemaileei bidalitako zirkularren bidez.
|
|
|
Gainerako esku hartze kasuetan, ukandunak ezezkoa eman diezaioke esku hartze bidezko onarpenari; esku hartze hori onartuz gero, eta onarpena
|
beste
pertsona baten kontura eman dela kontuan harturik, ukandunak galdu egingo ditu muga eguna heldu baino lehen pertsona horren aurka zituen akzioak, bai eta horren osteko sinatzaileen aurkako akzioak ere.
|
|
|
Letra esku hartze bidez onartzen bada ere, esku hartze hori
|
beste
pertsona baten kontura egiten denez, pertsona horrek edo beraren berme emaileek eskubidea dute ukandunari eskatzeko letra, protestoa eta erresaka kontua eman dezan, jaso izanaren adierazpenarekin batera, eta 58 artikuluan zehaztu zenbatekoak ordainduta.
|
|
|
Sinadurak zein herritako lurraldean egiletsi eta herri horretako legea aplikatuko zaie kanbio letraren edo agindurako ordaindukoaren betebeharrak dituzten
|
beste
pertsonen sinadurei.
|
|
|
Norbaitek bere sinadura jartzen badu txekean
|
beste
pertsona baten ordezkari moduan, horren izenean jarduteko ahalorderik izan gabe, txeke horren ondoriozko betebeharrak hartuko ditu. Pertsona horrek txekea ordainduz gero, ustezko ordezkatuaren eskubideak izango ditu.
|
|
|
1 Endosu zuria betetzea, beraren edo
|
beste
pertsona baten izenarekin.
|
|
|
Endosatzaileak endosu berria debeka dezake. Halakoetan, endosatzaileak ez du erantzukizunik izango, baldin eta gero txeke hori
|
beste
pertsona batzuei endosatzen bazaie.
|
|
|
Bankuak bere bezeroengandik edo beste banku batzuengandik bakarrik eskura ditzake txeke gurutzatuak. Bankuek ezin dituzte txeke horiek kobratu
|
beste
pertsona batzuen kontura.
|
|
|
Itsasora bota diren merkatugaien jabeak horiek berreskuratzen baditu matxura handiaren ziozko kalte ordaina jaso eta gero, jasotako zenbateko hori itzuli die kapitainari eta zaman interesa duten
|
beste
pertsonei, behin merkatugaiok itsasora ezinbestean botatzearen ondoriozko kaltea eta horiek berreskuratzeko gastuak kenduta.
|
|
|
Norbaitek bere sinadura jartzen badu kanbio letran
|
beste
pertsona baten ordezkari moduan, horren izenean jarduteko ahalorderik izan gabe, hark letra horren ondoriozko betebeharrak hartuko ditu. Pertsona horrek letra ordainduz gero, ustezko ordezkatuaren eskubideak izango ditu.
|
|
|
1) Endosu zuria betetzea, beraren edo
|
beste
pertsona baten izenarekin.
|
|
|
Endosatzaileak endosu berria debeka dezake. Halakoetan, endosatzaileak ez du erantzukizunik izango, baldin eta letra hori
|
beste
pertsona batzuei endosatzen bazaie.
|
|
|
Bazkideak ezin dio inori eskualdatu berak konpainian duen interesa, eta
|
beste
pertsona batek ezin ditu gauzatu berari sozietate administrazioan dagozkion zereginak, gainerako bazkideek horren gaineko adostasunik ematen ez badute.
|
|
|
Paragrafo honen ondoreetarako, erakunde nagusiaren boto eskubideei gehitu behar zaizkie erakunde horrek mendeko sozietateen bitartez edo euren izenean baina erakunde nagusiaren edo mendekoen kontura diharduten pertsonen bitartez dituenak, baita
|
beste
pertsona batzuekin egindako hitzarmenen ondorioz lortu dituenak ere.
|
|
2011
|
|
|
Salbuespenez, seme alabak jar daitezke aitona amonen, ahaideen edo
|
beste
pertsona batzuen ardurapean, horiek adostasuna emanez gero, eta, halako pertsonarik ez badago, erakunde egokiaren ardurapean; batari edo besteari zaintza eginkizunak emango zaizkio, epailearen agintepean eginkizun horiek bete ditzaten.
|
|
|
Mantenu hartzaileak edo Fiskaltzak hala eskatuz gero, epaileak kautelazko neurri egokiak agin ditzake presaz, zertarako eta herri erakunde nahiz
|
beste
pertsona batek egindako aurrerakinak ziurtatu eta etorkizuneko beharrizanak hornitzeko.
|
|
|
Administrazioaren ebazpenak harrera xedatzen duenean, adingabearen gurasoak edo tutoreak, bi hileko epean, ebazpen horren aurka jarri ahal izango dira, baldin eta erabakitako modalitatea, haien ustez, ez bada adingabearentzat komenigarriena, edo familia gunearen barruan
|
beste
pertsona batzuk badira izendatutakoak baino egokiagoak.
|
|
|
Ezkontideek betebeharra dute, elkarrekin bizi, bestearenganako fideltasuna izan eta elkar sorosteko. Gainera, elkarrekin banandu dituzte etxeko ardurak, bai eta aurreko, ondorengo eta euren ardurapeko
|
beste
pertsonen gaineko zaintza eta arreta ere.
|
|
|
Errentariak betebeharra du, jabeari, ahalik arinen, usurpazio edo berrikuntza kaltegarri guztien berri emateko, errentapeko gauza horretan
|
beste
pertsona batek halakoak egin edo zalantzarik gabe halakoak prestaturik dituenean.
|
|
|
2 Edozein arrazoi dela bide, tutoreak edo kuradoreak bere eginkizunetan ez jardutea; halakoetan, epaileak defendatzailea izendatuko du, arrazoi hori desagertu arte edo karguan aritzeko
|
beste
pertsona bat izendatu arte.
|
|
|
Testamentugileak ez dakienean sinatzen edo ezin badu sinatu,
|
beste
pertsona batek, hark hala eskatuta, sinatuko du testamentuko orri guztien oinean, testamentugileak sinatzeko duen ezintasunaren arrazoia adieraziz.
|
|
|
2 Zordunaren ordez
|
beste
pertsona bat jarriz.
|
|
|
Kontratua bada izan, pertsona bat edo gehiago ados daudenetik,
|
beste
pertsona bati edo batzuei begira, euren burua gauzaren bat ematera edo zerbitzuren bat egitera behartzeko.
|
|
|
Ezin dituzte erosketaren bidez eskuratu, ezta jendaurreko edo epaiketazko enkantearen bidez ere, dela zuzenean, dela tartean jarritako
|
beste
pertsona baten bidez:
|
|
|
Errenta, halaber, pertsona baten edo batzuen bizitzaren gainean eman eta euren mesederako era daiteke, edo
|
beste
pertsona baten nahiz batzuen mesederako.
|
|
|
Kudeatzaileak
|
beste
pertsona bati eskuordetzen badizkio bere karguaren eskubide batzuk edo guztiak, erantzukizuna izango du eskuordearen egintzen gain, horrek negozioaren jabeari begira duen zuzeneko betebeharrari kalterik egin gabe.
|
|
|
Aurreko artikuluak ezartzen duen betebeharra eska daiteke, norberaren egite edo ez egitearen ondorioz ez ezik,
|
beste
pertsona batzuenaren ondorioz ere bai, pertsona horien gaineko erantzukizuna norberari badagokio.
|
|
2012
|
|
|
3) Aldatuta daudela jakinda, eta
|
beste
pertsona batzuei saltzeko edo beste pertsona batzuen erabilerarako destinatzeko asmoz, aipatutako sendagaiak gordetzen dituenari, horien inguruan iragarpena edo publizitatea egiten duenari, edo horiek eskaini, erakutsi, saldu, eskuratu edota edozein modutan erabiltzen dituenari, baldin eta horren ondorioz pertsonen bizitza edo osasuna arriskuan jartzen badu.
|
|
|
3) Aldatuta daudela jakinda, eta beste pertsona batzuei saltzeko edo
|
beste
pertsona batzuen erabilerarako destinatzeko asmoz, aipatutako sendagaiak gordetzen dituenari, horien inguruan iragarpena edo publizitatea egiten duenari, edo horiek eskaini, erakutsi, saldu, eskuratu edota edozein modutan erabiltzen dituenari, baldin eta horren ondorioz pertsonen bizitza edo osasuna arriskuan jartzen badu.
|
|
|
Agintari edo funtzionario publikoak, bere onurarako edo beste inoren onurarako, bere kabuz edo
|
beste
pertsona baten bidez, edozein motatako emaria, mesedea edo ordainsaria jaso edo eskatzen badu edota eskaintza edo hitzematea onartzen badu, bere karguan aritzean, kargu horri dagozkion betebeharren aurkako egintza egiteko edo gauzatu lukeena ez egiteko edo modu bidegabean atzeratzeko, orduan, horri hiru urtetik sei arteko espetxealdi zigorra ezarriko zaio, hamabi hilabetetik hogeita lau arteko is...
|