|
2000
|
|
|
Iñaki Aldekoa, Patxi Zabaleta, Sagrario Aleman eta Miren Egaña dira, besteak beste, Aralar ildoko pertsona ezagunetakoak. Korrontea Nafarroan ari da batez ere, naiz eta
|
beste
lurralde batzuetan ere baduen atxikimendurik.
|
|
2002
|
|
|
Bakerako proposamenen foroaren eta globalizazioaren kontrako autodeterminazioaren foroaren barruan, euskaldunek, beste herri batzuen proposamenak entzuteaz gain, beraienak azaltzeko aukera izan zuten. Horrela, euskaldunek Palestinako intifadako, Quebec-eko herriko, Chiapasko (Mexiko), Venezuelako eta
|
beste
lurralde batzuetako indigenen ordezkariekin batera egoteko aukera izan zuten. Herri askoren biziraupena, han esan zutenez, globalizazio kapitalistak edo, orain esaten zaion bezala, neoliberalak porrot egitearen baitan dago.
|
|
|
Landareek neguan hazkuntzan etenaldia izaten dute, eta eraztuna atseden horren seinale da. Baina
|
beste
lurralde batzuetan ez da gauza bera gertatzen, uda oso lehorra duten lekuetan, adibidez, enborretan bi eraztun azaltzen direlako, eta oihan tropikaletan bat ere ez, bertako landareen hazkundea etengabea delako.
|
|
|
Jakina, Migelek ez zekien Frantzisko arreba zuela, Katalinak, ordea, bazekien Migelen arreba zela. Bien arteko liskarraren berri izan zutenean haserretu egin ziren buruzagiak eta, horregatik,
|
beste
lurralde batzuetara bidaliko dute Frantzisko. Sarraski hartan egingo dute alferiz; ordurako beste izen bat hartua zuen:
|
|
|
desegituraketa sozial bat, zeren pertsonenkopuruaren egonkortasunaren atzetik, hazkunde txikiekin bada ere? Ipar EuskalHerriko barnealdeko biztanle asko Ameriketara joatea baitzegoen, kostaldekopopulazioaren hazkundea
|
beste
lurralde batzuetatik etorritako pertsonekin gertatuzelako.
|
|
|
Euskal Herrian, eta batez ere Bizkaian, laurogeiko hamarkadan izandako industria eraispena biziki gogorra izan arren, gaur egunbertako ehun produktiboaren eta enpleguaren ehunekobeste handia (%32 eta %28, hurrenez hurren) industria adarrek osatzen dute. Europako Batasuneko industriarenparte hartzea atzean uzten du euskal industriarenak (zortzi bat puntu gutxiagoproduktuari zein enpleguari erreparatuz), eta horrek agerian uzten du euskal industriaren indarra eta potentzialtasuna fordismoaren osteko garai hauetara ere iristekogauza izan dela, industrializazio zaharreko
|
beste
lurralde batzuetan ez bezala.
|
|
|
Aldaketa horiek edozein herritan suertatzendiren harremanetan nabarmentzen dira, eta baita giza sistemetan ere. Euskalgizarteari eta hezkuntzari dagokionez, Euskal Herrian eta Europa osoan gertatzenari diren aldaketa horiek,
|
beste
lurralde batzuetan gertatu arren ere, bertakoikuspegia erabiliz aztertu behar dira, eta aurre egin behar zaie.
|
|
|
Zorionez, garai berean ikertzaile batzuksaiatu ziren, metodologia arkeologikoaren hastapenetan, aztarnez eta hauen testuinguruaz ganorazko informazioa eskaintzen. Euskal Herriko trikuharrietanaxolagabeko jarduera horien eragina (haitzuloren batean badago antzeko jardueraren baten berri) nahiko neurrikoagoa izango zen halere, hemengoen neurriakaskoz txikiagoak direlako eta alde horretatik ez direlako
|
beste
lurralde batzuetakoak (Bretainia, Ingalaterra, etab.) bezain erakargarriak. Baina hemen ere ez zenfalta izan hanka biko astakirtenik, eta horrela Betelun zegoen bainu hartzaile batekAralarko trikuharri bat (Debata, Arruazu) dinamitaz leherrarazi zuen (Aranzadi etaAnsoleaga, 1918:
|
|
|
Beste batzuetan fauna hezurrak beste era batera ere interpretatu izan dira.Gaur gaurkoz ez dugu informaziorik ehorzketa uneetan edo ondoren egin zitezkeenhileta ospakizunez (otorduak eta beste hainbat erritual), baina
|
beste
lurralde batzuetan agertutako animalia hezurrak hileta otordu baten ondorioz utzitakoak izandaitezkeela diote ikertzaile batzuek. Adibidez, Collado Palomero Iean (Viguera. Errioxa?), sarbidea hasten den tokian, atarian?, harri lerrokadura eliptikobaten barnean giza hezurrak, ezten bat eta ehoharri bat zeuden, eta gainera, ehorzketa sekundario honen testuinguru berean suharriak eta zeramika zatiak, dirudienezbertan jandako animalien hezurrekin (Lopez de Calle, 1992).
|
|
|
Lehen esperientzia honen ondorioz,
|
beste
lurralde batzuetan ere antzekointeresa suspertu zen 1970eko hamarkadan, batez ere Frantzian eta Alemanian.Frantziako kasuan aipagarriak dira Tours-en buruturiko proiektuak. Arkeologiaekinkide moduan agertu eta garatu zen, indusketa estratigrafikoari loturiko teknikaberriak aplikatuz, eta ondare arkeologikoaren babesa ardatz moduan harturik.
|
|
|
1993an 8 tesi izan zirelako eta 6 tesi 1994an.Edozein kasutan, joerak kezkagarria dirudi, 1998 eta 1999 urteetan jaitsiera nabarmena egon delako. Badirudi, bide horretan,
|
beste
lurralde batzuen antzeko bilakaeradagoela, nahiz eta atzerapen txiki batekin izan. Madrilgo Universidad Complutense delakoaren Historia Garaikidearen kasuan, ikasle kopuruaren gorakada, ikerketa beken eskaintza, unibertsitate irakasleen beharra eta irakaskuntza ertainekoirakasleen beherakadarekin lotu da hazkunde garaia() 31 1993tikaurrera, ordea, jaitsiera nabamena egon zen Madrilgo unibertsitate horretan.Beraien ustez, beken aurrekontuen murrizketa eta unibertsitateko irakasle izatekoaukeren desagerpenaren ondorioz.
|
|
|
Apaiz euskaldunak, oraingoz behinik behin, badira, gazterik ez bada ere. Kristauen artean, asko eta asko, bertara etorri
|
beste
lurralde batzuetatik, ondo merezitako zaharsaritzearen bila.
|
|
2003
|
|
|
Gogoratu beharreko beste kontu bat da erabiltzaileak, oro har, bere telefono linea mantentzeari dagokion abonu kuota ordaindu behar diola telefono kablea etxeraino eramaten dion konpainiari eskuarki Telefónicari, baina herrialdeko
|
beste
lurralde batzuetan beste konpainia bat izan daiteke: Ono, Madritel, Euskaltel, Uni2.
|
|
|
Bigarrenik, Euskal Herrian gertatzen ari den globalizazio prozesua ez da
|
beste
lurralde batzuetan gertatzen ari denaren desberdina eta berezia. Mendebaldekomunduan gure garaiaren ezaugarri nagusia den globalizazio prozesu bera dugu etaEuskal Herriak, bistan denez, industrian eta ekonomian indar handikoa izanik, garrantzi handia du Espainiar Estatuan.
|
|
|
Bidaiak bezala dira denboran, dio Paul Oskar Kristeller ek, Ernazimentuko autoreen estudioa justifikatu nahi duela. Baina Kristellerrek,
|
beste
lurralde batzuetara edo beste garai batzuetara bidaiatzeak gure mentalitatea zabaltzen duela, esango balu bakarrik, topiko zahar merke bat besterik ez zuen esan izango, bidaiatzearen gorazarre gehienetan horixe egin ohi baita modu" ilustratu" sinplista ezagunean. Izan ere, ohiko gure pentsaeraren bestelako posibilitateak deskubritzeko, oso urrutira joan beharrik ez dago, ez behintzat euskaldunarentzat.
|
|
2004
|
|
|
Ekintza horiei guztiei esker, uharteko energia autosufizientzia areagotzeaz gain,% 80 baino gehiago murriztu ahal izango lirateke karbono dioxidoaren (CO2) emisioak, berotegi efektua eragiten duen gas nagusia, eta euri azidoaren errudun den sufre dioxidoaren (SO2) emisioak ere gutxitu egingo lirateke. Beste lurralde batzuetarako adibidea Proiektu hori esperientzia pilotua izango da Europako
|
beste
lurralde batzuek energia garbien aldeko apustua egin dezaten. Hala, Europako Batasunaren (EB) energia arloko helburuetako bat da 2010ean herrialde kideen energia kontsumoaren %20 iturri berriztagarrien bidez egitea.
|
|
2005
|
|
|
Damian orduantxe jabetu zen, bere barnean ibilitako polibinilozko ziraun hura bera beste norbaiten eztarrian behera ibiliko zela minutu batzuk geroago,
|
beste
lurralde batzuen konkistan. Eta okerragoa zena, berari baino lehen, beste norbaiti sartua izango ziotela tresna huraxe, muki eta haragi lirdingatsuen artean behera.
|
|
2006
|
|
|
Dirudienez, Inperioko
|
beste
lurralde batzuetan gertatu zen legez, antzinako euskaldunak menperatuak eta kontrolatuak zeuden arren, beraien hizkuntza, defentsa eta bizimodua mantentzeko nahikoa autonomia gorde zuten. Egoera zeharo aldatu egin zen ehun urte beranduago, bisigodoek baskoien kontrako kanpaina militarrak aurrera eraman zituztenean, baskoi batzuk erromatarren mendekoak izaten jarraitzen zutelako eta mendialdeko baskoiak zakuraketak egiten hasi zirelako behealdeko beraien bizilagunen lurretan.
|
|
2007
|
|
|
Erromanizazioaren hasieretan, gaur egungo Euskal Herria osatzen duen lurralde guztian egiten zen euskara, eta Euskal Herriaz harantzagoko
|
beste
lurralde batzuetan ere bai, gorago esan dugun lez.
|
|
|
Gipuzkoarrak Loiu, Madril edo Santanderko aireportuetako bezero bikainak dira. Hondarribiko aireportuaren eskaintza mugatua dela eta, milaka eta milaka joan behar dira
|
beste
lurralde batzuetara, urtean 500.00 bidaia baino gehiago egitera. Bilboko aireportuak (Loiu) eramango du ahurra, Gipuzkoako 461.000 bidaiari hartzen baititu, Hondarribia 266.000 bidaiarik erabiltzen dutenean.
|
|
2008
|
|
|
Zenbakiak zenbaki, Espainian
|
beste
lurralde batzuetan baino gutxiago erabiltzen dira teknika hauek, teknologiarik ez dagoelako eta prestakuntza ere eskasagoa delako.
|
|
|
Tokiko ekoizpenaren eta kontsumoaren alde egiten duen ikuspegi hori hedatzen ari da munduko
|
beste
lurralde batzuetara ere.
|
|
|
Aldiz,
|
beste
lurralde batzuetan Errepublikak eusten dio hauteskunde bidez irabazitako botereari; ez luzerako, jada ondo jakina denez.
|
|
|
Legearen 2 artikuluaren arabera, euskal unibertsitate sistema Euskal Autonomia Erkidegoan egoitza duten unibertsitate guztiek osatzen dute, eta etorkizunean, Eusko Legebiltzarrak sortzen edo onartzen dituenak ere atxikiko zaizkio. Sistemaren baitan, halaber, euskararen kultura eremuaren baitan dauden
|
beste
lurralde batzuetako unibertsitate erakundeekiko harremanak eta lankidetza sustatuko dira.
|
|
2009
|
|
|
Hasteko, kontuan hartu behar dira herri honen ezaugarri geografiko eta fisikoak, isurialde atlantikoa eta Ebro harana dauzkagu. Populazio dentsitatea handia da eta orografia malkartsua, eta beraz, berriztagarriak ustiatzeko zailtasun gehiago ditugu
|
beste
lurralde batzuekin alderatuz. Hala ere, EAEko berriztagarrien politika kritikatu behar dela uste dut.
|
|
|
Bestetik, Vinculo berbak Nafarroako legeei, eta ondorioz, Bizkaiko foruei lotutako elkarte baten berri ematen digu, estatuko
|
beste
lurralde batzuetan Pósito izenarekin ezagutu izan dena. Auzo elkarte horiek, XVI. mendeko testuek antzinako erakunde modura aipatzen dituztenak; auzoko eta kanpotarrek, erromesak barruan direla, ogia ziurtasunez eta salneurri egokian lor zezaten eratu zituzten.
|
|
|
Ondorioz sortzen den ke beltzak etxetik asagotzen ditu piztiak. Euskal Herriko
|
beste
lurralde batzuetan zapo eta sugeentzat erabiltzen zen metodo hori.
|
|
|
Baina legarra ondo erabiltzen ez bazen, gazta zapartu egiten zen, barrutik hustu eta arrak ateratzen zitzaizkion. Eta agian
|
beste
lurralde batzuetako gaztagileek irizpide ezberdinak eduki arren, prozesu hori ez da jatabear gaztagileen gustukoa izan.
|
|
|
Baina ez da hori izango ekintza bakarra, besteak beste, kale antzerkiari eta argazkilaritza digitalari buruzko mintegiak, bakarlari gazteen kontzertua, erakusketak, hitzaldiak,
|
beste
lurralde batzuetako dantzen, artearen eta musikaren erakusketak eta kale agerraldiak ere izango dira.
|
|
|
Gainera,
|
beste
lurralde batzuetatik ihes egin eta Arabara joaten direnen egoera zergatik ez den salatzen galdetu du Arabako Aldundiko arduradunak.
|
|
|
Euskalpresoen multzo handi batek Burgoseko kartzelan pasatu zituen gerrako urteak, osobaldintza gogorretan, beste batzuk San Pedro de Cardeñako kontzentrazio zelaianegon ondoren, langile batailoietara eraman zituzten, derrigorrezko lanak egitera.Dena den, Espainiako beste kasu askotan ez bezala, euskal preso gehienek ez zutenurte asko eman ziegetan eta 1942 ingururako gehienak kalean zeuden, poliziarenbegirada zorrozpean. Ez zen gauza bera gertatu Katalunian, Valentzian eta Espainiako
|
beste
lurralde batzuetan, 1939 urtean giltzapetutako euskal errepublikazaleekin. Horiek, oraindik, urte luzeak pasatu behar izan zituzten Francoren kartzeletan.
|
|
|
Aurreko datuen ondorioz, azken kopurua mugatu eta txikitu egin behar delapentsatzen dut, 280ra Arabarako, 640 ingurura Bizkairako eta 850 ingururaGipuzkoarako. Datu horiek erakusten dute egungo Euskal Autonomia Erkidegoaosatzen duten lurraldeek jasan zuten heriotzen proportzioa Espainian errepublikaren alde egin zuten
|
beste
lurralde batzuetakoa baino txikiagoa izan zela, bainaerraza da azaltzen zergatia. Hainbat faktorek izan zuten eragina, garrantzitsuenakbi dira:
|
|
|
Bortziriko erdigunean, Beran, beste 9 lagun hil zituzten, bina gipuzkoar Urbasan eta Altsasun eta lauordiziar Etxarri Aranatzen. Hego Euskal Herriko batuketa egiteko orduan, beraz, Nafarroako kopurutik gutxienez 64 lagun kendu genituzke, gehi Nafarroanhil, baina
|
beste
lurralde batzuetakoak zirenak. Beste lurralde batzuetan baino askozere proportzio altuagoa dugu Erresuma Zaharrean, ihes egiteko aukera murritzazgain, gizarte tirabirek azaltzen dituzte kopuru horiek.
|
|
|
Kazeta honen helburu nagusia ere, hortaz, informatiboa zen; Goitino saiatu zen lehen zenbakitik bertatik ematen, AEBetako informazioaz gain, Europakoa (Espainia eta Frantziakoak, baina bereziki, irakurleen jatorriagatik, Ipar Euskal Herriko albisteak), eta baita Ameriketako
|
beste
lurralde batzuetako berriak ere. Publizitatea ere bazeukan, Escualdun Gazetak bezainbeste.
|
|
|
Mutazio genetiko hori onuragarria izan zen nagusi izan zen gizabanakoentzat; izan ere, abeltzain gisa zuten zeregin berriari esker, eskuragarri zuten eta elikagarria zen produktu batez elikatzen utzi zien. Hasierako anomalia hori kontinentean orokortu zen, eta gaur egun, europarren arraza jaraunspenean, “laktosa iraunkortasun” deritzona gailentzen da,
|
beste
lurralde batzuetan gertatzen ez den ezaugarria. Hala ere, modu desberdinean erregistratzen da kontinentean zehar; iparraldeko herrialdeetan, Irlandan eta Erresuma Batuan, berriz, esne intolerantziaren ehunekoak %5etik %15era bitartekoak dira, eta Mediterraneoko herrialdeetan, berriz, tasa populazioaren erdira igotzen da.
|
|
|
Hasiera batean bai, baina horrek ez du ukatzen
|
beste
lurralde batzuekin hitzarmenak egin daitezkeenik. Egunak egun eta denborak denbora, bakoitzaren borondatearen arabera, gai izan gaitezke herri bat osatu ahal izateko.
|
|
|
Bertan aurkituko du kuriositatea asetzeko adinako informazioa. Horrela jakingo du Donostian jaio eta hil zela, Donostian eta
|
beste
lurralde batzuetan egin zituela ikasketak, bi seme utzi dituela hirian, eta bere bizitzako eginkizun garrantzitsuenetarikoak ikerketa eta kontaketa izan zirela. Ikerketari dagokionez, aztergai izan zituela Euskal Herriko argiak eta ilunak:
|
|
|
Aste batzuk barru beste albiste batzuek beteko dituzte egunkarietako tituluak, mundua ahaztuko da Iranen gertatu denaz eta hauteskunde aurreko egoera antzekoa geldituko da irandarrentzat. Oker nagoela pentsatu nahiko nuke, manifestarien ausardia eta
|
beste
lurralde batzuen interbentzioa diktadura suntsitzeko gai direla amestu nahiko nuke. A.M k amesten duen bezala.
|
|
|
Mediterraneoko Europa izango da, hain zuzen ere, IPCCko adituen arabera, klima aldaketaren ondorioz arazo gehientsuen izan ditzaketen munduko eremuetako bat. Munduan, Mediterraneoaren antzeko klima duten
|
beste
lurralde batzuetan Kalifornian eta Australian, esate baterako gertatu dira, hain zuzen ere, azken hamarkadetako suterik larrienetako batzuk.
|
|
|
Jatorri poloniarra du Tomasz Emil Rudzik errealizadoreak, eta Munichera ikastera joan eta han igaro lau urteetan bizitakoak eman zion bere lehenengo luzerako behar zuen ideia. Izan zuen gogoa
|
beste
lurralde batzuetan haztekoa, ezezagunarekin heztekoa, konturatu zen arte, han, beste bi mila eta bostehun ikasleren artean, atzerritar izanik sentitu zuen ezin aurre egin ziezaion bakardadean, bazegoela kontatu nahi zuen istoriorik.
|
|
|
Esteban Beltran Espainiako AIko zuzendariaren arabera,
|
beste
lurralde batzuetan ere bada tratu txarren arazoa, baina behintzat arazotzat hartzen da. Amnesty Internationalen arabera, Espainiako de facto ko inpunitate hori egiturazko gabezian oinarritzen da.
|
|
|
min ematen digu
|
beste
lurralde batzuetara
|
|
|
Are gutxiago, gizarte eredu bat. Eta, behin agorturik,
|
beste
lurralde batzuk zulotzea, okupatzea eta zurrupatzea izan dute helburu, beste norbaiti kentzea ahal bezain guztia, ama salduko lukeen junki desesperatuaren antzera.
|
|
2010
|
|
|
Sozietate horietatik 70ek EAEn dute egoitza. 2009ko urtearen erdialdean 212 ziren, baina askok Espainiako Estatuko
|
beste
lurralde batzuetara alde egin zuten, EAEko hiru lurraldeetan 2009ko amaieran egin ziren aldaketa fiskalak zirela eta.
|
|
|
Bertan euriteek lur jauziak eragin dituzte eta, hildakoez gain, 76 zauritu eta 2.000 desagertu daude. Beste 45.000 pertsona
|
beste
lurralde batzuetara eraman behar izan dituzte.
|
|
|
Hain zuzen, legenarra endemikoa den herrialdeetan (Brasilen, karibeko
|
beste
lurralde batzuetan, Afrikako zenbait herrialdetan...), talidomida erabiltzen dute, gaixotasun horren aurka duen eragin azkar eta onuragarriarengatik. Baina inolako kontrolik gabe eta osasun sistematik kanpo banatzen da.
|
|
|
bizilagunak bereziki: lau mila edo guztira?!) Frantziako
|
beste
lurralde batzuetara, gu nola konkistatu eta asimilatuko, liberté, égalité et fraternité, hirur gezur horiek egia balite?
|
|
|
Gaur egun komunikabideen bidez urrineko barriak leku askotara heltzen dira. Horretan gure herria, zoritxarrez, ETAren egintzez da ezaguna sarriegi, eta horrela
|
beste
lurralde batzuetako gerra eta terrorismoaz antzeratua edo bardindua. Holakoetan azalpena emon beharra izan neban, gure herria historiaz eta kultura sendoz bakezalea, errespetu handikoa dala(, lotsa?
|
|
|
Itun honetako estatu alderdi guztiek, itun horren alderdi egiteko unean, ezin izan badute ezarri euren metropoli lurraldean edo euren jurisdikziopeko
|
beste
lurralde batzuetan lehen irakaskuntza nahitaez eta dohainik, konpromisoa hartzen dute, bi urteko epean ekintza plan zehaztua egin eta onartzeko, denentzat nahitaezko eta dohaineko irakaskuntzaren printzipioa arian arian aplika dadin, planean finkatutako urte kopuru jakin eta zentzudun batean.
|
|
|
Hori dena, irtenbide iragankortzat jotzen zuten Frantziako agintariek, aipaturiko errefuxiatuak Espainiaratu edo
|
beste
lurralde batzuetara joaten ez ziren arte.Baina, asmo horietatik urrun gelditu zen errealitate hori. Izan ere, askoz denboragehiago iraun zuten kontzentrazio esparru horiek.
|
|
|
Dentsitate handiena lortu dugun eremua hasten garen tokian dago, Kataluniaren barruan. Azkenaldian,
|
beste
lurralde batzuetako esperientzia errepikatzeko lanean ari gara. Urteak dira, baina zehaztasunez, posible da interesdunen parte hartzea eta ideia argiak.
|
|
|
Frantzia ere bai, Damaso, ez baikenuke ahaztu behar nola, frantses iraultzaren garaian, agintariek desterratu zituzten Iparraldeko hainbat herritako biztanleak (Sarako" komuna doilorreko" bizilagunak bereziki: lau mila edo guztira...!) Frantziako
|
beste
lurralde batzuetara, gu nola konkistatu eta asimilatuko, liberté, égalité et fraternité, hirur gezur horiek egia balite...
|
|
|
Ordura arte" esklabotza" metafora abstraktutzat erabili zen, bakezaletasun epelez, ondo zehaztu gabe. Ez da ahaztu behar sistema ekonomiko guztia, Ameriketan eta
|
beste
lurralde batzuetan, esklabotza konkretu ikaragarrian oinarritzen zela.
|
|
|
urteetan espeziearen ikerketa genetikoa egin zuten mugakideen lankidetzaren laguntzaz. Pirinioetako Lan Elkarteak babestu du proiektua, eta parte hartu dute Euskal Herriko nahiz inguruko eta Pirinioetako
|
beste
lurralde batzuetako instituzioek eta herpetologian anfibio eta narrastien ikerketa espezializatutako ikertzaileek.
|
|
2011
|
|
|
azkenaldian bare xamar dabil; ez garai bateko gerrilla, gerra, tiro, bonba, okel festarik. Ezin lehiatu, beraz, Afrikako
|
beste
lurralde batzuekin. Eta, zakua betea dagoenez, ez da agertu aspaldian telebistan.
|
|
|
Urteetan, ia bere umetatik, halako giroan bizi izan barik egoan. Ostera guzti honeek asko balio izan euskuen
|
beste
lurralde batzuk zelakoak diran jakiteko eta arte lanak eta monumentuak ikusteko eta gozatzeko.
|
|
|
Horrela, kalatxoriak itsasorantz aldentzen dira. Belatzak eta gauhontzak ere hor janaririk gabe geratu eta
|
beste
lurralde batzuetarantz doaz. Erbinudeak eta azeriak gosez hilko dira.
|
|
|
joan zaitez
|
beste
lurralde batzuetara, ikasi ipuin guztien misterio ezkutua, eta gero, nitaz ahazten zarenean, ni izango nauzu ahanztura horren oroimenoihukari, lander, errukarria.
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoan, nahiz eta
|
beste
lurralde batzuekin konparatuz oraindik etorkin kopuru txikia izan, nabaria izan da azken urteetako goranzko joera. Hala, 1998an populazio osoaren% 0,7 izatetik 2010ean% 6,4 izatera pasatu da(% 5,7ko igoera) (Ikuspegi, 2010).
|
|
|
beren aztarna ekologikoa biogaitasunaren azpitik dabilelako (ondorioz, gizarte horrek modu ekologikoan hazteko marjina du); herritar guztien premiak aseta ez daudelako; bere arma biltegia, ahalmen geopolitikoa? aski aberatsa delako
|
beste
lurralde batzuk kolonizatzeko edota horien baliabideak eskuratzeko.
|
|
|
Berak diosku nolakoa inpaktua sortzen dugun gure bizieren ondorioz, eta zein puntutaraino lurralde bat autosufizientea den. Beraz, balio digu jakiteko
|
beste
lurralde batzuetatik baliabideak hartzen ditugun edo lurralde horietara hondakinak esportatzen ditugun (espazioaren kolonizazioa), edota xahutzen ditugun geroko belaunaldienak diren baliabideak (denboraren kolonizazioa). Gure bizi estilo ez iraunkorren ondorioz, beste lurralde edo belaunaldi horiek ezin dituzte beren baliabideak erabili, murrizten ari zaie garatzeko aukera.
|
|
|
Bolivian grabazioa egiteko arrazoia mamitsua da:
|
beste
lurralde batzuetan baino askoz ere merkeagoa da eszenatokiak eraikitzea eta estrak lortzea. Pelikularen grabazioaren muinean daudenean, uraren jabetzaren inguruko errebolta bat pizten da hirian, hainbat estra tartean sarturik daudela.
|
|
2012
|
|
|
Neure oinordekotzari uko egin nion. Nahiago izan nituen
|
beste
lurralde batzuk neurea baino. Erosi nahi nuen guztia, automatikoki, bi bider garestiago ordaindu behar nuen, eta saldu nahi nuen guztia erdi prezioan utzi.
|
|
2013
|
|
|
Azaroaren lehenengo egunetik aurrera
|
beste
lurralde batzuetako preso kondenatuak eraman zituzten bertara, eta bi hilabetean espetxea bete egin
|
|
|
Auzirik gertuko iturriek jakitera eman dutenez, atxiloketarik gehienak (16, zehazki) Bartzelonan egin dira edo egingo dirham baina
|
beste
lurralde batzuetan ere ere egon dira atxiloketak: 5, Madrilen; 2, Kantabrian; 2, Euskadin; eta bana Aragoin eta Andalizian.
|
|
|
Nobela beltza polizia generoaren azpigenero bat da. Estatu Batuetan sortua, eta geroago
|
beste
lurralde batzuetara hedatua. Nobela beltza, polizia nobela intelektual klasikotik urruntzen da, eta, horregatik, ez da beti inportantea hiltzailea zein den jakitea edo asmatzea (Hernandez Abaitua, 1982).
|
|
|
“Aste gogorra izan da, lan asko egin behar izan dute-eta ikasleek, baina, era berean, giro polita egon da Ifeman. Gauza berriak ikasteaz gain,
|
beste
lurralde batzuetako ikasleak ezagutu eta lagunak egin dituzte”.
|
|
2014
|
|
|
numerarioak. Espiritu berean, baina disponibilitate osoa dugu lanetik kanpo formazioa emateko supernumerarioei,
|
beste
lurralde batzuetara joateko edo lan zehatzak egiteko. Beti ere modu boluntarioan, ez aginduta.
|
|
|
Disko borobila osatu dute, mardula. Kantuek barrenak astintzen dizkigute, eta haien bidez erraz bidaiatu dezakegu urrunera,
|
beste
lurralde batzuetara.
|
|
|
Gure artean giro aparta dago, eta amaitzean, sarritan joaten gara zerbait hartzera edo elkartera bazkaltzera». Estropada gutxi Jakitun dira
|
beste
lurralde batzuetan aulki mugikorrak jarraitzaile gehiago dituela. Baina hemen ere bultzada bat eman litzaiokeela uste dute.
|
|
|
Orritz Iskidi taldeak hamar urtean dabil kale animazioa herriz herri aurkezten. Nafarroan aritu dira bereziki, baina Euskal Herriko
|
beste
lurralde batzuetan ere ibili izan dira. Euskal lurraldeetatik kanpora iritsi dira Tartalo eta Basajaun; ikuskizuna, berriz, Galiziaraino eta Andaluziaraino.
|
|
|
Amerikako Psikiatria Elkartearen Nahaste mentalen diagnostikorako eta estatistikarako eskuliburua eta Osasunaren Mundu Erakundearen Gaixotasun Sistemaren Nazioarteko Sailkapena (International Classification of Disease System, ICD). ICD Europan eta
|
beste
lurralde batzuetan erabiltzen da; DSM sistema, Estatu Batuetan. Bi sistemak teorietatik independenteak dira, eta sailkapenak egiteko erabiltzen diren zeinu eta sintomak ez daude ongi definituta.
|
|
|
Garai horretan hainbat berrikuntza gertatu ziren:
|
beste
lurralde batzuk, beste zeregin eta jarduera batzuk ezagutuko ditugu; bestelako premiak eta horiei erantzuteko erakundeak eta ideiak; beste gertaera batzuk eta horietako protagonistak eta ikuspuntuak... Berrikuntza ugari!
|
|
|
Erabilgarri dagoenaren lur gehiago kontsumitzen denean, «defizit ekologikoa» sortzen da, eta, beraz, aztarna handiagoa. Kasu honetan, kontsumoa
|
beste
lurralde batzuen edo etorkizuneko belaunaldien baliabideak erabiltzean oinarritzen da. Planetak 1,8 hektareako bioahalmen bat du pertsonako, baina 2,7 erabiltzen dugu.
|
|
|
Enpleguaren sorreran, diru sarreretan, ogasunean aurreikuspenak hobetzen ari direlako. Enpresen erronka da finantzazioa lortzea.Gipuzkoan Ondasun Handien eta Aberastasunaren Zerga indarrean dagoelako
|
beste
lurralde batzuetara ihes egin duten enpresen berririk baduzue. Ez. Mezu hori, gainera, okerra eta gaiztoa da.
|
|
|
Dramaturgiak autonomia lortzen du, jada ez dago testua eta libretoaren menpe. Denbora eta esperimentazioarekin
|
beste
lurralde batzuetara zabaldu da dramaturgia eta pieza eszenikoez haratago doan prozesu oso bati dagokio. Bertan agertzen diren elementu guztien arteko egitura.
|
|
|
Eguzkiak
|
beste
lurralde batzuk berotzen ditu.
|
|
|
Eguzkiak
|
beste
lurralde batzuk berotzen ditu.
|
|
2015
|
|
|
saihestu nahi zituen planarekin. EAJ eta EAE ANVri loturiko familiak atxiki zitzaizkion planari, eta horrexegatik izan da Venezuelako diaspora
|
beste
lurralde batzuetakoa baino politikoagoa.
|
|
|
Baina ostalari guztiek ekimenarekin bat ez egitea erabaki dutela ere adierazi du, “guztiak ez baitira saiakera egiteko prest azaldu”. Maitanek, bere aldetik, argi utzi nahi du kanpaina ez dela botileratutako uraren kontra sortu, “Europako
|
beste
lurralde batzuetan hain normalizatuta dagoen iturriko ura edateko ohitura Euskal Herrian ere naturaltasunez bizitzea lortu nahiko genuke, baina inoren aurka egin gabe”. Taberna edo jatetxeetan iturriko ura lasaitasun osoz eskatzeko deia egin du, beraz, ekimenaren arduradunak, “tabernaren batera sartzerakoan, atarian kanpainako ikurra den ur tanta ikusitakoan are eta lasaiago eska dezatela iturriko ura, inolako beldurrik gabe”.
|
|
|
Hori hemen, pribilegiatuak garen tokian. Munduko
|
beste
lurralde batzuetan are eta okerragoa da emakumearen egoera.Emakumeak batu beharrean banandu egin gaituzten ustea dut. Feminismoaren baitan arlo ezberdin ugari sortu da eta errespetuz, iritzi guztiak entzun beharrean, sakabanatu egin gara.
|
|
|
Sindikatuen, merkatarien elkarteen eta kontsumitzaileen elkarteen esanetan,
|
beste
lurralde batzuetako esperientziak erakusten du,' zonalde turistiko' izendapena duten guneetan" ez dela enplegua sortzen". Gaurko agerraldian zehaztu dutenez," kontuan eduki behar da EAEn turismoagatik ez dela biztanleriaren hazkunderik ematen eta gurera datorrena ez dela erosketetara zuzendutako turismoa".
|
|
|
elikadura egokia, ura, osasuna, sexu eta ugalketa eskubideak, osotasun fisikoa eta psikikoa, arropa, etxebizitza, hezkuntza, gizarte babesa, mugikortasuna, kultura, aisialdia eta ingurumen garbia; • lan duin bat, jendeak bizimodu duina izatea ahalbideratzen duena; horrek berekin dakartza lansari egokia eta lan eskubideak; • ugalketaren lanak, zainketa lanak eta pertsonen eta komunitateen alde egiten diren lan informal guztiak aitortzea. ...aintzat hartu behar ditu, bizimodu duina bermatu behar du, baina beste pertsona eta belaunaldi batzuei, nekazaritzari, landaretzari eta faunari kalterik sortu gabe; • erabakiak hartzen diren maila guzti guztietan demokratizazio nabarmena lortzea; • pobreziaren kontra borrokatu behar da, elkartasun harreman berriak ezarri behar dira, emakumeen eta gizonen arteko harreman zuzenak, bai eta
|
beste
lurralde batzuetako biztanleekin ere; halaber, errefuxiatu eta etorkinen eskubideak ere errespetatu behar dira; • guztion ongizate ekonomikoa, soziala eta ingurumenekoa handitu behar da.Merkataritza eta Inbertsio Hitzarmen hau kapitalismoaren globalizazioan beste urrats bat da. Enpresa transnazionalek zenbat eta babes eta botere handiagoa izan, orduan eta burujabetasun eta demokrazia txikiagoa izango dute herriek, gizarte eskubideak murritzagoak izango dira eta prekarietatea handiagoa, ingurumenak arrisku gehiago izango ditu eta herrien arteko anaitasunezko elkartasunak oztopo gehiago izango ditu.Hori guztia dela eta, Euskal Herrian erabaki nahi dugu eta nazioez gaindiko merkataritza eta inbertsio hitzarmenari ezetz esaten diogu.
|
|
|
Madrilera eta Bartzelonara," bezeroek han lan egiten dutelako". 2005etik aurrera, bigarren fase batean," jauzi handiagoa" eman nahi zuten eta EAEra zein Espainiako
|
beste
lurralde batzuetara ere zabaldu ziren.
|
|
2016
|
|
|
Horri esker, Nafarroako muturreko pobrezia tasa estatuko baxuena da. Akaso, alderaketa Espainiatik kanpoko
|
beste
lurralde batzuekin egiten hasi genuke, bai. Urrats gehiago egin behar dira, prefosta.
|
|
|
Geure itxarote zerrendak luzatzen eta lanpostuak amortizatzen ari direla geure osasun sisteman? Lasai, estatuko
|
beste
lurralde batzuetako osasun sistema bai dela negargarria. Geure ehun produktiboa eta bereziki industria suntsitzen ari dela?
|
|
2017
|
|
|
«Gutxitan aipatzen da, baina guk ere badugu abantaila handi bat: Euskadik badu industria digitala; eskaintza propioa du,
|
beste
lurralde batzuek ez dutena, eta oso partner garrantzitsua izango da eraldaketa digitala arrakastaz burutzeko, egoera interpretatzen lagunduko duelako, besteak beste. Eta, azken finean, helburua hori da:
|
|
|
Baina azkar hedatu zen
|
beste
lurralde batzuetara, eta Ameriketaraino ere iritsi zen, kolonizatzaileen bitartez.
|
|
|
Alemanian eta, gerraren? erdigunean izan ziren
|
beste
lurralde batzuetan, eutsi egin zieten ohitura eskubideei eta lurraldeko zenbait gobernu moduri.16
|
|
|
Argi eta garbi behingoz erran dadin Ipar Euskal Herrian, ez eta euren jatorri hizkuntzak dauzkaten
|
beste
lurralde batzuetan: Alsazian, Bretainian, Korsikan, Okzitanian...?
|
|
|
Monoxilarekin gertatzen denaren kontra, eta kontuan edukiz eraikitzeko erabiltzen ziren materialen izaera galkorra, zuzeneko aztarnak aurkitzea ezinezkoa da. Horregatik, bakarrik
|
beste
lurralde batzuetako dokumentu ikonografikoen laguntza izango dugu historiaurreko komunitateetan haien ustezko existentzia proposatzeko. Bestalde eta, haien itsasketa baliabideak aztertzekorakoan, gaur egungo adibideak erabiltzea lagungarria dela uste dugu (Galesko coracle ak eta Irlandako curraghs ak kasu).
|
|
|
Europako neolitoaren agerpenarekin, hobekuntza desberdinak ezarri ziren oinarrizko monoxilen nabigazio sistemetan, nahiz eta funtsean lehen aztertutako eredua mantentzen zuten, izan ere,
|
beste
lurralde batzuetaranzko bidaiak ohikoak egin zirenean, zama gehiago garraiatu beharra ezinbestekoa bihurtuko zen (lehengaiak, animaliak, etab.).
|
|
|
Lan honetan, gutxi landu den gai bat berreskuratzeko asmoz, historiaurreko taldeek Ozeano Atlantikoan Mesolitotik Brontze Arora arte gauzatuko zituzten nabigazio metodo ezberdinak aztertu ditugu, eta honekin batera, zituzten teknikak, materialak, garraioak eta ezaguerak. Hala ere,
|
beste
lurralde batzuetako zenbait adibide aipatu ditugu (Egiptokoak etab.), Atlantikoko nabigazioa hobeto ulertzen lagundu dezaketelako. Azterketa, ez dugu bakarrik itsasoko edo kanpoko nabigaziorantz bideratu, ibaietako itsasketa ere jorratu da berez daukan garrantziagatik.
|
|
|
Extremadurako sukaldaritzan, arrain plateren presentzia eskasa da. Barrualdeko
|
beste
lurralde batzuetan bezala, ibaietako arrainak erabiltzen dituzte platerak prestatzeko. Haien artean, tenka da entzutetsuena, baina bakailaoa gatzunetan jaten dute gehien.
|
|
|
Hau dela eta, gutariko pertsona bakoitza milaka historia txikiren ondorioa da, eta lurralde geografiko jakin baten historia korapilatsua islatzen du, baldin eta gure arbaso guztiak edo gehienak lurralde horretan bizi izan badira. Eta beste nonbait bizi izandakoak badira ere bai, bere gurasoen artean
|
beste
lurralde batzuetatik etorritakoak badaude.
|
|
|
euskarak musika estilo berrietan espazioak irabazten dituenean, euskara abesti horietan sartzen denean, hizkuntz komunitateak bere osasunerako behar beharrezko diren arnasguneak irabazten ditu. Baina, horrez gain,
|
beste
lurralde batzuetara (geografikoak eta bestelakoak) eraman dezakeen erresonantzia kutxan sartzen da hizkuntza.
|
|
2018
|
|
|
Autogestioan eta elkarren osagarritasunean murgildua den eremu hura ezagutzeaz gain, Euskal Herritarrek nahi izan dute, beren aldetik, Estatu nazio menderatzaileek ukatu herrien ahotsa ekarri. Joan den agorrileko kanpamendu autokudeatuari, topaketa intergalaktikoei eta Ambazadaren obrei esker,
|
beste
lurralde batzutako dinamikak ezagutu dira, eta orotariko elkar aberaste hori indartuz joanen da.
|
|
|
Horretarako, argi eta garbi ezarri lirateke euskara sustatu eta erabiltzeko baliabideak, euskara jakin eta erabiltzeko neurriak eta, aldi berean, erabat saihestu, hizkuntza dela-eta izan daitezkeen bazterketak. Euskararen ikaskuntza eta erabilera bermatu behar dira, herritar bakoitzak hautatzeko duen eskubidea errespetatuz. ...in hizkuntza bizi bezalaxe, euskara ere hizkuntza dinamikoa da eta, beraz, bizitzarako komunikazio tresna behar du izan, hala kultura nola gizarte komunikazioan. Foru Komunitatean gaur den egunean indarrean dagoen eremukako zatiketa linguistikoa alde batera uztea, horietarako guztietarako oztopo eta eragozpen besterik ez baita. Argi uztea euskara, hizkuntza ofiziala izateaz gainera, Nafarroako eta
|
beste
lurralde batzuetako hizkuntza berezkoa dela, eta, orobat, beste lurralde horiekin euskararen arloko gai komunetan lankidetza egokia antolatu behar dela. Hizkuntzaren etorkizunerako erabakigarriak diren erabilera esparruak finkatzea, nafarrek euskara erabiltzeko duten eskubidea bermatzeko. Hartara, esparru horien artean daude administrazio publikoa, justizia administrazioa, dokumentu publikoak, erregistro publikoak, kontsumitzaile eta erabiltzaileei emandako informazioa eta publizitatea eta, orobat, euskararen erabilera esparru sozioekonomikoan ere sustatzea. Euskara erabiltzeko printzipioa, kalitatezko euskaran oinarritua eta komunikazio testuinguru bakoitzari egokitua, betiere Euskaltzaindiaren irizpideei jarraikiz, Euskaltzaindia arlo honetan kontsultarako erakunde ofiziala baita eta, aldi berean, berretsiz Akademiak hizkuntza arloan duen aginpidea.
|
|
|
2009an, Fermin Leizaolari, bere ibilbideagatik eta abian jartzen ari zen Gordailua proiektuarekin zuen loturagatik, eta 2011n, Juan Garmendia etnografo eta historialariari, ohiko kulturaren alderdiak eta moduak biltzeko, sailkatzeko eta zabaltzeko ikuspegiagatik, egindako landa lan eta artxibo lanagatik, eta bere lana sozializatzeko eskuzabaltasunagatik. Kultura Departamentuak saria berreskuratu nahi izan du, uste dugulako bere filosofiak indarrean jarraitzen duela, eta sari hori emateak lagunduko duelako gizartea sentsibilizatzen ondareak gure historiaren ezagutzan betetzen duen paperaren inguruan, nahiz kide izatearen, artearen, kulturaren eta aniztasunaren inguruan, datozen belaunaldiei transmititzeko eta
|
beste
lurralde batzuekin partekatzen dugunari buruzko kulturarteko elkarrizketa bati ekiteko?.
|
|
|
Instituzioen, gobernuen eta Bankaren papera gatazkak eta militarizazioa mantenduz. Bai lurralde propio eta baita
|
beste
lurralde batzuetako gatazkei etekin ekonomikoa ateratzeko Gobernuen politiken manipulazioa ere (baliabide naturalen kontrola, besteak beste, petroleoa, ura, mineralak)
|