|
2007
|
|
|
Horren eragilea solaskide euskalduna ez eskuratzea izan daiteke, edo kalean bakarra izanez euskara ikurtzat erabiltzea. Hipotesi hori argitzeko
|
beste
hizkuntza gutxitu batzuen kale bakarrizketen baldintzen aztertzea litzateke iker norabidea.
|
|
2010
|
|
|
Gaur egun, euskarak eta Europako
|
beste
hizkuntza gutxitu askok beste erronka bat dute: ingelesaren hedapena.
|
|
|
Gaur egun, euskarak eta Europako
|
beste
hizkuntza gutxitu askok beste erronka bat dute: ingelesaren hedapena.
|
|
2011
|
|
|
Azpimarratu nahi nuke Mikel zalbidek bere artikuluan egiten duen proposamena, Clearing Hause eraikitzeko ideia, alegia.6 etxe horretan euskararen inguruan burutzen diren lan guztiak bilduko lirateke, eta baita
|
beste
hizkuntza gutxituetakoak ere. Mota honetako zentro batek, eta ez liburutegiak, asko lagundu diezaieke, bai ikertzaileei, bai teknikariei egiten ari diren lanak zabaltzen. hantxe bildu daitezke udalek egindakoa, prentsak eta aldizkari espezializatuek argitaratutakoa...
|
|
|
Aipatzekoa iruditzen zaigu 2011 urteko uNeSCoren batzar orokorrerako proposatu den hizkuntza aniztasunaren eta formazio eleanitzaren inguruan batzar orokor mundiala egitearen aldeko aldarrikapena ere, (uNeSCo, 2011: ...eX/ 44/ 1) eleaniztasun horren osagarri nagusi eta bereziki bultzatu beharrekoak hizkuntza gutxituak direlako. gerturago etorriz, beharrezko ikusten dugu baita ere hizkuntza aniztasunaren auzia, ekologia eta biologia aniztasunarena bezala, edozein norbanakoren nahiz erakunderen helburu eta interesgune bihurtzeko ahalegina. euskararen biziberritze ahaleginekin batera, aspalditik ohartu gara munduko
|
beste
hizkuntza gutxituekin solidaritate harremanak indartu beharra, batzuen eta besteen ahaleginak, lorpenak, ekimenak konpartituz helburu onartuagoa, zabalduagoa, eskuragarriagoa egingo denaren esperantzarekin lan egitea askoz aberasgarriagoa da; eta emankorragoa ere bai seguruenik. euskararen/ hizkuntza gutxituen normalizazio eremuetan lortutakoek beste hizkuntza gutxituentzat ere eredugarri izan lu... komunikabideetan, giza zerbitzuetan, Esan beharrik ez dago, gizakia gai dela bi, hiru eta hizkuntza gehiago komunikatzeko moduan ikasteko, txiki txikitatik ere bai, eta bi, hiru edo gehiago jakiteak ez duela esan nahi bakarra dakienak baino okerrago hitz egingo duenik.
|
|
|
Aipatzekoa iruditzen zaigu 2011 urteko uNeSCoren batzar orokorrerako proposatu den hizkuntza aniztasunaren eta formazio eleanitzaren inguruan batzar orokor mundiala egitearen aldeko aldarrikapena ere, (uNeSCo, 2011: ...eginekin batera, aspalditik ohartu gara munduko beste hizkuntza gutxituekin solidaritate harremanak indartu beharra, batzuen eta besteen ahaleginak, lorpenak, ekimenak konpartituz helburu onartuagoa, zabalduagoa, eskuragarriagoa egingo denaren esperantzarekin lan egitea askoz aberasgarriagoa da; eta emankorragoa ere bai seguruenik. euskararen/ hizkuntza gutxituen normalizazio eremuetan lortutakoek
|
beste
hizkuntza gutxituentzat ere eredugarri izan lukete, bereziki gertuago daudenentzat: komunikabideetan, giza zerbitzuetan, Esan beharrik ez dago, gizakia gai dela bi, hiru eta hizkuntza gehiago komunikatzeko moduan ikasteko, txiki txikitatik ere bai, eta bi, hiru edo gehiago jakiteak ez duela esan nahi bakarra dakienak baino okerrago hitz egingo duenik.
|
|
|
Euskararen biziberritze ahaleginekin batera, aspalditik ohartu gara munduko
|
beste
hizkuntza gutxituekin solidaritate harremanak indartu beharra, batzuen eta besteen ahaleginak, lorpenak, ekimenak konpartituz.
|
|
2012
|
|
|
Azkenik, komeni da gogoratzea ikerlan honetan euskararen kasua EAEn izan dugula aztergai, eta atera ditugun ondorioak –beharbada
|
beste
hizkuntza gutxituen ikerketarako baliagarriak izan daitezkeen arren– ezin direla beste kasu batzuetara zuzenean estrapolatu, lehen hobeto azaldu dugunez.
|
|
|
Eta lan eremu horretan kokatu nahi dugu hizkuntza gutxituen eta, zehatzago esanda, euskararen pertsuasio eraginkortasunaren inguruko ikerketa hau. Euskararen kasua da gertuen daukaguna eta hobekien ezagutzen duguna, eta haren inguruko ikerketa da gure hau, baina egoera antzekoan egon daitezkeen
|
beste
hizkuntza gutxituei ere ekarpenen bat egiteko asmoz dihardugu hemen.
|
|
2016
|
|
|
Aldaera horrek, tipologikoki, anXulio Viejo Fernández – Bazterreko gogoetakAsturiaseko soziolinguistikaren inguruan tza handia dauka galizierarekin, eta jendeak hizkuntza horrekin lotu zuen arazo handirik gabe. 80ko hamarkadan Galiziako ideologia korronteak eragindako tokiko errebindikazio bat piztu zen, eta errebindikazio horrek, erreakzio gisa, Asturiaseko nazionalismoan oinarrituriko esfortzu diskurtsibo bat bideratu zuen (bai eta
|
beste
hizkuntza gutxituekin oso sentiberak ez ziren beste sektore batzuk ere) demostratzeko hango fala (hizkera) ez zela galiziera, baizik eta hizkuntza erromaniko ezberdina eta, jakina, guztiz asturiarra. Errebindikazioaren eraginez, 80ko hamarkadaren amaieratik aurrera, izugarrizko polemikak piztu ziren komunikabideetan, inkestetan erakutsitako aldaketa aurrerakoi bati lotutakoak:
|
|
2017
|
|
|
Euskara ez da salbuespena. Hala ere,
|
beste
hizkuntza gutxitu batzuek baino argi gehiago erakusten du. Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politika Sailordetzak emandako datuen arabera, 1991tik hona, euskaldunen kopurua% 24,1etik% 33,9ra igo da Euskal Autonomia Erkidegoan.
|
|
|
batek baino ez baitu irlandera hitz egiten egunero hezkuntza sistematik kanpo (20.586 pertsona), nahiz eta hizkuntza hori modu konpetentean erabiltzen duela adierazi duen bertako herritarren ia ehuneko 70ek (63.664 pertsona) (estatistikako bulego nagusia 2017). hiztunen beste zenbatespen bat lor daiteke baldin eta gaeltacht eremutik kanpo eguneroko nahiz astero irlanderaz hitz egiten duten pertsonei ipar irlandan irlanderaz hitz egin, irakurri, idatzi eta uler dezaketela adierazi duten pertsonak gehitzen bazaizkio (estatistikako bulego nagusia, 2017; ipar irlandako estatistika eta ikerketa agentzia, 2012). 220.000 pertsona lirateke guztira, hots, irlandako herritarren ehuneko bost inguru. euskararen, katalanaren eta europako
|
beste
hizkuntza gutxitu batzuen aldean gutxiengo oso txikia baldin bada ere, hiztunen kopurua hazi egin daiteke irlanderaz moldatzen direla adierazten duten ehuneko berrogei horren baitan. irlandan barrena hiztun berrien sareak baldin badaude ere, ikerketa sistematiko gutxi egin da gai honen inguruan. baliteke hiztun berrietako batzuk loturak izatea murgilketa ikastetxe batekin (Gaelscoil edo Gaelchol...
|
|
2019
|
|
|
5 Edo helburu horretara iristeko ezinbestekoa da kasu guzietan Gizarte Berrikuntza Eraldatzailearen bertsio maximalistari iraultzaileariheltzea? Alegia, euskararentzako (eta
|
beste
hizkuntza gutxituentzako) itxaropen bakarra egungo mundu globalizatutik at al dago?
|
|
2021
|
|
|
Jakina, identifikazio hori hipotesi mailakoa da, biztanleei euren hizkuntzei buruz zuzenean galdetzeko modu sistematikorik ezbaitago ezarrita oraingoz. Alegia, pentsa daiteke jatorri atzerritarreko biztanleek jatorri estatuetako hizkuntza ofizialak hitz egiten dituztela nahiz eta ez den beti horrela izaten, eta horiez gain, jakina, jatorrian beste hizkuntza hedatuak edota
|
beste
hizkuntza gutxitu batzuk ere hitz egin ditzaketeela. Artikuluan beraz, informazio horren arabera EAEko hizkuntza aniztasunaren mapa egitasmoak eskainitako hizkuntzenganako hurbileta eskaini da.
|
|
|
Hala egin da EAEko Hizkuntza aniztasunaren mapa egitasmoan, eta, artikulu honetan, azterketa horren emaitzak laburbildu dira. Azterlanean, jatorri atzerritarreko biztanleen jatorri estatuetako hizkuntza ofizialak eta
|
beste
hizkuntza gutxitu batzuk hartu dira kontuan.• Hitz gakoak: migrazio hizkuntzak, hizkuntza ofizialak, hizkuntza minorizatuak, euskara.
|
|
|
229) erakutsi zuen mudantza eginda zeukaten hiztun berrien artean %21ak esan zuela unibertsitatean egin zuela, neurri baten. Gainera, unibertsitate eremua mudantza une egokitzat hartu izan da
|
beste
hizkuntza gutxitu batzuen kasuan (Moralejo Silva eta Ramallo 2019 galegorako; Puidgevall, Walsh, Amorrortu eta Ortega, 2018 katalan, irlandera eta euskararako). Horregatik, unibertsitatea mudantzarako espazio egokia izan daitekeela iritzita, ikasle batzuekin unibertsitatean sartu zirenetik ekintza ikerketa egitea erabaki genuen, arestian esanda bezala, ikasle horiei espazio bat eskaintzeko mudantza egin zezaten.
|
|
|
Izan ere, nahiago izan dugu geurea bezalako eragileen irakurketa, botere publikoetatik etortzen zenarekin alderatzeko. Horretaz gain, gustatu izan zaigu ikustea
|
beste
hizkuntza gutxitu batzuek zein estrategia erabili izan duten, zein proiektu garatu duten hizkuntza normalizatzeko, dela hiztun, tresna edo espazio berriak sortzeko, dela haien eskubideen aldarrikapenerako.
|
|
2023
|
|
|
Hondarreko hausnarketa gisa, interesgarria izan daiteke biziberritze prozesu hau Columbia Britainiarreko, Kanadako eta munduko
|
beste
hizkuntza gutxitu batzuen esperientziekin konparatzea eta antzekotasunak eta desberdintasunak aztertzea. Horrek, nabarmen lagun dezake aztergai den komunitatearen beste alderdi batzuk ulertzen.
|