|
2001
|
|
|
Bariantzaren %15.5a azaltzen duen 2 FAKTOREAn orientazio instrumentaledo pragmatikoari dagozkion itemak sailkatzen dira (p= 0.79): euskara lanpostuhobea edo lanpostu bat lortzeko ikasten du subjektuak, eta, horrekin batera, euskaraetorkizuneko ikasketetan lagunduko dion zerbait bezala eta geroago
|
beste
hizkuntza batzuk ikasten lagunduko dion zerbait bezala ikusten dute.
|
|
2002
|
|
|
Irakaskuntza unibertsitarioak ezinbestekoak ditu testuliburuak, liburu osagarriak, artikuluak, eta abar. Horietako asko irakasteko erabiltzen ez den hizkuntzanegon daitezke, gehienetan ingelesez?, ikasleak
|
beste
hizkuntza batzuk ulertzekogai izan behar baitute. Hala ere, funtsezkoa da oinarrizko testuliburuak bedereneuskaraz edukitzea, hori baita terminologia finkatzeko modu ia bakarra.
|
|
|
a) Batetik, hizkuntzen ezagutza eta ikaskuntzari buruzko galderak biltzen dituena. Ikasleak
|
beste
hizkuntza batzuekin izandako esperientzia linguistikoak ebaluatu nahi dira, gainetik baino ez bada ere.
|
|
|
Belgika, Luxenburgo eta Suitza. Beste kontu bat da Estatu batzuetan
|
beste
hizkuntza batzuk toleratuak izatea ala ez administrazio partikularizatuetan. Espainian, esate baterako, gaztelania da hizkuntza ofizial bakarra; beste kontu bat da, adibidez, katalaniera koofiziala izatea Katalunian edo euskara berezko hizkuntza izatea Euskal Autonomia Erkidegoan; baina Espainia, estatu moduan, elebakarra da:
|
|
|
bizitzari buruzko zertzeladak, idazlanen zerrenda, lan garrantzitsuenen inguruko iruzkina, eta idaztankerari buruzko zerbait. Gainera datu horiek ez dira inoiz ikerketa sakon eta luzearen ondorio;
|
beste
hizkuntza batzuetan argitara emandako eskuliburuetatik eta idazleen inguruko monografietatik hartuak dira beti, gure aldetik sintesi ahalegina jarrita.
|
|
|
gramatikak, lan teknikoak, txosten modukoak... Kontuan izan antzera gertatzen dela euskal literaturan ere, doktrinak eta,
|
beste
hizkuntza batzuetako literatura historietan ez bezala, gure literaturako eskuliburu erabilienetan sartzen baitira.
|
|
2007
|
|
|
Gainera, auzi hau hurragotik aztertu eta hizkuntza ezberdinak zehatzago alderatzen baditugu, ohartu ahal izanen gara ezen, hizkuntzek itzulpenetan eta hiztegietan elkarren ordaintzat jotzen diren hitzak dituzten arren, ideia konplexuen eta bereziki modu mistoen izenen artean gutxik, hamarretik batek ere ozta ozta, adierazten dutela bete betean hiztegian ordaintzat daukan hitzaren esanahia(?). Ideia moralen izenak
|
beste
hizkuntza batzuetara itzultzeko direnekin ikusminez alderatzen ditugunean, ikusten dugu haietako oso gutxik erantzuten diela elkarri bete betean euren esanahiaren hedadura guztian90.
|
|
|
Hizkuntzak hizkuntzalaritzan bakarrik daude isolatuta. Bizitza errealean hizkuntzak, gizarteak, historiak bat egiten dute, eta gehienetan edozein hizkuntza beti
|
beste
hizkuntza batzuekin ere harremanetan bizi da; hizkuntza eta pentsamendua ere ez da, eman, isolatuki ematen den gaia. Hizkuntzaren izaera historiko sozial hori Ereñok gehiago eta hobeto baliatzen du, zalantza gabe, baina ez da Txillardegirengan ere oso presente ez dagoen zerbait (hizkuntza eta zirkunstantzia politikoak, esaterako) 1200 Bientzat hizkuntzak mundua bere erara ebakitzen eta antolatzen du, hizkuntza eta pentsamendua bat datoz, etab. Diferentzia erabakigarria bien artean doktrina linguistikoei ematen zaien edo ez zaien balio politikoan bilatu behar da apika.
|
|
|
Edozein hizkuntza da, izpirituaren gainean duen bere eragipen boteretsu eta biziaren arren, haatik tresna hil eta pasibo bat aldi berean, eta euren baitan guztiek daukate disposizio bat, baliamendu zuzenerako bakarrik ez, baino beteginenerako ere. Bere formazioa
|
beste
hizkuntza batzuetan erdietsi duen batek, ikasten badu hizkuntzaren bat gutxiago betegina, eta maisutzen bada hartan, beronen bitartez ahal izango du halatan produzitu emaitza bat, berez hari arrotza zaiona, eta zeharraldatuko du horrela haren baitara ikuskera bat, [hizkuntza] haren eraginpean soil bizi den nazioak duena baino. Alde batetik, hizkuntza pittin bat bere zirkulutik atera edo egiten da; bestetik, ulertze oro objektibo eta subjektiboaz osaturikoa baita, haren baitan zerbait berri ipini da; eta hala, ozta esan ahal daiteke, zer ezin den sortua izan hartan eta haren bitartez.
|
|
2008
|
|
|
– Aurkitu
|
beste
hizkuntza batzuetako sustraiak edo elementuak dituzten hitzak:
|
|
2009
|
|
|
Euskara hedabide horietan erabiltzen diren estandarretara egokitzeari buruz, ez dago oztoporik alfabetoari dagokionez,
|
beste
hizkuntza batzuekin gertatzen den bezala: euskararen alfabetoa oso ondo egokitzen da mendebaldeko teklatu eta kodeetara, eta ez du Europako beste hizkuntza batzuek ezagutzen ez dituzten karaktere bereizgarririk.
|
|
|
Euskara hedabide horietan erabiltzen diren estandarretara egokitzeari buruz, ez dago oztoporik alfabetoari dagokionez, beste hizkuntza batzuekin gertatzen den bezala: euskararen alfabetoa oso ondo egokitzen da mendebaldeko teklatu eta kodeetara, eta ez du Europako
|
beste
hizkuntza batzuek ezagutzen ez dituzten karaktere bereizgarririk. Baina inolako familiarik gabeko hizkuntza izateak eta inguruko zein komunikazioaren teknologia berrietako hizkuntza nagusien gramatikatik hain urrun dagoenez, itzulpen automatikoa elkarren antzeko edo gertukoagoak diren hizkuntzen artekoa baino zailago egiten dute.
|
|
|
Baina inolako familiarik gabeko hizkuntza izateak eta inguruko zein komunikazioaren teknologia berrietako hizkuntza nagusien gramatikatik hain urrun dagoenez, itzulpen automatikoa elkarren antzeko edo gertukoagoak diren hizkuntzen artekoa baino zailago egiten dute. Horrek, eta hizkuntzaren txikitasunak itzulpen sistemak
|
beste
hizkuntza batzuetan bezain garatuak ez izatea ekarri du, urrats garrantzitsuak egin badira ere. Gaur egun euskarara eta euskaratik egiten diren itzulpen automatikoaren alorreko ekimenik garrantzitsuena Opentrad egitasmoaren inguruan artikulatzen da, hainbat unibertsitateren ekimenez eta kode irekiko teknologietan oinarrituta.
|
|
|
Gaur egun euskarara eta euskaratik egiten diren itzulpen automatikoaren alorreko ekimenik garrantzitsuena Opentrad egitasmoaren inguruan artikulatzen da, hainbat unibertsitateren ekimenez eta kode irekiko teknologietan oinarrituta. Opentrad Espainiar Estatuko hizkuntza ofizialen arteko itzulpen automatikoko egitasmoa da (euskara, gaztelania, katalana eta galegoa), baina euskarari dagokionez behintzat
|
beste
hizkuntza batzuetara itzultzeko aukera emango duten sistema automatikoak garatzeko helburuaren barruan sartzen da.
|
|
|
Edozelan ere, iturri batzuek eta besteek erabiltzen dituzten gutxi gorabeherako kopuruek argi eta garbi erakusten dute euskararen eta Interneten presenteen dauden hizkuntzen artean dagoen tarte ikaragarria. Ez dugu ahantzi behar ingelesa gaur egun sarean erabat nagusia den arren, nagusitasuna aldatuz doala
|
beste
hizkuntza batzuk gero eta gehiago hedatzen ari direlako interneten; beraz, ikusi da zer erabilera doazen finkatuz hedabide berri horretan, bertan zein hizkuntza erabiliko diren eta, bereziki, hizkuntza komunitate bakoitzeko kideek zer hizkuntza erabiliko duten gutxieneko proiekzioa egin ahal izateko.
|
|
|
edo, energia? bezalako hitz teknikoak bilatuz gero euskaraz idatzitako dokumentuak inoiz ez dira lehen emaitzen artean agertzen, hitz horiek
|
beste
hizkuntza batzuetan ere existitzen direlako. Eta berdin gertatzen da. Newton?
|
|
|
Erabilitako teknologia hori iNEWS 07 (Improving Non English Web Searching) eta WAC3 (Web As Corpus) nazioarteko kongresuetan aurkeztu da(?). Oso harrera ona izan dute eta erabilitako metodologia
|
beste
hizkuntza batzuentzat baliagarri izan daitekeela aipatu da».
|
|
|
Bestalde, azken urteetako hazkunde nabarmen hori ulertzeko, ziurrenik arestian aipatu dugun joera, Interneteko euskarazko eskaintza gehitzean islatzen dena, eta sarera erantsiz doazen belaunaldien artean euskara dakien jende gehiago dagoela kontuan hartu behar ditugu. Portzentaje horiei adituz, eta datuok Euskal Herriaren multzora estrapolatuz,
|
beste
hizkuntza batzuekin batera euskaraz ere nabigatzen duten 200.000 pertsona inguru izango lirateke. Ingelesezko orrialdeetara ere sartzen diren pertsonen kopurua baino apur bat handiagoa.?
|
|
2011
|
|
|
Gernikara hurbildu zirenetako askok ondoko urteetan Euskaltzaindiak antolatutako biltzarretan parte hartu zuten. Hortaz, Euskaltzaindiaren biltzarretako hitzaldiak nagusiki euskaraz izan arren,
|
beste
hizkuntza batzuei ere toki egin zitzaien, nazioarteko adituen eskutik.
|
|
|
Bestalde, ASJU euskal hizkuntzari buruzko aldizkaria izan arren, Fisikari buruzkoa izan zitekeen, eta ez zuen zertan bat egin hizkuntzaren egoera gutxitu eta diglosikoarekin, helburua beste bat zelako, ikergaiaren gaineko ezagutza zientifikoa, eta bere jomuga nazioarteko komunitate zientifikoa. Aldiz, arlo bertsuan zebilen Euskaltzaindiaren buletinak, Euskerak,
|
beste
hizkuntza batzuk onartu arren, testu gehienak euskaraz argitaratzen zituen. Hortaz, Euskera barrura begira orientatuta zegoen, euskal hiztun komunitateari begira, bereziki euskaltzaleei eta aditu euskaldunei.
|
|
2014
|
|
|
Konparaziobaterako, ez dugu espero gipuzkoar gazteok (grafiak grafia) alabaina, ezpabere, konparazione... bezalakorik erabiltzea. Kontrara, baina ildo berean kokatzen dugu, euskarazkoen ondoan
|
beste
hizkuntza batzuetako elementuak ere badarabiltzate guretxatgileek: bueno, es que, por cierto, asi que, ok...
|
|
2015
|
|
|
Horieksortzeko behar diren giza baliabideak oso altuak direla eta, horietako batzuk erdi automatikoki sortuakdira, eta ondoren eskuz zuzenduak. Horrela, dagoeneko hizkuntza baten existitzen diren polaritate lexikoeta entrenatze corpusak
|
beste
hizkuntza batzuetarako berrerabiltzea aztertzen duten lanak ere badaude.Mihalcea et al. eta Perez Rosas et al. ikertzaileek baliabideak ingelesetik errumanierara 2007 eta espainierara 2012 itzulpen automatiko bidez itzultzea bezalako estrategiak aztertzen dituzte, hurrenez hurren.Lexikoen kasuan atal txiki batek bakarrik mantentzen du polaritatea itzuli ostean. Nabarmena egiten daitzulpen anbiguoak tratatzeko beharra.
|
|
|
Korreferentzia ebazpenerako lehen sistemak ingeleserako sortuak izan ziren. Hala ere, azken urteetan ingelesaz gain
|
beste
hizkuntza batzuetarako sortuak izan diren sistemak ere baditugu. Adibidez, SemEval Task 1 atazan katalana, nederlandera, alemana eta italiera bezalako hizkuntzetarako sistemakaurkeztu ziren (Recasens et al., 2010).
|
|
|
Ingeles eta Europako
|
beste
hizkuntza batzuekin alderatuta, euskara baliabide gutxiko hizkuntza da, baina euskarazko testuen prozesamenduan aurrera eginez, IXA ikerketa taldean baliabide sorta horietengabe aberasten ari gara. Euskara hizkuntza eranskaria izanik, inguruko hizkuntzetan hartu direnprozesamendu erabakiak horrentzat egokiak diren aztertu ahal izango dugu eta, koreerarekin batera (Imet al., 2009), adibidez, baliabide gutxiago duten beste hizkuntza eranskari batzuentzat ere eredu izatensaiatuko gara.
|
|
|
MANTEROLA, ELIZABETHE, 2011 Euskal literatura
|
beste
hizkuntza batzuetara itzulia. Bernardo Atxagarenlanen itzulpen moten arteko alderaketa.
|
|
|
Horrela egiten diren ikerketa, deskribapen... guztietan, euskaldun kontzeptuabeti gaizki erabiltzen dugula uste dut. Nik uste Euskal Herrian, zoritxarrez, ez daukagula euskaldunik, ulertzen baldin badugu euskaldunak direla euskara bakarrik dakitenak, euskal elebakarrak.Izan ere, erdaldunak aipatzen ditugunean, erdaldunen artean denak dira gaztelania dakitenak
|
beste
hizkuntza batzuk jakin ditzakete hor nonbaitekoak, baina euskararik ez dakitenak dira. Beraz, euskara eta gaztelaniaren arteko harremanean, elebakarrak erdaldunak, eta elebidunak gara besteok, euskara ere badakigunok, eta nahiz eta euskara aurretik jakin, edo gaztelania baino hobetojakinda ere, gaztelaniaz hitz egiteko kapaz gara.
|
|
|
Irratitik zekartzan Gazteak azken bi ezaugarri horiek: irratian ere publiko eta pertsonala izatea izan da Gaztearen erronka nagusia, eta helburu horrekin kudeatu ditu euskararen eta bere testuinguruan dituen
|
beste
hizkuntza batzuen baliabideak ere. Euskara batuaz gain, gazte hizkerarekin loturiko hizkera bernakuluak integratu ditu bere irratiko jardunaren diseinu linguistikoan, «pertsonala» izateko asmo horrekin (Elordui, prentsan).
|
|
2017
|
|
|
Hizketa molde eta erregistroaren arabera ezaugarri batzuk edo besteak izango ditu hiztunbatek ekoitzitako bokal triangeluak. Hala frogatu ahal izan da
|
beste
hizkuntza batzuetan (horien arteangaztelaniaz; Harmegnies eta Poch, 1992), eta lan honetan gertakari hori Fonologia Naturalaren (Stampe, 1979) bitartez azaldu dugu, hizketa moldeek euskal bokaletan duten eragina aztertuta.
|
|
|
Zaldibiako hizkerako bokal azentudun eta azentugabeen artean ez dagoela desberdintasunesanguratsurik; ez behintzat
|
beste
hizkuntza batzuetan (ingelesa, alemana, etab.)
|
|
|
Eleaniztasunaren arloak, ohituraz, hizkuntzak konpartimentu iragazgaitzat hartu ditu, ezaugarritzehorrek, hizkuntzak modu isolatuan aztertzea ekarri du,
|
beste
hizkuntza batzuen eragina edo erabilerainterferentziatzat joaz. Ikertzeko ikuspuntu hau,, elebakar?
|
|
|
Manterola, E. (2012): Euskal literatura
|
beste
hizkuntza batzuetara itzulia, doktore tesia, UPV/EHU.
|
|
|
Testuinguru hau hasieratik aintzat hartu ez banuen ere, bere erabilera lekukotzea interesgarria izanlitekeelakoan nago partikulen analisi sintaktikorako, batez ere. Izan ere,
|
beste
hizkuntza batzuetan (japoniera, tiglit hizkuntza, shinala hizkuntza) partikulak NZ hitzari lotuta agertzen dira eta japonierazeta shinalaz, hain zuzen, bai NZ hitzari lotua, bai ezker periferian ager daitezke partikulak (Cable, 2008; Hagstrom, 1998).
|
|
2019
|
|
|
Manterola Agirrezabalaga E, (2012) Euskal literatura
|
beste
hizkuntza batzuetara itzulia,
|
|
|
Horrez gain, azken urteetan, herriko mapa linguistikoa askotu da; lehenago nagusitasuna zeukatengaztelera eta euskararekin batera,
|
beste
hizkuntza batzuen presentzia geroz eta nabarmenagoa da.Euskararen ingurunea mugitzeko elementu berrien artean etorkinen presentzia aipatzen dute herrieragileek, baina ez faktore bakar modura.
|
|
|
Aurrera begira, interesgarria litzateke azterketa hau beste corpus mota batzuetan berregitea, UF asko testu motajakinetan bakarrik agertzen baitira, eta horrek bide emango bailiguke testu genero batetik bestera zer nolako aldeadagoen ikusteko. Horrez gain, hizkuntza gehiago kontuan hartzea ere lan hau zabaltzeko beste modu bat da; halaikusiko genuke ondorioak antzekoak ote diren
|
beste
hizkuntza batzuetan ere.
|