|
2000
|
|
|
Eguneratze jarduera hau, noski, errazagoa izan da hizkuntz familia ezagunetako mintzairen kasuan, antzeko
|
beste
hizkuntza batzuekin kidetasun argiak zituztelako —adibidez, katalanak aldamenean latina, gaztelania, frantsesa eta italiera izan ditu; txekierak ondoan poloniera eta gainerako hizkuntza eslaviarrak; hebreerak arabiera izan du auzoan—, baina egokitzapena nekezagoa gertatu zaie ahaidetasun hurbilik gabeko hizkuntzei, esaterako, finlandierari, turkierari edo euskarari....
|
|
|
Ildo horretan, saritutako lanak kanpoan zabaltzeko gainsariak sortu dira. Horrela, euskarazko literatur sariaren irabazle eta akzesit saridunek, beren lanak nazioarteko zabalkunderako hizkuntza batera itzultzeko eta euskara ez den
|
beste
hizkuntza batzuetan aurkez daitezen katalogoa egiteko dirulaguntzak jasoko dituzte.
|
|
2001
|
|
|
Unescon uste dugu iritsi dela hizkuntz erkidegoen arteko harreman gatazkatsuak gainditzeko ordua. Kultur giro berezia sortu behar dugu(...) Hizkuntz erkidego guztietako kideek aurki dezatela
|
beste
hizkuntza batzuk jakiteak dakarren plazera.
|
|
|
Bestetik, norbanakoari hizkuntza bat jakiteak berari buruzko irudi positiboagoa eman diezaioke. Gainera, frogatua dagoela ematen du hizkuntza baten ezagupenak
|
beste
hizkuntza batzuenak ere erraztu egiten dituela. Nire esperientziak hala esaten dit.
|
|
2002
|
|
|
• Iraultza teknologikoaren aurrean
|
beste
hizkuntza batzuek baino zailtasun gehiago ditu euskarak: baliabide eskasia, masa kritiko txikia...
|
|
|
Gero eta gazte gehiagok euskara ikasten duelarik, erabat zentzugabea litzateke ikaste prozesuaren gailurtzea den Unibertsitatean ikasketak eten eta beste hizkuntza batera pasatzea. Hala ere, horrek ez du esan nahi ingelesa edo
|
beste
hizkuntzaren batzuk erabili behar ez direnik.
|
|
|
XX. mendeko une batzuetan hizkuntza hori partekatzen duten herrialdeek arabiar nazioaren baitako izatearen sentimendua garatu dute, baita prozesu integratzaile iragankorren bat ere. Dena dela, arabiarrak berezko kultura baten jabe izateaz kontziente dira, eta ez dira gehiegi identifikatzen
|
beste
hizkuntza batzuk erabiltzen dituzten beste herrialde musulman batzuekin —turkiarrak, irandarrak, kurduak, berbereak—.
|
|
2003
|
|
|
Ez noski" la langue de France" —hori argi asko esaten du Konstituzioak frantsesa dela— baina bai" une langue de France". Eta Frantziako errepublikaren lurraldeetan mintzatzen diren
|
beste
hizkuntza batzuekin batera jarri dute, Frantziako Gobernua ren eskutik, nolabaiteko exotismoa eta folklorea lotuz, Europa eta Ameriketako uharte konkistatuetako hizkuntzak nahastuz... Bost axola!
|
|
2005
|
|
|
Beste datu kezkagarri bat: Ministroen Kontseiluak egindako sei gomendioetatik hiru zuzenean euskarari lotzen zaizkio eta beste bi
|
beste
hizkuntza batzuekin batera.
|
|
|
Nola ikusten duzu gure literatura,
|
beste
hizkuntza batzuetakoekin alderaturik?
|
|
2007
|
|
|
Seguru nago, gure etxeetan bezalaxe, gabon jaiak desberdinak izango direla batzuetan eta besteetan. Beheko solairuan, kale parean daudenetan, gazi gozoak, apur bat mingotsak, kaletik bertatik etorriko zaien durunda
|
beste
hizkuntza batzuetan adituko dutelako. Lehen pisuan, beharbada, kementsuago, ikastolara doazen haurrek alaituko dutelako euskararen kantuekin Eguberri ingurua.
|
|
2008
|
|
|
Beste batzuen artean, horrelako adierazpenak etengabe egiten dira, euskal gizarteak badakielako eta eguneroko bizikidetzan ikusten duelako, ez duela zertan bateraezina izan euskal hiritartasun eta identitate komuna izatea eta beste identitate eta nazionalitate batzuei eustea: espainiarra, frantziarra edo europarra; eta, halaber, ez duela zertan bateraezina izan euskara hizkuntza bateratua izatea eta
|
beste
hizkuntza batzuk izatea: gaztelania, frantsesa, galiziera edo ingelesa.
|
|
|
Eta Isaias Carrasco hil zutenean, baten batek sortu zuen Do not save me, blog bat hiru hizkuntzatan —euskaraz, gaztelaniaz eta frantsesez—, salatzeko hilketa. Di da batean, mezua
|
beste
hizkuntza batzuetan agertu zen —katalanez, galegoz eta ingelesez—, eta erantzun mordoa jaso, 80, atxikimenduzkoak.
|
|
2009
|
|
|
Harago, Espainia eta Frantziaren hizkuntzak euskara ordezkatzen duten eskualdeak daude. Lurraldeak bi estaturen artean zatitzean, eta euskararekin batera
|
beste
hizkuntza batzuk sartzean, zalantzan jarri zen adierazpen linguistiko baten eskualdeen eta probintzietako mugen arteko egokitzapen erlatiboa. Mugen berregituraketa horren lehen eragina Euskal Herriko lurralde eta hizkuntza koherentzia zalantzan jartzea izan da.
|
|
2010
|
|
|
Soziolinguistikaren alde teorikoetan, metodologikoetan eta praktikoetan sakontzeko, hoberena liburuetan murgiltzea da. Liburu zerrenda bat egitea ezinezkoa litzateke; hori bai, euskarazko eskaintza handia bada ere, soziolinguistikaren alor batzuetan, bereziki teorikoetan, sakondu nahi izanez gero komeni da
|
beste
hizkuntza batzuk erabiltzea (ingelesa, frantsesa, alemana, espainola...).
|
|
2011
|
|
|
Izena nork eta zertarako erabiltzen duen, haren zergatia argituko digu. Euskal Herriak
|
beste
hizkuntza batzuetan bestelako esanahiak hartzen ditu.
|
|
|
Baina, jakina, beste hizkuntza batean jardunez gero, beste izen batzuk, beste definizio batzuk ageri zaizkigu. Azken 2000 urteotan, Euskal Herriaz euskaraz ez ezik
|
beste
hizkuntza batzuetan pentsatzen zutenek eman ohi dute interpretazioa, izana eta izena ere. Baina, bestalde, Euskal Herrian, euskaldunen esparruan, hiztun desberdinen esparrua izan delako azken mila eta bi mila urteotan, ohikotzat hartu behar ditugu beste izendapenak, geureak ere badirelako.
|
|
|
Gaur egun, SESB erabat lurperatu ondoren, kapitalismo bortitzena erabateko garaile denean, ikuspuntu ekonomizista nagusitzen ari da. Horren arabera, euskara mantentzea garestiegia litzateke eta
|
beste
hizkuntza batzuk egokiagoak lirateke pertsonaren garapen sozialerako. " Hizkuntza plangintza garestiegia da"," lana topatzeko umeek hobe dute ingelesa ikastea euskara baino"," hezkuntza ereduetan ingelesa sartu behar da"...
|
|
|
Bere estatuko webgune guztiak hizkuntza ofizial guztietan egon luketen galdetzen denean, %88k baiezkoa erantzuten du eta gainera %81ek
|
beste
hizkuntza batzuetan ere egon luketela erantzuten du.
|
|
2012
|
|
|
Kontseiluan arretaz aztertu izan ditugu
|
beste
hizkuntza batzuen berreskurapen prozesuak eta argi ondorioztatu dugu hizkuntzaren eta boterearen arteko harremana. Are gehiago, hizkuntza aukera ekonomikoa da Estatuak lehenesten duen hizkuntzaz mintzo direnentzat.
|
|
2014
|
|
|
Jeneralean letra nik egiten nuen. Aurretik ere nik gauza asko neuzkan idatzita, bai erdaraz, bai euskaraz eta baita
|
beste
hizkuntza batzuetan ere: italieraz, frantsesez...
|
|
|
Terminoak izan lezakeen irakurketa negatiboa eta esklusibista kenduta, arnasguneetan euskarak hegemonikoa izan luke. Ez gara euskarak modu orekatuan
|
beste
hizkuntza batzuekin partekatzen dituen espazioei buruz ari, euskara hizkuntza nagusia den espazioei buruz baizik," etxeko jaun" zioen Zalbidek(" etxeko jaun" baino termino egokiagoa aurkitu genuke horretarako ere). Inorekin lehian ari gabe, euskara zentroan duten espazioak, euskaraz eroso, normal, hasi eta bukatu arte egin daitekeen eta bizi daitekeen espazioak.
|
|
|
Funtsean, genero gramatikalik ez izatea da euskarari zama sexista arinduko liokeena, guztiz generizatuak diren
|
beste
hizkuntza batzuen aldean zailagoa gertatzen baita maskulino generikoaren bidez emakumea ikustezin egitea. Baina pertsona izenekin jazotako horrek erakusten du genero gramatikalik gabeko hizkuntza izateak ez duela ziurtatzen maskulino generikorik ez dela sortuko, eta are eta gutxiago sexismoan ez dela eroriko.
|
|
|
Gauzak horrela, euskal irakurleok euskaraz nahi duguna (egile, izenburu, gai...) ez badugu aurkitzen, logikoa da
|
beste
hizkuntza batzuetara jotzea (ingelesa, frantsesa, gaztelania...) liburuok eskuratzeko, ia ohartu ere egin gabe egingo dugu jauzia.
|
|
2015
|
|
|
Aldizkari horiek ingelesez argitaratzen dira. Eraginaren faktoreak eskaintzen dituzten datu baseek eta nazioartean indarrean dauden adierazle bibliometrikoen sistemek argi eta garbi erakusten dute ingelesezko argitalpenen erabateko nagusitasuna
|
beste
hizkuntza batzuenaren ondoan, baita herrialde anglofonoen hegemonia ere AEBak buru direlaekoizpen zientifikoaren rankingetan. Horrela, argitalpen indexatuen banaketa sesgatua ez ezik, lansarien logika inplizitu bat ere ezarri du nagusitasun horrek, de facto, akademikoen ikerketa jardueraren aukera linguistikoak modu estrategikoan bideratzen dituena.
|
|
|
Orduan, euskararekiko maitasun falta hori. Eta, bestalde, hainbeste internazionalizatzeko esaten digutenez, ikerketa taldeek batez ere ingelesez lan egiten dute, eta
|
beste
hizkuntza batzuetan, atzerriko hizkuntzetan. Ikerketan buru belarri sartu badira, hezkuntzari behar beste denbora ezin eskaini.
|
|
|
Orduan zuk sexenio batera bidal dezakezu zerbait euskaraz[...] Baina, ez baldin bada euskal filologia arlokoa[...] ez da kontuan hartzen[...] Euskarazko produkzioa egitea aukeratu dugunok egin behar dugu lan estra bat. Eta publikatu behar ditugu ingelesez, gaztelaniaz,
|
beste
hizkuntza batzuetan gure lanak[...] Euskarazko hautua egiten duena bere buruaren kontra ari da promozio horretan. Oso garbi dago.
|
|
|
Euskarara ekarri dituzte
|
beste
hizkuntza batzuetan sortutako harribitxiak. Horien artean, literatura ez ezik hizkuntzaren mugak hausnartzeko xedea izan duten idazleen lanak.
|
|
2016
|
|
|
Hor esaten direnez gain, gaurtik hasita, euskara bezalako hizkuntza batentzat jada martxan,
|
beste
hizkuntza batzuetan dauden esperientziak, proiektuak edo ekimenak ekarriko ditugu lerro hauetara. Bakoitza ekartzeko arrazoiak ezberdinak izango dira, baina denek dute helburu ‘zer egin daiteke? ’ galderari erantzun posible bat ematea.
|
|
2017
|
|
|
Horrela hasten da botere ekonomiko eta estrukturalaren deslotura historia bat. Gure inguruko
|
beste
hizkuntza batzuetan ez bezala, galegoa industriatik, kulturatik, administraziotik eta eliz botereetatik kanporatu zuten. Lau mendetan zehar botererik gabeko jendearengan biziraun zuen, batez ere nekazari eta, geroago, langileengan.
|
|
2018
|
|
|
Beti ibili behar dut gauzak bi aldiz frogatzen: emakumea naizelako, gaztea naizelako, euskaraz gain
|
beste
hizkuntza batzuetan kantatzen dudalako, musika nire ofizioa izatea nahi dudalako...
|
|
2021
|
|
|
Globalizazioa prozesu konplexua da, ordea, eta oztopoak bezala erresistentziarako mekanismoak eragin ditzake. Euskal literaturaren kasuan, ingelesak
|
beste
hizkuntza batzuetarako itzulpenak ahalbidetu ditu egileen euskalduntasuna ezkutatu gabe, gaztelerazko itzulpenen kasuan maiz gertatzen ez dena. Izan ere, gaztelerara jauzi egiterakoan, euskal idazleak espainiartu egiten dituzte.
|
|
|
Ikasketa postkolonialak ezagunak zaizkion edonork aise antzemango ditu ikuspegi kolonialekin bat datozen egiturak jarrera horien atzean: hizkuntza batzuk derrigorrez ikasi behar dira gaiaren analisi zorrotza bermatzeko, baina logika hori ez da
|
beste
hizkuntza batzuetara aplikatzen. Iparralde globaleko hizkuntza hegemonikoetako baten aurrean bageunde, dela gaztelera, ingelesa, frantsesa edo alemaniera, itzulpenetan oinarrituriko azterketak onartezinak izango lirateke.
|