|
2013
|
|
|
Halaber, nabarmena da, literatur genero tradizionalek, genero epikoak, lirikoak eta dramatikoak, leku txikia bete dutela euskal letren barrutian. Euskaldun ikasiek beren behar intelektual eta literarioak asetzeko bitarteko legez,
|
beste
hizkuntza bat hobetsi, eta euskara baztertu izanean legoke kausa, ziurrenik. Euskal Herriko gizarte geruza ikasiak idazlan profanoa euskaraz paratzeko eta gozatzeko zaletasun handiegirik erakutsi ez izanean, hain zuzen ere.
|
|
2014
|
|
|
alde batetik, ikasgeletan jatorri hizkuntza anitz direla, eta bestetik, eskolatze prozesuaren amaieran lortu beharreko helburu gisa, komunikazio gaitasuna hiru (edo lau) hizkuntzatan: ofizialak diren bietan (euskara eta gaztelania, edo frantsesa?), eta mundu mailan nazioarteko komunikaziorako balioko duen
|
beste
hizkuntza batean (edo bitan). Erran liteke ereduen sistemak balio izan duela sistema elebakar batetik (gaztelaniaz edo frantsesez ari zena funtsean) sistema elebidun batera igarotzeko (euskara espainola edo euskara frantsesa, bi hizkuntzak baliatuz ohiko eskola jardunean).
|
|
2016
|
|
|
– Euskara ere(
|
beste
hizkuntza batekin batera) ama/ lehen hizkuntza gisa jaso dutenen kopuruak ere kontuan hartuz gero (baina badakigu kualitatiboki zein desberdina den hizkuntza gutxitua bakarrik jasotzea familian, edota honekin batera inguruko hizkuntza nagusia jasotzea), transmisio urterik okerrenak 1937 eta 1981 bitartean jaiotakoen artean gertatu bide ziren (populazioaren% 21/ 22 inguruan), 2017an 36 eta 80 urte...
|
|
|
– Euskara ere(
|
beste
hizkuntza batekin batera) etxeko hizkuntza gisa darabiltenen kopuruak ere kontuan hartuz gero (nahiz badakigun kualitatiboki oso desberdina dela), erabilera urterik okerrenak 1932 eta 1976 bitartean jaiotakoen artean gertatu bide ziren (populazioaren% 19/ 21 inguruak erabiltzen zuen), 2017an 41 eta 85 urte bitartean dituztenen artean.
|
|
|
– «Bestelako emaitzak lortzen dira, aldi berean, gainerako hizkuntzak ezaugarri modura kontuan hartzen badira (ingelesa, frantsesa eta
|
beste
hizkuntzaren bat). Lorturiko emaitzek honako joerak adierazten dituzte, joerak, indar txikiarekin, modu ez esanguratsuan agertzen direlako?:
|
|
|
Zenbatekoa da hizkuntzen egungo ahozko kale erabilera? Euskal Herriko kaleetan entzundako elkarrizketetako solaskideen %12, 6 euskaraz ari zen 2016an; %76, 4 gaztelaniaz eta %8, 3 frantsesez ari ziren; eta azkenik, %2, 7 zen
|
beste
hizkuntza batean ari zena. Dena den, ezberdintasun handiak daude lurraldeak kontuan hartuz gero.
|
|
2017
|
|
|
Lan honek, aurrerapauso bat eman nahi du euskal izenaren, homologazio? kontu honetan, edo bestela esanda, euskal izenaren funtzio kategoriak ondo zedarriztatzeko ahalegin bat egin nahi du, munduko
|
beste
hizkuntzekin bat eginez.
|
|
2018
|
|
|
Aurrekoak poeta sozialen eskuetan sinbolizazio partekatuak izan baziren ere, bereziki azpimarratu nahi genuke Arestiren kasuan egileak hizkuntzaren gaiari eskainiriko arreta. Lehen poemak gaztelania eta
|
beste
hizkuntza baten arteko" jokoa" proposatzen dio irakurle erneari. Poeman dioenez, ez da gaztelaniaz ari, aljamiaz baizik, arabieratik hartuak diren al aba eta al quile hitzez osatzen duelarik hizkuntza arabiarraren erreferentzia interesgarria:
|
|
|
Testua gaztelaniaz badago ere, aljamiak bezala, euskara edo
|
beste
hizkuntza bat" gordetzen du hitz arrunta" ostean. Izan ere, aljamia idazketa, arabiar grafia erabiliz beste hizkuntza bat idaztea da, hots, gaztelania, mozarabiera, portuges edo ladinozko testuak idazketa arabiarrez ematea.
|
|
|
Testua gaztelaniaz badago ere, aljamiak bezala, euskara edo beste hizkuntza bat" gordetzen du hitz arrunta" ostean. Izan ere, aljamia idazketa, arabiar grafia erabiliz
|
beste
hizkuntza bat idaztea da, hots, gaztelania, mozarabiera, portuges edo ladinozko testuak idazketa arabiarrez ematea. Argiro esaten du Arestik ez dela Cervantesen edo Unamunoren hizkuntza berean ari, haiek euskaldunak eta euskara gutxietsi baitzituzten mintzamolde traketsa zelakoan, eta aljamiarekin iradokitako Islamaren menpeko kristau herrien egoeraren hari beretik, Al aba (Araba?) eta Al quile(?) terminoak ere integratzen ditu poema berean, hizkuntza ez gaztelaniazko horretan, hizkera ezkutuko batean, idazten duela iradokiz.
|
|
2019
|
|
|
Gure jokabidea nondik nora joan dan? Ahozko hizketatik hizkuntza landu batera eta euskera landu batetik euskera batu batera, euskera batua ez dalako guretzat
|
beste
hizkuntza bat, alde askotan batuta dagoanetik batuago batera jotzea baino.
|
|
2020
|
|
|
Asaldatuko ote dira gazteak eta politika horien kontra joko al dute? Eta euren aisialdirako bultzatutakoa ez den
|
beste
hizkuntza bat (kasu honetan ingelesa) aukeratzen dutenak, baztertuak izango ote dira?
|
|
2022
|
|
|
Egitasmo linguistiko horri erantzuteko egokia izan zitekeen gutunen bidez kontakizuna gauzatzea eta hamar gutun egiletatik zortzi ikasketak dituztenak izatea, zazpi apaiz eta kazetari bat. Zortzi horiek uztartzen ditu idazketarekin duten loturagatik, eta ez lanbide horretan erabilitako mintzairagatik; izan ere, apaizak izan dira eliztarren arima zaintzeko euskarazko testu gehien mamitu dituztenak XX. mende arte; kazetariek, aldiz,
|
beste
hizkuntza bat lehenetsi dute. Orobat, sasoi horretan elkartu ezin ziren jendearen artean ohikoa zen eskutitzaren bitartez harremanetan jartzea.
|
|
|
Hitz bakoitzaren azterketa nahi beste luzatu daiteke, baina goiko irizpideak hurbilpen gisa balio du: hizkuntza batean hitz baten esanahi sorta zabalak, batez ere
|
beste
hizkuntza bateko irismen estuagoarekin alderatzen denean, lehen hizkuntzako hiztunen interes handiagoa iradokitzen du kontzeptu horretan. Horren haritik, hizkuntza batean edo bestean Huts en eremu semantikoaren barnean erlazionaturiko terminoen hedadura semantikoak alderatu ditzakegu.
|
|
|
Irakas esperientziari beha, laginaren batezbesteko denbora 18,6 urtekoa da, izanik 4 hilabetekoa laginaren esperientzia minimoa klaseak ematen eta 40 urtekoa maximoa. Lehenengo hizkuntzari dagokionez, 174(% 41,6) irakaslek euskara dute ama hizkuntza, 190ek(% 45,5ek) gaztelania, 52k(% 12,4k) euskara eta gaztelania eta 2k(% 0,5ek)
|
beste
hizkuntza bat.
|
|
2023
|
|
|
Liburuaren hirugarren atalak, azkenik, euskara eta literatura itzulpena hartu ditu hizpide, aro garaikidera etorrita. Nola jokatzen dute euskal idazleek beren lanak euskara ez den
|
beste
hizkuntza batera itzultzearen aurrean. Haiek itzultzen dituzte beren sormen lanak?
|
|
|
Etengabeko elkarrizketan egiten dituzte itzulpenak egileak eta itzultzaileak? Idazleek beren lanak itzultzen dituztenean, sormen lanak itzuli barik egokitu egiten dituzte
|
beste
hizkuntza batean ematerakoan. Lanak itzuli ondoren, idazleek jatorrizkoak berrikusten dituzte eta bigarren bertsioak eragindako birsortze lana egiten dute?
|