|
2000
|
|
|
Selektibitateko lehen atalak hiru azterketa izango ditu denentzat: historiako testuaren iruzkina, gaztelaniazkoa eta
|
beste
hizkuntza batekoa. D eta A ereduen kasuan ordea, laugarren bat gehituko da:
|
|
|
Norberaren erritmoak abestiekin du harremana. Egia da abesti batzuk aspalditik neuzkala eginda, baina orain hain modan dagoen kontzeptu hitz hori bilatzen nuen,
|
beste
hizkuntza bat, esateko beste era bat. Ez nuen lehengo diskoa berriro egin nahi.
|
|
|
Beste gauza batzuk komunikatu behar dituzu, letrak ez baitu existitzen. Orduan dena sentsazioa da,
|
beste
hizkuntza bat hasten zara lantzen eta oso ederra da.
|
|
2001
|
|
|
Itzultzea? Bai, baina
|
beste
hizkuntza batera bihurtzea garestia da oso. Garestia ez ezik, profesional moldagaitz eta konformagaitz batzuen esku izaten den lantegia ere bada.
|
|
2002
|
|
|
Irakurlea irakurle dela azpimarratu nahi dut, alegia, ez hizkuntza bateko edo besteko irakurle. Euskal irakurleak
|
beste
hizkuntza bat erabiltzen du gutxienez; Hegoaldean gaztelania eta Iparraldean frantsesa. Beraz, informazio iturriak guztiz zabalik dauzka eta konparatzeko aukera ere bai.
|
|
2003
|
|
|
Literaturaren eta testuaren arteko nahasketa; testua literaturaren historian; espazio eta denboraren forma tipologikoen desoreka; elementu folkloriko, etnografiko eta mitikoen garrantzia; filologizaziorako joera; hizkerarekiko ardura neurotikoa; igurikimen ortze mugaren falta; idazleen traiektoria falta; eta zentzu ludikoa eta zentzu epikoa aurrez aurre izatearena. Jon Kortazarrek, puntu horiek euskal literaturari benetan egokitzen zaizkion ala ez aztertzeaz gainera, beste gai asko ditu hizpide, hala nola, euskal literatura zer den, euskaraz dagoena soilik ala
|
beste
hizkuntza batean dagoena ere euskal literaturatzat jo daitekeen eta zein kasutan.
|
|
|
Badira hizkuntzaz aldatu dutenak estiloz edo estetikaz aldatzeko. Eta baita ama hizkuntza erabili ordez
|
beste
hizkuntza batean literatura egin dutenak ere: Conraden adibidea datorkit burura, baina ez da bakarra.
|
|
|
Garbi dago euskal literaturak, berriak edo zaharrak, geroago eta interes handiagoa sortzen duela Euskal Herriko mugetatik kanpo, eta geroago eta normalago ikusten ditugula euskal lanak
|
beste
hizkuntza batera normalean, gaztelerara itzulirik.
|
|
|
Ingeles indartsuaren eremuan ere badira oraindik ingeles garbia (ona) eta ingeles kaxkarra (kutsatua) bereizten ahalegintzen direnak. Ingeles ona norberarena edo norberaren gustukoa izan ohi da eta
|
beste
hizkuntzaren batek gehiago edo gutxiago kutsatua, berriz, kaxkarra. Orain asko dira, lehenengo hizkuntza besteren bat izanda, ingelesa erabili behar dutenak.
|
|
2004
|
|
|
Nola da posible, azken berrogei urteotan hainbeste diru eta esfortzu inbertitu ondoren, euskaraz erabat hezitako belaunaldiek
|
beste
hizkuntza batera jotzea kideen artean komunikatzeko. Lagun batek esaten dit euskarak parekotasun handia duela erlijioaren eguneko egoerarekin:
|
|
|
" NANak, pasaporteak, gida-baimenak, atzerritarrak bertan bizitzeko baimenak… estatuko hizkuntza ofizial guztietan idatzita egotea eskatzen dugu. Hala, Cadizen bizi den senegaldar batek jakingo du Donostian badela gaztelania ez den
|
beste
hizkuntza bat". Honetarako ere, Suitza eta haren bost hizkuntzadun nortasun agiria hartu dituzte eredu.
|
|
|
Onenak joaten ziren, ilustratuen semeak, eta gainera inoiz aztertu ez den bertute batekin, elebidunak ziren. Elebidunak, beste kultura eta
|
beste
hizkuntza bat aurkitzean, esaterako Ameriketako indigenak, errespetatu egiten ditu. Aldiz, espainolak joaten zirenean gaztelera hutsaren jakitun, ez zuten errespetu eta arreta hori izaten indigenekin.
|
|
2005
|
|
|
Beraz, zehaztu behar da zer den elebitasuna. Funtzionaltasunari, operatibotasunari, pragmatismoari begira, bai,
|
beste
hizkuntza bat jakin behar da, baina espainola. Espainola eta ingelesa?
|
|
|
Euskaraz ez den
|
beste
hizkuntza batean idatziko al zenuke liburu hau. Euskarak ematen al dizu behar duzun guztia?
|
|
|
Horrela lortuko litzateke euskaraz eta espainieraz (Hegoaldean) gaitasun osoa eta ingelesez maila oso ona. Frantsesez edo atzerriko
|
beste
hizkuntzaren batean, maila nahiko ona, gutxienez akademietan lortzen den gaitasun pasibo eta aktibo erdiko maila lortuko litzateke.
|
|
2006
|
|
|
Mintzaira bat baino gehiagoren tokia bada gure buru muinetan arazo izpirik gabe. Frantses identitarismoa da setiatua sentitzen
|
beste
hizkuntza bat entzutearekin bere eremuetan. Delako editorialean irakurri dugu kultur aniztasuna integrazioaren aurka doala.
|
|
|
Kasu batean zein bestean, dena den, bi eremuotako arazoak gainditzeko oinarriak jartzen ari dira bakea eta normalizazio politikoa helburu dituen bake prozesu honetan. Edo
|
beste
hizkuntza batean esanda, Euskal Herrian bizi den gatazka bortitza eta gatazka politikoa gainditzeko zabaldu den prozesu politiko honetan. Edozein modutan, eta hori alde guztiek onartzen dute, bi arazo nagusi konpondu behar dira:
|
|
|
Fablak 500 bat hiztun omen ditu Chacan bertan, baina aitortu behar dut, inoiz ez dudala inor aragoieraz hitz egiten topatu. Zaila da alderdi hauetan, gaztelania ez den
|
beste
hizkuntza bat dagoenik sumatzea. Liburu dendatan ondo miatuz gero, aragoieraz idatziriko liburuxkaren bat aurkitu ahal izango duzue, eta fablaz idatzitako txartelen bat irakurri nahi izanez gero, Cadiera tabernara joan duzue.
|
|
|
itzulpengintza. Musikak ezin ditu onartu bi bertsio, bat euskaraz eta beste bat
|
beste
hizkuntza batean; horrelako ereduak egin izan direnean porrot hutsa suertatu dira. Nortasuna, karisma behar du musikak eta bestela publikoa nahasten duzu.
|
|
|
Produktua kanpotik datorrenean, Harry Potter kasu, beti multinazionalak irabazten du. Publizitate inbertsio aldetik,
|
beste
hizkuntza batean dagoen liburuaren euskarazko bertsioaren eskubideak lortzen dituzu, euskarazko bertsioa promozionatzen ari zara eta konturatu gabe, agian, orijinalari indarra ematen diozu. Musikan antzekoa gertatzen zaigu:
|
|
|
J. Gimenez. Euskal produktua, bere ezpaleko produktuekin lehiatzeaz gain, beste batzuekin ere lehiatzen da, euskaraz irakurtzen duenak gutxienez
|
beste
hizkuntza batean ere irakurtzen badakielako. Guk gure erosleari eskatzen dioguna da Planeta argitaletxeak bere erosleari eskatzen dionaren gainean %20 gehiago.
|
|
2007
|
|
|
" Batixabi kiniela", adibidez, gazteei zuzenduta dago, eta 2006ko irailean, berriz, kanpotarrentzat hiztegiak banatu zituzten. Izan ere, kanpotarrekin lan egiten dute, jakin dezaten gaztelaniaz gain
|
beste
hizkuntza bat badagoela eta hori ezagutzeko bideak badituztela herrian bertan. Altsasuar berriek euskara baztertu ez dezaten eta euren seme alabek euskara ezagutu dezaten lanean ari dira.
|
|
2008
|
|
|
Australiar jaio eta hazia, gurasoekin ingelesa ez
|
beste
hizkuntza batean berba egiten zenuena… Nola hartzen zuten hori zure lagunek?
|
|
|
Turkian,
|
beste
hizkuntza bat: turkiera.
|
|
|
Familiarekin zuzendaritzak eta orientatzaileak egiten dute lehenengo hurbilketa. Hasierako hartu emanak oso garrantzitsuak dira, gurasoak eta ikasleak egoera zail baten aurrean aurkitzen direlako, beldurrak dituzte, hezkuntza sistema ezberdinetatik datoz,
|
beste
hizkuntza bat (edo gehiago) egiten dute, seme alabengan itxaropen batzuk dituzte eta eurentzat garrantzitsuena seme alaben ongizatea da. Gure lehenbiziko helburua hau bermatzea izango da.
|
|
|
Etorri nintzenean banekien hemen
|
beste
hizkuntza bat hitz egiten zutela, baina nik ez nuen hizkuntza ezagutzen, eta ikasten hasi nintzenean ulertzeko oso zaila iruditu zitzaidan. Seigarren mailan nengoenean aparteko eskolak eman zizkidaten euskara ikasteko, eta gauza batzuk gaztelaniaz egin nitzakeen.
|
|
2009
|
|
|
Entzule batek galdetu zion hizkuntza baloratzeko zer egin daitekeen: " Gurean turistak konturatzen dira
|
beste
hizkuntza bat daukagula, zerbait berezia dugula. Etnoturismoa praktika dezakegu, aniztasuna balio ekonomiko bihur daiteke.
|
|
|
Lehen emaitzen arabera, etxetik erdaldun izanda euskaraz eskolatzen diren ikasleek etxetik euskaldun diren ikasleen pareko garapena egiten dute euskaraz.Ez da inondik ere berria baieztatzea etxetik erdaldun diren haurrek eskolan euskara ikasten dutela. Munduko beste hainbat eta hainbat txokotan bezala, Euskal Herrian ere erakutsi da haurrak etxekoa ez duten
|
beste
hizkuntza batean eskolatzeak eskolakoa ez ezik etxeko hizkuntza ere ikastea dakarrela. Eta hau guztia maila akademikoan ere onurak lortuz.
|
|
2010
|
|
|
Hizkuntzalariak ezin du hizkuntza defendatu, hizkuntza garatzen da testuinguru soziopolitikoan, eta katalana ez bada bere lurraldeko hizkuntza komun eta beharrezkoa, ez badugu hiztun elebakarrik, ez badugu, berriz diot, Europako zenbait estaturen antzeko egoerarik, jai dugu. Herbeherearrak eta suediarrak gu baino poliglotagoak dira, eta herbeherear guztiek eta suediar guztiek ez dute menperatzen berena baino askoz indartsuago den
|
beste
hizkuntza bat, hemen gertatzen den bezala. Hemen ezin duzu aurkitu gaztelaniaz primeran egiten ez duen katalanik eta eremu soziolinguistiko horretan ezinezkoa da gaztelaniartzea gelditzea.
|
|
|
Pompeu Fabrak katalanaren arauak ezarri zituenean, XX. mende hasieran, uste zuen garai hartan hitz egiten zen katalana hondatua zegoela, kutsatua gaztelaniarekin izandako kontaktu luzearen ondorioz. Baina hizkuntza garatu egiten da, eta testuinguru soziolinguistiko jakin batean urte askoan zehar kontaktua badago
|
beste
hizkuntza batekin eta administrazio ikuspuntutik subordinazio egoeran egon bada, hizkuntza horretara gerturatuz garatzen da, saihestezina da hori. Beste gauza bat da hizkuntza ideal eta irreal bat egitea, hau da, hizkuntza zuk nahiko zenukeena izatea, historia beste modu batera izan balitz.
|
|
2012
|
|
|
Adibidez Madrilgo Senatuan Estatuko hizkuntza koofizialak onartu zituztenean, lagun espainiar askok, aurrerakoiak izanagatik, ez zuten ulertzen: " Ez da beharrezkoa, denek dakigu gaztelaniaz, zuk gaztelaniaz baldin badakizu zertarako behar duzu
|
beste
hizkuntza batean egin?", esaten zidaten. Sentimenduekin lotuta dago eta jendeak ez du ulertzen zer esan nahi duen aukeratu ahal izateak.
|
|
|
Bereziena behintzat bai. Entzun, analisia egin, itzuli eta
|
beste
hizkuntza batean bota, hori dena bat batean egiteak kontzentrazio maila handia eskatzen du, arreta bi lekutan jartzea eta informazioa oso azkar prozesatzea; egia da jende asko, itzultzaile izanagatik, ez dela gai. Ordu erdiko txandetan egiten dugu lan, baldintza onetan eta topera egoteko frogatu baita hori dela neurria.
|
|
|
Ekuadorrekin eta izan dugu harremana azkenaldian eta esaten ziguten: baina beste bailaran diferente janzten dira eta
|
beste
hizkuntza bat hitz egiten dute. Leitzatik Andoainera egon daitekeen saltoa berdina da.
|
|
|
Kolore biko liburuak agindu zituen: hizkuntza batean batzuk kolore beltzean horiek, eta
|
beste
hizkuntza batean besteak horiek ere beren kolorean, zurian.
|
|
|
Aurten, datuok berritzeko galdeketak martxan jartzea eskatu diote errektoretzari. Datuen arabera, graduko ikasgaien ia bi herenetan (%65) katalanez eskaintzen dira edukiak, heren batean (%33) gaztelaniaz, eta gutxi batzuetan (%1)
|
beste
hizkuntzaren batean, ingelesez nagusiki. Graduondokoetan murritzago ageri da katalana.
|
|
2013
|
|
|
... baina zentzu horretan. Bezeroak ikusi behar du bere hizkuntzan aritzeko prest gaudela, baina guk
|
beste
hizkuntza batean oinarritzen dugula gure lana eta gure izatea. Adibidez, noizbait bezeroarentzat bideoak egiten baditugu ikusi da nola txertatzen den bertakoa kanpoko hizkuntzetan.
|
|
|
Ikusten al duzu liburu hau
|
beste
hizkuntza batean. Ba al duzu erdaratzeko asmorik?
|
|
|
EuroComen premisa nagusia ondoko hau da: hizkuntza berriak ikasi nahi dituen ikaslea ez da hutsetik abiatzen, baldin eta familia bereko
|
beste
hizkuntza bat ezagutzen badu.
|
|
|
Uste dut enpresak konturatzen ari direla, pixkanaka, merkatuan eta euren egunerokotasunean hizkuntza ugari daudela. Hau da, hizkuntza bat erabil dezaketela enpresa barruko pertsonen artean,
|
beste
hizkuntza bat erabiltzen dutela nazioarteko ordezkaritzako langile batekin, eta hainbat hizkuntza erabiltzen dituztela bezeroekin. Lehenengo urratsa da hizkuntza horiek kudeatu egin behar dituztela ohartzea, eta ari dira hori barneratzen, nolabait.
|
|
|
katalana, bretoiera, alsaziera... Gaur egun, esaten da" mundu guztiak hitz egiten du ingelesa", baina hiztun horietako ia denek
|
beste
hizkuntza bat ere hitz egiten dute. Badirudi oso talde txiki batek mundutik isolatzeko joera daukala dio egileak, etxean bigarren hizkuntzarik ez duten eskola ume ingelesak dira horiek.
|
|
2014
|
|
|
Horren harira, harreman asimetrikoen beharraren inguruko gogoeta plazaratzen du Pello Jauregik liburuan. Hizkuntza harreman asimetrikoak ematen dira kide batek hizkuntza bat erabiltzen duenean (euskara, adibidez) eta besteak
|
beste
hizkuntza batez erantzuten dionean (gaztelaniaz); bien arteko komunikazioa ez da eteten, elkar ulertzen dutelako. Hor dago Kataluniako kasua.
|
|
2015
|
|
|
Oso kasu agerikoak dira: gaztelania ez
|
beste
hizkuntza batean idazten dute hirurek, baina merkaturatzea beste modu batean egin dute, eta begira akademiak nola hartu dituen... Estandarizazio prozesu bat gertatu da".
|
|
|
Produktuaren tripetan egin beharreko aldaketez harago, jokoa euskaratzeak esan nahi du lokalizatu egin behar dela,
|
beste
hizkuntza batean dauden esaera, hitz joko, txiste eta gainerakoak gurera egokitu, edozein film, telesail edo libururekin egiten den moduan. Eta horrek denbora eskatzen du, lantalde bat martxan jartzea, dirua azken finean.
|
|
|
Gehienezko helburua: aurreko biak eta aloglotak(
|
beste
hizkuntza bat duten etorkinak) gure hiztun komunitatean integratzea. Eta ondoren datoz marko politiko juridikoaren gainean aipatzen dituzten hiru aukerak.
|
|
2017
|
|
|
Landa eremukoak baitziren! Kontua da Ingalaterran gerla sasoi hartan inor ez zela fida ingelesa ez
|
beste
hizkuntza batean hitz egiten zuen hartaz, bateko espioiak eta besteko salatariak, inor ez zen inortaz fida, eta, ondorioz, haur haiek ez ziren guerneseyeraz mintzatu.
|
|
|
Erantzuna: " Errepublikan ezin da frantsesez ez den
|
beste
hizkuntza batean idatzi". Legearen aginduaz harago, joera sarkastikoak ere aipatu zituen Blanchetek, hala nola, Christiane Taubira ministro sozialista ohiarenak:
|
|
|
Bakarra. Ni
|
beste
hizkuntza batean mintzo naiz, proventzera, Errepublikatik kanpo al nago. Hori ere ez da garbi.
|
|
2018
|
|
|
Euskara
|
beste
hizkuntza baten konpainian bizi da; gaztelaniaren ondoan, gure kasuan. Hemengoa ere baden hizkuntza, gaztelania, eta hemen bizi diren gehien gehienen lehen hizkuntza.
|
|
|
Hori inkonstituzionala da, ordea! Inkonstituzionala da, Konstituzioaren 3 artikuluak esaten duelako gaztelania ez
|
beste
hizkuntza bat hitz egiten den erkidegoetan, bertako hizkuntzen ofizialtasuna autonomia estatutuaren arabera arautuko dela. Konstituzioak berak dio!
|
|
|
Horrek, jakina denez, faktore askorekin du lotura, eta, besteak beste, hizkuntzaren gaitasun erlatiboarekin. Euskaldunok, zorionez, ez gara elebakarrak, eta horregatik ari gara gaitasun erlatiboaz hizketan,
|
beste
hizkuntza batekiko gaitasunaz ari garelako. Hizkuntzaren gaitasun erlatiboa, berriz, lehen hizkuntzari lotzen zaio, horixe diote ikerketek.
|
|
|
Errusia partean, errusieraz. Samiera ez den
|
beste
hizkuntzaren batean, gehiengoarenean, haziak gara samiok".
|
|
|
Baita nahi barik ere. Hizkuntza batez esaten duguna
|
beste
hizkuntza batera pasatu bezain pronto, beste zentzu bat hartzen baitu berez.
|
|
2019
|
|
|
300 ikasle ditut eta ikasgaia galesez ematen dudanean ia denek itzultzailearen hitzak entzungailuaren bidez jaso behar dituzte, ez dakite galesa. Baina horrela, konturatzen dira itzultzailea erabili behar dutela hizkuntza ezagutzen ez dutelako,
|
beste
hizkuntza batean aritu gaitezkeela medikuntzaz, galesa hizkuntza bizia dela… Jaso dugun erantzuna harrigarria izan da. Gales hiztunek konfiantza handiagoa lortu dute, beraien hizkuntzan ari baikara eskolak ematen.
|
|
2020
|
|
|
Zergatik? Agian
|
beste
hizkuntza bat hobeto datorkizu. Hizkuntza jatorrikoek bezala ikastea sakralizatzen bada, gerta daiteke bete ezin duzun helburua izatea.
|
|
|
Galde diezaiokezu: " Gaztelaniaz gain
|
beste
hizkuntzaren bat hitz egiten al duzu?".
|
|
2021
|
|
|
Euskal Herriko Gidoigileen Elkarte Profesionaleko idazkaria da Ana Hormaetxea Ibarbengoetxea (Algorta, 1974); halaber, lau urtez, iazko irailera arte, presidentea izan da FAGAn, hau da, gaztelaniaz gain
|
beste
hizkuntza bat duten Espainiako Estatuko erkidegoetako gidoilari elkarteen federazioan. " Munduko lanbiderik onena da hau", aldarrikatu du.
|
|
|
" Egiten genuena ondo zegoela esan zigun mutil hark, oso interesgarria zela baina… Zergatik ez genuen
|
beste
hizkuntzaren batean sortzea probatzen. Mundura irekitzeko, badakizue"
|
|
|
Hala nola itzuli genuen aurrez prestatuta genekarrena, ez izerdirik isuri gabe, eta, gure proiektu batzuk azaldu ondoren galderen tartea ireki zenean, noizbait entzundako galdera baten oihartzuna belarriratu zitzaigun. Egiten genuena ondo zegoela esan zigun mutil hark, oso interesgarria zela baina… Zergatik ez genuen
|
beste
hizkuntzaren batean sortzea probatzen. Mundura irekitzeko, badakizue.
|
|
|
Zergatik? Bada,
|
beste
hizkuntza bat ikasten omen dute horrela. Oraindik ere glamour ukitua duela esango nuke, gainera.
|
|
|
Gure morfologia itzela iruditzen zaigu, baina has zaitez ikasten navajoa, ea hor ez dagoen zailtasunik. Gurea ez da ez zailagoa ez errazagoa, munduko
|
beste
hizkuntza bat baino ez da.
|
|
|
Beste inon aurkitzen ez diren ezaugarri berezi batzuk pilatzen dira euskararen zakuan. Beharbada gauza bera gerta daiteke
|
beste
hizkuntza batean, ezaugarri berezi batzuk izan ditzake batera, baina agian ez horren ezaugarri exotikoak. Guk atzekoz aurrera jartzen ditugu gauzak, hizkuntza ergatibo bat daukagu, nor nori nork bezalako egiturak ditugu...
|
|
2022
|
|
|
Azken diskoko edo, hobe esanda, liburuxkako (etxean ez baduzue, garaiz zabiltzate oraindik) kantak jo ondotik, Bolivian emandako denboraren omenez, han konposaturiko hiru abesti eskaini dizkigu. Bi espainolez, ezagutzeko gai ez naizen
|
beste
hizkuntza batean hirugarrena. " Este suelo esta cuadriculado" zioena gustatu zait.
|
|
2023
|
|
|
" Goazen geu ere!", esan genuen Fructuosok eta. Ohartuak ginen euskaraz publikatuta, orduan baino gehiago ez zeukatela ordaintzerik, eta gure lana
|
beste
hizkuntzaren batean argitaratzea zela bidea; bizimodua komikiak eginez aurrera atera nahi bagenuen, behintzat. Horrela pentsatzen lehenak izan ginen, aitzindariak!
|
|
|
Eskolatik kanpo ez dutelako euskara behar, beraientzat hirugarren edo laugarren hizkuntza da. Etxean
|
beste
hizkuntza bat erabiltzen dute, ez gaztelania eta ez euskara". Arranzek jarraitu du:
|