|
2012
|
|
|
Ez du jatorriaren inguruko inolako informaziorik eskaintzen, eta badirudi berak sortuak direla. Dena dela, kontakizun horietako batzuk
|
beste
hizkuntza askotan ere ezagunak direla dirudi, Joseba Sarrionandiak eta Mitxel Sarasketak Hamairu ate izeneko ipuin itzulien antologian adierazten dutenez:
|
|
2019
|
|
|
»Azken urteotan, ehunka hitzarmen sinatu eta berritu ditu Euskaltzaindiak Euskal Herri osoko erakunde, hedabide eta, oro har, gizarte eragile garrantzitsuenekin, baita
|
beste
hizkuntza askotako akademiekin ere, eta ez dio uko egin euskararen aldeko aldarriak egin eta plazaratzeari horren beharra dagoela iritzi dionean. Adibidez, Nafarroa Oinezen zein Euskalerria Irratiaren aldeko adierazpenak egin izan ditu (Euskaltzaindia, 2018a:
|
|
2021
|
|
|
7.2.1c Hain ugariak izanik mendekotasunezko izen elkartuak, azpisailak egin dituzte gramatikariek bai euskaraz eta bai
|
beste
hizkuntza askotan ere. Horretarako, osagaien morfologia izan dute kontuan eta, horren arabera, hiru azpisail bereizi ditugu euskaraz:
|
|
|
Horrenbestez, hiztunek ez dute informaziorik, ez informazio zuzenik behintzat, izen sintagma horrek perpaus erlatiboan duen funtzioaz, edo dagokion kasuaz, eta ingurumen sintaktikoaren eta diskurtsiboaren arabera aurkitu behar dute dena delako funtzio edo kasu marka. Halatan, ez da harritzeko sintagmen eginkizunen araberako erlatibatzeko eskala bat agertzen baita euskaraz,
|
beste
hizkuntza askotan bezala, izen ardatzaren kasua eta izen sintagma erlatibatuarena desberdinak direnean batez ere, gero ikusiko dugunaz (§ 31.4.3.13).
|
|
|
Hauetan bi juntagaien artean denbora aurrekotasuna, kausa, baldintza edo kontzesioa/ aurkaritza dagoela uler daiteke. Horrela gertatzen da
|
beste
hizkuntza askotan ere: emendioa semantikoki nahiko neutroa da, eta emendiozko juntagailuen bidez bi perpaus elkartzean, gerta daiteke perpaus horiek adierazten dituzten gertaeren edo egoeren artean hiztunak era desberdinetako lotura semantikoak eraikitzea, ziurrenera errealitatean ere hala gertatzen delako.
|
|
|
25.2.3a Euskaraz,
|
beste
hizkuntza askotan bezala, partizipioa izenaren ereduan ere ager daiteke. Halakoetan, partizipioari dagozkion osagarriak izenak berarekin eramaten dituenak dira, ez aditzarenak, hala nola izenlaguna:
|
|
|
1.5f Aditzen arteko bereizketa mota hauek
|
beste
hizkuntza askotan ere gertatzen dira. Hori kontuan izanik, hizkuntzalariek perpaus intrantsitibo mota nagusi bi bereizten dituzte:
|
|
|
besteak beste, SOV hizkuntza da, hizkuntza ergatiboa, baita pro drop hizkuntza ere. Horiek guztiak, ikusi dugun gisan, euskararen ezaugarriak dira, eta
|
beste
hizkuntza asko guztiz desberdinak dira puntu horietan. Hizkuntzen arteko desberdintasunak parametroen bidez azaltzen ditugu, parametroak baitira hizkuntzen arteko aldakortasun ardatzak:
|
|
|
41.5.3a Hala ere, behin baino gehiagotan enfasi berezia eman nahi izaten diogu mintzagaiari, bereziki azpimarratu zein den gure solasaren markoa ematen duen osagaia. Baliabide bat baino gehiago dute hizkuntzek mintzagaia zein den azpimarratzeko, horien artean sintaxiaz baliatzea eta mintzagai funtzioa du (t) en osagaia (k) aurreratzea, ezkerrera mugitzea, perpausaren periferia gunera16 Hala egiten du euskarak,
|
beste
hizkuntza askok bezala. Bi dira, berez, periferia guneak:
|