|
2007
|
|
|
1944ko abenduaren 28ko Herriaren alean La, ttek dei bat zabaldu zuen demokraziaren izenean oraindik Erresistentzian ari zirenei, adieraziz ekintzok ezinbestekoak izan baziren ere garai baten, ordua zela ekintza horiek utzi eta Gobernu
|
berriari
gobernatzen utz ziezaioten, La, tte, P.: Vers la démocratie, Herria, > 1944ko abenduaren 28a.
|
|
|
en nuke, den gutienik ere, ttipitu nahi Etienne Decrept idazle aipatua... Eskuarazko lan berezi batzueri buruz, bertze askok amor egin dutelarik, ez da etsitu Decrept; jarreiki zaio sailari bururaino... zorigaitzez, lan
|
berriari
lotzen denak huts eginen du maiz... Laurent Apestéguyk, gure lagunak, jadanik adiarazi ditu hemen, Semetchia delakoaz zuelarik idaztaldia, gure iduriko, zuzenez erran behar zirenak394
|
|
|
Veyrinek itxaropenez espero zuen Euskal Museoaren sorrera: Si lon considère lintérêt provoqué par la création du Musée Basque de Bayonne, il est permis, croyons nous, davoir bon espoir537; Laurent Apestéguyk ere abegi ona egin zion Museo
|
berriari
:
|
|
|
Gehienak, Pierre Duhour, Hiriart Urruty eta André Ospital izan ezik, intelektual trebatu baino trebatuagoak izan ziren aztertu ditugun 1920 eta 1930 hamarkadetan. Jakina, 1940 hamarkadan sorturiko Herrriak era hartako jakintsuak eskatzen zituen, beharrezkoa baitzen 1944ko Bigarren Mundu Gerraren amaierak ekarritako aro politiko
|
berriari
erantzun kultural berri bat ematea. Azpimarratzekoa da lagunkide heldu eta aritu horiek, hainbat ekintza burutu zutelarik 1920 eta 30 hamarkadetan, Herriaren sorreran baino ez zutela parte hartu, 1940 hamarkadan buruturiko gainerako ekintzak lankide gazteei utziz.
|
|
|
Ihardespena (P. Larzabal, euskaltzain
|
berriari
), 1963, 332 orr. La littérature basque dans lambiance dUstaritz, 1964, 147 orr.
|
|
2008
|
|
|
Bitoriano Gandiaga ala Gandiagaz, Lasaz eta Zabaletaz osaturiko triunbiratua? Badakit galdera hori guztiz probokatzailea dena, baina ez arrazoirik gabekoa, zeren banaketa
|
berriari
atalen izenburu berriak jarraikitzen baitzaizkio eta horrek testuaren interpretazio berri batera garamatza, aldaketa lodiak direnak olerki testu batean.
|
|
|
takoarena lan astunegia zela eta, fraideek planto egin nahi izan zuten, eta 1978 imentu berria atera berorren ordez, egun orriz ez, baizik asteroko orriz osatua. Ohiko irakurleek muzin egin zioten molde
|
berriari
, eta eskarmentuaren ondoren bi urteren buruan lehengora itzuli behar izan zuten Arantzazuko fraideek... Berriz ere urteko eguneroko lanera!
|
|
|
Andre Mariari buruz lehen koplak emaniko azalpenak osatzen ditu, ararteko ez ezik, maitasun bete gina eskaintzen duena baita. Maitasun betegina lurreko amorosen arteko maitasun harremanei aurkajarriz aurkezten du eta, hala, osagai
|
berriari
egiten dio tartea: lurreko gizon emakumeen arteko maitasuna.
|
|
|
Zenbait, soldadugoko lege berriaz, hiru urtetara murriztu zuena, apaiz eta apaizgaiak ere urte bateko soldadugoa egitera behartuz. Ongi etorri Jaufret Baionako apezpiku
|
berriari
, Presidenteak onetsiari, eta laudorio haren liberal izpirituari, Intxauspe bikario jeneralaren aginteari mugak ezarri ko zizkiolakoan (RB 44, IX). Berdoly diputatugaiaren alde bermatu zen da kazeta, L. Etxeberriren kontra aurkezten baitzen Mauleko arrondiza menduan.
|
|
|
Sabino Aranak ere, bere «bigarren aldia» deituan, hau da, industrializazio prozesua itzulezina zela ulertu eta asumitu zuenean176, egoera
|
berriari
erantzuteko gisa bereko eginbideak proposatzen zituen:
|
|
|
1921eko udan jeltzaleen artean gertatu zen hausturan, korronte aberrianoari leial izateagatik. Eta hola segitu zuen, EAJ Aberri alderdi
|
berriari
lotuta.
|
|
|
Nolanahi ere, emaitzarik gabe. Hola, Oñatiko festa haietatik hamarkada t, erdi igaro eta Gasteizen hiru apezpiku txandatu ondoren, 1914an, euskara katedra sortzeko eskaria egiten segitzen zuen Azkuek, oraingoan Prudencio Melo apezpiku
|
berriari
. Baina honek ere, Azkueren hitzetatik deduzitzen denez oztopoak jartzen segitzen zuen:
|
|
|
Hola, lore jokoak, aldizkari «baskofiloak», euskal kulturaren aldeko elkarteak eta gisakoak bultzatu zituzten. Foruzale intrantsigenteak ez ziren abertzaleak, euskal nazionalismoa oraindik formulatu gabe baitzegoen, baina ideologia
|
berriari
abiapuntua eskaintzen ari ziren.
|
|
|
Baina Akademia bat sortuz gero, berdin antzera onartuko zituzten haren erabakiak. Ortografia moduko gauzetan, esate baterako, erakunde
|
berriari
segitzeko nahiko prestutasun handia ageri zen, nahiz agian arau akademiko konplexuagoetara ohitzeko (hizkuntzaren batasuna adibidez) denbora zen. Edozein kasutan, Eleizalde eta beste zenbait idazle jeltzale Akademiaren alde aktiboki aritzeak joera hori indartzen zuen.
|
|
|
Baina Eleizaldek, Broussaini idatziriko gutunean ikus daitekeenez, elementu berri bat sartzen zuen botere lehia horretan, xantaia kutsukoa: Akademiak jeltzaleen ildo nagusiak onartu ezean (hala nola x eta tx grafia), ez zioketen autoritaterik aitortuko erakunde
|
berriari
. Puntu horretan, beraz, ez zuten negoziaketarik onartzen, eta hastapen bertatik jartzen zuten erakunde akademiko bat sektore politiko baten irizpideen menpe.
|
|
2009
|
|
|
Jean Haritxelharren lekukoa hartu zuen horrela, 2005eko urtarrilean agintaldiari ekin zionean. Euskaltzaindia biziberritzeko eta garai berrietara egokitzeko asmoarekin heldu zion ardura
|
berriari
, eta asmo berarekin jarraitzen du orain, 2009an bigarren agintaldiari ekin dionean.
|
|
|
Hautatu
|
berriari
hautapenaren berri ematen zaio eta hilabeteren buruan eman dezan onarpenaren baiezkoa eskatzen.
|
|
|
Handik bi urtera ekin zioten biblioteka Plaza Barriko gaur egungo egoitzara eramateari, eta 1992an egin zuten inaugurazio ofiziala. 1993an bibliotekaren erabilerarako barne erregela berriak onartu zituzten, egoitza
|
berriari
egokituak. Eta urte berean Arana Martija izendatu zuten Azkue Bibliotekako bibliotekari akademiko.
|
|
2010
|
|
|
Helburu nagusi biok267 uztartzeko eta aplikatzeko saio handia egin da EAEn: bai irakasleek, bai eskola arduradunek, bai hezkuntza alorreko aholkulari teknikoek eta bai Administrazioak berak, goi arduradunak buru direla, gogor ekin diote ele biko hezkuntzaren bidegintza
|
berriari
. Gogor ekin diote eta, mila akats xumez eta larriz jositako bide luzea egin dutelarik, goitik beherako transformazioa eragin diote EAEko irakas sistema osoan.
|
|
|
Franco hilda, beraz, eragile politiko, ekonomiko eta sozial guztiak kokapen egokiaren bila hasi ziren. Eragile guztiek zabaltzen ari zen aro berrira egokitu nahi zuten, iristen hasiak ziren aldaketetarako prestatzeko eta egoera
|
berriari
begira nork bere posizioak finkatzeko. Eta ikastolek ere pausoak eman zituzten norabide horretan.
|
|
|
1936ko gerra aurretik sortu eta jardun zuen erakundea izan zen EIB. Horregatik, erakunde
|
berriari
ere izen bera jartzea ez zen kasualitatea izan. –Izen hori hartu genuen, nolabait jatorrizko ikastolen izena zelako.
|
|
|
eta ikasturteetan lehen urratsak egin ondotik, ikasturte hasierarekin batera iritsi zen ikastoletara ziklo
|
berriari
begira ikastolen mugimenduan garatu nahi zen gogoetarako oinarrizko proposamena,. Ikastolak. Orain eta gero?
|
|
2016
|
|
|
Gizaldi
|
berriari
, gazteei buruz idatziak izan diren antzerkiak.
|
|
2019
|
|
|
Erronka digitalari heltzea da Araban, edo gainerako lurralde guztietan, nolabaiteko bigarren aukera bat euskarazko hedabideentzat. Baina, aro
|
berriari
ongi heltzeko baldintzetako bat informazio egokiaz hornitzea da, eta horretan ere badago hutsunea.
|
|
|
2018an Euskadiko erakunde publikoek beren euskara planak (ESEP) berritu behar dituzte eta Araban ere halaxe da, noski. Dagoeneko hasiak gara aurreko planak ebaluatzen eta ondorioak ere proposatzen aldi
|
berriari
begira. Une magikoa da eta ilusioz betea, hurrengo lau urteak aurretik baititugu denok, eta aukera hau baliatu nahi dugu AEZren bitartez Arabako erakundeetan ditugun helburuak eta estrategiak batzeko, partekatzeko eta hurrengo plan berrietan lehentasunak markatzeko, hitz batean, dugun bidea konpartitzeko eta programak eta ekintzak lehenesteko.
|
|
|
–Broussain E19k azaldu zigun zer lan egiten zenuten, baina zer dirulaguntza zenituzten horretarako, eta nork emanak ziren? , galdetu dio androide ezagutu
|
berriari
arraza beltzeko hirurogei urte inguruko andre betaurrekodun argal batek.
|
|
|
Gramatikan, onomastikan, literaturan? arlo guztietan egin dira jardunaldi eta argitalpen ugari eta askotarikoak azken urteetan, aro
|
berriari
dagokion lan egiteko moldeari atxikita.
|
|
|
: Kargu aldaketa ekitaldia egin zen Bilbon, eta Jean Haritxelharrek aginte makila eman zion Andres Urrutia euskaltzainburu
|
berriari
.
|
|
2021
|
|
|
Hortarik, ondorio nagusi bat heldu da: idazlan sortuberriari eta idazle agertu
|
berriari
ematen zaie premia. Jon Alonso edo Iban Zaldua (157) bezalako idazleek plazara erakarri dute gai hori 2000tik hona.
|
|
|
Saizarbitoria, Andu Lertxundi, Bernardo Atxaga, etb.), beren hoberenean daude oraindik. Beste puntan, egunez egun, goizean agertu obra
|
berriari
egiten zaio besta, atzokoa –eta nola ez herenegungoa– ezin bestezko ilunpera igorriz. Idazleen ustez, komunikabideen erritmo zaintsua hartua du euskal literaturak.
|
|
|
Bigarrenik, Euskal Herrian anitz sailetan erabiltzen den eredu nazionala alde batera utzi behar da haren ustez, aro berri hori post nazionala eta mestizatua izanen baita. Hirugarrenik, Euskal Herriko gutiengoak kontutan hartzea gomendatzen du, dakarten ikuspegia berritzailea baita, aro
|
berriari
egokituak. Ez da dudarik proposamen horiek eztabaidan jartzen dutela gorago aipatu den" eredu berritua".
|
|
|
Beraz ek, ikusi dugunez, argudio, arrazoinamendu edo solasaldi bat burutzen eta azkentzen duen bezala, bada k askotan argudio
|
berriari
, beraz ek burutu duenarekin zerikusia duenari eta hura osatzen eta biribiltzen duenari, irekitzen dio atea eta ematen hasiera: Honelakoak ziren zure aita Jauna eta bai bertze aitzinekoak ere.
|
|
|
Bertrand Etxauzen aitzinekoak nolakoak ziren kontatu ondoren, lehenbiziko bada ren bitartez argudio
|
berriari
(ez duzu zuk ere...ukatu) ematen dio hasiera; Bertrand Etxauz bera ere aitzinekoen gisakoa dela frogatu nahirik. Eta argudio berri hori garatzean eta honen ondorioa beraz en bidez adieraztean, berriz ere beste argudio berri bati (ez eta ohorearen iraungitzaile ere) ekiten dio, bada aurrean ezarririk.
|
|
|
Eta ondoren bi arrazoi aipatzen ditu. Argudio
|
berriari
bidea zabaltzen ere dio, aurrekoa burutu dela beraz en bidez aditzera eman gabe ere, honetarako aski baita argudio berria puntu eta aparte batean hastea, esate baterako, edota beste modu batera ere bai, orain ikusiko dugun bezala, eta maiz bietara batean. Hona Axularren pasarte hau, askoz gehiagoren artean hautatua:
|
|
|
37.5.3b Gainerakoetan aditz nagusiaren eskuinean joan ohi da maiz forma honetako perpausa ere: Abadeak erdaraz irakasten zuen dotrina, gobernu
|
berriari
eder egitearren (Sarrionandia); Ez dakit zer ez nukeen emango hori ikustearren (Juan Garzia). Haren ezkerrean ere joan daiteke:
|
|
2023
|
|
|
Historialari batzuek ihesaldi hau traizio moduan aurkeztu izan dute, baina Katalinak eta Joanek alde egin bazuten itzultzea prestatzeko izan zen. Ber tan gelditu ziren artean batzuek nagusi
|
berriari
men egitea erabaki zuten. Tal dean men egitea hautatu zuten, ez baitzen beste biderik sarraski handiagoa saihesteko.
|