|
2013
|
|
|
–Seiko? apaiza aurkeztu aurretik, lehen orrialdean bertan Andertxoren aitonaren heriotzaren
|
berri
ematen da. Heriotzaren berriarekin batera desagertu egiten da kontaketatik Andertxoren aitona, Araibar zalduna eleberriak kontaturiko istorioa amaierara heltzean, berriro agertzeko.
|
|
|
errepikatzen den jarduna da. Errepikatzen den jardun horren
|
berri
emateko, kontaketa errepikakorrera jotzen da: –konkista?
|
|
|
aurreko ibilerengatik jada irabazia zeukan zaldunak ezaugarri hori. Nahiz eta lehenaldiko zeinahi konkistarekin hel ziezaiokeen kontalariak Araibar konkistatzailearen
|
berri
emateari, justu, landa girotik hiriratu den batekin hastea erabakitzen du.
|
|
|
Prozesu baten
|
berri
emateko keinua egitera baino ez da iristen. Egin, egiten du keinua, baina horretan gelditzen da.
|
|
|
Horra, Araibarren barne egoeraz egindako azterketa guztia: prozesu baten
|
berri
emateko keinua baino ez. Hortik, aldaketa iragartzera igarotzen da kontalaria.
|
|
|
lizunkeriara emana bizi izatetik, senar eredugarri izatera egingo du jauzi. Zinez, jauzi baten
|
berri
ematen du kontakizunak, eta ez eginaz joan den bide baten berri. Araibar ez da aurkezten, birjaioz?
|
|
|
Ez dago jakiterik zenbat denbora igarotzen den kontatutako lehen gertaeraren eta azkenaren artean, bi gertaerok elkarrekin harremanetan egon arren. Martin Usategiren heriotzarekin hasten da istorioa eta horren azken borondateen
|
berri
emateko asmoz notarioak antolatutako batzarrarekin amaitzen: biak ere datarik gabeak.
|
|
|
euskara darabilen kontalari batek: giro hiritarreko pertsonaia baten
|
berri
emateko motz gelditzen zen euskal hiztegiari aurre egiten dio neologismoaren ondoan mailegu gordinaz baliatuz... Azken batez, Erkiagak eleberrigintza tradizionalean sustraituz, jadanik esana zegoena berdin berdin berresatea saihesten du, baliatutako osagairen batzuk leunduz edo berrituz.
|
|
|
(30) Horretarako, Lehiaren Batzorde Nazionalak kasuan kasuko autonomia erkidegoko organo autonomikora gertakarien
|
berri
ematen duen pleguaren kopia igorriko du, eta halakorik izanez gero, baita salaketaren, bestelako dokumentuen eta egindako proben kopiak ere, hau da, espedientean jasotako agirien berri emango dio organo autonomikoari, eta pleguan interesatu gisa ageri direnei horren berri jakinaraziko zaie [ZCP Lt, Lehia Defendatzeko Legea, IVAP/ IZO (2007)].
|
|
|
(30) Horretarako, Lehiaren Batzorde Nazionalak kasuan kasuko autonomia erkidegoko organo autonomikora gertakarien berri ematen duen pleguaren kopia igorriko du, eta halakorik izanez gero, baita salaketaren, bestelako dokumentuen eta egindako proben kopiak ere, hau da, espedientean jasotako agirien
|
berri
emango dio organo autonomikoari, eta pleguan interesatu gisa ageri direnei horren berri jakinaraziko zaie [ZCP Lt, Lehia Defendatzeko Legea, IVAP/ IZO (2007)].
|
|
|
" Revue Universelle" eko Idazlari jauna" & Hitzaurrea (Eça de Queiroz)* Ez da jatorrizko bertsioaren
|
berri
ematen.
|
|
|
1) Nire lagun zahar Peter Schleihl i, 2) Adelbert von Chamisso k Julius Eduard Hitzig i, 3) Fouqué k lehengo berari, 4) Hitzig ek Fouqué ri (Hainbat egilerenak)* Ez da jatorrizko bertsioaren
|
berri
ematen.
|
|
|
Argitaratzailearen oharra (sinadura gabea, izenburuak argitzen duenez, argitaratzailearena da).* Itzultzailearen hitzaurrean ez da jatorrizko bertsioaren
|
berri
ematen.
|
|
|
Aitzin solasa (sinadura gabea, egilearena dela pentsa daiteke).* Itzultzailearen hitzaurrean ez da jatorrizko bertsioaren
|
berri
ematen.
|
|
|
Aitzin solasa (sinadura gabea, egilearena dela pentsa daiteke).* Itzultzailearen hitzaurrean ez da jatorrizko bertsioaren
|
berri
ematen.
|
|
|
Egileak bere lagun bati & Egileak, obra hau idaztean eginiko okerrengatik barkazio eske, bere burua gaitzesten eta konparatzen du & Hitzaurrea (sinatu gabeak, egilearenak direla pentsa daiteke).* Itzultzailearen hitzaurrean ez da jatorrizko bertsioaren
|
berri
ematen.
|
|
|
gordetzen ote diren jatorrizko hitzaurreak, hala bada zergatik, norenak gordetzen diren... Bada, LU bilduman zail da hitzaurreen ibilbideari jarraitzen; izan ere, gehienetan ez da erabilitako bertsioen
|
berri
ematen; hala, ezin daiteke jakin, kasurako, jatorrizko bertsioetan agertutako hitzaurreak mantendu diren, gerora agertutako edizioetakoak diren hona ekarritakoak, beste literatur sistemaren batzuetako hitzaurreak itzuli diren, eta abar.
|
|
|
Bada, aztertutako 152 hitzaurreetan 11 aldiz baino ez da aipatzen: 26 zenbakian, kasurako, Bibliako aipamenen iturria ematen da; 42 zenbakian, jatorrizko iturriaren eta irakurketa gehigarrien
|
berri
ematen da; 53 alean, jatorrizko fidagarrienaren berri ematen da, nahiz eta ez duen berak erabilitako edizioaren berri ematen; 57, 59, 62, 71, 79, 84 eta 85 zenbakietan itzulpenerako erabilitako bertsioa zein izan den aipatzen da; 145 zenbakian, esaterako, jatorrizko bertsioaz gainera erabilitakoak ere aipatzen dira.
|
|
|
Bada, aztertutako 152 hitzaurreetan 11 aldiz baino ez da aipatzen: 26 zenbakian, kasurako, Bibliako aipamenen iturria ematen da; 42 zenbakian, jatorrizko iturriaren eta irakurketa gehigarrien berri ematen da; 53 alean, jatorrizko fidagarrienaren
|
berri
ematen da, nahiz eta ez duen berak erabilitako edizioaren berri ematen; 57, 59, 62, 71, 79, 84 eta 85 zenbakietan itzulpenerako erabilitako bertsioa zein izan den aipatzen da; 145 zenbakian, esaterako, jatorrizko bertsioaz gainera erabilitakoak ere aipatzen dira.
|
|
|
Bada, aztertutako 152 hitzaurreetan 11 aldiz baino ez da aipatzen: 26 zenbakian, kasurako, Bibliako aipamenen iturria ematen da; 42 zenbakian, jatorrizko iturriaren eta irakurketa gehigarrien berri ematen da; 53 alean, jatorrizko fidagarrienaren berri ematen da, nahiz eta ez duen berak erabilitako edizioaren
|
berri
ematen; 57, 59, 62, 71, 79, 84 eta 85 zenbakietan itzulpenerako erabilitako bertsioa zein izan den aipatzen da; 145 zenbakian, esaterako, jatorrizko bertsioaz gainera erabilitakoak ere aipatzen dira.
|
|
|
Kataluniako eta Euskal Herriko poesia sistemak konparatzen ditu hitzaurregileak. Bestalde, dagoeneko itzulita dauden lanen
|
berri
ematen da.
|
|
|
Diskurtso inperial espainiarraren ildo horren iraunkortasuna Larramendiren euskaragorago aipatuak ezin hobeto erakusten du. Artea baino lehenagoko argitalpenean Luis I.aren ohorez Salamancako jesuiten Ikastetxe Nagusian eraikitako tumuluaren
|
berri
ematen da bertarako idatzitako poema gehienak jasoaz batera. Testu guztiak izenik gabeko narratzaile batek aurkezten baditu ere, susmoa dago Larramendi bera izan zitekeela narrazio horren asmatzailea (Goikoetxea, 1967).
|
|
|
Testu guztiak izenik gabeko narratzaile batek aurkezten baditu ere, susmoa dago Larramendi bera izan zitekeela narrazio horren asmatzailea (Goikoetxea, 1967). Latin, gaztelania, frantses eta italierazko poemen
|
berri
eman ondoren, akademia literario moduko batean(, aquella especie de Academia?) lehiatzen diren lau ikasleren poemak zelan sortu ziren azalduko du narratzaileak. Luzea den arren, zilegi bekit sarrera osoa hemen aipatzea:
|
|
|
Bozalidadizena ez da ohiko hitza gaztelaniaz. CORDEk bost emaitza soilik jaso ditu, denak XVII eta XVIII. mendeetako filipinarren
|
berri
ematen duten lanetatik, eta, bozalidad y barbarie?,, bozalidad y falta de policía, bezalako testuinguru adierazgarrietan.
|
|
|
Horretan ere Larramendiren lehentasuna monarkiaren formazio diskurtsibo inperialari erantzutea litzateke, euskaraz egin zitekeena erakustea(, la poesía de que es capaz? dio Artean) edota Ziburuko Etxeberri bezalako elizgizonek egindako poesia deboziozkoa aldarrikatzea, baina ez euskaraz ohikoa zen herri poesiaren
|
berri
ematea. Ez da hortaz harritzekoa XVIII. mendearen amaieran Herderrek bigarren Larramendi baten irrika erakutsi izana, McPhersonek Eskozian egindakoa euskaldunen artean egingo lukeena (ikus Altzibar, 1986, 20; Apalategi, 2013, 59), Larramendi lehenak ez bezala.
|
|
|
Hau ez da aroen mitoaren iturri klasikoen
|
berri
emateko tokia. Besteak beste, Yates eta Armasen liburuetan iturri horien berri eta azalpen ugari bildu da, XVI XVII. mendeetako monarkiek eta haien egitasmo inperialek urrezko aroaren mitoari emandako erabileraren harira (Yates, 1999; Armas, 1986).
|
|
|
Berritasuna irizpide legez hautatzen bada, Neoklasizismoak kutsu erromantikodun lehen idazlanak agerrera egin arteko iraupena du. Aldi honen bilakaeraren
|
berri
eman ostean, garaikide izan d (it) uen beste arau sistema batetik (edo batzuetatik) moldatutako idazlanentzako tartea irekiko litzateke. Jardunbide horri eutsiz, ikuskera desberdinak euskarri dituzten idazlanak aldi berean bizi direla, elkarrekin bizi direla agerraraziko da:
|
|
|
bat gordetzen dute antologiek beren baitan, nolabait, produkzio multzo horren izaerari buruzko ideia bat frogatzeko asmo inplizitua. Eta gehienetan produkzio horren bilakaeraren
|
berri
ematea beste asmorik aldarrikatzen ez badute ere, norabide bateranzko bilakaera erakustea izaten dute gogoan. Ez da garrantzi gutxiagokoa, antologietan ikuspuntu horiek hobestean, euskal sistema literarioak islatu dituen kezka eta obsesioen lekuko bilakatzen direla ohartzea.
|
|
|
Beraz, kenketa sinple bat eginez nabaria da euskal olerkigintzaren hiru laurden, XIX. eta XX. mendeetako testuez osatu zuela. Are zehatzago esanik, XIX. mendeko ugaritasunaren (ia 300 poema) eta aurreko hiru mendeetako 200 artekoaren arteko aldeak euskal produkzioaren alderdi ezagun baten
|
berri
ematen du: XIX. mendeaz aitzineko euskal literatura idatziaren emaria urria zela.
|
|
|
Artikulu hau, lehenik, polizia errelatoaren erretorikaren inguruan arituko da; hartara, polizia eleberriaren baitan maneiatzen diren kontzeptuen
|
berri
emango da, eta, halaber, genero horren ezaugarriak eta ezagutu beharrekoak emango dira, gainetik bada ere. Historia horren garapena emakume idazleek polizia eleberriari egindako ekarpenean oinarritu da; detektibe femeninoen sorreran parentesia eginez, betiere emakume idazleen sorkuntza lagun.
|
|
|
Komunikabideek omenaldiaren
|
berri
eman zuten oparo, xehetasun ugarirekin: Union Radio Donostia, Euzkadi (VI, 26, 27, 28; VII, VII), El Día (VI; VI).
|
|
2014
|
|
|
Hain zuzen bazuten europearrek Express deitu ikergailu bat Marterat igorria eta huna handik berri interesgarriak etorri berri direla guretako ainitz balio dutenak jakintza mailean. Darmstad agentziak du horren
|
berri
eman: lehen aldikotz jakin da hari esker, ura badela hormatua edo karroindua Marteren gainean, alde batean segurik.
|
|
|
Harreman horri ikuspegi diakronikotik erreparatu zaio lehenbizi, industrializazioarekin batera euskal hirietan ernaturiko euskararen aldeko diskurtso eta jardunei arreta jarrita. Hizkuntzaren aldeko unean uneko indar gidaria identifikatuta eta azken urteotako aldaketa soziodemografikoen
|
berri
emanda, Euskal Herriko mendebaldeko hiru hiritako (Bilbo, Getxo eta Gasteiz) zenbait ekimen eta esperientzia garaikide deskribatu dira hurrena. Aurrera begira jarrita, amaitzeko, hurrengo hamarkadan ekosistema hiritartu berrian euskararen indar gidari izan daitezkeenak aktibatzeko norabide posible batzuk irudikatu dira.
|
|
|
V. Mapa Soziolinguistikoa k (Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza, 2011a) eskainitako datuetan oinarrituta egin zituen baieztapenok Uriak. Mapa horrek Euskal Autonomia Erkidegoko (EAE) argazkiaren
|
berri
ematen du. Argazkiaren ikus-eremua zabaldu guran, urte berean kaleraturiko beste ikerketa biren emaitzak aipatuko ditugu segidan:
|
|
|
Eta gauza jakina da zer egiten duten animaliek, euren senari jarraiki, lurralde bat eurenganatu gura dutenean: lurralde hori markatu, bertako bazterrak oro erregistratu eta identifikatzeko eta, horrez gain, espezie bereko gainerako kideei euren eragin eremuaren
|
berri
emateko. Halaxe jokatu genuke geuk ere:
|
|
2015
|
|
|
Horra hor bere interesguneak. Ezkonduen ondorengoez
|
berri
emateak ere ez du erakartzen. Ardibasoko artzainek seme alabak izan zituztela ez du iragartzen jaioterrira bueltatzea erabakitzen duten arte.
|
|
|
Horretarako, euskarazko hedabideen kontsumoari erreparatu zaio lehenengo eta behin: zenbait ikerketatan (Jaurlaritzaren 2015eko Euskarazko hedabideak azterketa eta Salcesen 2016ko Euskaldunak komunikabideen aurrean doktorego tesia, besteak beste) bildutako datuen
|
berri
eman eta gero, datu horien analisia egiterakoan detekta daitezkeen korapilo batzuetan jarri da arreta, berauen inguruko hausnarketa partekatuak etorkizuneko politikak definitzen eta euskarazko komunikazio eremuaren joko zelaia zehazten lagun dezakeelakoan.
|
|
|
Garai berean, Ipar Euskal Herriko egoera ez zen hobea; Alexandre De la Cerdakaipaturiko anekdota honek garai hartako aurreiritzien
|
berri
ematen du: –(...) Une anecdote peut facilement montrer l? état de sous développement voulu et contrôlé de l, information dans lequel se trouvait le Pays Basque:
|
|
|
Lafittek iritzia plazaratu zuen antzerkiaren inguruan, horren arrakastaren
|
berri
eman zuen, ez edozein antzerki motari buruzko iritzia, ama hizkuntzan ematen zen antzerkia.
|
|
|
Herriaastekaria aipatzen dugu baina euskarazko prentsak, urtetik urtera ugaltzen joan zenak, antzerki mundua jarraitu zuen. Izan ere, Antzerti, Egan, Zeruko Argia, besteak beste antzerki, antzezle eta antzerki idazleen
|
berri
ematen joan ziren, kritikaren aipamena egiten, sortzen. Oihartzun handia izan da euskarazko prentsan eta eremua preziatua izan da, azken finean, herritar askok parte hartu izan baitu herriko taldeetan, antzerki lanak sortzen.
|
|
|
Heletako taldeak zortzi urte zeramatzan antzerkiak erakusten, urte hartan Menditarrak taularatu zuten. Baina, aspaldiko proiektuaren
|
berri
eman zuten astekarian:
|
|
|
Izan ere, euskal kulturan infernuaren orekatzearen inguruko gogoeta izan da ikerketa hau bultzatu duena, eta honako hipotesia adierazi da: Mari, eta bere giroa, aspaldiko infernuaren ezagutzaren giltzarrietako bat da; tradizio zaharreko infernuaren
|
berri
ematen du.
|
|
|
Datorren atalean, Mariren inguruan, eta euskal mitologiaren inguruan, oro har? eraikitako interpretazioen
|
berri
emango da, gure irakurketa eta horren oinarriak egongo diren mitoaren aldaeretara igaro baino lehen.
|
|
|
Antzinako ikuspegi geozentrikoak Mariren alaba biren
|
berri
ematen du: Eguzki eta Ilargi.
|
|
|
Ahizpa horiek mundua argitzen dute, osotasunean; hau da, egunez goitik dabiltza, bizidunei argia emanez, eta gauaz, behetik, hildakoen egoitzetatik. Ibilbide horrek antzinako lurpeko mundu femeninoaren
|
berri
ematen digu: lurpea berotasunaren eta ondo egotearen lekua da, hildakoen arimek aurkitzen dutena kobetan barrena abiatuta, Justizia eta aberastasunaren etxea.
|
|
|
Hots, mundu horrek, beste bat izan dadin, beste logikainferusbatez gidatutako eremua izan behar du. Lurpe hori antzinako infernu() legez identifikatzea da gure egitekoa, baina, aurretik, Mariren koba barnea beste printzipio batzuk dituen tokitzat daukan azalpenaren
|
berri
emango dugu, Baltzaren lanari so, hizkuntzalaritza eta filosofia uztartuz.
|
|
|
Bestalde, bada hiztegi hurbilean infernuaren
|
berri
ematen digun hitzen bat: ortzilare, ortzirale.
|
|
|
Odiseoren eskutik lehena, Parmenidesen eskutik bigarrena. Ondoren, infernuan atzera ez begiratzearen arauaren
|
berri
ematen duten bi kontakizun ezagunetara joko dugu: Orfeorena eta Pertseorena.
|
|
|
Odiseoren ibilaldi luzearen
|
berri
ematen digun lana Odiseada. Bertan, Troiatik Ithakarako bidean, bada pasarte bat oso interesgarria dena dagokigun gairako:
|
|
|
Bestalde, lehen aldiz agertzen zaigu hemen elizgizonen jakituria koba barnean ibiltzeari buruz. Testu honetan, eta datozen beste askotan, apaiza da formularen
|
berri
ematen diona kobara joateko zeregina daukanari. Horrez gain, hemen ere lehenengoz agertzen da koba barnean ondo ibiltzeko araua ez betetzearen ondorioaren aipamena, Damaren ahotik, gainera:
|
|
|
Eta Gipuzkoako Landarbidebaserrian, Aiako Laurgainen esaten didate, toki ezezagun batean, karobia pizterakoan, goialdea erortzen zitzaiela, bein da berriz. Erriko apaizeri gertakizunaren
|
berri
eman zioten; beroien eskuartzea ordea alperrikakoa izan zen, ez bait zuen balio izan ez gorako eta ez berako. Ori ikusirik azti batengana jo zuten, eta onek gomenda zieten Anbotoko Damiarekinitz egin zezatela, eta aren aurrera zijoanak beti aurrea eman bear zion, orrelakoetan oi denez?, iñola ere erdeiñuz bizkarra eman gabe.
|
|
|
Testu osoan zehar azaldutako guztiagatik, greziar ondareko infernuari buruzko jakituria euskal kontakizun hauei aplikatuz, ondorio nagusia hau da: Mari eta bere giroa aspaldiko infernuaren ezagutzaren giltzarri dira, eta tradizio zaharreko infernuaren
|
berri
ematen dute.
|
|
|
Emazte da maila berriago horretan, Sugar, Sugoi, Culebro, senartzat daukanean. Bikotekide horrek neolitoaren
|
berri
ematen du, eta Erdi Aroa eta mairuen berri Maiu izendapenarekin; hortik letorke Maia izena Mari berarentzat. Jantzi ederrak, ile hori eta luzea, eta urrezko orrazia eta gaztelua horren argibide dirateke (Huarte, 2005:
|
|
2016
|
|
|
Euskaltzaindiko artxibategian eta Andima Ibinagabeitiaren ondarean badira Gabriel Arestiren gutun bi, hain zuzen ere Euzko Gogoaaldizkariko Elantxobeko arduradunarekin trukatuak. Haietan Bilboko poetak bere asmoen
|
berri
eman du eta bere hasierako lanak nolakoak diren garbi azaldu du.
|
|
|
Biola batekin liburu ezezaguna argitaratu genuenean 2016an, Gabriel Arestiren gutun argitaragabe bat plazaratu genuen (Kortazar & Kortazar, 2016). Bere xumean poetaren asmoen
|
berri
eman zigun. Gazteleraz dago eta justu dira zazpi zortzi lerro:
|
|
|
Berritasunaren zantzuak ikusten dizkie poemei Guatemalan bizi den euskal idazleak. Eta argitaratzeko dituen asmoen
|
berri
eman ere:
|
|
|
Baina ondoren beste lan batzuen
|
berri
eman digu:
|
|
|
Edo Jon Etxaideren eta Santiago Onaindiaren egoeren
|
berri
emanez:
|
|
|
Gainera Bilbon bere ustez euskararen kalterako burgesiak duen ohitura baten
|
berri
eman dio Guatemalako idazleari. Dirudienez, garai hartan familietan bazegoen ohitura zerbitzariak euskaldunak hartzekoa, euskara egiteko seme alabekin.
|
|
|
Baina, iritzi soziolinguistiko eta egoera pertsonalen aldetik, gutuna oso esanguratsua da bere asmo poetikoen
|
berri
ematen duelako.
|
|
|
Andima Ibinagabeitiarekin Gabriel Arestik izandako gutun trukaketa horrek balio izan digu poetaren bizitzaren datu berriak jasotzeko eta bere hasiera hasierako lanaren
|
berri
emateko.
|
|
|
Batzuk bete zituen, beste asko bete gabe utzi. Gutun hauetan idazle izaten hasi zeneko zenbait idazlanen
|
berri
eman du, eta beraz hasiera hasierako idazlearen asmo eta arrangurak agerian geratu dira gutun biotan. Ez da zalantzarik Gabriel Aresti idazlearen lehen pausuak ezagutzeko datu bereziak ematen dituztela gutunok.
|
|
2017
|
|
|
Hamabost urtez biziko da bere burua zainduz, arrastorik utzi gabe. Baina, behar bada, adostu du bere konfiantzako Vinsonekin amarruaren
|
berri
ematea 1891n. Ikusi dugu Vinsonen aitormenak ongi hartuak izan zirela eta ez dela polemikarik sortu.
|
|
|
aditz jokatuan zehatz mehatz identifikatuta daude absolutibo, ergatibo eta datibo kasu markadun izenekiko komunztadura klitikoak. Areago, hainbat kategoria funtzionalen existentzia onartu da, euskal atzizki horien guztien gorabeheren
|
berri
emateko (Laka 1993), eta X barra gramatika deritzon horren arabera eredutzeko. Adibide erraza eta ezaguna jartze aldera, k kasu marka izen esparru batean, zehatz mehatz uztartzen da adibidez t batekin aditz laguntzailean.
|
|
|
Horrela, bada, lehenengo eta behin (2a/ b) banaketa dialektalaren
|
berri
eman behar dugu: Gorozikako hizkerak ez dauka determinatzaile erakusle atxikigabea sintagma buruaren toki estandarrean kokatzerik.
|
|
|
48), eta esana dugu horietaz gain[+ hurbila] ekarri nahi izan dugula lan honetara. Gainera, aditzean ere biltzen den plural aukeraren
|
berri
emango dugu, aurrerantzean mugagabea deitu izan denaren semantika argitu nahirik.
|
|
|
eta, zehaztugabea? terminoek semantikako irakurketen
|
berri
emango dute gurean.
|
|
|
Gauzak argiago emate aldera, onar dezagun plural hurbila ondo errotua dagoela kultur mailako hizkera estandarrean. Hala egingo dugu euskara batuko aldaera morfologikoak erabili ahal izateko, eta zinez bizkaierazko hizkeretatik haratago doan fenomeno baten
|
berri
emateko. Edonola, gogoan izango dugu betiere Bizkaiko egungo hizkerek eskaini diotela batuari esparru hau guztia.
|
|
|
eta, mugabea? morfologiako deizioak dira, hau da, morfologia erreal baten
|
berri
ematen dute, baina ez zehazki terminoetan beraietan susma daitezkeen semantika edo sintaxi erreal bat.
|
|
2018
|
|
|
Lehenengo gerratik Erronkaribar onik atera zen gutxi gorabehera; izan ere, egindako zerbitzuek Espainiako erregearen esker ona izan zuten, eta honek ibarraren armarrian jartzeko bi lauki
|
berri
eman zituen (indarra adierazten zuen gaztelu bat eta ekintzetan azkartasuna ordezkatzen zuen erbi txakurra).
|
|
|
Era honetan, hileroko maiztasunarekin hasi zen Azkueri gutunak idazten, haietako asko gureganaino iritsi dira (Irigoyen, 1957), eta horietan Mendigatxak Erronkaribarko uskara, Bidankozeko ohiturak, bizimoduak, eguneroko pasadizoak, koplak, ipuinak, abestiak, esaera zaharrak eta beste kontu askoren
|
berri
ematen zuen. Horregatik, eta hizkuntzalaritzarako sortuak izan zirenentzat interesa izateaz gain, altxor etnografikoa ere badira gaur egungo bidankoztarrontzat.
|
|
|
1656.ean Santa Maria del Mar basilikako kofradiakideek antolaturiko jaialdiaren
|
berri
ematen duen liburuan bilduta poema multzo horrek monarkiaren lurraldeetako hizkuntzak jartzen ditu erlijioak monarkiak ez bezalazor lezakeen gizarte kohesioaren zerbitzura, hizkuntza horien arteko harreman hierarkikoa argi utzita, gaztelaniari baitagokio posizio hegemonikoa, monarkia hispanikoa bera defendatzaile nagusi duen Sortzez Garbiaren mesedetan. Jaialdiaren ospakizunean berebiziko garrantzia izan zuen basilikaren beraren dekorazioak.
|
|
|
Euskaraz idatzitako liburuari dagokionez, aztertutako horien artetik %77 lan literarioei dagokie eta analisi horien
|
berri
ematen du xeheki Torrealdaik. Euskal gaien inguruko liburuei dagokienez, 50 liburutik gora aztertuak ditu Torrealdaik epealdi honetan, gai politiko, kultural zein literarioak jorratzen dituztenak.
|
|
|
Egiazki, zentsura irakurleez landa ere, ikuspuntu biografista hori nagusitu izan zen garai hartan, baita euskal kritikaren aldetik ere. Jose Mari Aranaldek, adibidez, Orixeren iloba zenak, poeman kontatzen diren pasarte ugari Orixe beraren bizitzako pasarteekin identifikatzen ditu xeheki" Orixe bere
|
berri
ematen, edo egilea protagonista" titulu esanguratsuko artikuluan (1991: 453).
|
|
|
41). Ildo horretan doa baita ere Orixek berak lanari ematen dion jaidura folkloriko etnografikoa, Euskal Herriaren izaeraren
|
berri
eman nahi duena.
|
|
|
Aranalde, Jose Mari, 1991," Orixe bere
|
berri
ematen, edo egilea protagonista", in Iztueta, Paulo (ed.), Orixe mendeurrena IV. Hitzaldiak, Donostia: Etor.
|
|
|
205). Aldiz, Primo Levi idazle italiarrak lekuko izandako Auschwitzeko bizikizun ikaragarrien
|
berri
ematea hautatu zuen bere lanetan, eta bereziki adierazgarri dira Vivir para contar. Escribir tras Auschwitz:
|
|
|
Arestiren poeman gerraosteko menuari eginiko zehar aipamenez gain, testuan, Arestik ahapaldi gehienetan" El frente de Gandesa" koplen edukiari ateratzen dio oihartzuna. Errepublikazaleen koplek Gandesan 1938ko uztailaren 25ean izandako borrokaldiaren
|
berri
ematen zuten, nazioarteko brigaden kemena eta irmotasuna ospatuz. Kopletan irmotasun horren arlo semantikoa azpimarratzen da, Ebro gaineko zubiak behin eta berriro eraikitzeko zima erakutsi zuten osteen borondate sendoa goratuz.
|
|
|
Lan honen helburua da euskal ikasketetan zentsura eta itzulpena elkarrekin gurutzatzen diren esparruak azalaraztea eta itzulpenaren eremuko ikerlerroak bistaratzea, euskal eremuko Frankismoaren zentsura instituzionalari buruzko datuak ustiatzeko. Lehenbizi, zentsuraren eta itzulpenaren ikerketarako baliagarri zaigun ildo teoriko metodologikoari buruzko zenbait ohar egingo ditugu, eta eremuaren teorian oinarritutako ikerketa programa orokor bat proposatuko dugu, hain zuzen ere, euskal itzulpen ikasketak ardatz harturik, zentsuraren eta itzulpenaren bat egitetik sortutako zenbait ikerketa esparruren
|
berri
eman eta ildo horretan egin daitezkeen ikerketa galderak plazaratzeko. Funtsezkoa zaigu programa orokor hori MHLI ikerketa taldea AGA artxiboan (Archivo General de la Administracion) egiten ari den hustuketa lana ustiatzeko.
|
|
|
92). Rocamora eta Tovar bezalako politikari frankisten (ik. zehazki, Torrealdai, 2000 liburuan" Antonio Tovar, falangista euskaltzalea" atala) eta gisakoen bitartekaritza aztertzearen garrantzia nabarmendu nahi dugu hemen, euskal literatur eremuaren egituraren eta zentsura aparatuaren eragileen indar harremanen
|
berri
eman dezakeen aldetik, eta egituren eraginak eta produktuen zergatiak hobeto ulertzeko modua ematen duen aldetik.
|
|
|
Euskaratik egindako itzulpenen kopurua ere hazi egin zen zentsuraren bigarren aldian: 13 lan itzuliren
|
berri
ematen du Nor da Nor datu baseak9, gehienak (9, hain zuzen ere) gaztelaniara egindakoak (hiru lan itzuli ziren euskarara, eta bat katalanera).
|
|
|
Bestalde, zentsoreen itzulpen estrategiak zein ziren ikertzea ere berebizikoa da. Jon Gotzon Etxeberriari jazotako anekdota baten
|
berri
ematen du Torrealdaik, eta asmo txarrez egindako itzulpen bat da tarteko (Torrealdai, 2000: 147).
|
|
|
149). Bada, itzulpen gaiztoen harira, Albizurekin izandako elkarrizketa baten
|
berri
ematen digu Torrealdaik (Antonio Albizu Salegik irakurle lanak egin zituen zentsuraren aparatuan: ik. Torrealdai, 2000):
|
|
|
Horregatik, ez da harritzekoa zentsuraturiko liburu, kontzertu, jaialdi, saio eta abarren albisteak bildu izana garaiko aldizkarietan. Hala agertu zen, Anaitasuna aldizkarian, JosAnton Artzeren bi liburuen
|
berri
ematen zuen albistearen oin oharrean: " Oharra:
|
|
|
Eta antolatzaileei zuzenduko natzaie orain esateko omenaldi honen
|
berri
eman zenidatenean, nire" egoak" poza hartu zuela. " Egoa" baino gehixeago naizen hau ere poztu da eta esker ona ematen dizuet.
|
|
2019
|
|
|
Mitxelenak AEren inbentarioan beren beregi ezarri zuen/ h/ fonema, herskari, txistukari eta ozenentzat zirriborratu sistemaren barrenean bortitz/ ahul oposaketatik kanpora gelditu C bakarra. Bestalde, lau jatorri etimologiko lehenagoko segmenturen bat jarraitzen dutenak, ez hiato hausle edo" halabeharrez" sortuakezarri zituen euskal hitz gehienetan historikoki lekukotutako hasperenen
|
berri
emanaz: 1) hitz hasierako herskari bortitzak(* Th> h); 2)* nahulak; 3) lat. errom. f; 4) AE* h.30
|
|
|
Bide hori jorratu zuen Mitxelenak beste inork baino hobeto, eta, barne berreraiketarekin batera, duela bi mila urteko euskal sistema fonologikoaren
|
berri
eman zuen, harrezkeroztik euskal soinuek jasan dituzten bilakaerak azalduz. Halan XX. mendearen hasieran indoeuropeistek grezieraren, latinaren edo erromanistek erromantzearen historia eta etimologiari ekarri zieten ziurtasuna eman zion Mitxelenak euskal hizkuntzalaritzari.
|
|
|
Euskal Hiztegi Historiko Etimologikoaren argitalpena dela eta, lan honetan hizkuntza indoeuroparren eremuan egindako hiztegigintza etimologikoaren
|
berri
ematen da. Neogramatikarien ildotik ekoiztutako hiztegiak tratatu ondoren, alorrean eragin handia izan zuen Ernout Meilleten latinaren hiztegi historiko eta etimologikoaren ezaugarriak aztertu dira.
|
|
|
2015ean aurkeztu zen Batzordearen lana (Oñederra et al. 2015), baina hortik aurrera egin behar da, Batzordeak jarraitu egin duelako lanean eta ahoskeraren inguruko araugintzaren
|
berri
ematea oso garrantzitsua delako euskararen une honetan.
|
|
|
Hirugarrenaren amaieran, data eta sei sinadura ageri dira. Laugarren orrialdean, hitz batzuk heldu dira, gaztelaniaz, edukiaren
|
berri
ematen dutenak: 1822 Memorial en Bascuenze sobre nombram [ien] to de Zirujano.
|
|
|
Pedro Jose Goizueta hautatu zuten, epaileek hura hobetsita. Inon horren
|
berri
eman ez bazaigu ere, pentsatzekoa da Goizuetak euskaraz jakinen zuela, agiri horietan jartzen baitu Igantzin ari zela9 sendagile lanean eta ikasi ere egin baitugu sortzez lesakarra zela, aita Goizuetakoa eta ama Lanzkoa zituelarik.10 Baina, bertzalde, ezin dugu erran bertze hautagaiak baldintza hori betetzen ez zuenik, ez baitugu horretarako informaziorik aski.
|
|
|
Esana dugu jadanik kronologikoki azkena izan zela, baina formalki, dakigunez, Radak 1754an inprimatutakoa bezalakoxea. Mikelestorenak atondutako azken bertsioaren
|
berri
ematen duen edizioa da, hortaz, (C) Z delakoa97.
|
|
|
Edizioen arteko dibergentzia guztien
|
berri
emateko ezintasunaren aurrean, inoiz, testuak argitze aldera, ukituren bat edo beste eman izan zaie puntuazioari eta tipografiari. Azken honetan, adibidez, era homogeneoagoan jarri dira lerroburuak, eta letrakera beltzez nabarmendu atal
|
|
|
Hipotesiak eta zalantzak tarteko, auzi horien guztien gaineko ikuspegi orokorraren jorraketa aurkezten du artikulu honek. Liburuaren bilakaeraren eta bariazio guztien
|
berri
ematen duen bertsioa erantsiko da amaieran, edizio ezagun oroz osatua.
|
|
|
Ondarroako nerabeetara itzulita: hizkuntza baten eta bestearen artean ba al dago diglosia egoera baten
|
berri
emango ligukeen konpartimentazio soziofuntzionalik? " Konpartimentazio" hitzari hainbat testuinguru klasikotan lotu izan zaion banaketa zurrunik (eremu batzuetan euskaraz bakarrik, beste batzuetan erdaraz bakarrik) ez dugu aurkitu.
|
|
|
Zenbait iturri dokumental hustuta (artxiboak eta bibliografia), datu adierazgarriak eskuratu ditugu. Dokumentatu ditugun aipamenak eranskin gisa jaso ditugu amaieran (4.1), baina datuok euren testuinguru egokian ulertzeko, atal honetan, Galdo (n) a izeneko etxeen alderdi historikoaren
|
berri
emango dugu; Galdona deituraren euskarazko formaz ere arituko gara.
|
|
|
Sasoi bateko dokumentazioak beste izen bitxi baten
|
berri
ematen digu: Galdoabelar edo Galdonabelar.
|
|
2020
|
|
|
Aldaketa hori onartzea zail egiten zaio, buruak ez diolako gorputzaren benetako egoeraren
|
berri
ematen, eta ahultasuna ez onartzeak gainerako harremanetan eragiten dio. Badirudi Martiñaren amari gertatu bezala, berak ere isilik bizitzen ikasi duela, eta Eutimiorekin duen komunikazioa etenda dagoela.
|
|
|
Zorionez gero eta gehiago dira, testigantza horiek jaso nahian esperientzia horietara hurbiltzen ari diren ikerlariak. Balio handiko lanak dira, gazteak euskal hiztun bilakatzeko bidean izandako bizipenen
|
berri
ematen digutelako eta, ukazio, ezintasun edota erresistentzia horien atzean dagoen zenbait gako ematen dutelako.
|
|
|
Gougahlanen zenbait ideia gurera ekar dezakegula uste dugu, esaterako, Irlandan bezala, euskararen biziberritze prozesuan ere hezkuntza sistema erdigunean egon izanak ondorio zehatz batzuk izan dituela. Eskoletan burututako lanaren isla dira euskararen ezagutzaren datu baikorrak, baina, era berean, euskararen erabileraren datuek hezkuntza eremu horretatik kanpoko hizkuntza plangintzen hutsuneen
|
berri
ematen digute. VI. Inkesta Soziolinguistikoaren arabera (Eusko Jaurlaritza 2019), 2016an EAEko 16 urte bitarteko gazteen% 71,4k euskara bereganatua zuten.
|