|
2009
|
|
|
Ikerketa urteetan zehar Hardestyk aurkikuntzen
|
berri
ematen zuen, Euzkaldunak Inc. elkarteko kideei hilabetean behin bidaltzen zaien aldizkarian. Hortaz, jendea deitzen hasi zitzaion aurkituriko izenen inguruko informazio gehiagoren eske, existitzen zirenik ere ez zekiten ahaide aurkitu berriei buruz, edo hilobitik ateratakoez.
|
|
|
Ignacio eta Daniel Dobaran anaiak egun berean hil zirenean, 1918an, badakigu 50 zentimoko telegrama bidali zitzaiola sendiari berria jakinarazteko. Ez dakigu zer idatzi zieten gurasoei tragedia horren
|
berri
emateko. Edonola ere, heriotzak eta familiei iristen zitzaien informazioa gorabehera, euskaldunek jarraitu zuten Ameriketara, eta Idahora?
|
|
2010
|
|
|
Hogeigarren mende hasierako kostaldeko herri txiki bateko bizitzaren zertzelada xumeak ematen ditu Uxue Alberdik bere liburuan, zeharka, ordea, ez berarizko deskripzioen bidez. Bere asmoa ez da izan pintoreskoa ei den biziera baten dokumentuak sortzea. Giroari, bizimoldeei edota harremanei buruzko azalpen azkarren bidez, pertsonaien nondik norakoen
|
berri
emanez, haiei egiantzekotasuna ematea bilatu du. Kantoietakoen ahotan itsatsi duen euskara erregistro «zaharrak» bezalaxe funtzionatzen du.
|
|
|
Kaixo, Estibalitz, Marijo eta Aritz, hor aritu zarete Autokarabana eta Londres kartoizkoa da narrazio liburuak direla eta, eta interesgarriak deritzet zuen oharrei, badirudi lehenengoaren errealismoa eta bigarrenaren estiloa interesatu zaizkizuela, lehenengoak bere hausnarketen
|
berri
ematen duela «mihian bilorik» gabe, gordin; eta bigarrenak, berriz, estilo dotorea duela, baina sortzen duen fikzio munduak ez zaituztela gogobetetzen.
|
|
|
Nabokoven Lolitaren bertsioa kontsidera genezake Galerna. Oraingoan, baina, emaztea da senarraren gaixotasunaren (hala deskribatzen baitzaigu Noraren gizonak adin gutxiko neskekiko duen zaletasuna) nondik norakoen
|
berri
ematen diguna.
|
|
|
Helburua: euskal pilota erakustea eta, bidenabar, euskal abertzaletasunaren
|
berri
ematea irlandarrei, Mendebalde guztiarentzat bozgorailu bilakatuko zen Dublinen.
|
|
|
«Orduan konturatu nintzen nire gitarra gabe ez nintzela inor. Nire
|
berri
ematen saiatu nintzen, baina alferrik izan zen. Haientzat. Eric alkoholikoa?
|
|
|
Erbestean goitizena erabili zuten beste batzuk Jokin Apalategi eta Paulo Iztueta ditugu. 1974an Sei idazle plazara izeneko liburu parea plazaratu zuten, non sei idazleren
|
berri
ematen zuten.
|
|
|
Bertsio ingelesa, The Poor Mouth, 1973an plazaratu zen, hogeita hamahiru urte geroago. Sarean huraxe ekartzen dute gaztelaniaz O. Brienen lanen jatorrizko izenen
|
berri
ematen dutelarik, idazlearen eta idazlanaren gaelikotasunari ezikusi nabarmena eginez. Ez da hala gertatzen frantsesez eta ingelesez.
|
|
|
Tartean iragaten dira dozenaka gertakari barregarri eta sinestezin, protagonistaren ibilera aldrebesen eragile eta ondorio. Bere gazte garaiko dibertimendu eta abenturen
|
berri
eman behar duela gaztigatzen du protagonistak nobelaren hasieran. Hala ere, josteta guti ageri da liburuan eta bai aldiz ergelkeria, lapurreta, mozkorkeria, zikoizkeria, xuhurkeria, zikinkeria eta miserablekeriak ausarki.
|
|
2011
|
|
|
Aranbarrik bete betean asmatu du nobelaren idazkerarekin, baita egiturarekin ere. Zamaontziak, Aritzek aipatu bezala, Mendebaldeko edozein gizartetan aurki daitezkeen gatazken (dela belaunaldi artekoak, dela lan mundukoak, dela politikoak, dela kulturalak, dela geografikoak) konplexutasunaren
|
berri
ematen digu. Lehen aipatu bezala, aurkitu diodan pega bakarra Edwin pertsonaiari ematen zaion tratamendua da.
|
|
|
Eta liburua hortik abiatzen da, baina, Kepak ondo esan bezala, Iturriozek egin zituen guztiak biltzen dira bertan, morroi, artzain, mikelete lanak, gerra garaiak, gerra ondorengoak, mugalari eta kontrabandista egindakoak. Leku garai batzuen
|
berri
ematen digu biografia honek, hartara, laño baina zehatz, egunerokoa jaso baino nahi ez duenaren apaltasunez.
|
|
|
alaba drogetan sartuta galdua duen emakume baten gutun luzeak osatzen du testuaren diskurtsoa, lehen pertsonan. Dramatismoa areagotzen da hitz egiten duen protagonista horrek minbizi sendaezina duela aitortzen duenean eta, narrazioan aurrera egin ahala, tratamenduaren
|
berri
ematen duenean. Nire iritziz, pertsonaia kontalari horren jardunean dago gakoa.
|
|
|
Deep pluralism (pluralismo erradikala) da arte amaierako «arteen» (beste izenik ezean) panorama. Hipertrofia artistiko honetan, nola ez da ba zaila gertatuko pluralismo horren
|
berri
emango lukeen narratiba lineal bat eraikitzea?
|
|
|
Batean «palomita» zakutxoak, bestean Brillo kaxak eta hurrengoan Coca Cola botilak edo adreiluak aurki baditzakegu ikusgai galerietan, zera pentsatu genuke, edozer bihur daitekeela arte («anything goes»). Inaugurazio egun hartan erabaki zuen Dantok ordura arte Arteaz (letra larriz) genuen diskurtsoak ez zuela jada erakusketaren
|
berri
emateko balio, eta bere ondorengo artikulu eta liburu eragingarrietan «artea hil ondorengo arteaz» mintzatu zen. Lan horietan saiatuko da azaltzen nolatan «artearen historiaz» hitz egitetik «artearen filosofiaz» hitz egitera pasatu ginen.
|
|
|
Senarrak eta biok banatzeko erabakia hartuta geneukan, eta egun batzuk lehenago alde egina zen beraren bizilekura. Artean kontu batzuetarako elkarren premia izanik, ingresoaren
|
berri
eman bezain laster, etxetik pasatu eta kamisoi, nezeser, koaderno eta beste ekarri zizkidan. Ekarri zidan, halaber, pare bat hortentsia gorrixka mardo.
|
|
|
–Gustatzen ez bazaizu, goazen bertze norabait. Zuzenekoak eskaintzen dituzten hiru lau tokiren
|
berri
eman didate harreralekuan.
|
|
2012
|
|
|
Ametsik luzeenaren eta beltzenaren hasiera izan zen hura. Udazken hartan, Donostiako kultur elkarteentzat erabakitako dirulaguntzen
|
berri
emateko prentsaurrekoan izan zen. Prentsaren batek «kulturak ez du hizkuntzarik» esaldia jarri zuen nire ahotan.
|
|
|
Denborarekin, hogeiren bat laguneko talde bat osatu zen, neska eta mutil, gazteak denak ere; kale ekintzetan parte hartzen genuen, eta gure akzioen prototipoa kartelak jartzea zen. Mozorrotuta irteten ginen, preso jantzita eta erreibindikazioen
|
berri
ematen zuten kartelekin, eta gure iritzia esplikatzen zuten panfletoak banatzen genituen. Jendeak hizketan jarduten zuen gurekin eta nahiko kontentu bukatzen genuen.
|
|
2013
|
|
|
Hautuzko hogei edo hogeita bost poemako bilduma bat ez legoke okerreko juzkuan Ibon Sarasolak Arreseren
|
berri
emateko «joera liriko herrikoia» aipatzen duen horren barruan, egotzi izan zaion «posterromantiko» txartela baino zatiaz zuzenago bai. Bertsolaritzan ongi erroturiko irudiak eta metrika darabiltza, gai sentimentalak lantzen ditu:
|
|
2015
|
|
|
Martxoaren 6an psikiatra bihurtu zenik ere izan zen, diagnostikoarriskutsuetara ausartuz; poetaren bizitza gupidaz begiratu zuenik ere bai... y apartan lamirada sin saber oh ilusión que es también a la nada adonde ellos la vuelven. Bere ehorzketaren
|
berri
ematen zuen kronikak sei bat pertsonari buruz hitz egiten zuen.
|
|
|
Euskaldunen pentsaeran, erleak, gainerako etxe abereek ez bezala, zerbait berezia du.Gauza jakina denez, etxeko jauna hiltzen denean ez zaio behiari, zaldiari, ardiari, txakurrari edo beste edozein etxe abereri haren heriotzaren
|
berri
ematen, baina, oraintsuraarte behintzat, gure baserritarren artean beharrezkoa zen erlategira joan eta han ukabilezerlauntzaren kontra kolpetxo batzuk jotzea, «Erletxoak, egizue argizaria. Nagusia hil da»esanez.
|
|
|
Bestetik, Europan nazio estatuak osatu zirenean, hemen, beste eskualde askotan bezala, pilotak indar handia hartu zuen, eta bertako talde nortasunaren ezaugarrietako bat bilakatu zen.5 Mugak muga, kohesio elementu bat (izan) da, Bidasoa ibaia zeharkatzeko baliatu dugun zubi alegorikoa. Bestalde, pilotaren hegaldi magikoaren boteak toki askotaraino iritsi dira (Uruguai, Filipinak, Mexiko, Txina, Egipto, Argentina eta Estatu Batuak dira lekuko) eta euskaldunon existentziaren
|
berri
eman dute.
|
|
2016
|
|
|
Baina orduan ere oihartzun ikaragarria lortu zuten, eta gai izan ziren tertulia bizi bat eratzeko eta beren inguruan Bilbo aldeko idazle aldra polita biltzeko. Eskuzabalak izanik, inguruan sortutako literaturaren
|
berri
eman zuten aldizkarian eta haren orrialdeak zabaldu zizkieten beste idazle batzuen lanei. Garaiko literaturaren berri eman zuten:
|
|
|
Eskuzabalak izanik, inguruan sortutako literaturaren berri eman zuten aldizkarian eta haren orrialdeak zabaldu zizkieten beste idazle batzuen lanei. Garaiko literaturaren
|
berri
eman zuten: Europan bizirik ziren mugimendu literario eta artistikoen jarrerak Euskal Herrira ekarri eta haien moldeetan idatzi zuten, euskaraz egiten zen literaturaren erak eta euskal literatura bera aldatuz.
|
|
|
Franz Kafkak ziztuan gizakitu den tximinoa irudikatu zuen. Are, hori gizona Akademiari zuzendutako txostena idazten irudikatu zuen, bost urteko ibilbide garapenaren
|
berri
emateko:
|
|
|
Baina, aktore lana gorabehera, oso garrantzi handiko pertsona dugu Luis Iriondo Euskal Herriko kulturgintzan, euskal musikaren zein euskal zinemaren sorrerarekin zuzenki lotutakoa. Haren bizitza zabalaren
|
berri
eman zuen Imanol Murua Uria kazetariak Jakin aldizkarian argitaratutako elkarrizketa luze eta zoragarrian.
|
|
|
Eta tolosarrak, seguruenik, Sebastiani aitortuko zion protagonismo guztia. Ez zion, ez, eleberriaren hiru bertsioen
|
berri
emango.
|
|
|
Itxura batean urruti daude biak, baina ez daude hain urruti. Lotura horiek hor daude, eta lekukotza ezberdinen
|
berri
ematen digute. Hitzaren lekukotzak hari bat osatzen du.
|
|
|
Errepara diezaiogun, adibidez, Antonello da Messina artistaren San Girolamo nello estudio margolanari. Ikusten dugunak santuaren bizitzaren
|
berri
ematen digu, eta antzezlan bat ikusten ari garen sentsazioa dugu. Gure burmuinak berehala atzemango du protagonistaren garrantzia jantziaren bitartez:
|
|
2018
|
|
|
Garai berriak batasun literarioa eta murgiltze eredua ekarri ditu. Horregatik da hain adierazgarria Arturo Campion izena ipini izana helduak euskalduntzeko Nafarroako lehen ikastetxeari, hainbeste euskaldun
|
berri
eman dituenari.
|
|
|
Garai hartan Manuel Fraga Iribarne zen Francoren gobernuko Turismoko eta Informazioko ministroa, eta erregimenaren propaganda egiteko, El Español izeneko aldizkari bat bultzatzen zuen. Zenbaki batean, «Los delirios del separatismo» izenburupean, Federikoren Vasconiaren
|
berri
ematen zuen, liburu hartatik, burlaz, pasarte batzuk kopiatuz. Eta hasieran originala eskuratzerik ez genuenez, Fragari zor izan genion ideologia berri haren oihartzuna jasotzea.
|