|
2000
|
|
|
Pottokak
|
beren
ingurune naturalean. Gainera, ahuntzak, behiak eta harrapariak.
|
|
2001
|
|
|
Beraz, gure lana ez da bukatzen euskara ikasten dutenean, erabiltzen dutenean baizik.Helburu hori lortzeko, ez da bukaera arte zain egon behar. Aitzitik, gaitasunkomunikatibo partziala lortzen duten neurrian, aurrerapausoak emango ditugu, ikasi duten hori
|
beren
ingurune hurbilean praktikara eramateko; eta, era berean, ingurune hurbilean dauden euskaldunek parte hartu behar dute aktiboki ikaslearenikas prozesuan, berau azkartzeko, eta batez ere, ohitura komunikatiboak sortzeko.Honela ikasteari kulturgintza deitu diogu.
|
|
2002
|
|
|
Erabiltzen ari zen metodologia eta lan moldeak arkeologiaren oinarrizko printzipioen erabat aurkakoa ziren: hondeamakinak aztarnen inguruan eta gainean lanean, tona handiko kamioiak hara eta hona lur geruza desberdinak nahastuz, aztarnak
|
beren
inguruneetatik ateratzen ziren, Beriaingo zabortegian aurkitutako aztarna ugariak eta deskribatzea luze joko lukeen hamaika halako. Prentsan zabaldutako albiste eta iritzi artikuluek kezka hori aspaldikoa dela adierazten dute.
|
|
|
Izan ere, aterki ontzi bat oso sinplea eta soila izan daiteke, baina baita kolore anitzekoa, vintagea edo diseinu original eta sortzailekoa ere, apaindura osoan argi propioarekin distirarazteko. Esnetegiak edo landa erabilerako beste ontzi batzuk,
|
beren
ingurune naturaletik kanpo daudenez, nortasun handia eman diezaiokete inguruneari, euritako ontzi gisa. Aterki ontzia aterkiak (baita makilak ere) erabiltzen ez direnean gordetzeko ontzia da.
|
|
2003
|
|
|
Lópezek ikerketa onenaren unibertsitate saria jaso du aurkikuntza horrengatik, eta mekanismo biologiko baten arabera funtzionatzen duen kontserbetarako estalki bat asmatu zuen: “Bakterioak hazten direnean, gasak kanporatzen dituzte
|
beren
ingurunera, eta horrek agerian uzten du haien presentzia”. Asmakizuna, gas horiek agertzean ontziaren kolorea aldatzean datza, ontziratutako produktua giza kontsumorako ez dela egokia adieraziz.
|
|
|
Ehuneko hori handiagoa izan liteke 14 urtetik beherakoak kontuan hartuz gero, ez baitaude erabiltzaileen kopuruan sartuta. Internetekiko mendekotasun sindromea dutenek “Sarera konektatzeko denbora oso luzeak izaten dituzte,
|
beren
ingurunetik isolatuta egoten dira eta ez dituzte betetzen familia eta lan betebeharrak”, adierazi du txostenak. Autoreek hiru eratako Internet menpekotasunak azaleratzen dituzte:
|
|
|
Orain arte uste zen haragijale batzuk ez zirela ondo egokitzen zoologikoen bizitzara, ehiza gorritzen zutelako. Zenbait gairi buruzko informazioa aztertu ondoren, hala nola oinez igarotzen den denbora eta 35 espezietako kumeen heriotza maiztasuna, Ros Clubb eta Georgia Masonek ondorioztatu dute
|
beren
ingurune naturalean distantzia luzeak egiten dituzten animaliek arazo gehiago dituztela beren bizitza gatibu egokitzeko. Hartz polarra, adibidez, kaltetuenetako bat da, zoologikoetan eta antzeko instalazioetan bere ohiko itxiturak askatasunean mugitzeko gutxieneko eremuaren milioirena osatzen baitu.
|
|
2004
|
|
|
A. LEIZAOLA. Muga politikoek sekulako eragina daukate, lehenik
|
beren
ingurune gertuan eta gero neurri geopolitiko handiago batean. Noelek aipatutako muga horiek politika baten ondorio zuzena dira.
|
|
|
https://www.consumer.es/imgs/2004/02/autismo.jpg Bartzelonako Pompeu Fabra Unibertsitateak (UPF) Mediate proiektua azalduko du gaur bere aretoetan. Instalazio interaktiboa eta zentzumenetarako anitzekoa da, haur autistei
|
beren
ingurunearekin harremanak izaten laguntzeko. Narcís Parések, UPFko Institut Universitari de l’Audiovisual (IUA) institutuko Komunikazio Interaktiboko Esperimentazio Taldeko ikertzaileak eta proiektu honen laguntzaileak, ziurtatu du helburua haurrak “dibertitzen” saiatzea dela.
|
|
|
Gure elikagaietan patogenoak detektatzea oso konplexua da. Mikroorganismo patogenoak, pertsona askok uste dutena ez bezala, ez daude
|
beren
ingurune naturalean kontsumitzen dugunaren barruan, eta guztiak ezin dira erraz eta azkar biderkatu. Prestakuntza egokirik gabe erabiltzen diren sistema horiek arrazoirik gabeko alarma egoerak eragin ditzakete.
|
|
|
Komodoko 17 dragoi hauek, Europako lurralde osoan hainbat herrialdetako erakundeen artean banatuta dauden espezie horretako beste 18 animaliei gehitzen zaizkienak, duela lau urte heldu zen eme batek jarritako zazpi hilabeteko arrautzen inkubazioaren ondoren lortu dira, azaldu zuen Jim Petherrek, “Reptilandia Park” eko arduradunak. Aditu horrek gogorarazi zuenez, “Komodoko dragoiak munduko musker handienak dira, mehatxatutako animaliak dira eta Indonesiakoak dira”, eta, bertan, “2.000 inguru geratzen dira
|
beren
ingurune naturalean, Komodo, Flores, Rinca eta beste uhartetxo txiki batzuetan”. Ezaugarri morfologiko nagusiei dagokienez, Petherrek azpimarratu zuen, musker erraldoi gisa, “lau metro izatera iristen direla eta 100 kilo baino gehiago pisatzen dutela” helduaroan.
|
|
2005
|
|
|
Biologia, geologia, fisika eta kimika eta beste gizarte eta giza zientzia batzuk, hala nola ekonomia, zuzenbidea, etika edo politika. Ekologia modernoak Charles Darwinen eboluzioaren teoriaren garapenarekin izan zituen bere printzipioak; izan ere, ingurumena etengabe aldatzen ari dela ikusi zuen, eta hobekien egokitutako organismoak hautespen naturalaren mekanismoaren bidez bizi direnak direla, organismoek
|
beren
ingurunearekin duten elkarrekintzaren garrantzia nabarmenduz. 1869an, Ernst Haeckel alemanak “Ekologia” terminoa sortu zuen, Greziako “oikos” ahotsa (bizitzeko etxea edo lekua esan nahi duena) eta “logos” erroa (zientzia edo ikerketa esan nahi duena) erabiliz.
|
|
|
Eta euskaldun" pasibo" dira, aurreko belaunaldietakoek ez zuten euskarazko oinarrizko ezagutza on bat eduki arren, ez dutelako" eskolaz gain, euskarazko esperientzia luze eta sakonik talde informalen batean". Eta, joera orokor bezala, ohitura edo jokaera aldaketaren bat da tartean, borondatezkoa edo behartua, mota honetako hiztun euskaldunek era horretako" esperientzia luze" bat izan dezaten,
|
beren
ingurune natural hurbilekoan ez baitute izaten horrelako" talde" rik (hain zuzen, inguruan txikitatik horrelako talderik izan ez dutelako dira, nolabait," euskaldun berri").
|
|
2006
|
|
|
Nahiz eta ingurunearen eragina onartzen duten, tenperamentuarekiko jarrerapersonologizista mantentzen dute autoreek, non gizabanakoak berak ezartzendituen elkarrekintzarako lehenetsitako moduak. Hau da, Buss en (1991) aburuz, banakoak dira
|
beren
ingurunea aukeratzen dutenak, elkarrekintzara egokituz edoeraldatuz. Denboraren poderioz tenperamentuaren eraldaketa gerta daitekeelakoideiatik abiatzen dira, bereziki emozionalitatearen eraldaketa gerta daitekeela diote, zeren eta nerbio sistema heltzen doan heinean eta sozializazio praktikak bereeragina gauzatzen duen heinean, emozionalitatea moderatu egiten baita.
|
|
|
Ebidentzia zientifiko ugarik baieztatzen dute bakterioak
|
beren
ingurune naturalean garatzen direla, mikroorganismo komunitateak osatuz, eta horrek, zalantzarik gabe, bakterioak banakako izaki zelulabakar gisa kontzeptuari eragiten dio. Horrek guztiak justifikatzen du komunitate horiek nola sortzen diren eta komunitateak banakako bakterioekiko dituen fenotipo diferentzial berriak aztertzeko diziplina berri bat garatzea.
|
|
|
Adingabeak bikotearen arteko indarkeriaren lekuko nagusi bihurtzen dira, eta, batzuetan, haiek izaten dira gorputz zigorren biktimak, gaitasunak, tratu txarrak, mehatxuak eta sexu abusuak zuzentzeko. Gainera, indarkeria mota horiek familiako kideek edo
|
beren
ingurune hurbileko pertsonek sortzen dituzte. Era berean, txostenean jasotzen da zaila dela etxean gertatzen den indarkeria hori jendaurrean jartzea; izan ere, “komunikabideetara muturreko kasuak bakarrik iristen dira”, eta zehazten du indarkeria mota horrek emakumeengan dituen ondorioak ondo dokumentatuta daudela, ez dela gauza bera gertatzen haurren kasuan.
|
|
2007
|
|
|
Hala ere, egun, berrikuntza sistemaren ikuspegiaren barruan, enpresa txiki etaertainei eta
|
beren
ingurune sozioekonomikoari (eskualdeko sistemei) begiratuzaienean, eskaintzako politikaren ondorioz han hemen sortutako I+G egiturenarazoak agerian geratu dira. Egitura horien eta enpresen eskariaren artekoharremana ez baita uste bezain erraza izan.
|
|
|
Baina egun,, berrikuntza sistemaren? teoriaren barruan, enpresa txiki etaertainei eta
|
beren
ingurune sozio-ekonomikoari (eskualdeko sistemei, alegia) begiratu zaienean,, eskaintzako politikaren, arazoak agerian geratu dira.
|
|
|
Azken urteotan, berrikuntza sistemaren teoriaren ikuspegitik, enpresa txikieta ertainei eta
|
beren
ingurune sozioekonomikoari (eskualdeko sistemei, alegia) begiratu zaienean, eredu teknologiko linealaren mugak agerian gelditu dira.. Eskaintzako, teknologia politikaren arazoak erakusten dituzten ikerketak pilatuzdoaz (Landabaso, 2000; Kaufmann eta Wagner, 2005; Dankbaar eta Cobbenhagen, 2000; Meeus, et al., 2000; Todtling eta Trippl, 2005; Woolgar et al., 1998; Lagendijk, 2000).
|
|
|
Hala ere, beharrezkoa da herritarren eta erakundeen arteko loturak indartzea. Horiek espazio publikoa irabazi behar dute sentsibilizatu, hezi eta elkartasunezko kultura parte hartzailea sortzeko,
|
beren
ingurunearekin arduratsua den herritartasuna sustatzeko. Hori da erakunde horiek legitimitate soziala eta beren lana babesten duten laguntzak lortzeko bidea.
|
|
|
Izan ere, federazioa jabetzen da kontsumitzaileen erakundeek, besteak beste, herritarren artean ohitura jasangarriak sustatzeko duten “paper garrantzitsuaz”. Horrela, Al Andalusek “kontzientziazioa, prestakuntza eta informazioa” ematen jarraitu nahi die kontsumitzaileei, beharrezko ezagutzak, jarrera eta motibazioa izan ditzaten “beren jarduera esparrutik
|
beren
ingurune hurbilenean eta, hedaduraz, planetako gainerakoetan dauden ingurumen arazoak arintzeko”. Kanpainak kontsumo iraunkorra, erosketa garbiak, aztarna ekologikoa, bidezko merkataritza eta klima aldaketa bezalako gaiak azpimarratzen ditu.
|
|
|
Zer jarrera hartu behar luke gizarteak arazo horren aurrean? Gizarteak eta botere publikoek behar diren tresnak eman behar dizkiete familiei, adinekoak
|
beren
ingurunean mantendu ahal izateko, horixe baitute nahiago, inkesta guztiek diotenez. Baina hori egin beharra dago familiako kideren bat (batez ere emakumeak) bere lanpostua uztera behartuta egon gabe edo lan merkatuan sartu ezinik, eta horrek arazo larria ekarriko lioke etorkizunari.
|
|
2008
|
|
|
Bizindar subjektiboaren galdera sorta taldeko kideek beren taldearen bizindarraz eta beren hurbileko ingurunean garrantzitsuak ziren beste hizkuntza talde batzuen bizindarraz zer iritzi zuten neurtzeko egin zen (Bourhis, Giles eta Rosenthal, 1981). Bizindar subjektiboaren galdera sortaren bidez, erantzun emaileek beren taldearen bizindarra
|
eta
beren ingurunean garrantzitsuak diren beste talde batzuen bizindarra neurtzen dute, kontuan hartuz bizindar objektiboa osatzen duten demografiaren, babes instituzionalaren eta estatusaren alderdiak. Bizindar subjektiboaren galdera sortaren bidez bizindarraren gainean egindako ikerketek erakutsi zuten, oro har, taldeko kideak errealistak direla beren taldearen bizindar posizioa antzematerakoan, komunitate bizindarraren neurketa" objektiboek" proposatutako ildoei jarraiki (Harwood, Giles eta Bourhis, 1994).
|
|
|
Bishop’s Unibertsitatea, Champlain ikastetxea, ingelesezko hiru institutu eta lanbide heziketa dituenez, esan daiteke hezkuntzak jasotzen duen babesa egonkorra dela. Hala ere, beste institutu bat izatea litzateke, ikasle anglofonoak
|
beren
ingurune hurbilenetik kanpo dauden ikastetxeetara autobusez joaten horrenbeste denbora ez pasatzeko. Bi ospitale elebidun geratzen dira lurralde zabal horretan, 1996an Sherbrooke ospitalea itxi baitzuten.
|
|
|
Gure aburuz, bide horretatik honako helburuak zehaztu eta landu lituzke EITBk, datozen aldaketen harira: a) Euskaldunei euskarazko telebista, irrati zein sareko zerbitzuak ematea baino haratago joatea (helburu hori ere garrantzizkoa izanik). b) Euskaldun berriak euskararen unibertsoan integratzea, sarritan
|
beren
ingurune erdaldunean aurkitzen ez duten giro euskalduna eskainiz. c) Ia euskaldunen hizkuntza gaitasuna jasotzen laguntzea, eta euskararen unibertsora hurbiltzea. d) Bereziki populazio gazteari begira, euskara gehienbat eskolari eta ia eskolari soilik lotzen duen harreman sinbolikoa gainditzen laguntzea, hizkuntzaren erabilera modu ludikoan eta positiboan bultzatuz eta balore zein irudi moderno e...
|
|
|
Ondorioz, biak ziren eklektikoak eta biak liberalak? baita zuhurrak ere, hainbat gairi buruzko iritziak isiltzera ohituak,
|
beren
ingurune hagitzez ere atzerakoiagoan ohitu beharko! Horregatik, beharbada, horregatik, ziur?
|
|
|
Ikasgelan beharrezkoa da ikasleek
|
beren
ingurunean erabiltzen dituzten hizkuntzaren barianteak errespetatzea, zeren eta ikasleak erabilitako hizkuntza baliozkoa gertatzen baitzaio normalean dabileneko egoera guztietan. Irakasleak planifikatu egin du lana, ikasleak bere adierazpena komunikazio egoera sail bariatu batera egoki dezan.
|
|
|
Lan horretan bertan, Engelsek gizakien eta animalien arteko oinarrizko ezberdintasuna planteatzen du, eta lehenengoek
|
beren
ingurunea lanaren bidez eraldatzeko duten gaitasunean datza. Jarduera hori helburu bat duen prestaturiko zeregina da.
|
|
|
Besteak beste, adingabeek hiperaktibitate arazoak, arreta gabezia edo lankideekiko harreman arazoak dituztenean sor daitekeen “alarma seinalea” dela azpimarratu zuen. Gizarte ingurunea Oro har, Espainiako biztanleek(% 96,6) positiboki baloratzen dute
|
beren
ingurunea, eta uste dute gizarte laguntza ona dutela (beste pertsona batzuekiko elkarreragina, laguntza morala, etab.).), makroinkestan sartutako indize berrietako baten arabera. Herritarren %3, 4k bakarrik uste du laguntza hori txikia dela, eta sentipen hori handitu egiten da, adin handiagora.
|
|
|
Azken urtean kostaldea gehien tratatu duten eskualdeak Andaluzia, Valentziako Erkidegoa, Murtzia, Kanariak eta Ceuta eta Melilla hiri autonomoak izan dira. Horien atzean daude Katalunia, Balear Uharteak eta Galizia, “adreiluarekin eta kutsadurarekin
|
beren
ingurune naturala jazartzen jarraitzen baitute”, salatu du erakunde ekologistak. Euskal Autonomia Erkidegoak, Kantabriak eta Asturiasek oso gertutik jarraitzen diete, “iparraldean Mediterraneoko eredu suntsitzailea imitatuz”, dio Greenpeacek, azken urteotan bizi izan den “hirigintza zentzugabeari” atea ixteko unea dela uste baitu.
|
|
|
Biek miresten zituzten Frantziako autore entziklopedisten liburuak –Voltaire eta Diderotenak, batez ere–, eta biak sentitzen ziren katolizismo tradizionaletik urrun, kontsula markes jauna baino gehiago, hark bere burua paganotzat zuen bitartean honek kristautzat baitzuen, oro har. Ondorioz, biak ziren eklektikoak eta biak liberalak... baita zuhurrak ere, hainbat gairi buruzko iritziak isiltzera ohituak,
|
beren
ingurune hagitzez ere atzerakoiagoan ohitu beharko! Horregatik, beharbada –horregatik, ziur– mozorrorik eta maskararik gabeko giro hartan pozik egoten ziren, burura zetozkièn pentsamenduei berezko bidea emanez, trabarik eta oztoporik gabe, inor asaldatuko ez zen eta inork salatuko ez zituen segurantzan, batean pasta edo pastel bat ahoratzen zutela, eta bestean kopatxoa, argiak likorean zein kristalean eragindako isla distiratsuek apaindua.
|
|
2009
|
|
|
Etorkizuneko Atsobakar egoitzak, gainera, beiraz hornitutako korridorea izango du erdian, aiton amonek neguan eguzkiaren argia aprobetxatzeko eta honek eraikinaren hegal bat eta bestea lotuko ditu.Ana Urchueguía alkateak azaldu duen moduan," egoitza bertan bizi direnen perfil ezberdinetara egokitzea beharrezko ikusten dugu, izan ere, ez ditugu gure aiton amonak udalerritik kanpo lekualdatu nahi, beste egoitza batzuetan egiten duten moduan."" Horregatik, perfil ezberdinetako adinduentzako espazioak sortuko ditugu, hau da, basikoa, osasun kargaduna, narriadura kognitiboko perfila eta psikogeriatrikoa," gaineratu du. ...aEra honetara, beraz, azpiegituraren kalitatea hobetuko da, baina Ana Urchueguía alkatearen ustez," zerbitzu on baten eta kalitatezko zerbitzu baten arteko ezberdintasuna detaile txikietan dago". Hori dela eta, momentuko egoera ekonomikoa egonda ere, Udalak berak duela gutxi onartu zuen kontratazio zerbitzua zabaltzea langile kopurua handituz.Alkatearen hitzetan," gure aiton amonek
|
beren
ingurunean egoteko aukera izatea defendatzen dugu argi eta garbi, ulertzen baitugu beren bizitzako azken etapan hori izan daitekeela egokiena, eta ildo horretan lanean jarraituko dugu". Honela, lanak datorren irailean hastea aurreikusten da.
|
|
|
Adibidez, usaindu egin daitezke “lore” bat aipatzeko, “txakur” bat erakusteko, edo besoak astindu “txori” bat adierazteko. Garapen paraleloa Keinu horiei esker, haurrek
|
beren
ingurunearekin komunikatzeko zubi bat ezar dezakete hizketa agertu arte. Keinuak eta hizkuntza ere paraleloki garatzen dira.
|
|
|
Bozkatzeaz gain, europarrek beste modu bat dute erakunde honetan parte hartzeko:
|
beren
ingurune naturalari eragiten dioten arazoak salatzea. Eskaera Batzordea kontsumitzaile guztien eskura dagoen salaketa tresnetako bat da, eta espainiarrak EBko herritar aktiboenen artean daude, erabilerari dagokionez.
|
|
|
Emaitza: elkarrizketa isekagarrietan bezain irrigarrietan oinarritzen den istorioa, Woody Allenen komedia bat irudi dezakeena; non etengabeko elkarrizketek ezin duten ezkutatu pertsonaien eta
|
beren
ingurune sozialaren hutsaltasuna. Irakurri bitartean ezin dut saihestu bi egileen irria esaldi bakoitzaren atzean sumatzea, nobela honetan benetako gaia lankidetza hori balitz beste ezeren gainetik.
|
|
|
Baina zenbatekoak dira kalte horiek dirutan? Telebistako saio hartan zinegotziak zioenez, kaioak
|
beren
ingurune naturalera, itsasora, bideratu nahi dira belatzen bidez. Kaioentzat Urtetako zabortegia umeentzat litxarreria dendak bezain naturalak dira. Zabortegi hori da Zarautzen hainbeste kaio pilatzearen arrazoia, eta irekita dirauen bitartean kaioek etortzen jarraituko dute.
|
|
2010
|
|
|
Eguberrietako ospakizunek Sarea ere harrapatu dute, eta software libreak lantzen ari direnek eta beste zenbait taldek aski modu bitxiak aurkitu dituzte
|
beren
inguruneari ere Gabon ukitua emateko.
|
|
|
Euskara ikasten ari diren jende helduek ba ote dute eragin baikorrik
|
beren
ingurune hurbilean bizi direnen euskalduntasunean. Itxuraz bai, euskaldunen eta erdaldunen zutabeak ikusiz, erran dezakegu beren inguruko egitura berdinak konparatuz gero eta euskaldun gehiago aurkitzen direla eta gero eta erdaldun guttiago.
|
|
|
Pentsa dezakegu ere
|
beren
ingurune euskaldunak ikasleak bultzatzen dituela euskara ikastera.
|
|
|
Iparraldean euskalduntasuna ahuldu delarik, ikasle helduen lagunetan %35 euskaldunak dira, beren adineko herritarrak baino %10 gehiago, AEK erakundearen dinamika baikorraren seinale. Hain segur
|
beren
ingurune euskaldunarengatik euskara ikasten hasi direla izan daiteke.
|
|
|
Ohargarri da ere 40 urtez euskararen aldeko iritziak eta jarrerak hobetu direla. AEKko ikasleek ez ote dute
|
beren
ingurunea den baino euskaldunago ikusten. Dena dela pertzepzioekin psikolinguistikan sartzen gara.
|
|
|
Galera kognitiboa duten pertsonek beren buruari eta
|
beren
inguruneari buruzko informazioa estimulatuz, nahasmenari, orientaziorik ezari eta oroimen galereiaurre egiteko esku hartze terapeutikoa lantzen da. Errealitatearen Orientazioakideia horrekin erlazioa du, zeren oinarrizko informazioa errepikatzeak pertsonarenorientaziorik eza murriztu eta ikaskuntza hobetu baitezake.
|
|
|
Sabelaldea arrain txiki baten silueta simulatzeko eta harrapakinak erakartzeko erabiltzen du. Bioluminiszentziaren aplikazio praktikoak Uretako bakterio biolumineszenteak
|
beren
inguruneko poluzioaren detektagailu ekologiko gisa erabiltzen dira Bioluminiszentzia, sortzen duten izaki bizidunentzat ez ezik, gizakientzat ere baliagarria da. Uretako bakterio biolumineszenteak beren inguruneko poluzioaren detektagailu ekologiko gisa erabiltzen dira.
|
|
|
Bioluminiszentziaren aplikazio praktikoak Uretako bakterio biolumineszenteak beren inguruneko poluzioaren detektagailu ekologiko gisa erabiltzen dira Bioluminiszentzia, sortzen duten izaki bizidunentzat ez ezik, gizakientzat ere baliagarria da. Uretako bakterio biolumineszenteak
|
beren
inguruneko poluzioaren detektagailu ekologiko gisa erabiltzen dira. Elementu toxikoek argiaren intentsitateari eragiten diotenez, aldagai horren bidez zenbatets daiteke poluzio maila.
|
|
|
XIX. eta XX. mendeetan sortuak, gaur egun ere bisitari kopuru handia dute hainbat hiriburu handitako historia naturaleko museoek; pixkanaka, ordea, geroz eta ugariagoa da animaliak
|
beren
ingurunean ikusteko joera.
|
|
2011
|
|
|
Bizitzaren dinamikaren eraginez, familiak eta haren kideek erantzun egin behar diete familiaren errealitatea nolabait aldatzen edo desitxuratzen duten faktore guztiei. Horretarako, erantzun batzuk ikasi behar dituzte bizitzan zehar, horiei esker konponduko baitituzte arazoak agertzen diren heinean, edo, bestela esanda, horiei esker moldatuko baitira etengabe
|
beren
ingurunera.
|
|
|
Ondorioz, bere ingurune hurbilekoek sinetsi dezakete eldarnioa duen pertsonak norbaiti dirua eskatu diola eta orain norbait hori bere atzetik dabilela dirua berreskuratu nahian. Hau da, psikosi paranoidea nozitzen duten pertsonek besteak konbentzitzeko moduko argudioak erabiltzen dituztenez, haien eldarnioak sinesgarriak gertatzen dira, eta, ondorioz, posiblea da
|
beren
inguruneko pertsonak kutsatzea eta haiek ere beren eldarnioan murgiltzea (Salavert et al., 2003). Hain dira koherenteak beren argudioak, ezen zenbaitetan buru osasuneko espezialistek elkarrizketa ordu asko behar izaten baitituzte nahastea diagnostikatzeko eta eldarnioak dituen pertsonaren ingurunekoekin hitz egin behar izaten dute pazienteak dioena kontrastatzeko (Mur, 2010).
|
|
|
Nortasun paranoidearen ezaugarriek ez dute beti psikosi paranoidera bideratzen pertsona, baina eldarniozko nahasteak normalean nortasun paranoideetatik abiatuta eraikitzen dira. Psikosi paranoidea nozitzen dutenek, baita nortasun paranoidearen nahastea jasaten dutenek ere,
|
beren
ingurunean gertatzen denari eta beren inguruneko pertsonek egiten edo esaten dutenari gehiegizko arreta eskaintzen diete, eta, hautemandako informazioa oker interpretatzen dute. Ondorioz, nortasun paranoidearen nahastea jasaten dutenak besteekiko mesfidati eta zuhur agertzen dira, eta, psikosi paranoidea nozitzen dutenak, ezaugarri horiez gain, eldarnioak aurkezten dituzte.
|
|
|
Nortasun paranoidearen ezaugarriek ez dute beti psikosi paranoidera bideratzen pertsona, baina eldarniozko nahasteak normalean nortasun paranoideetatik abiatuta eraikitzen dira. Psikosi paranoidea nozitzen dutenek, baita nortasun paranoidearen nahastea jasaten dutenek ere, beren ingurunean gertatzen denari eta
|
beren
inguruneko pertsonek egiten edo esaten dutenari gehiegizko arreta eskaintzen diete, eta, hautemandako informazioa oker interpretatzen dute. Ondorioz, nortasun paranoidearen nahastea jasaten dutenak besteekiko mesfidati eta zuhur agertzen dira, eta, psikosi paranoidea nozitzen dutenak, ezaugarri horiez gain, eldarnioak aurkezten dituzte.
|
|
|
Paranoiari dagokionez gehien ikertu diren hipotesiak psikologikoak eta sozialak izan dira, eta faktore horiek paranoiaren etiologian zeresan handia dutela ondorioztatu da (López Higes et al., 2008). Antza denez, psikosi paranoidea garatzen duten pertsonek nahaste hori agertu aurretik nortasun egitura jakin bat izaten dute (nortasun paranoidea, mendekoa edo histrionikoa), eta
|
beren
inguruneko faktore estres eragileren batek paranoiaren hasiera errazten du (Salavert et al., 2003). Literatura zientifikoak dioenez, paranoia nozitzen duten pertsona gehienek, nahaste horrekin hasi aurretik, nortasun paranoidearen nahastea izaten dute (Mur, 2010; Salavert, 2003).
|
|
|
Aditu horren arabera, garapen teknologikorako eta kostu murrizketarako planteamendu askoz proaktiboagoak hartu dira balio kate osoan, eta ahalegin handiagoa egin da I+G+B publikoei eta, batez ere, pribatuei dagokienez. Aldekoen arabera, aerosorgailuek gero eta eragin txikiagoa dute
|
beren
ingurunean. Haien diseinuari esker, gero eta txikiagoak izaten dira, eta hegaztien eragin negatiboei dagokienez, hegaztiak ikustera ohitzen dira.
|
|
|
Enpresa batzuek osasun mentalerako giro birtualak saltzen dituzte, baina garestiegia da oraindik. Alsinak dio, arrazoi horregatik, Gironako Unibertsitatean ikastaro bat antolatzen dutela ikasleek
|
beren
ingurune birtualak garatzen ikas dezaten, ebaluaziora edo tratamendu psikologikora bideratuta. Pazientearentzat, kostuak tratamendu tradizionalen antzekoak dira, eta are txikiagoak ere izan daitezke.
|
|
|
Espazio baten antolakuntza soziala modu ugaritan ageri zaigu mendez mende. Giza taldeek, batetik bestera ibiliz gero, erdi nomadak izanik, modu batera irudikatu eta antolatuko dute
|
beren
ingurunea. Monasterioak edo handikien nagusitza, eraikin jakin baten inguruan, populazio finkoa izanik beste era batera.
|
|
2012
|
|
|
" arazo larri bat dugu, urte batzuk barru etorriko dena: euskaldunak diren gazte horiek, ereduetan eta abar ikasi dutenek, ez badute nagusiki euskaraz egiten
|
beren
ingurune sozialean, aisialdiarekin eta abar lotutako kontuetan, zer gertatuko da beren seme alabei transmitituko dieten hizkuntzarekin?...". Baikorragoa da Iñaki Mart� nez de Luna:
|
|
|
Keinuak, begiradak, soinuak eta objektuekiko eta espazioarekiko jarrera dira komunikazioaren muina. Urtebeteren inguruan esaten dituzte lehenengo hitzak,
|
beren
ingurune afektiboarekin lotutakoak.
|
|
|
Beste batzuk, berriz, haurren eguneroko bizitzako ohiko elementuak izaten dira, eta, horiek heziketa lanean txertatuz, Haur Hezkuntzaren oinarrizko helburuetako bat betetzen da: haurrek
|
beren
ingurunea gero eta hobeto ezagutzea eta bereganatzea, bertan autonomiaz haz daitezen.
|
|
|
Jolasa da haurtzaroko jarduera nagusia. Jolasaren bidez, haurrek beren gorputza ezagutzen dute, beren nortasuna garatzen eta
|
beren
ingurune fisikoa ikertzen eta deskubritzen. Halaber, jolasaren bidez, ingurune fisikora egokitzen dira eta, horrekin batera, eraldatu egiten dute.
|
|
|
Posible da, orobat, mikroorganismoek elikagaia zuzen ez kutsatzea, baizik eta
|
beren
ingurunean toxinak askatu eta jangarriak diren animalia eta landareak kutsatzea. Mikroorganismo kutsadura zuzenari lotuta ez dauden baina mikroorganismo jatorrikoak diren intoxikazio hauei sekundario deritze.
|
|
|
Batzordeak nabarmendu du zentro berri honekin Arriskuan dauden Espezieak Berreskuratzeko Zentroen Andaluziako Sarea finkatu dela. Zentroa, zauritutako animaliak zaindu eta birgaitzeko ez ezik,
|
beren
ingurune naturalera itzultzeko ere prestatuta dago. Horrez gain, arrautzak inkubatu eta aurkitutako txitak (abandonatuak edo bilduak) hazteko, espezieak kontserbatzeko jarduera programetan parte hartzeko edo ingurumen hezkuntzako programak garatzeko espazioa eskaintzeko langileak eta instalazioak ditu.
|
|
|
Seligmanek adierazten du baikortasuna eta ezkortasuna ez direla berezko (nahiz eta ez diren herentziazko faktore batzuk baztertu behar), errealitatetik baizik: adingabeek gurasoen, irakasleen, komunikabideen eta ikaskideen azalpen estiloa ikasten dute, hau da, haurtzarotik
|
beren
ingurune osokoa. “Oro har, haurrek imitazioz ikasten dute, erantzunak errepikatzen dituzte eta, horrela, beren funtzionamendu eredua eraikitzen dute pixkanaka”, baieztatu du Adriasolak.
|
|
|
Irudia: hireen Zakurren ezaugarri fisikoek, kasu honetan belarrien eta buztanaren luzerak,
|
beren
ingurunera hobeto egokitzen laguntzen dute. Adibidez, boxerreko belarrien kasuan, anputaturik ez daudenean eta luzeagoak direnean, entzunbidea kanpoko objektuen sarreratik babesten laguntzen dute, hala nola, kai muturrak, zikinkeria, ura edo parasitoak.
|
|
|
Manuel Lázarok, Madrilgo Mirasierra klinikako albaitariak, dioenez, «garrantzitsua da kumeak 15 egunetik aurrera laztantzea, begiak irekitzen dituztenean. Izan ere, kontaktu fisiko horiek, gure ahotsarekin eta beste soinu batzuekin batera, kumeak
|
beren
ingurune berrira egokitzen laguntzen dute». Behar bezala soziabilizatuz gero, animaliekin eta animaliekin harremanetan jartzen laguntzen dio txakurrak Soziabilizazio egokia eginez gero, kontrolatu egingo da, jolasean ari den bitartean emea eta anai arrebak hiltzen dituenean, minik ez egiteko, eta soinuei beldurrik ez izaten edo pertsonekin eta beste animaliekin harremanetan jartzen lagunduko dio.
|
|
|
Horrela, egoera begetatiboan dauden eta hitz egin ezin duten pertsonek galdera errazei erantzuteko sistema bat asmatu ahal izan da. Egoera begetatiboan dauden pazienteek nolabaiteko kontzientzia eta gaitasuna dute
|
beren
ingurunea zaintzeko 2006an, Owenen taldeak azterlan bat argitaratu zuen ‘Science’ aldizkarian, prozedura hori erabiliz, eta beste lan batzuk ere egin dira. Egoera begetatiboan dauden gaixoak egoera desberdinak imajinatzeko gai direla erakutsi zuen, galdera desberdinei erantzuteko, eta, beraz, gai direla nolabaiteko kontzientzia, beren inguruneari arreta emateko gaitasuna eta garuneko jardueraren bidez ingurunearekin komunikatzeko.
|
|
|
Egoera begetatiboan dauden pazienteek nolabaiteko kontzientzia eta gaitasuna dute beren ingurunea zaintzeko 2006an, Owenen taldeak azterlan bat argitaratu zuen ‘Science’ aldizkarian, prozedura hori erabiliz, eta beste lan batzuk ere egin dira. Egoera begetatiboan dauden gaixoak egoera desberdinak imajinatzeko gai direla erakutsi zuen, galdera desberdinei erantzuteko, eta, beraz, gai direla nolabaiteko kontzientzia,
|
beren
inguruneari arreta emateko gaitasuna eta garuneko jardueraren bidez ingurunearekin komunikatzeko. Metodoak mugak baditu ere, erresonantzia magnetikoko ekipoak (RM edo eskanerra) dauden ospitaleetan baino ezin delako erabili, oinarri gisa balio izan du paziente horiekin konektatzeko irakurle mentala garatzeko beste proiektu batzuk bultzatzeko.
|
|
|
Eskuak txupatu, hankak modu frenetikoan mugitu, begiak zakarki ireki eta itxi. Haurtxoek seinale asko igortzen dituzte
|
beren
ingurunearekin komunikatzeko, hitz egin aurretik. Ondoren adierazten den bezala, haurtxoaren keinuak interpretatzen ikastea, txikiaren kaka arruntenek diotena deszifratzea eta haurrak negar egiten duenean zer esaten digun jakitea oso lagungarria izango da gurasoentzat.
|
|
|
Horientzat, bere ahoa ukimenaren sena da”, azaldu du José Luis Torresek, Madrileko Animaliak eta Landareak Babesteko Elkarteko albaitariak. Txakurkumeak, animalia gazte guztiak bezala, bihurriak dira eta
|
beren
ingurunearekin elkarreraginean aritzeko modu gisa hiltzen dira. Baina ahoa hainbeste erabiltzeko beste arrazoi bat da arazoak izaten dituztela behin betiko hortzak aldatu arte.
|
|
2013
|
|
|
Continuum horretan euskaldun dira ikasle gehienak. apalagoa da, batez ere jolaslekuan9 Aldagaien arteko loturak aztertuz eginiko analisiek zera iradokitzen dute: ikasleak
|
beren
ingurune hurbileko errealitatera eta indarrean diren arauetara egokitzeko eginak dira aldaketa horiek.
|
|
|
Maiuskuletako egia horrek ez behintzat. Eta gezurraren bidez, mitoaren bidez, zubi bat eraiki zuten
|
beren
ingurunearen eta barruaren artean. Artea.
|
|
|
Beraz, musikariak eta beren lana eten bako elkarrizketan daude, geldiunerik gabeko negoziazioan,
|
beren
ingurune sozialarekin (Milstein, 2004: 2).
|
|
|
Natura turismoko jardueren artean, turismo ornitologikoa sartzen da: espazio naturaletara joatea tokiko hegaztiak
|
beren
ingurune naturalean ikustera; adibidez, sai arreei behatzea Duratón ibaiko arroiletan (Segovia).
|
|
|
Irudia: mihi 9 radu Emakume asko, batez ere 30 urtetik aurrera,
|
beren
inguruneko presio sozialaren biktima dira, eta ama izatera bultza daitezke. Diane L ren arabera.
|
|
|
Bostongo granja bateko oilategia (AEB)), Ingalaterrako landetxe txiki bateko ardiak eta arkumeak, Yorkshire-n, edo Pittsfield eko zaldi nanoak, Massachusetts (AEB). baserriko hainbat animalia webcam en bidez behatzeko adibide batzuk dira. Birdwatching webcam bidez Birdwatching a, hegaztiak
|
beren
ingurune naturalean behatzeko zaletasuna gero eta pasio handiagoa da. Espainiak, Europako biodibertsitate handieneko herrialdeak, mota guztietako ekimenak eskaintzen ditu hegaztiak behatzeko.
|
|
|
etxeko bizilagun iletsu horietako gutxiago ezagutzen ditugu aurresan genezakeenetik. «Nola aztertu ahal izan dugu katuek elkarri eragiten diote
|
beren
ingurune naturalean, gure etxeetan eta auzokoak, eta uste ez bezala felidoek, adibidez, denbora gutxi ematen dute ehizatzen«, dio John Bradshawek, ikertzaileetako batek. Intsektu eta karraskarien bilaketa dibertigarria da, baina ez dirudi lagun ilunen kezka nagusia denik.
|
|
|
Zientziak frogatu du haurraren adimena uste zena baino askoz ere lehenago garatzen dela. Artikulu honek orain dela gutxi aurkitutako bi haurren gaitasun goiztiar azaltzen ditu, eta haurrek
|
beren
ingurunearekin duten harremana osatzen dute: jakitea subjektu handienak probabilitate handiagoak dituztela txikienen gainean ezartzeko eta beste pertsona batzuen sinesmenak eta ikuspuntuak ulertzeko.
|
|
|
Zalvidearen Diario de una expedicion tierra adentro delakoak, Central Valleyri buruzko datu zehatzak emateaz gain —rancherien kokalekuak, bakoitzaren biztanle kopurua, landaretzari eta ur baliabideei buruzko informazio zehatza... —, indioak
|
beren
ingurune naturalean, alegia misioetatik kanpo, nola bizi ziren erakusten du; nola hartu izan zituzten zuriak lehen kontaktuaren une hartan; eta, oroz gain, gehiago inongo dokumentutan aipatuko ez ziren indio herrien xehetasunak eskaintzen ditu. Hots, etnografoak lanean hasi zirenerako desagertuta eta ahaztuta zeuden herrien aipamenak daude jasota Zalvidearen eskuizkribuan.
|
|
2014
|
|
|
6 hilabetean, hala ere, entzuten den ahotsa maskulinoa bada, haurtxoek gizonarengan jarriko dute arreta, eta, entzuten den ahotsa femeninoa bada, berriz, emakumearengan. Horren antzera, hasieran, oro har, pertsonen ahotsekiko joera handiagoa izan arren, geroago,
|
beren
ingurune hurbilean entzuten duten pertsonen ahotsekiko joera berezia adierazten dute, hizkuntza berezi horrekiko interesa handiagotzen baita (Aslin, Jusczyk eta Pisoni, 1998).
|
|
|
lehen taldeko haurtxoek, baina ez bigarrengoek, jokaerak aurreratu zituzten laster, eta beren arreta estimulua agertuko zen lekurantz bideratu zuten (behin eskuinera, beste behin ezkerrera, beste behin eskuinera, eta abar). Ikerketaren egileen arabera, arreta garatu gabea da oraindik (Haith eta Benson, 1998); hala ere, horrek esan nahi du haurtxoek, adin goiztiarretik hasita,
|
beren
ingurunearekin harremanetan egoteko tresneria kognitibo gero eta konplexuagoa eta antolatuagoa dutela.
|
|
|
Haurtzaro berantiarrean, eragiketa aurreko estadioko sentsazioa argi eta garbi desegiten da, eta, beraz, sei edo zazpi urteetatik aurrera, neska mutilak gai dira objektu baten dimentsio bat baino gehiago aldi berean kontuan izateko, errealitatearen ezaugarri bati baino gehiagori arreta emateko, eta beren ikuspuntuaz gainera beste pertsona batzuen ikuspuntua ere kontuan hartzeko. Gogora dezagun adin goiztiarragoetan objektuaren ezaugarri bakarrari arreta emanez analizatzen eta ulertzen dutela
|
beren
ingurunea. Ezaugarri hori, maiz, nabarmenena izaten da, nahiz eta garrantzirik gabekoa izan.
|
|
|
«Gure ingurunearen parte izateko modua erakustea eskatzen du, non hainbat pertsona mota, beste animalia, zarata, eraikin, usain eta inguru baitaude», azaldu du Animalientzako Krudelkeriaren Aurkako Elkarteak, etxean txakurrak eta katuak aurkitzen laguntzeko. Harburuek ez dute
|
beren
ingurunearekin elkarreragiten, gizakiak egiten dugun moduan. Harremanak izateko, haurrek konfiantza dute, txiki txikitatik, beren usaimen zakar indartsuetan, baita gorputz hizkuntza zakarrean ere.
|
|
|
Adibidez: Seme alabei denbora eskaini. Egiten dutenarekiko interesa agertzea eta
|
beren
ingurunean parte hartu. Baldintzarik gabeko maitasuna eta babesa eman, baina garbi utziz denak ez duela balio. Arau eta muga egokiak ezarri. Seme alabekin eraginkortasunez komunikatu. Seme alabekin drogei buruz hitz egin.
|
|
2015
|
|
|
Alboan, Amnistía Internacional, Entreculturas, Fundación el Compromiso eta Save the Children alderdiek egoera hori salatzeko eta hori saihesteko ekintzak eskatzeko komunikatu bateratua sinatu zuten. Izan ere, haur soldaduak
|
beren
ingurunearen, egoeraren, inguruan dituzten gatazken eta abarren biktima dira. Gehienetan, haurrak indarrez biltzen dira, baina beste kasu batzuetan, aipatutako erakundeak gogorarazten dituzte».
|
|
|
Hala ere, kontzeptualki babes tresna aldetik zehaztugabe egonagatik ere haien garapenerako lehentasunezkotzat jotzen ditugu character areas eta INBGak erabiltzea. Prozesu sozioekonomiko historikoen eragina ezaugarri dituzten eremuok, desberdin moldatuak izan dira
|
beren
inguruneari, eta hiritarrek argi identifikatu dituzte norberaren sentimenduen sortzaile bezala.
|
|
|
Tentsio hori lurraldearen eta biztanleriaren arteko erlazioari dagokio, beraz, parte hartze prozesu bati dagokio. Prozesu bat «biztanleek
|
beren
ingurunearen paisaia ezaugarriei buruz dituzten nahien formulazioa» ezagutarazteko.
|
|
2016
|
|
|
Hamar destino baino gehiago pasatu ditu.Dispertsioak presoak haien artean sakabanatzeko helburua dutela azaldu izan dute haren aldekoek, baina hori gezurtatu du Errazkinek: «Helburua da presoa ahalik eta urrunen izatea
|
beren
ingurune sozial, kultural eta afektibotik». Datuak mintzo dira, Etxerat eko kidearen hitzetan:
|
|
|
Horrek adierazten du haien populazioa egonkorragoa zela nolabait, ez zen hazten etengabe gure espezieak egiten duen moduan. Agian oreka hobea zuten
|
beren
ingurunearekin, edo oreka soziala ere, eta, adibidez, jaiotzak kontrolatzen zituzten... .
|
|
|
Parte hartzaileak dibertitzen dira, gainditzeko gaitasuna probatzen dute eta egiten dutenaren arabera ikas dezakete. Ingurumenari buruzko ikuspegi bat antolatzea ideia ona izan daiteke adingabeek
|
beren
ingurunea zainduz kontzientzia har dezaten. 8 Hondartza eta inguruko mendia txandakatzea Udako oporretan, hondartzara edo mendira joateko dilema dago.
|
|
|
Zuloark P2P (pareen arteko trukea trukean oinarritzen den ikasketa ingurune bat da, bai barne mailan bai kanpo eragileekin dituen erlazioetan. Logika hauek Lev Vygotskik «Gertuko garapen zonan»6 proposatutako ikasketa modeloekin daude erlazionaturik, zeintzuek gaitasun indibidual eta kolektiboen garapena ahalbidetzen duten, hain zuzen ere,
|
beren
ingurune sozial7 edo kolektiboagatik8, eta horrez gain,
|
|
2017
|
|
|
Senitartekoen proportzio handi samar batek diabetesa duen pertsonaren zainketan gehiago parte hartzeko beharra adierazi zuen, baina senide askok uste dute ez dakitela nahikoa laguntza nola eskaini. Hau da, diabetesa karga psikosozial garrantzitsutzat hartzen da, ez bakarrik patologia duten pertsonek, baita
|
beren
ingurunerako ere. Ohiko kezkak Premisa horiek kontuan hartuta, ondoren ‘DAWN2:
|
|
|
Antolatzaileek azaldu dutenez, parte hartzaileek" masajeen onurez gain, seme alaben heziketan garrantzitsuak diren hainbat gairen inguruko solasaldiez gozatzeko aukera ere izango dute", haurren garapen psikomotorearen eta haurrek
|
beren
ingurunea esploratzeak duen garrantziaren ingurukoak, esaterako.
|
|
|
▪ Panda bat eta haren kumea,
|
beren
ingurunean atxikitzen ditut gogoan.
|
|
|
Ekosistema guziek neurri bera ez badute ere, molde berean funtzionatzen dute denek. Bizidunak hurbileko harremanetan dira
|
beren
ingurunean, eta horrela ekoizten duten materia organikoa birziklatzen dute. Espezieen aniztasunaren eragileak, ekosistema batetik bestera aldatzen diren parametro fisikoak dira.
|
|
|
Animaliek energia ekoitzi behar dute beren organismoaren funtzionamendua eta haztea segurtatzeko. Horretarako,
|
beren
ingurunean ekaiak hartzen dituzte: nutrizioa da hori.
|
|
|
Animaliek arnas sistemari esker (birikak edo trakea uretik kanpo, eta zakatzak urean) dioxigenoa hartzen dute
|
beren
ingurunean. Elikagaiak hartzen dituzte, eta beren digestio sisteman nutriente bilakatzen.
|
|
2018
|
|
|
Beti lehen itsasoratze egun haiek. Lehorretik aldentzea beti egin izan zen oinaze berberaz eta desesperazio berberaz, baina hori sekula ez zen eragozpen izan gizonak, juduak, pentsalariak eta itsas bidaia bakarreko bidaiari hutsak abia zitezen, ez eta emakumeek, sekula abiatzen ez zirenek, jaioterria, arraza, ondasunak,
|
beren
ingurunearen izateko arrazoia zaintzen geratzen zirenek, beren gizonei abiatzen uzteko eragozpen ere. Mendetan eta mendetan, bukeetan joaten zirenez, geldoagoak izan ohi ziren bidaiak, baita gaur egungoak baino tragikoagoak ere.
|
|
2019
|
|
|
Horrek adierazten du haien populazioa egonkorragoa zela nolabait, ez zen hazten etengabe gure espezieak egiten duen moduan. Agian oreka hobea zuten
|
beren
ingurunearekin, edo oreka soziala ere, eta, adibidez, jaiotzak kontrolatzen zituzten... ".
|
|
|
Euskararekiko jarrera ezkorra ere, jada, guk nahi baino zabalduagoa dago Euskal Herriko ikasleen artean. Galdutakoak berreskuratzeko eta, batez ere, egoera bertsuan dauden adin txikikoenekin gauza bera gerta ez dadin, lehentasun osokoa dugu
|
beren
ingurune hurbilean euskararen presentzia eta erabilera bermatu eta handitzea, familietan, eskola giroan, aisialdiko zerbitzu eta elkarteetan eta herri giroan. Udalek eskainitako zerbitzuek eta antolatutako ekitaldiek berebiziko garrantzia dute, eta uste dut jada ez dela onargarria euskarazko eskaintza orokortuta eta finkatuta ez edukitzea, hainbat udalerritan gertatzen den bezala.
|
|
|
1 «Espazio ireki eta mugatu bat, nekazaritzako erabileraren jarraitutasuna erraztea eta bermatzea helburu duena, eta, horretarako, hiri prozesuan txertatzen dela bermatzea; horretarako, beren potentziala, ekonomikoa, ingurumenekoa eta soziokulturala garatzea ahalbidetzen duten programa espezifikoak bultzatzen dira, eta
|
beren
ingurunearen berezko ondarea babestea ahalbidetzen dute» (Consell de Protección de la Natura (CPN), 1996: 40).
|
|
2020
|
|
|
Kopuruetatik harago, lehen eta bigarren hezkuntzan euskaraz ikastearekin bakarrik ez da nahikoa euskaldunak sortzeko, euskara gelako hizkuntza izatera mugatua baldin bada. Euskara idazluma gorriarekin lotzen dutenek ikusten dute
|
beren
ingurune osoak erdaraz funtzionatzen duela. Merkataritza eremu gehiena, kultura eskaintza zabalena, ikus entzunezkoak, hedabideak, bideo jokoak, lan mundua, aisialdia, administrazioa, botere ekonomikoa, botere politikoa... erdaraz ari dira nagusi nagusiki.
|
|
|
Obra horiekin natura bide horien irisgarritasuna eta segurtasuna hobetuko dira, eta oinezkoentzako eta bizikletentzako bidea gaituko da. Horrela, Bidasoko udalek
|
beren
ingurune natural aberatsaren jasangarritasunaren aldeko konpromisoa sendotu dute, herritarren bizi kalitatea hobetzeko eta turismo proiektu osasungarri bat sendotzeko.
|
|
|
Hortik sortu zen gogoeta kolektiborako topaketa bat egiteko proposamena,
|
beren
ingurunean bizitzen jarraitu nahi duten adinekoen zaintzan laguntzeko eredua birformulatzera bideratua. Gogoeta horren bidez, etxeko zaintza eredua berrikusi nahi da, eta etxean arreta integrala emango duen sare bat egituratu.
|