|
2016
|
|
|
Lagungarri izaten ahal da azalpen mugatu eta bakarren kontrako espiritu kritikoa zorrozteko, horren behar handia baitago agoten ikerketa mailan. Nahiz eta agoten historiaren zati bat baizik ez den kontatua hemen, ikusiko duzue orain arte idatziak izan diren guztiak ez direla 14 arras egiak, baita gure arbasoez ez dugula ahalketzerik, baizik eta harro izateko motibo franko,
|
beren
eskubideen alde etengabe borrokatu zirelako mendez mende. Menturaz agerian geldituko da agotak beste euskaldunak bezalakoak zirela, ohidura berak zituztela, berdin bizi zirela, salbuespen batekin:
|
|
|
Gizon horiek izan zuten aski jakitate, bertute eta kuraia bereizketari aurre egiteko, elkarretaratzeko hain zabala zen eremu batean eta gutun baten idazteko Aita Sainduari. Nafarroako eta Frantziako erresumetako auzi akta franko badira agotei buruz, luzaz, mendez mende, etengabe borrokatu baitziren jasaten zuten bazterketa geldiarazteko eta
|
beren
eskubideak errespetarazteko. Ondorioz ezin da erran miserable batzuk zirela, zapalkuntza isilik jasaten zutenak edo menpekotasunean bizi zirenak.
|
|
|
Aurkitu zuten aterabidea izan zen legalki borrokatzea: autoritate gorenen babesa eskatuz (nobleak, erregeak, aita saindua) eta auziak eginez
|
beren
eskubideen zaintzeko.
|
|
|
agotak anitz ziren, eta horien oinordekoak gure artean dira, baita mundu zabalean. Kasik ez da aipatzen agotak
|
beren
eskubideen alde etengabe borrokatu zirela eta ez zutela amore ematen zuzengabekerien aurrean. Leku batzuetan bost mendez iraun zuen guduak.Legalki jokatu ziren auzitegietan, herrietan berdintasuna lortu arte eta irabazle izan ziren azkenean.
|
|
|
1730ean, Baigorriko Eiheralde, Borzirieta eta Mitxeleneko 31 etxeko jaun biltzen dira notario baten aitzinean eta bi ordezkari izendatzen dituzte: Ameztoiko eta Xemiako bi nagusi gazteak, Paueko Nafarroako Parlamentuan
|
beren
eskubideak errespetarazteko (Artxiboak 12). Aurreko mendean Beltza apezak idatzi etxe zerrendan:
|
|
2017
|
|
|
" Kontratu sozial" berri bat egin behar da. Herritarrek hitzarmen batean sartzea libreki onartuko dute, eta horrez
|
beren
eskubide guziak komunitatearen eskuetan utziko dituzte. Inor ez dago horretara beharturik, baina onartu dutenentzat, ez dago atzera egiterik.
|
|
|
gure bizitzaz eta praktikaz frantziar izan nahi dugula frogatzen omen dugu edonoiz, etengabe... Gainera historia ez du ezabatzen, nazio handiarena hala egia. Ohartzen ote da honen azpiko nazio txiki edo/ eta ukatuak beren historiaz balia daitezkeela
|
beren
eskubideen alde. Beste ohar bat:
|
|
2018
|
|
|
Pribilegio hori, menditarrek bost mendez azkarki baliatzen zutena, hiriko kontseiluak ez zuen begi onez ikusten. Ordu arte aurkakotasun anitz izan zen, baina euskaldunek, liskar hauetan guzietan,
|
beren
eskubideak 46 armen bidez zaindu zituzten. Landetako jauntxo bat, Pierre de Puiane deiturik, euskal pribilegio hauen etsai amorratuena zen.
|
|
|
Gaitz da jakitea zein izanen diren hispaniar penintsularen itxura aldatzen ahal duten nahasmenduak... Zer nahi gisaz, euskaldunek
|
beren
eskubidea ezagutzen dute eta jakinen dute betearazten. Ez da hala, lagunak?
|
|
2021
|
|
|
" Komunikabide eta kazetari askok ezkutatu duten arren, Urtarrilaren 15ean Euskal Preso Politikoen Kolektiboak txandakako gose greba eta etengabeko borrokari ekin zion
|
beren
eskubideen defentsan eta Euskal Herrian berbatzea lortzeko. Greban zirenak jipoituak eta zigortuak izan dira.
|
|
|
Euskal gizartean babes nabaria duten Euskal Preso Politikoen Kolektiboak plazaratu dituen aldarrikapenei erantzun behar die Gobernu espainiarrak. Bere esku dauden euskal militanteak bahitu politiko gisa erabiltzeari utziz,
|
beren
eskubide guztiak, gizaki gisa dagozkienak, eta politikoak ere, errespetatuz, senide eta lagunek jasaten duten zigorrari amaiera emanez...
|
|
|
Gobernuari dei egiten diogu estrategia errepresiboa bertan behera utz dezan eta presoekin hitz egin dezan,
|
beren
eskubideak, nazioartean onartutako eskubideak, errespetatzeko borondateaz.
|
|
2022
|
|
|
1661ean" Matalaz aferak" Xiberoa inarrosi zuen. Egiaz auzia 1639an hasia zen, Louis XIII.ak diru beharrez, Xiberoko erret ondasunak salmentan ezarri zituelarik
|
beren
eskubide guziekin: Mauleko gaztelu zaharra, honen eihera/ errotak, lurrak (franko mugatuak), artzain etxola bat, oihan bat, justiziako ahalmenak:
|