|
2003
|
|
|
Lozorroan dauden gaixoek teknika iraultzaile baten bidez transmiti ditzakete
|
beren
emozioak
|
|
2006
|
|
|
Berregituraketa kognitiboaren tekniken bidez gurasoek beren pentsaeradisfuntzionalak identifikatu, ebaluatu eta aldatu egin behar dituzte, eta ondorioz,
|
beren
emozio eta portaeretan ere aldaketak gertatuko dira. Horrela, haurrarekinorain arte zuten harreman mota ere aldatu egingo da.
|
|
2007
|
|
|
Besteek ikusten dutena ikustea, besteek entzuten dutena entzutea, zer pentsatzen duten pentsatzea edo besteek sentitzen dutena sentitzea ere baldintza garrantzitsua izan daiteke iruzurgile bihurtzeko. Entzuten ikastea Gutako gehienek
|
beren
emozioei arreta handiagoa jarriz hitz egiten dute besteen emozioek esaten digutenari baino; guk ondoren esango dugunari buruz pentsatzen entzuten dugu, edo egoerari zer esperientzia ekar diezazkiokeen pentsatzen dugu. Entzuten ikasteak esan nahi du arreta guztia bestearengana bideratzea hitz egiten duenean, esan nahi duguna edo guk haren ordez egingo genukeena pentsatzeari uztea.
|
|
2009
|
|
|
Lider askok, arrakasta lortzen duten pertsona askok ez dakite
|
beren
emozioak kontrolatzen, malguak ez direlako.
|
|
|
Nesken aurre egiteko estrategiak emozioetara zuzenduagoak daudela ikusi da; mutilek, aldiz, ariketa fisikoa eta amorruaren adierazpena darabiltzate ezbehar egoeretan (Saarni, Mumme, Campos, 1998). Badirudineskek
|
beren
emozioez hitz egiteko, laguntza eskatzeko eta beren esperientzieiesanahia topatzeko gaitasun handiagoa dutela.
|
|
2010
|
|
|
Euskal Herrian dagoeneko hainbat ikerlan egin dira jarreren eragina aztertzeko asmoz eta agerian gelditu da ikasleek hizkuntzarekiko adierazten dituzten jarrerek hizkuntzaren erabileran edota ikaste irakaste prozesuan eragiten dutela (Arratibel, 1999; Esp�, 1994; Larrañaga, 1995; Lasagabaster, 2001, 2003, 2007; Madariaga, 1994; Perales, 2001; Sagasta, 2000). Gainera, ikasleak etorkizuneko irakasleak direnean, hizkuntzarekiko jarreren lanketa ezinbestekoa da,
|
beren
emozioak eta hizkuntza bakoitzarekiko sentitzen dutena erraz transmitituko dutelako gelan daudenean. Gaia aztertzeko hainbat ikerlan egin dira hizkuntzak ukipen egoeran dauden hainbat testuingurutan:
|
|
2011
|
|
|
sexu harremanak bizitzeko adina eta frekuentzia, baina barne arazoek hor jarraitzen dute. Ez ditugu haurrak eta gazteak hezitzen beren sexualitatea
|
beren
emozioetatik abiatuz garatzeko. Asko kostatzen zaigu, orokorrean, plazerean bizitzea.
|
|
|
Maitasuna. Familia bateko kideen artean dauden maitasun harremanak neurtzen ditu, bai eta
|
beren
emozioak azaltzeko duten gaitasuna ere.
|
|
|
Nortasun antisozialaren nahastea dutenek erruduntasuna eta alhadura senti ditzakete eta
|
beren
emozioak kontrolatu ezin dituztelako egiten dituzte ekintza erasokorrak. Aldiz, psikopaten erasokortasuna maltzurragoa da; hauek ez dute alhadurarik sentitzen eta ez dute bulkaden eragin inpultsiboz jokatzen; beren ekintzak zehazki planifikatzen dituzte.
|
|
|
Horrelako ingurune baliogabetzaile batean haurrak ikasten du bere erantzun emozionalez ezin daitekeela fida gertaerei erantzuteko. Ikuspegi honetatik, mugako nortasunaren nahastea dutenek gaitasun gutxiago eduki lukete
|
beren
emozioak ulertzeko. Baina, besterik diote Lynch eta besteen (Lynch, Chapman, Rosenthal, Kuo eta Linehan, 2006) ikerketek:
|
|
|
Gizarte abileziak trebatzeko beharra ere izaten dute eskizofrenia nozitzen duten pertsonek, besteekin daudenean, begi kontakturik eza, aurpegi adierazpen desegokiak, gorputz keinu desegokiak, erantzuna eman bitarteko gehiegizko denbora tarteak, besteen edo
|
beren
emozioak identifikatzeko zailtasunak, etab. ohikoak izaten baitira. Gizarte trebetasunen entrenamendua bakarka edo taldean egin daiteke, baina taldean egitea gomendagarriagoa izaten da, besteekin harreman eraginkorrak lortzeko eta estresagarriak gerta daitezkeen gizarte egoerak maneiatzen ikasteko eraginkorragoak izaten baitira talde egoerak.
|
|
|
Keinu edo mugimendu errepikatzaile eta estereotipatuak egiten dituzte. Nortasunaren nahaste obsesibo konpultsiboa dutenei baino gehiago kostatzen zaie
|
beren
emozioak ulertzea eta besteek beraiei zer eskatzen dieten sumatzea. Hala ere, ez dute atzerapen larririk agertzen hizkuntzaren mailan edo gaitasun kognitiboetan.
|
|
|
Beldurra diete
|
beren
emozioei eta haien esanera ibiltzeari; beraz, emozioak sustatuko dituzten egoerak ekidingo dituzte eta emozioak kontrolatzen saiatuko dira. Sentimendu gabeko objektibotasuna onartzen dute, afektuen agerpena arriskutsua iruditzen baitzaie.
|
|
|
Gurasoek ez ezik, kultur ingurumen osoak erakusten die haur hauei eraikitzaileak, langileak, ordenatuak, arduratsuak eta puntualak izan behar dutela. Gurasoen eta gizartearen arau zurrunak, gehiegizko kontrola eta ordena nahiz perfekzio eskaera jasan eta bereganatu dituzte haur obsesibo konpultsiboek eta
|
beren
emozioak, sormena eta ekimena arauen pean itota gelditu dira, originaltasunaren kaltetan.
|
|
|
Histrionikoen bizitza emozionalak aberatsa dirudi, baina ez da benetakoa. Beren buruak eta
|
beren
emozioak benetan diren moduan behatzeko gaitasun gutxi dute. Azaleko sentimenduak eta afektuak agertzen dituzte, sakonekotzat hartzeko joera badute ere.
|
|
|
Nortasun antisozialaren nahastea dutenek erruduntasuna eta alhadura senti ditzakete eta
|
beren
emozioak kontrolatu ezin dituztelako egiten dituzte ekintza erasokorrak. Aldiz, psikopaten erasokortasuna maltzurragoa da:
|
|
|
Molerok dioenez, erreprimitu egiten da, hezkuntzaren bidez haurrei eta gizonei ez negar egiteko eskatzen zaielako. Emakumeak baino amorratuago daude
|
beren
emozioak askatzeko; sentiberegiak, ahulak eta ez seguruak diruditen arriskuaren aurrean adieraz ditzakete, baina ez gehiegi. Hori dela eta, funtsezkoa da haurtzarotik haurrak heztea beren sentimenduak adieraz ditzaten eta beren emozioak komunika ditzaten; izan ere, “negar egitea adierazteko modu ona da”, nabarmendu du Molerok.
|
|
|
Emakumeak baino amorratuago daude beren emozioak askatzeko; sentiberegiak, ahulak eta ez seguruak diruditen arriskuaren aurrean adieraz ditzakete, baina ez gehiegi. Hori dela eta, funtsezkoa da haurtzarotik haurrak heztea beren sentimenduak adieraz ditzaten eta
|
beren
emozioak komunika ditzaten; izan ere, “negar egitea adierazteko modu ona da”, nabarmendu du Molerok. Haren arabera, “ihes balbula bat da, eta, presio eltze batekin gertatzen den bezala, pertsona batek mugan erreprimitzen baditu eta behar duenean malkoak isurtzea onartzen ez bada, zenbat eta presio handiagoa izan, emozio hori kontrolaezina izango da”.
|
|
2012
|
|
|
Ekintza horiek guztiek,
|
beren
emozioak eta gogoak bideratzeaz gain, aukera zabala eskaintzen diete beste haurrekin harremanetan jartzeko.
|
|
|
Ikuspegi praktikotik, alderdi emozionalarekiko arretak gehiegizko formalismoekin etetea eskatzen du, eta funtzionamendurako egituretan malgutasunez jokatzea dakar. Emozioak adierazteko aukerak sortzea ere dakar berekin (adierazpen mekanismo batzuen bidez haurrek
|
beren
emozioak gero eta gehiago ezagut ditzaten eta arian arian haien kontrola lor dezaten).
|
|
2013
|
|
|
Gainera, batzuek erresistentzia handiagoa dute, eta antsietatea hobeto jasaten dute; beste batzuek, berriz, ahulagoak dira, ez dute balaztarik jartzen eta kezkatuta daude», esan du Amaya Terrónek, Madrilgo psikologoak. «Txikiek orratzen beldur izaten dute (zimmofobia), baina, batzuetan, beldur hori gurasoek jartzen duten aurpegiari esker kutsatu dute, eta ispilu gisa jarduten dute; beraz, haurrek
|
beren
emozioak xurgatzen dituzte. Urduritasuna sentitzen duten gurasoek seme alabak kutsatzen dituzte.
|
|
|
El Arte Garaikideko Galiziako Zentroa antolatu ditu «Lauko tailerrak». Besteak beste, clown, cabaret eta gorputz adierazpeneko tailer bat proposatzen da, uztailaren 16tik 19ra, 14 urtetik gorako gazteentzat. Helburua da parte hartzaileek gorputzarekin hitz egitea,
|
beren
emozioak askatzea eta eramaten uztea. Dantza, mugimendua eta barregarri geratzeko beldurra galtzea dira lantegi honetan lantzen diren funtsezko hiru alderdiak.
|
|
|
Hala ere, zazpi urtetik aurrera, marrazkiek ez dute garapen psikomotorra neurtzeko balio», gaineratu du adituak. Marrazkia eta nortasuna Gainera, marrazkien bidez, haurrek
|
beren
emozioen eta afektibitatearen mundua adierazten dute. Claudia López de Hunnek azaldu duenez, EOS
|
|
2014
|
|
|
Ruanda beti, preseski, hutuen Interahamwe antolakuntza paramilitarrak genozidio garaian grabatu filmak ikustera eman dizkiete ikasleei. Baita Greziako diktadura garaian torturatzaileen prestaketa lanen grabaketak, ikasleek
|
beren
emozioen «kudeatzen» ikas dezaten. Emozioekin lanean «Errealitateari aurre egin diezaioten.
|
|
|
Tratamendu psikosozialari dagokionez, eskizofreniaren ondorenik kaltegarrienetakoa harreman sozialetatik urruntzea da. Eskizofrenia dutenek trebetasun sozial txiroak izan ohi dituzte (Hooley eta Candela, 1999); besteekin daudenean, ikusmen kontaktua ekiditen dute; aurpegi adierazpen eta gorputz keinu desegokiak dituzte; galderaren eta erantzunaren artean neurriz gaindiko denbora tarteak uzten dituzte; besteen edo
|
beren
emozioak identifikatzeko zailtasunak dituzte. Horregatik, oinarrizko trebetasun sozialak irakatsi behar zaizkie nahaste hau dutenei:
|
|
2015
|
|
|
Komunikazio mota horrek, Radesky ren eta bere taldearen lanak adierazten duen bezala, garrantzi «erabakigarria» du haurraren garapen kognitibo, emozional eta mintzamenean. Aurrez aurre hitz egitean, adin txikikoek beren hiztegia zabaltzen dute,
|
beren
emozioak eta gurasoak hobeto ezagutzen dituzte, eta elkarrizketa izaten ikasten dute. Gailu elektroniko batetik aldenduta sentitzea, kasu honetan telefonoa, haurraren autoestimuari aurre egiten dio.
|
|
2016
|
|
|
Arazoa sortzen da senar emazteen arteko gatazka horiek maizegi errepikatzen badira. Hurrengo artikuluan zehazten den bezala, eta espezialistek berresten duten moduan, begi bistakoak dira
|
beren
emozioei eta haien jokabideari buruzko efektuak: haurrak lekuko gisa dituen borrokek tristura, kezka eta haserrea eragiten dituzte, eta etorkizuneko jokabide arazoak garatzeko arrisku faktore garrantzitsua dira.
|
|
2017
|
|
|
Zinez ahalkegarri eta oldargarri iruditu zitzaigun saio hura han bilduak ginen irakasleei. Nehoiz baino gehiago, oraingo haur eta gazteei
|
beren
emozioak adierazteko eta beren sorkuntza gaitasuna lantzeko une eta tresnak eskaini behar dizkiegu helduok, batez ere sozialki transmisio ardura dugunok.
|
|
|
Nahi izaten dugu haurrek gauza asko jakitea, errespetuz joka dezatela,
|
beren
emozioak kontrola ditzatela, ilusioz etor daitezela...
|
|
|
Helburua da tratamenduari erantzun hobea ematea, bikoteen ongizate psikologikoari esker. Bestalde, Alice Domarrek eta bere kolaboratzaileek taldekako esku hartze psikologikoen aldeko apustua egiten dute, non bikoteak
|
beren
emozioak komunikatzen eta adierazten baitira, ernalezintasunerako sentimendu negatiboak arintzeko helburuarekin. Programa hau 20 urte baino gehiago aplikatu ondoren, emaitzak oso positiboak dira, hau da, atzetik datozen emakumeen %55ek haurdun geratu dira sei hilabetetan, eta %20 terapia psikologikoan.
|
|
|
Haur berriek, jolasean batuz, ideia berriak gehitzen dituzte hala kortaren funtzionamenduaren inguruan (nor datorren eta nor doan, eta abar) nola animaliek egiten dutenaren inguruan (jaten dutenean edo lo egitean, esaterako). Gainera, haur horiek ere badituzte
|
beren
emozio eta arazoak ebazteko bestelako gaitasunak. Konplexutasunean garatzeko bide horrek, beraz, jolas sozialaren adibidetzat hartuta, garapen kognitiboa bultzatzen du; eta hori gertatzea ez zen posible izango urak, belarrak eta hostoek batetik, eta haurren irudimenak bestetik, sortutako affordanceagatik ez balitz.
|
|
2018
|
|
|
Ikerketek erakusten dutenez, zenbat eta adimen, heldutasun eta gaitasun emozional txikiagoa izan, orduan eta handiagoa da substantzia horien kontsumoa. Adin horietan, gazteek trebatuta egon behar dute, eta
|
beren
emozioak kudeatzeko eta modu eraikitzailean jarduteko estrategiak, tresnak eta baliabideak izan behar dituzte, epe luzera hainbat gaixotasun dakartzaten osasunerako bizimodu kaltegarriak saihesteko. Egin test bat emozio mailan nola dagoen jakiteko Osasun Ministerioaren Ongizate Emozionala orrian, zure egoera emozionala zein den jakiteko test batzuk aurkituko dituzu.
|
|
2019
|
|
|
Mercedes Ugaldek (1994) emandako datuen arabera ia ehun emakumek jardun zuten hogeitamarreko hamarkadan jendaurreko mitinetan, gehienak gazteak, ezkongabeak eta eskola irakasleak. Haien mintzaldia bat bateko hizketaldia izaten zen,
|
beren
emozioak jendaurrean adierazten zituzten entzuleria berotzeko eta motibatzeko helburuz.
|
|
|
Biziaren joritasuna ezabatua zaie, eta haien kemen alferrik galduak urduritasunera jotzen du; beren zeregin lasaiegiek ez diete ahitzen energia soberakina; aspertu egiten dira: ameskeria goibel eta erromantikoetan galtzen dira asperdura horregatik eta sufritzen duten gutxiagotasuna konpentsatzeko; ihesbide erraz horietan laketu, eta errealaren zentzua galtzen dute;
|
beren
emozioetara emanak daude berotasun gehiegizko batez; ekinaren faltaz, berriketan aritzen dira, gai serioak eta ez buru ez hanka duten hitzak nahasiz askotan; abandonaturik daudenez eta, inork konprenitzen ez, dituenez, sentimendu nartzisistetan kontsolamendu bila ibiltzen dira:
|
|
2020
|
|
|
eskulanak haurrekin Ikusi egoera hau beste erronka bat bezala Eman iezaiezu erronka honi etorkizuneko beste edozein egoerari aurre egiteko indartsuagoak izaten ikasiko dute. Egoera hori “aitzakia ezin hobea da haurrei
|
beren
emozioak identifikatzen eta erregulatzen irakasteko, bai eta eguneroko arazoei irtenbideak bilatzen ikasteko ere —dio Araba Reyesek— Adibidez, ‘eguneko gauza positiboak bilatzeko detektibe’ bihur daitezke, eta horrela koarentenan izan ditzaketen emozio negatiboen eragin txikiagoa sor dezakete”.
|
|
2021
|
|
|
Sozializazio prozesu betean daude gazteak, komunitatean bizitzeko etapa bat den heinean. " Pandemiak sozializazio eta autoezagutza kanalak mugatzen baditu, nola ziurta dezakegu egungo gazteek batez ere nerabeek estrategia osasuntsuak sortuko dituztela
|
beren
emozioak eta bizitzak moldatzeko eta kudeatzeko?".
|
|
|
Azkenik, zer lotura pertsonal dute euskararekin? Zer pisu du euskarak
|
beren
emozioetan, nork bere burua definitzeko eta agertzeko moduan? • Hitz gakoak:
|
|
|
Azkenik, zer lotura pertsonal dute euskararekin? Zer pisu du euskarak
|
beren
emozioetan, nork bere burua definitzeko eta agertzeko moduan?
|
|
|
Adin hori da zailena, erabat ohartzen baita suntsitu egin dutela. 4 urtetik aurrera Haur helduek aukera gehiago dute kide berriaren etorreraren aurrean egoerari aurre egiteko,
|
beren
emozioak kontrolatu eta hobeto ulertzeko gai izaten baitira. Haurrentzako psikologoek diote lau urtetik gorako haur bat gai izango dela aldaketari hobeto aurre egiteko, bere nortasunaren zentzu argiagoa garatu baitu.
|
|
|
Emakume horietako batzuek erizain konplexua dute: kaltetutako pertsonak artatu nahi dituzte, horixe dute
|
beren
emozioen eragilea. Alkoholikoekin, drogazaleekin, gaixo kronikoekin edo terminalekin harreman historia handia dute, eta batzuetan odol delituengatik zigortutako presoei hurreratzen zaizkie.
|
|
|
Alderantziz ere, elkarrizketek agerian utzi dute errealizazio pertsonal eta sozialaren sentimenduek zentzua ematen diotela parte hartzeari, eta lortu nahi den kausa bera bezainbeste indartzen dutela konpromisoa. Hala, gazte trantsizioetan zehar, hainbat taldetan integratzeko ateak ireki dizkie aktibismoak parte hartzen duten gazteei, baita beste gazte batzuekin elkarreraginean soziabilitate sareak antolatzeko beta eman ere,
|
beren
emozioak haiekin partekatzeko eta bidezkotzat jotzen dituzten borroketan gogobetetze sentimenduak jasotzeko. Azken finean, komunitateeta familia kidetza moldeak sortzeko aukera eman die gero eta indibidualizatuago dauden testuinguruetan.
|
|
|
Nire lana pertsonei hazten laguntzea da eta
|
beren
emozio sakonekin eta erronka mentalekin bizitzen.
|
|
2022
|
|
|
Astean behin, ordubetez," espazio lagunkoi" bihurtzen dute Tolosako Inmakulada lanbide ikastolako jangela. Ikastolako zuzendariak, irakasleek eta ikasleek azaldu dutenez, osasun mentaleko gaiak lantzea, ikasleek
|
beren
emozio eta kezkei buruz aritzeko" espazio seguru bat" izatea eta osasun mentalaren arloko jarduerak gauzatzea dira gune horren helburuak, buruko osasuneko arazoen prebentzioa sustatze aldera. Urte osoan egindako lana plazaratzeko asmoz, Espazio Lagunkoien I. Topaketa egingo dute, gaur, ikastolan bertan.
|
|
|
Izan ere, irakasleek ikusten dutenaren arabera, sare sozialekin eta, harremanak oso azaleko bihurtzen ari dira. " Ikusten genuen ikasleek
|
beren
emozioez, kezkez eta bizipenez hitz egiteko espazio seguru bat behar zutela", dio Larrainek.
|
|
|
haurra heztean, bikote harremanean, familian, lagunekin… Erreferente gisa, ematen diegun adibidea izango da beti armarik indartsuena edozein balio, trebetasun edo ohitura irakasteko. Hala ere, guraso guztiek ez dute izan emozioak eman dizkien gurasorik, eta ez diete lagundu
|
beren
emozioak ezagutzen eta haiei izena ematen. Inoiz ez da berandu.
|
|
|
Inoiz ez da berandu. Familiek helduaroan
|
beren
emozioak ezagutzen eta haiei izena ematen ikas dezakete, eta, inoiz egin ez badute ere, bai haiek bai seme alabek elkarrizketa berriak hasi ahal izango dituzte beren harremanetan, bizitzan eta beste testuinguru batzuetan nola sentitzen diren jakiteko. Seme alaba bat irekitzeko, konfiantzazko lotura egon behar da, hau da, gurasoak konfiantza izan behar du semearengan eta adingabeak aitarengan.
|
|
|
Hilabete gutxiren buruan, haurrak egunero hasten dira emozioz betetako mendi errusiar bat sumatzen: poza haiekin jolastean edo haurtzaindegitik jasotzean, tristura agurretan edo beretzat garrantzitsua den zerbait galtzen edo hausten dutenean, haserrea jostailuak kentzen dizkietenean… Une horiek ozenki hitz egiteko aprobetxatzea, nola sentitzen diren
|
beren
emozioak garatzeko abiapuntu garrantzitsua dela konturatzea, gainerako emozioak ez direla konturatzea. Bestalde, txiki txikitatik, haurraren arreta bere inguruan dituen pertsonen aurpegien keinuetara bideratu daiteke (anai arrebak, aita/ ama, lagunak, lehengusuak, parkeko haurrak…), pertsona horiek nola senti daitezkeen ozenki azaldu, eta elkarrekin hausnartu zergatik senti daitezkeen horrela.
|
|
|
Haurrek eta nerabeek
|
beren
emozioak erabiltzen ikasi behar dute, emozio horiek gordetzeak ez dielako balioko laguntza jasotzeko edo hobeto sentitzeko. Zailenak kudeatzen laguntzea lagungarria izango da haien osasunerako.
|
|
|
Alaitasunak erakusten die zer pentsatzen duten eta zer sentitzen duten lagunekin, familiarekin, marraztu, abestu, idatzi edo kirola egin, ondo sentiarazten diela eta maizago egin luketela. Haur guztiek ikasi behar dute
|
beren
emozioak erabiltzen, emozio horiek gordetzeak ez dielako balioko laguntza jasotzeko edo hobeto sentitzeko. Eta gutako bakoitzak hor egon du begiratzen eta esaten digutenerako.
|
|
2023
|
|
|
lasaitasuna eta askatasuna galtzen dira eta, aldi berean, kezkak eta zama mentalak irabazten dira. Orain,
|
beren
emozioak kudeatzeko prestatuta ez dauden beste pertsona batzuen beharrei aurre egiten jakin behar da, eta askotan eztanda egiten dute gosea badute, loa badute, aspertzen badira… Hala ere, familiarekin bidaiatzea haurrentzako eskola bat da, historiari, geografiari eta kulturari buruzko ikaskuntza iturri bat, eta ez dute inongo testuliburutan aurkituko. “Bidaiatuz ikasi egiten da, eta, garrantzitsuena, burua irekitzen da.
|
|
|
Haurren jelosia normala da Haurraren adinaren eta izaeraren arabera, trantsizio aldi hori traumatikoa edo ez hain traumatikoa izan daiteke, eta erreakzio negatiboak eragin ditzake, kasketetatik hasi eta portaera erregresiboetaraino. Oro har, ia beti izaten da dramatikoagoa haurrak oso txikiak direnean (lau urtetik beherakoak), oraindik ez baitute komunikazio gaitasunik garatuta eta ezin baitituzte
|
beren
emozioak ondo adierazi. Sentimendu horiek ezin dira saihestu, baina gurasoek bai bitartekari, kudeaketa eta arintze saihestezinak egin ditzakete, ez kronifikatzeko eta, azkenean, etorkizunean anaitasun harreman txarra eragingo duen arazo bihurtzeko.
|
|
|
“Beldurra, amorrua edo poza emozio unibertsal bat direnez, eta beste edozein emozio bezala, jeloskortasunak espezie gisa bizitzen lagundu digun egokitze funtzioa dute, helduen arreta babesten eta eskatzen laguntzen baitute”, azaldu du Tarrések. Haur psikologian adituak dioenez, lehenengo ondoezaren seinaleak agertzen direnean, gure seme alabei
|
beren
emozioak adierazten lagundu behar diegu, edozein motatakoak direla ere, horri buruz hitz egin dezaten (hitz egiten badakite) edo beren erara nola sentitzen diren azal dezaten. Horrela, giro enpatiko eta emozioak errespetatzen dituen ingurune batean ondo bideratutako jeloskortasuna pixkanaka desagertuz joango da, haur zaharrenak kezkatzeko moduko egiazko mehatxurik ez dagoela ulertu ahala.
|
|
|
Elikadura jokabidearen nahasmendu horiek, izan anorexia izan bulimia, teknikoki esango genuke autokontrolarekin eta saria arautzearekin lotutako sistema neuronalen inplikazio garrantzitsu baten ondorio direla, neurri batean, eta ondorioz, elikadura  nahasmenduak dituztenek zailtasun emozionalak dituzte; zailtasun horiek pertsonaren adinaren eta nahasmenduaren larritasunaren araberakoak izango dira. Errazago ulertzeko, elikadura nahasmenduak dituzten pertsonek
|
beren
emozioak ezagutu eta kudeatzeko ezintasuna sentitzen dute, eta, horren ondorioz, zailtasunak izan ditzakete emozioak hitzez adierazteko, eta autoestimu baxua izaten dute, besteen esanak behar baino inpaktu handiagoa dutelarik beraiengan. Gainera, elikadura nahasmenduak dituzten pertsonen kasuan, ondoez emozionala saihestu ohi da, hau da, emozio negatiboak sentitzen dituztenean, horiek saihesteko joera dute, jokabide konpentsatzaileak gauzatuz, hala nola betekadak, gorakoak, libragarriak edo diuretikoak erabiltzea, etab. Emozio horien iturria, askotarikoa izan daiteke, baina aurrerago ikusiko dugu gertukoengandik (familiarengandik) jasotzen ditugun mezuak oso kontuan hartzekoak direla.
|