|
2003
|
|
|
Polizi elaberrien tankerakoa. Elaberri honetako dialogoetan, euskara nagusi izan arren, frantsesak ere badu
|
bere
lekua, Poirot detektibearen aitzakiaz, eta gaztelaniak ere bai, guardia zibilak bitarte direla. Beste narraziolanetatik hastantzen den puntua, dialogoetako eta narrazioko euskara berdina edo berdintsua izatean datza; euskalki edo azpieuskalkiek apenas dute tokirik hemen.
|
|
|
· Paulo VI.a: " Sarritan esan ohi da, gaur eguneko erlijino liburu askok ez deutsala
|
bere
lekurik emoten Espiritu Santuari. Guk, geure aldetik, dei hau egiten deutsegu guztiei, baina, batez be, eleiz artzain eta teologoei:
|
|
|
Altarako Liburua altara ganean, eta Irakurgaiak bere tokian. Bakotxari
|
bere
lekua emon behar jako. Horixe da gaurko liturgi legeak eskatzen dabena, ahal dan neurrian.
|
|
|
Ez sarritan, lantzean behin baino ez. Egia da, bai, gure Bilbo Herri Irratian euskerea
|
bere
leku estu laburra lortzen hasi zanean gorago esan dodanez, Julián Olazabalaga izan zan honetan aurrelari eta bultzegile, neuri be laguntza apurren bat eskatu eusten.
|
|
|
Esan beharreko gehiena esanda dagoala uste dot. Apurkaapurka euskereak
|
bere
lekua egin eban Derioko Seminarioan:
|
|
|
Neu be irrikan nago, jakiteko zer gertatu dan tramankulu horreekaz. Yankien akats bat izan ei da irakasle gazteenak
|
bere
lekua hartu zuen berriak lasai entzuteko. Azkenean heldu zen eurek nahi zutena.
|
|
|
Ia estropezuka zuzendu zen
|
bere
lekutik irakaslearen mahaira. Arantxa azterketari eusten zegoen, eta berak ere urduri zirudien.
|
|
|
Egizu nire moduan: planak gaurko gauetik aurrera ez dira igaroten Arantxak nabarmendu nahi gabe begiratu zion
|
bere
lekutik, hau entzunda.
|
|
2008
|
|
|
Erpekada batzuk gorabehera ez dau atzerarik egingo. Badaki
|
bere
lekuaz jabetu beharra daukala: askaurre, ateta, korta, etxeoste...
|
|
2009
|
|
|
Bidegorri esaten diote bertakoek gorantz doan bideari; Amestiko sakatara eramango gaitu bide horrek artezean, eta ezkerretara eginez gero, Arrizabale megalitoa ikusiko dugu. Jatatxikerra baino beherago dago eta indusmakinekin
|
bere
lekutik altxatu aurretik, hiru metro inguruko altuera eta horrenbesteko zabalera zeukan Arrizabalek. Zutunik ezagutu zutenek esana da bera zutela ekaitz eta afruntuetan lehorra.
|
|
|
Behin hesteak garbituta aurretik txikitu eta egositako ortuari eta odolarekin betetzen zituzten. Tipula, porruak eta odola izan dira betegarri nagusiak, arrozak ere
|
bere
lekua eduki duen arren. Odoleste esaten zaio heste mehearekin egiten denari, buzkentza heste lodiarekin egiten denari, eta lope heste nagusia beteta egiten zenari.
|
|
|
Gero, familiako gainontzeko kideak jartzen ziren mahaiaren inguruan. Bakoitzak
|
bere
lekua izaten zuen, eta beti mantentzen zuten, egoera berezietan izan ezik, leku hori.
|
|
2011
|
|
|
Badirudi hezi egin gura dela kritiken irakurlea, itzulpenak
|
bere
lekua behar duela ikas dezan, itzultzailearena ez dela langintza erraza; itzultzaileari errekonozimendua zor zaiola aldarrikatu gura da. Ekarri ditugun txatalak bezalakoak kritiketan txertatuta, itzulpen prozesua gerturatu egin gura zaio kritikairakurleari.
|
|
|
Esandakoa, bai literaturaren aldetik narrazio teknikaren aldetik, bai gaiarenetik ere, ondo irabazia du liburu honek
|
bere
lekua euskarara itzulitako liburuen ondarean, euskal literaturaren ondarean, azken finean.
|
|
|
Halantxe, harik eta eleizara sartu artean. Andrazkoak eta gizonezkoak banandu egiten ziran eleizara sartukeran, eta talde bakotxa
|
bere
lekura joaten zan. Etxean egozan erroparik onenak ipinten ziran Aste Santuko meza eta prozesinoetarako.
|
|
|
Adinekoek aho batez dinoskue, mahaian bakotxak
|
bere
lekua eukiten ebala jateko orduan. Ameriketara joaniko senitartekoek be, bisitan etozanean, etxean bizi ziran sasoian euki eben lekua hartzen ei eben mahaian.
|
|
|
" Gurien danak batera, oingo moduen barik, bat atzera, beste batzuk aurrera... (...) Bakotxak
|
bere
lekua eukan mahaian. Bai, ointxe be bai, da len be bai.
|
|
|
Don Jose Maria Dañobeitia etorten zan Durangotik, urte batzuetan. Gero, bidezkoa zanez, Iurretako abadeok hartu genduan
|
bere
lekua, eta neu joaten nintzan nire Iurretako azken aldian.
|
|
|
Liturgiakoak dira, bape zalantza barik, otoitzik garrantzitsuenak eta baliotsuenak. Baina, beti izan dau, gure etxeetan eta gure parrokietan,
|
bere
lekua errosarioak. Ordura arte lez, abadeek zuzendu behar ebela uste eben eleiztar askok, nagusiek batez be.
|
|
2012
|
|
|
Errotatxuko anteparea. guztiz, eta hori barik nekez altza leiz. Behin
|
bere
lekutik aterata, pikau egiten dira hagin fin findun pikamailu eta bufardeagaz.
|
|
2013
|
|
|
Aitak
|
bere
lekua eukan mahaian jesarteko. Aldi baten, etxe batzuetan, ohikoa zan danak erdi erdian ipinten zan plater batetik jatea, tenedore eta koilara banagaz.
|
|
|
Lehenago familia zabala izaten zan, ohikoa zan etxe berean aitita amamak, gurasoak eta seme alabak bizitea; eta osaba edo izeko ezkonbakoren bat baegoan, haxe be bai. Familiako kide bakotxak
|
bere
lekua eta funtzinoa eukan: errespetuan, zereginetan, arduretan, danean.
|
|
|
Hiru egunean errepikatzen eben euren egitekoa, errezitadu hau esaten eben bitartean: " Zantigitu, zana apurtu, zana
|
bere
lekuen sartu, zeuk ein eta Jangoikoak osatu". Inoiz ganaduari be egiten jakon hori antza.
|
|
|
Diru horregaz abadeak errespontsoa egiten eban. Etxe bakotxak
|
bere
lekua eukan luturkia edo sepulturea ipinteko. Urtebete pasetan zanean, kandeleru txikerra eta painelu txikiagoa eroaten ebezan.
|
|
2015
|
|
|
Besterik ere esan zidan (Arestik), arren eta arren, euskara
|
bere
lekuetan irakurri behar nuela, klasikoetan. Bazekiela alukeria gerta zitekeela Leizarraga irakurri beharra, edo aspergarria Asteasuko Agirre irakurri beharra.
|
|
|
Orrialdeak betetzea ez bait da aski. Komunikabide bakoitzak
|
bere
lekua aukeratu eta ongi betetzen saiatu behar du, eta zuek plataformarena aukeratu bazenuten (lehen aleko editorialea) saia zaitezte betetzen, baina gaur arte uste apalez baina bihotzetik ez duzue betetzen asmatu.
|
|
2018
|
|
|
Gauzak berez zihoazen sentsazioa zuen, berez, patuaren bidetik. Inausiriko zuhaitz adarrak halabeharrez lar arinegi ihartzen diren bezala, haizeak orbela, oztoporik arean ere ipini gabe, eramaten duen eran daramala ezinbestean txiri txiri bakoitza destinoak
|
bere
lekura.
|
|
2021
|
|
|
Eta, ez komunikazioa adiera konpetentzialari dagokionez soilik; arlo gisa komunikazioaren gizartean
|
bere
lekua topatu behar duela zalantzarik ez dago, beste hainbat adierazpidek egin izan dutenari jarraiki, literatura digitalaren littérature numérique28, frantsesez (Djandué, 2015) kontzepzioaren baitan komunikabideetan, interneten eta sare sozialetan:
|
|
|
Horren aurrean, euskal literaturak erronka hirukoitza dauka: lehenbizikoa, literatura gisa duena, eta hori edozein literaturari dagokio, oro har; bigarrena, literatur sistema moduan gainerako sistemen artean bere burua kokatzeko; eta, azkena, euskarazko adierazpide gisa,
|
bere
lekua kultur fluxu horretan aurkitzeko. Eta, hedaduraz, hezkuntzari ere badagokion auzia da, batetik, ikasle profila modu jakin batean edo bestean zedarritzen duelako, eta bestetik, horren barnean konpetentzia literarioak jite jakin bat edo beste bat har dezakeelako.
|
|
|
Egia da errealitate hori modu sinple samarrean deskribatzea dakarrela horrek eta ez duela gaiak duen konplexutasuna irudikatzen, baina egia da, halaber, bi joera nagusi antzeman daitezkeela horretan. Edonola ere, irakasleari prestakuntzari dagokionez
|
bere
lekua aurkitzen erraztuko dion proposamenak egin behar direla aldarrikatzen du, eta ibilbide propio batean sakontzen lagunduko diotenak.
|
|
|
Dagoeneko, ez da kultur edo euskal kultur ekoizpenen arteko norgehiagoka eta indar korrelazioa literatura vs bertsolaritza, antzerkigintza, musikagintza, etab. baizik eta kulturazkoak ez diren eta gehienetan euskaratik urrun dauden ekoizpenekin bizi behar duela. Lehen esaten zenari jarraiki, literatura edo, gutxienez orain arte ulertu dugun modu hertsi horretan, apurka apurka mesedetan
|
bere
lekua galtzen joango dela uste du IE7 k eta GIR1 ek:
|
|
|
Hau da, ezagutza, kultura eta aisialdia leku askotan daude, eta forma eta formatu askotarikoak dira gaur egun. Sarea da espazio nagusia nerabeentzat eta ez haientzat, soilik eta sare horrek, gainera, nolabaiteko autonomia eta baliabideak eskaintzen dizkie nahi dutena kontsumitzeko, baina baita sortzeko ere. Hartara, literaturak gaur gaurkoz interes handiagoa pizten duen eskaintza erraldoiarekin lehiatu behar du, batetik (NE1); bigarrenik, itsaso zabal horren erdian literaturak
|
bere
lekua egiteko eta egokitzeko zailtasunak dituela ematen du (GIR1); eta, azkenik, kultur sustapenak antzerkigintza, arte plastikoak, dantza, etab. behera egin duenez, horrek eragina izan du irakurzaletasunean ere (IE5): " Estatuan kultura espainola ez da asko sustatzen eta horrek eragina du irakurmenean.
|
|
|
Hagina hari sendo bategaz (listariagaz) lotu ei eutsan, eta haria sueteko ateari lotu. Atea zabalik egoala, segidu segiduan, ezetarako astirik izan orduko, emon eutsan ostikada bat ateari, zarratzeko, eta Pedro Julianen haginari lotuta egoan haria hantxe apurtu zan, baina haginak be urten ei eban
|
bere
lekutik.
|
|
2022
|
|
|
Lan xumea ematen du, baina itaxurako tantakada legez, ekinaren ekinez
|
bere
lekua egiten doa. Gure kultura eta jakintza zabaltzea da egitasmo honen helburua; eroso eta erraz irakurtzeko eta jabetzeko modukoa da gainera; adituentzat nahiz zaleentzat egokia.
|