|
2006
|
|
|
Elebitasun instituzionalak suediarraren eta finesaren arteko trataera orekatu bat bermatu nahi du. Lurraldetasuna, erroldaren arabera egiten da gizabanako bakoitzak
|
bere
ama hizkuntza zehaztu behar baitu. Datu horien arabera ikusten da zein hizkuntza estatus emango zaion distriktoari:
|
|
2008
|
|
|
planteamendu horrek baieztatzen du gaztelaniadunek ezin dutela adeitsuak eta gizabidezkoak izan. Baina hori onartezina da, noski, eta edonor,
|
bere
ama hizkuntza edozein izanik ere, gai da beste norbaitekin gizabidez jokatzeko. Beraz, hizkuntzaz aldatzeko arrazoia adeitasuna bada, gaztelaniadunak ere adeitsuak izan daitezke, eta euskarara egokitu hizkuntza hori hitz egiten duen hiztun baten aurrean.
|
|
2009
|
|
|
Geroztik, debekuz debeku (Franco garaia zen) eta pixkanaka pixkanaka, euskara ahaztu zitzaion. Alabak jaiotzeko unean, I k jadanik ez zekien nola gozatu
|
bere
ama hizkuntzarekin.
|
|
|
Beste horrenbeste gertatzen zaio norbanakoari: zerbaitegatik galtzen du hiztun batek
|
bere
ama hizkuntza, eta beste bat ikasten; zerbaitegatik bihurtzen dira elebakar batzuk elebidun, eta elebidun batzuk elebakar. Hizkuntzaren beraren planora ere eraman liteke perspektiba dinamikoa.
|
|
2010
|
|
|
balio horien kontzientziak sustatu zuen Malon etxaideren obra, eta berorietan zuen usteagatik, hizkuntzaren kalitate zuzena eskatu zien idazleei (ikusi dugu), baina ez, bestalde, gramatikari kritiko tente itsuen aurrean bere idazle askatasuna ere defendatu gabe, betiere hiztun guztien mesedetan jardute aldera: eztabaida hauen artean
|
bere
ama hizkuntzaz maiteminduta, Malon etxaidek salakuntza abertzale bat egiten dio arerioen pentsamoldeari, eta aldi berean etorkizunerako utopia baten leihoa irekitzen du, Manifestuaren azken lerroetan. ezin du jasan gaztelania hizkuntza arlote eta bilaua dela dioen jendea, eta halakorik esatea nazio osoari egiten zaion iraina dela dio: " este agravio es de toda la nación y gente de españa".
|
|
|
48 azpimarratzekoa da hemen Malon etxaidek ez dituela aipatzen euskara eta katalana, nahiz eta hura nafarroako hizkuntza izan eta beste hau bartzelonan bertatik bertara ezagutu, agian historia literarioa ere. Malon ek
|
bere
ama hizkuntzari, arreta handiz landu duen gaztelania literarioari, begiratzen dio, besterik gabe. ongi ispilatzen du, honetan, ernazimentu nazional estatalen ikuspuntu politiko linguistiko mugatua.
|
|
2014
|
|
|
Deigarria da Iruñeko lekukoen% batek
|
bere
ama hizkuntza bi hizkuntzez osatzen dela azpimarratzea. Ondarroan, ordea, hori ez da gertatu, aukera bakarra erabili dute.
|
|
2016
|
|
|
449 Estatu Batuetako SIL International (behinolako Summer Institut of Linguistics) etxeak bere eragina izanik du munduko hizkuntzen eta hiztun herrien azterketan eta babes lanean. 1934an sortu zenean xede helburu xumeagoak bazituen ere, eta proselitismozko asmo jakina bere berea izan badu ere hasieratik, egia da Bibliaren noranahiko itzulpen ugariez gainera lan handia egin duela SILek mundu zabaleko hainbat hizkuntza txikitako hiztunak nor
|
bere
ama hizkuntzan alfabetatzen, beren kultura ondare jatorraz jabetuarazten eta lekuan lekuko hizkuntzen deskribapena gizarte ingurumenezko markoan txertatzen. Hortik aurrera ere jo du azken urteetan, analisi teorikoaren alorrean.
|
|
2017
|
|
|
Haren garaian independentismoa ez zegoen oraindik behar bezala mamitua, beraz autonomiaren aldeko proto abertzaletzat har dezakegu. Harrigarria bada ere, O’Connellek ez zion
|
bere
ama hizkuntzari etorkizunik ikusten, eta nolabait esateko, heriotza lasaia iragartzen zion. Hargatik, gerora indartu ziren independentziaren eta irlanderaren biziberritzearen aldeko askok traidoretzat hartu zuten.
|
|
2021
|
|
|
Eman lekua
|
bere
ama hizkuntzari ere. [Gaztelania] geure ama hizkuntza baita!
|
|
|
Arestian aipatu bezala, analfabetismoa arazo handia zen lehen sobietar urteetan, eta horri aurre egiteko likbez (likvidatsia bezgramotnosti, hau da," analfabetismoaren suntsitzea") kanpaina gauzatu zuen gobernuak. 1919tik aurrera 8 eta 50 urte arteko lagun analfabeto bakoitzak oinarrizko ikastaro bat egin behar zuen irakurtzen, idazten eta kalkulu egiten ikasteko, errusieraz edo
|
bere
ama hizkuntzan. Erronka honetan hainbat oztopo gainditu behar izan ziren, hala
|
|
|
inorodtsy herritarren kategorian sartzen zirenek beren bizimodu tradizionala izatea eta beren buruak gobernatzea neurri batean onartzen zen (Slocum, 1998). tako eskola batzuetan umeek beren ama hizkuntzan ikasten zuten lehen urteetan, eredu honek, bere bultzatzaileen ustez, herritar ez errusiarrei errusiar kulturara pasatzea erraztuko zielako. Proiektuaren sustatzailea, Nikolai Ilminski, Volga ibaiaren eremuan bizi diren tatariarrentzat ikastetxeak sortzeagatik da, batez ere, ezaguna, eta sistema honek errusiartzea helburu izan arren, jendea
|
bere
ama hizkuntzan alfabetatzeko lagungarria zen. Ekimen hauek hasieran ez zuten autoritateen babes handirik; hala ere, herritarren zati handi bat analfabetoa izatea eta estatuko hizkuntza ez menderatzea mehatxutzat ikusita, XIX. mendeko 60 hamarkadatik (eta batez ere 1905eko iraultzatik) aurrera gobernuak biztanle ez errusiarren hezkuntzaz arduratzen hasi ziren.
|
|
2022
|
|
|
Ama hizkuntza, barruan errotuena den hizkuntza dela adierazten du, eta semantika bereizketak urriagoak izango direla edota beranduago agertuko direla aipatzen da bertan. Ama hizkuntza euskara zuten pazienteekin egin zuen ikerketa, eta pazientea
|
bere
ama hizkuntzan artatua denean seguruago sentitzen dela, antsietatea txikitzen dela eta lasaiago sentitzen direla ikusi zuen. Alzheimer dementzia duten pertsonek, herstura edo ezinegon gertakariak pairatzen dituzte, eta batzuetan oldarkor ere ageri dira.
|