|
2000
|
|
|
" Hemen trenak ez dira gelditzen", esan zuen. ...uela, agian zain zegoen, Xan aldendu zedin, potajea lasai jaten segitzeko; Xanek ordea, ez zuen besterik esan; ahoa ere apenas ireki zezakeen, hotzak hormatuta zegoen; ez zuen baina, arrazoi berberagatik, berehalaxe handik aldentzekorik egin; zain zegoen, enplegatuak beste zerbait esango ote zion; edo, agian, jateko zerbait ez bazen, kobertizoan babes pixka bat eskaini ziezaion; enplegatuak baina,
|
berak
ere ez zuen ezer esaten; hartaz: " on egin dizula", esan zuen Xanek eta, trenbidea kruzatuz, errepide zuriari jarraitu zion.
|
|
2001
|
|
|
Ttiki ttikitatik elkarren ondoan ibiliak ginen. San Migel eliza zaharraren inguruan koadrila osoa, Nikolas, Jero, Eduardo, Petaka(
|
berak
ere ez zekien orduan Anastasio zuela izena)... baina batez ere ur bazterrean, Ruizen lantegiaren pareko arboldegian eta. Beti Eduardo buru, Nikolas anaiarekin, haiek baitziren zaharrenak.
|
|
|
Karrika Nagusiaren bazterreko estrata batean Mari Moxorro zegoen, paretaren kontra, izitua, makila probatua duen zakurraren modura. Baina Jabiertxo Sadabak ez zion" Mari Moxorro, emaidan motza" erranez eraso, gazte lotsagabe guziek bezala, eta
|
berak
ere ez" Ipurtzulotik sartuko diat hiri nik zorrotza!" moduko sainga kontestarik eman. Andre xaharrak harritua begiratu zion okinaren semeari, burua zer animalia klasek jan ote zion pentsatzen zuela, eta bere moxkor kargarekin segitu zuen ttirriki ttarraka, ezpainetarako ttantta emanen zion bihotz onekoaren bila.
|
|
|
Atrebentzia aundiyarekin eskribitzen dizut, emen nerekin ‘tambo’ edo beitegi berian aritzen den zuen osaba Fernandok permisoa emanta. Nolanahi ere, momentu hartan
|
berak
ere ez zuen bertze inor inguruan, eta onartu zuen sartzea harremanaren jokoan. Nere bakardadean egoten naizelarikan, begiak itxi eta nere laguna izan nai luken emakume pollit baten begiak billatzen ditut buruko nere utsean.
|
|
|
– Tira, kontsolagarria liteke bai. Guk agian ez dugu lortuko gure helburua, baina
|
berak
ere ez. Susmagarririk?
|
|
2002
|
|
|
Londresen oro da euri fin zirimiri langarra rain. Galderrek
|
berak
ere ez zekien Espainiako ala Italiako euskalduna zen. Euskal Herriko prentsa ez zen haraino iristen eta garestia zen Madrilgoa.
|
|
2003
|
|
|
Eta, bai, haiexek izan ziren bere etxera argazki bila etorri ziren boxeolariak, Argosek lore artean txiza egiteko bakarrik balio duen zakurra dela esan zutenak. Haiek ezer esan ez zutenez, ordea,
|
berak
ere ez zuen aipatu makalen artean kukututakoaren tirorik. Honezkero guztiak berdin bazion ere, ahal zela, ez zeukan gauzak nahasten ibiltzeko asmorik.
|
|
2005
|
|
|
Baina banekien zer esan behar zuen. Azkenean esan nion
|
berak
ere ez zekiela, eta orduan gehiago haserretu zen. Ez zait gustatzen aita haserretzen denean.
|
|
|
Jubilazio saria ordaintzeko era bat da bera gurekin mantentzea, nolabait esatearren. Baina Linok
|
berak
ere ez dio aspaldian arreta gehiegi jartzen. Argotean" jostailuzko numeroak" esaten diegun horiek baino ez ditu Brunok jada egiten.
|
|
|
Ez duzu jakinen noski Entredicho hori XVI. mendeaz geroztik probintzian indarrean jartzen zen lehen aldia genuela, don Serapiok esanda dakit nik, erdi aroko zigor eklesiastiko berezia zen, eta hartaz gure herria" degradatua, bortitza, zabarra, moldakaitza, kristau izenaren gauza eza" deklaratu zuten, kontatu behar ditut noizbait don Serapioren balentriak, badago hor ipuin eder baterako gaia. Anartean jakin ezazu gure herriko apeza izan zena, egun arreba gazteagana Arrasaten erretiratuta bere memoriak azken modeloko Macintosh batean orrazten eta QuarkXPress programan editatzen ari dena, ez zela egon Francoren ongi etorrian, adierazia dizut arestian, Apezpikuaren ondoan egon behar zukeen arren, eta
|
berak
ere ez dakiela zergatik etorri zen Francisco Franco autoz, hainbat izurde harrapatua zen Azor yatean edo hari eskolta ematen zion Hernán Cortés destroierrean etorri ordez.
|
|
2006
|
|
|
Beti pentsatu izan dut sakonean honako esaldi hau zeukala buruan,
|
berak
ere ez jakin arren: " Gizona gizon denez gero, norekin jo galdezka ari da.
|
|
2010
|
|
|
Orduan itzuli zuen burua niregana. Ez zidan hitzik esan, baina ulertu nuen
|
berak
ere ez zuela besterik buruan.
|
|
2011
|
|
|
Niretzat aita joan egin zen, ez bere martxaren oroimenik dudalako, amaren hitzetatik atera dudan ondorioa delako baizik. Aita joan egin zen txiki txikia nintzela, ez dakit data zehatza jartzen, ez diot amari inoiz galdetu eta
|
berak
ere ez dit sekula esan egun honetan edo hartan joan zen, egun honetan banatu ginen. Halakoetan, gainera, joan orduko aspaldi joana izaten da joan behar duena, bereizi orduko bereizita baitago bereizi beharrekoa.
|
|
|
Aita Alluitzen hil zuan; bere ohituren artean mendian bakarrik ibiltzea omen zuan bat, eta nora zihoan inori inoiz ez esatea beste bat. Hala ere litekeena duk, etxetik irteterakoan
|
berak
ere ez jakitea zein menditara joko zuen. Honetan ere inprobisazioa zian atsegin, nonbait.
|
|
|
Bizilegea. Hori horrela, konprenitzekoa lukek inork gutxik ikusi izana gorpua, amak
|
berak
ere ez seguruenik. Ezetz erantzungo dik, ordurako bereizita zeudenez ez zuela gorpua ikusi, ahaztu gabe aurkitu zuteneko egoeraren penagarria.
|
|
2012
|
|
|
Gainerakoa, eskaileren aldera keinu egin du lehen eta behe solairuez ari zela uler nezan, neronek deskubritzeko denbora izango dudala gauzak ez nahasteko jende jatorra dela etxaldea utzi diguna, hartzen ditudanak zeuden bezala uzten saiatzeko ezer ez puskatzen, horrela jarraitzen badu gaitzituko natzaio pentsatu dut hainbeste urtez kartzelan haurtzat hartu izanak arrastoa uzten du,
|
berak
ere ez dakiela ondo zer dagoen bertan esan eta ordulariari begiratu dio.
|
|
2013
|
|
|
|
berak
ere ez daki
|
|
|
Beste galdera asko egin barik geratu ziren astirik ez zelako egon. Neskak leihotik begiratu zuen
|
berak
ere ez zekien zenbatgarren biderrez. Etxe guztiak jota zeuden, kalea zena etxeek eztandan egotzi zituzten harri, adreilu, egur eta beiraz beteta zegoen, baina hautsa zen nagusi.
|
|
2014
|
|
|
Nagore ganbararen beste muturrean zegoen, liburu bat begien aurrean, eta
|
berak
ere ez zirudien punkia izatearekin kezkatuta. Nahikoa zuen liburuekin, auskalo zer istorio aurkitzen zuen haietan.
|
|
|
Guztiak agurtu zituen Irenek banan banan, buruarekin, hitzen batekin. Ez zen hurbilegi jarri hala ere, obsesionatzen hasita zegoen izerdi usainarekin, azken azterketan, azken egunean, ondo zekien arren ia ezinezkoa zela inork usaintzea,
|
berak
ere ez zuen ezer nabaritzen jertsearen gainetik. Betiko hitzak gero, Amaia Senderekin esate baterako, Imanolekin:
|
|
|
Apurka apurka gaixotu ziren izekoak. Batek
|
berak
ere ez zuen hirurogeita bost urtetik gora egin. Izekorik gazteenak leihotik behera bota zuen bere burua.
|
|
|
Eskuak atzean lotuta zituzten guraso biek. Kanpotik ikusita, inpresioa da Samuel Doek ez zuela familia horrek baino askozaz gehiago sufritu, Gaddafik
|
berak
ere ez, NBEk ikerketa eskatu arren.
|
|
|
Olgak ez zion Ireneri esan zergatik eraman zuten Stepan gulagera, ez zuen jakingo beharbada... Stepanek
|
berak
ere ez zuen jakingo, zerrendak zeuden, beti egon izan dira zerrendak.
|
|
2015
|
|
|
– Nik ere ez. Zuazok
|
berak
ere ez –argitu zion Castetek.
|
|
|
Hara gure egoera. Kataluniak
|
berak
ere ez digu balio erreferentzia gisa. Alboko estatuen ponperia imitatzen saiatzen garelarik, patetikoak gara.
|
|
2016
|
|
|
Domezainek ez zion utzi Martini La Campanako kontua ordaintzen. Gonbita onartu beste erremediorik ez zuen izan alferezgaiak, azken finean
|
berak
ere ez zekien nor izanen zen operazio hartatik guztitik onura handiena aterako zuena.
|
|
|
– Miraria da euskara oraindik bizirik egotea. Mitxelenak
|
berak
ere ez daki oso ondo zergatik. Entzun hau:
|
|
2017
|
|
|
– Inork ere ez daki. Artistak dioenez,
|
berak
ere ez. Ametsaren agindua omen da.
|
|
2018
|
|
|
Fikzioa gora eta fikzioa behera, bakoitzaren film eta telesail gogokoenen iruzkinak egiten egon dira unibertsitatetik hurbil dagoen terraza batean. Sarak behin eta berriz esan du House MD telesaila gustuko duela, baina ikasle batek
|
berak
ere ez dio jaramonik egin. Inori ez omen dio interesik piztu medikuei eta gaitzei buruzko dramak.
|
|
|
denok janzten ditugula, eta ez dagoela ezkerrekoa edo eskuinekoa ez den zapatarik. Baina kasu honetan
|
berak
ere ez daki ziur bereizketa horrek zerbaiterako balio ote duen. Futurista errusiarrek alderantzikatuta janzten zituztela ere irakatsi zion Tatianak:
|
|
2019
|
|
|
Soro Barturenek Pedro Iturriarekin elkartu nahi du, ez dakit zertarako,
|
berak
ere ez daki beharbada. Soro Barturen, baina, ez da zoroa, izango du zerbait buruan, ez da inozoa.
|
|
|
Aurki esnatu zen ostera, baina igelak itsasoaren berri ez daukan bezala, edo euliak neguarena edo tximeletak urtaroena,
|
berak
ere ez zuen amestua oroitzerik izan. Amets gehienak bezala ahanzturaren biltegian gelditu zitzaion gordeta, atzera gogoratu ezinik, nahiz mundutik at gaudenoi niri, kasu honetan mezuak bidaltzeko baliagarri gertatzen zaizkigun.
|
|
2020
|
|
|
Beharbada Muruamendiarazek
|
berak
ere ez zuen historiako ezagutza handirik izango, eta herrian entzundako kontu zahar batzuk hartu izango zituen oinarri ipuin hartarako, ukaezina baitzen ipuin hartan herri kontakizunen lurrina. Gainera, XIX. mendeko literatura erromantikoan indarrean zeuden Erdi Aroko pertsonaiak eta giroak, eta haiek erabili nahi izango zituen berari gertatutakoen isla zen ipuin hura idazteko, eta bide batez bere buruaz beste egiteko bere asmoa ere kontakizuneko giroan txertatzeko.
|
|
2021
|
|
|
“…jantziak ahalik eta egokien izatea, hobe modernoak eta zekenak badira, drama miserableagoa eta zatarragoa gerta dadin”. ...atzen dira Jarryren beste ideiak ere, esate baterako keinu unibertsala bilatzen duenean edota pertsonaia nagusirako ahots berezi bat eskatzean, zeren ahotsaren eta keinuaren modulazioa dira batik bat konpainia honen berezitasuna; ahotsa eta keinua desitxuratu egiten dira groteskotasuna lortu arte, nahita desegituratzen dira testuaren ahalmen suntsitzailea indartzeko, eta sortzen den efektua Jarryk
|
berak
ere ez zukeen imajinatuko.
|
|
|
“Jakina egia dela”. Eta zergatik ez ote ziguten inoiz kontatu galdetzerakoan aitak ez zuela nahi esan zuen,
|
berak
ere ez zekiela askoz gehiago.
|
|
|
Aste honetan liskar bat euki dut konpainiako kabo batekin, eta esan diot lau hostia emango nizkiola paisanoz ikusten nuenean. Ez nekien nungoa zen, eta
|
berak
ere ez ni nungoa nintzen; gipuzkoarra naizela jakin duenean, nere lagun mina egin da. Basaurikoa da eta Elorrion bizi da; bera ere euskalduna da.
|
|
|
Ez genuke nahi landare baten moduan gelditzerik, eta
|
berak
ere ez ez dakit amak esan duen edo nik, baina ados gaude.
|
|
2022
|
|
|
Eta, nahiz eta orain badakidan ez zela lehenengo emakume bertsolaria izan, niretzat hala izan zen. Oraindik ere feminismoaren bidean hasi berria izango nintzen ni orduan eta ziurrenik garai hartan Maialenek
|
berak
ere ez zuen feminismoa gehiegi ezagutuko. Baina bera ikusi eta “Aupa, neska! ” ateratzen zitzaidan barru barrutik orain sororitatea deitzen omen zaio horri….
|
|
|
Urak banandu dira gurpilaren inguruan eta apatxak bistaratu zaizkie idiei, plisti plasta artean, lur zingiratsutik irten diren arte. Patxik lehengo pausoa berreskuratu du abereen aurretik, alabari itxaron gabe; Rakelek
|
berak
ere ez du hankarik bizkortu berriro gurpil gainera igotzeko. Oinez jarraitu die, geroz eta tarte zabalagoa utziz, gurpilak leundutako lokatza atzera bere oinatzekin harrotzen.
|
|
2023
|
|
|
lur azpian daude, mapa ofizialetatik at eta joko arauak ezberdinak dira. Musikariak ironiaz dioenez,
|
berak
ere ez du behar beste menperatzen mundu horretako legedia, baina badaki afera ez dela txanponak biltzera mugatzen. Elkartruke horizontala, komunitatea eta giza beharrak merkatuaren bitartekaritzarik gabe asetzeko gogoa baitira, normalean, horrelako guneen zutabeak.
|
|
|
|
berak
ere ez dakielako
|
|
|
Baina ez omen zuen ezer jakiterik lortu isildu zen une batez, beste posibilitate bat etorri zitzaiolako burura. Nork daki, beharbada katalanak
|
berak
ere ez daki zertarako dagoen hemen.
|
|
|
Alaskak, abesten du: “Zuk ez jaungoikoan sinistu, jaungoikoak
|
berak
ere ez baitu zugan sinisten”. Eta orduan, zer?
|