|
2000
|
|
|
Erradiografiak beharrezko, eta terapia egokiak, are beharrezkoagoak. Jokoan dago euskararen geroa eta euskarari aukera zabala ziurtatu
|
beharrean
gaude, petrikilo desegokien eskuetan utzi gabe.
|
|
2001
|
|
|
Harrapa ezak/ n hori! Gogoeta egin
|
beharrean
gaude euskaltzaleok. Euskararen garapenaren alde dagoen nafar gizartean ez dugu lortu sentimendu hori defendituko duen edo, gutxienez, neutrala izango den alternatiba politikorik Diputazioaren Jauregira eramatea.
|
|
|
Edozelan ere, ziur nago (ia): mota horretako kritika berri eta sendoago baten
|
beharrean
gaude, kultura biziago eta" benetakoago" bat garatu nahi badugu.°
|
|
|
Espainol mandatari jauntxoek (aldian aldiroko euren alderdien alternantziarako bideak zabaltzen dituztenak, disidentziaren segimendurako zein desagerpenerako taktikak erabakitzen dituztenak, azken batean intentsitate gutxiko gerrataula ren aurrean fitxen mugimenduak zeintzuk izango diren erabakitzen dutenak) kolpe gordinagoak emateko garaian daudela erabaki izan dute. Euskal Herria ren nazio kontzientzia posibilitatzen duten elikagaiak usteldu
|
beharrean
daude. Zer ba?
|
|
|
Erreforma garaian espainol proiektuak euskararen azaleratze indartsu bat espero zezakeen, instituzio berrien agintaritzatik etorriko zena, frankismoaren azken urteetan argi zegoelako herriarengan nahiko kontzientzia bazela horretarako. Euskal Herriko PSOEk berak ere hori nolabait onartu beharrean ikusten zuen bere burua euskararen aldeko sentimenduaren aurrean eta, beraz, berton eurenproiektu espainola kudeatzeari begira (Jauregi kasu, Kintanak duela gutxi kontatu digun legez) espainol kultura ez zabaltzeko euskara era guztietara indartzea onartu
|
beharrean
zeuden, hori euren proiektua manten zedin derrigorrezkoa ikusten zutelako, autodeterminazioa aldarrikatzea (PSE 78) bezala. Baina Madrilen bestelako erantzun bat ematean (Euskararen Legearen erreku rtsoa), Nafarroakokudeaketa euren eskuetan gelditzean eta Jaurlaritzaren bidea zehazten hasten denean, agerian gelditu zen ez zegoela erabateko hizkuntz apustu bat.
|
|
|
Frantziarrei, berriz, bere arazoa ez denaren leloa sinesgarri izan dakiekeen gero eta urrunago, indartze elektorala dela medio, ofizialtasunaren aldarrikapen gorabeheratsua baina indarrean dena, departamendua, ordezkapena soilik hegoalde mailan zuten erakunde ezberdinek nazio osora salto egiteak... Mende luzeetan (iraultzatik kasik) inolako kontzesiorik eman gabe mantendu ahal izan dute estatusa, baina orain zerbait ematen hasi
|
beharrean
daude. Apur bat eman euskalduntasuna sakabanatzeko eta lasaitasun urte batzuk bermatuta.
|
|
|
Bi eragile horiek, hots, euskararen gizarte erakundeetan diharduten gizon emakumeen lanak eta maila orotako administrazio publikoetako arduradunen jarduerak, bat egin behar dute, tokian tokiko sare soziala eta lankidetza indartuz. Hirurogeiko hamarkadako euskaltzale haiek urratu zuten bidea, norbanakoena baino indartsuagoa zen komunitarioa, administrazio publikoak oztopatua, gaur egungo errealitatera ekarri
|
beharrean
gaude, euskararengizarte kontseilua bezalako erakundeetan eta hemendik sortzen diren proiektuetan indarrak bilduz, baina gizarte erakunde bakoitzak bere herriko edo lurraldeko eremuan lana gero eta kalitate handiagoz eginez ere, eta hautetsi edota agintari politikoek euskalgintzan urratu behar dituzten politika orokor zein sektorialetan eraginez eta, aukera dagoen heinean, elkarrekin jardunez....
|
|
|
Euskalgintza esparru autonomoa lortu
|
beharrean
dago. Honek lehia politikoetatik kanpo plazaratzea suposatuko luke; ondorioz, alde batetik partidu abertzaleek funtsezko ikurra galduko lukete guztiona izateko (eta hori, benetan, beraientzako garaipen izugarria izango zen); bestetik, gainerako partiduek, aipamenez gain, euskararen aldeko jarrera azaldu dute.
|
|
2002
|
|
|
0 Urte latza aurtongoa: ...txamendu armatuaren aldekoak egundaino baino latzago eta irrazionalago; Elkarriren bake konferentziak —aurrerame nduak aurreramendu— huts egina; Euskaltzaindia inoizko egoera ekonomiko latzenetariko batean (kronikaño hau idatzi bitartean konpondu bide dena); Garz6n en eraso judizialak orain arteko odolgaiztokoenak; atxilotuei egindako oinaze eta torturak amaigabe; eta bihotza, gaineratu
|
beharrean
gaude, ozta ozta salbatuta. Eta horregatio badago zertaz poztu, lar izan ez arren:
|
|
|
Ditugun Unibertsitateek ez diete erantzuten gizartehonen gehiengoak eskatzen duen beharrei, aitzitik, interes pribatu, merkantilista eta atzerriko kulturei egiten diete men. Jauzi kualitatiboa eman
|
beharrean
gaudela uste du LABek. Badago bai gizarte mailan eta baita Unibertsitate esparruan ere aski jende, nahikoa masa kritiko euskaraz arituko den Euskal Unibertsitatea antolatzeko.
|
|
2003
|
|
|
Legeztatu gabeko bost ikastola —Tutera, Lodosa, Sartaguda, Viana eta Irunberrikoa— ito
|
beharrean
zeuden Hizkuntza Politikako zuzendaritzak jarritako irizpide berrien ondorioz. Pedro Pegenaute zuzendari zenetik, 643.000 euro gutxiago jaso zuten ikastola hauek, eta irakasle eta langileen soldatak ordaintzeko arazo handiak zituzten.
|
|
|
Kontua da urteroko dirulaguntzarik gabe elkarte hauek ezin izango zutela aurrera egin. Eta erakundeak ere, egitura esklerotiko bihurtu nahi ez badute, ekimen pribatua ren dinamismoa fagozitatzeko
|
beharrean
daude.
|
|
2004
|
|
|
Bizimodu alternatiboen hazirik ezin du eraman inongo autoritatek. Gaztetxea desegin
|
beharrean
zeuden. Hortik kupidarik gabe egotzi dituzte.
|
|
|
1 Elkar ez ezagutzera garamatzaten konplexu baztertzaileak apurtzera, aurrenaurrena. Elka rren berri izan eta elkar ez zapuztearena ez da gutxienekoa. Eta alde honetatik esan
|
beharrean
nago, Espainiako idazleen artean Egunkariaren itxierarekin elkartasuna eta laguntza Galeuscarenbidetik bakarrik jaso genuela, ia ia (Madrilgo hainbaten kasua salbuetsiz). Azpimarratu egin nahi dut Galeuscakoelka rteetako kideen laguntza beharbeharrezkoa izan zela eta dela mono kulturaren hatzaparretan itota ez geratzeko.
|
|
|
Kazetaritza heriotzarekin lotu
|
beharrean
gaude, halabeharrez. Gertu baitaukagu oraindik Augustin Zubikarairen heriotza ere.
|
|
|
Edo ez dutela bideragarri egin. Aurreko batean tematika kritikatu genuen, orain kudeaketa ere eskasa izan dela esan
|
beharrean
gaude. Eta hori, uneotan, larria da.
|
|
2005
|
|
|
2000ko artikuluan nioen euskarazko kulturan nabarmena zela gipuzkoarren ekarri oparoa, bertsolaritzaren pisua, eta Eusko Jaurlaritzaren sos banatzaile funtzioa. Lehena eta hirugarrena, puntu batean behintzat, batu
|
beharrean
egonen gara, Kultura saileko buruak ere gipuzkoarrak baitira, aurreko urteetan izan diren legez.
|
|
|
Nik aztertuak ez nituen alderdi askotan argi handia egin zidan. Txillardegiri honengatik ere eskerrak eman
|
beharrean
nago.
|
|
|
Nik jokabide bat hartu nuen gaztetatik: argitasun edo zerbaiten
|
beharrean
nagoenean, Frantzian eta Alemanian beti ingelesez mintzatzen naiz eta amerikarra naizela uste izaten dute; Ingalaterran frantsesez, eta frantziarra naizela uste dute. Horrela kasu askoz handiago egiten didate.
|
|
2006
|
|
|
Etorkinen seme alabak euskara ikas dezaten ahalegin handiak egiten ari da Hezkuntza Saila eta gizarteko beste hainbat erakunde ere, baina etorkinen hizkuntza eta kultura mantentzeko ere laguntza eskaini
|
beharrean
gaude. Hasiera batean, ikasle etorkinek euskara ikasteko indarketa saioak jarri ditugu martxan, baina beraien hizkuntza mantentzen laguntzen badiegu motibazio handiagoz saiatuko dira bertakoak ikasten.
|
|
|
Ezaugarri komun horiek guztiak batera berraztertuak eta landuak izan ziren mintegi saioetan, hutsuneak gainditzeko ekarpenak eginez. Halere, beti kontziente izan gara hizkuntza mailako antolaketa orokorrago, osatuago eta aberatsago baten
|
beharrean
geundela, bai hizkuntzalarien bai hezkuntzan adituak direnen aldetik etor litekeena beren ikerketa, aholkularitza eta elkarlanaren bidez.
|
|
|
Etorkinen euskararen ikaskuntza irakaskuntza prozesuetan murgildu bezain laster ohartu ginen argitu
|
beharrean
geundela hizkuntza berri baten ikaste irakaste prozesuen gorabeheretan nolako antolaketa, bideratze eta lantze motak behar ziren.
|
|
|
Etorkinen fenomenoari atxikitzen diogun" erronka" hitza dexente higatua dugun arren, ezinezkoa zaigu beste behin men egin gabe hastea gure ekarpena. Izan ere, euskalduntze prozesua baldin bada betidanik eskola publikoak hartu duen jomugarik handiena, sekulako lana eginez, azken urte hauetan, gure geletan kultur aniztasuna nabarmendu edo ikusgai egin den aro berri honetan, ikasle etorkinen hezkuntza benetako erronka bilakatu dela aitortu
|
beharrean
gaude. Besteak beste ikasle berrien etorrerak geletako antolamendu, metodologia, hizkuntzen trataera... kolokan jarri dizkigulako, zenbait hutsune agerian utziz eta krisi beldur ikarak eta mamuak sorraraziz.
|
|
|
Haren seme alabak ezagutu nituen, alaba batez ere, ikasle lehenengo eta irakasle gaur egun. Elkar argitaletxearekin ditugun harremanetan bitartekari dugu beti. Inoren
|
beharrean
egon garenean, berarengana jo dugu... Niretzat, agurgarria da gizon hori.
|
|
2007
|
|
|
Egoera hau baloratzerakoan kontuan izan behar dugu erkidego horren sortzaileek erakunde horren arauak ipini zituztela. Gerora, kide berri batek erkidego horretan sartzeko eskaria egiten zuenean, arau horiek esaten zutena onartu
|
beharrean
zegoen; eta horrelako egoera batek, gehienetan, abantaila ematen die sortzaileei. Bien bitartean, Espainiako ikazkintza edo Hego Euskal Herriko burdingintza eta altzairugintza beste abiadura baten zihoazen eta horrek ere desabantaila areagotuko zuen.
|
|
|
Konturatzen naiz txokolatea txarra dela gu bezalako bizimodua daukatenentzat... baina dagoeneko jana dut txokolatea. Badakit bizimodu lasaiago bat nahi dudala gure seme alabentzat, baina arratsalde honi zukua atera
|
beharrean
nago.
|
|
|
Jo dezagun seme alabak hezkuntza sistemara murgildu
|
beharrean
zauden ama edo aita zarela. Legeak aitortzen dizu ikastetxea hautatzeko eskubidea, alegia, gure inguruan hiru hezkuntza sare artean hautatzeko eskubidea.
|
|
|
Jakin erako artikulua gaur amaitu behar dut. Beste ordu t’erdiko lantzat hartu
|
beharrean
nago: ez daukat idatzitakoa zuzentzea beste lanik.
|
|
2008
|
|
|
Nola, bestela, egia bihurtu ikaslearen ikasketa eta garapen prozesuaren banan banako jarraipena egitea?; nola azken azterketatik haratago doan ebaluazio jarraikia bideratzea eta ikaslearen motibazioan eraginez berarengan jakin mina sortaraztea? Berba polit hutsetan gera ez daitezen, askotxo aldatu
|
beharrean
gaudelakoan nago. Eta, egia esan, irakaskuntzan (unibertsitate aurrekoan, batik bat) ezagutzea egokitu zaizkidan hezkuntza erreformen harira leporatutako eskarmentuak esaten didanez, hortik etorri dira, neurri handi batean behintzat, munduko intentzio onenez eta koherentzia osoz ezarritako erreforma horien porrotak.
|
|
|
Prozesuaren indar nagusia jakintza jendarteak islatzen duen aldaketa
|
beharrean
legoke. Bizitza osoan ikasi beharraren onarpenak ikasketen mailakatze eta dibertsifikazio handiagoa dakar eta, oro har, hori jendartean aurreratuta dago.
|
|
2010
|
|
|
Hori gertatuko balitz, natura ondarea suntsituko genuke eta, ezin ahaztu, ondare horren baitan dago etorkizuneko jarduera ekonomikoa. Orobat, onartu
|
beharrean
gaude gehiegizko xahutzeak eta garapen ereduen desorekak, etorkizun ez oso urrunean proiektatuta, egoera jasangaitzera eramango gaituela ingurumenaren eta biofisikaren ikuspegitik, eta horrek ere ekarri du iraunkortasunaren beharra. Iraunkortasunerantz bidea egiten hastea premiazkoa da; izan ere, mundu osoan hondatzen ari dira ekosistemak, eta horrek muga nabarmena ezartzen du denbora aldetik.
|
|
2011
|
|
|
bere jarduna zuritzeko arduradun politiko ohiaren argudio sorta, hain zuzen ere. Izan ere, sailburuordeak espainolaren gizartezein legezko nagusitasuna auzitan jartzen sekula saiatu ez den hizkuntza politika defendatu nahi duenez, diskurtso ideologiko hutsari heldu
|
beharrean
dago, zuzentasun politikoaren betiko leloak errepikatzea kontrako errealitateak nahiz argudio deserosoak gainditzeko nahikoa balitz bezala. Horregatik 40 aldiz baino gehiago aipatu ditu bizikidetza edo elkarbizitza hitzak, dena zuritzeko baliagarriak direlakoan.
|
|
2013
|
|
|
EH11koloreren printzipio nagusietakoa da barne hartzaileak izatea. ‘Haiek’ eta ‘gu’ dikotomia hautsi
|
beharrean
gaude, aniztasunak ez baikaitu kontrajartzen.
|
|
2014
|
|
|
aurrena, Kike Gomez de Segura, niretzat dudarik gabe publizitate arloan Euskadiko maisurik onena; gero, Antton Perez Calleja eta Mari Carmen Mazmela jakintsuak ere, jende dotorea, laguntzaile izan nituen; Laboral Kutxako zuzendari Javier Irastorzak, gaur egun nire lagun onenetakoak, asko lagundu ninduen. Izendatu gabe utzi ditudan beste askori ere eskerrak eman
|
beharrean
nago. Ez ditut sekula ahaztuko.
|
|
|
Hortxe dago gakoa. Liburu elektronikoek aldaketa anitz ekarri dute, aldaketon aurrean irtenbide berriak topatu
|
beharrean
gaude. Horren gainean galdera, kezka eta zalantza asko dauzkagu, eta, ezbairik gabe, denon artean aurkitu behar dugu irtenbiderik egokiena, liburuaren sektorean lan egiten duten agente guztien kontua baita.
|
|
2015
|
|
|
ziklo bat amaitu da euskalgintzan eta euskararen biziberritzean. Eta ziklo berria amesten, zirriborratzen eta egiten hasi
|
beharrean
gaude. Astiro, baina tinko.
|
|
2016
|
|
|
Gai honi buruz asko idatzi bada ere, arreta hispanozentrismo ekonomikora ekarri nahiko nuke, prozesua bera txundigarria baita. Hego Euskal Herriko joera hispanozentrista ezin esan halabeharrezkoa denik, azken urteotan azkartu egin den joera izaki, borondatea arrazoi garrantzitsutzat hartu
|
beharrean
baikaude. Hispanozentrismo ekonomikoa elkar elikatzen duten antzeko bi mekanismotan oinarritzen da:
|
|
|
burujabetza feminista, burujabetza ekologikoa, burujabetza sozioekonomikoa, hezkuntza burujabetza, hizkuntza burujabetza, energia burujabetza, elikadura burujabetza... Erabakitze eskubidea aldarrikatuz Euskal Estatuaren nahiak mugiaraziko dituen herritarrek burujabetza desberdinak adina motibazio izan ditzakete eta, behetik gorako botere eraikuntzaren estrategian, gaur egun horietako zeintzuk izan daitezkeen giltzarri asmatu
|
beharrean
gaude.
|
|
2018
|
|
|
Adibide gisa, eta liburu hau zentzu askotan apartekoa denez parentesi bat zabaldu
|
beharrean
nago, sortze jardunari, egiletasunari eta publikotasunari eta alor horietan genero eraikuntzak duen eraginari zuzenean erreparatzen dion liburu bat aipatuko dut: Txakur Gorria kolektiboak urtearen hondarretan atera duen Lauhazka, kaiera bat jarraitzeko (Txakur Gorria, 2018), poesia, bertsolaritza, narrazioa, testigantza eta irudigintza uztartzen dituen liburu albuma.
|
|
2019
|
|
|
Gure ustez, habitatzen, bizitzen edo, bertzerik gabe, igarotzen ditugun/ gaituzten lekuekin gutako bakoitzak burutzen duen elkarrizketaren kodeak, gordetako mezuak, aginduak... sakonki ezagutu
|
beharrean
geundeke. Tokiekiko gure atxikimenduak aisialdia, harremanak eta ondorioz komunikazioaeta espazio publikoarekiko gure egoteko edo jarduteko modua baldintzatuko baditu, bertzeak bertze, espazioak berak eskaintzen dizkigun erranahien kontzientzia izan dugu, P. Freirek problematizatzea deritzon ekintza burutsu eta kritiko horretan saiatu, hain zuzen ere.
|
|
|
Topikoarekin jarraituz, landa munduaren konnotazio lokalak eta hirien kulturartekotasun globala aipatu
|
beharrean
nago. Esan dut denok dugula leku bat mundua irakurtzeko bidea ematen diguna; ez dagoela, beraz, leku global bat.
|
|
2020
|
|
|
Inoiz Euskal Herriak estatu forma hartzen badu, bere muga propioak definitu
|
beharrean
egongo da. Ordura arte elkarren auzo izan direnak banatuta agertuko zaizkigu eta muga kultura berriak sortuko dira.
|
|
|
Senak dioena, barrukoa, barne barnekoa kaleratzen du. Eta hemen berriro Audenen hitzak gogoratu
|
beharrean
gaude: " Nola ezagutu dezaket pentsatzen dudana ez badut ikusten esaten dudana?".
|
|
|
[...]. Liburuon teknika estudiatu eta ikasi
|
beharrean
gaude. [...].
|
|
|
Gutxiespenari buruz bezala, jazarpenari buruz. Aipatu
|
beharrean
gaude, inguruabar honetan, Joan Mari Torrealdairen lan eskerga bezain ezaguna. ‘Euskararen zapalkuntza() ’ (1982) eta ‘Hizkuntz politikaren auzia’ (2001) artikuluak euskaraz, eta, arrakasta handiagoa izan duten bi liburu, El libro Negro del euskera (1998) eta Asedio al euskera (2018) gaztelaniaz.
|
|
|
Arizmendiarrietaren pentsaera haren idatzietatik interpretatzea eta haren idatzietan zerk eragin ote duen galdetzea da gure arduretako bat, zalantzarik gabe. Hemen esanikoen aldean, gehiago sakondu
|
beharrean
gaude haren gizarte giroan eta xx. mendearen lehen erdialde osoko pentsaeraren eta jokabideen arteko harremanetan, noski.
|
|
|
[...]. Liburuon teknika estudiatu eta ikasi
|
beharrean
gaude. [...].
|
|
2021
|
|
|
Galderek pentsamenduaren hutsuneen aurrean jartzen gaituzte, erantzunen faltan, ezjakintasunari begira. Asmatu
|
beharrean
gaude nondik joan, zein hari jarraitu. Pentsamenduaren bidea ez baita eginda dagoen autopistatik bidaiatzea; ibilbidea eraiki eta berreraiki egin behar da.
|
|
2022
|
|
|
Esan
|
beharrean
gaude Euskal Autonomia Erkidegoan aldaketak hasi direla. ikasturtean, lehen aldiz, Batxilergoko bigarren mailako Filosofiaren Historia ikasgaian xx. mendeari dagozkion filosofoak aldatu eta emakume bi sartuko dira Unibertsitatean Sartzeko Ebaluazioaren (USE) hautaprobaren gaitegian:
|
|
|
Egunen gurpilean sailean, agur esan
|
beharrean
gaude Iñigo Martinez Peñari. Bi urteren ondoren, eta hainbat artikulu zoli eta iradokitzaile idatzi eta gero, hauxe du azken artikulua, ikusezin izatearen aldeko aldarria dakarrena.
|