|
2003
|
|
|
Saio bildumari ematen dion izenburua El libro negro del euskara Euskaltzaindiak aurreratxoago atera zuen saio bildumaren eta haren izenburuaren El libro blanco del euskara iruntzitako alderdia da. Euskaltzaindiaren saio bildumak ikuspegi baikorra erakusten
|
bazuen
euskara dela ta, Oskillaso arduratu zen haren segitu segituan, hizkuntzaren errealitate soziolinguistikoaren belztasunak agerian ipintzeko, matematikari bati zegozkion zehaztasun eta kalkuluekin on egiten zituela bere baieztapenak. Euskaltzaindiak erabaki zuen euskara batu eredua hedatzen eta indartzen zihoan aldi berean, euskalkiak endekatzen eta indargetzen zihoazela ikusten zuen idazleak bazterretako euskalkiak bereziki, eta bizkaiera modurik dramatikoenean.
|
|
2006
|
|
|
Salamancako erretore zera zen garai hartan, Antonio Tovar, falangista, baina Larramendi katedra ipini zuena hango unibertsitatean. Itxura denez, haren aita notario ibilia zen Bizkaian eta
|
bazuen
euskararentzako zera bat. Tovarrek egin zituen gestioak, baina erantzuna ezetz.
|
|
|
Afalostean –italiar erako jatekoa izan dugu, aurrez prestatua, ardoz ondo bustia– Billek bere historiaren parte bat kontatu dit. Hain zuzen ere, Gernikan izan zela bizi izaten 1972 eta 1973an; Arrien jatetxearen goian, hango hotelean; jakingurak bultzatuta joan zela hara, bonbardaketaren testiguak elkarrizketatzeko asmoz, eta zein gaitz egin zitzaion horietakorik erdiestea, eta erdietsi
|
bazuen
euskara ikasteari ekin ziolako izan zela, eta bitartekari egin zuen gizonaren izena eman dit, eta baita itzultzailea izan zuen emakumearena, Mundakakoa berau, eta horrekin guztiarekin liburua idatzi zuela.
|
|
2007
|
|
|
Euskarak uholde bion erasotik salbu irtetea lortu zuen, artean baino lurralde txikiagoan izan arren. Erromanizazioaren eraginpean bizirik irautea lortu
|
bazuen
euskarak, egoera berrira, kultura berrira egokitzen jakin zuelako izan zen. Galdu ez zen egin, baina latinaren kutsu handia jaso zuen:
|
|
2008
|
|
|
euskalduna izango nintzen, erabili eta garatu eta barneratu egingo nuen etxean jasotako euskara, nire izaeraren ezaugarri bihurtzeraino. Madrilen bizi nintzen, eta han
|
bazuen
euskarak zer afektiboari metatzen zitzaion beste balio erantsi bat: bereizteko balio zuen, jende artean egon arren isilka hitz egin beharrik gabe.
|
|
|
Hola, 1909tik Bizkaitarra Bilboko astekari jeltzaleko plantillan sartu zen,. Kirikiño? ezizena aurrenekoz hartuz484 Aldizkari hau, esan beharrik ez dago, gaztelaniaz zegoen idatzita ia osorik, baina
|
bazuen
euskarazko atal bat, Bustintzaren ardurapean hain zuzen. Bertan, beraz Bustintzak kazetaritza arloa sabindar euskaraz landu zuen hainbat urtez.
|
|
2009
|
|
|
Damasok, baina, Madrilera joan aurretik ere
|
bazuen
euskarari buruzko iritzi bat, debozionisten ikastetxeko azken ikasturtean gramatikako irakaslearengandik jasoa?. Nola esango zenukete euskaraz: –Las plantas angiospermas se subdividen en monocotiledóneas y dicotiledóneas??.
|
|
|
Damasok, baina, Madrilera joan aurretik ere
|
bazuen
euskarari buruzko iritzi bat, debozionisten ikastetxeko azken ikasturtean gramatikako irakaslearengandik jasoa –" Nola esango zenukete euskaraz: ‘Las plantas angiospermas se subdividen en monocotiledóneas y dicotiledóneas? ’ Alferrik arituko zarete, esaldi hori ez baitago euskarara itzultzerik, euskaraz dakizuenok ongi jabetuko zineten bezala" esan zuen hark behin batean klasean, hizkuntzei buruzko hitzaldian euskararen ajeak agerian agertzen ahalegintzen zela–, eta halaxe erantzun zion:
|
|
2010
|
|
|
Eliza katolikoaren oinarrizko arautegia da Codex Iuris Canonici, eta euskarara ekarri du lehenengoz Sebastian Uria Donostiako Elizbarrutiko bikario judizialak (Zarautz, 1941). Aurretik ere bazuen Eliza katolikoak bere kodea, 1917koa, eta hark
|
bazuen
euskarazko itzulpena, Hipolito Larrakoetxea karmeldar markinarrak eginikoa. 1924an euskaratu zuen, bizkaieraz, baina asmo tekniko handirik gabe.
|
|
|
eustea ez zela aski ikusi zuten euskaldun kaletar horiek. Zegoenari eusten saiatzeaz gainera bizi esparru berriak irabazi beharra zegoela, alegia, erdarak itoko ez
|
bazuen
euskara. Euskaltzaletasunak indar bizia hartu zuen kaletar horien artean, euskalgintzaren gurpilari molde berriz eragiten hasiz.
|
|
2011
|
|
|
Euskara debekatua zen eskolan. Anitzek erraten dute sekula norbaitek hitz bat erraten
|
bazuen
euskaraz, ematen zitzaiola zerbait, gero beste norbaitek hitz egiten bazuen hari pasatzen zitzaiola... Nik ez dut sekula hori ezagutu.
|
|
2012
|
|
|
Allen, euskaraz? Nonbait Orson Wellesek euskaldunei buruz egindako dokumental zaharra aspaldian ikusia zuen, beraz
|
bazuen
euskararen berri, baina Zinemalditik igarotakoan harrituta geratu zen kaleko hiri giro modernoan ere erabiltzen dugula ikusirik. «Artzain eta baserritarren hizkuntza arrotz hura» erabat galdua zegoela uste zuela aitortu dio, hunkituta, kazetari berari.
|
|
2013
|
|
|
Udalek funtzio administratiboa bazuten, orduan, euskarari dagokionez Eskiularen kasuan ez zen euskararen aurkako mugimendurik, euskaraz egitea libre zen, eta batek euskaraz egin nahi
|
bazuen
euskaraz egiten zuen. Gero, paper ofizialetan beti frantsesez egin behar zen, nahitaez.
|
|
2017
|
|
|
Michelenak, bistan da, garrantzi handia ematen dio dokumentazioari, baina hala ere, onartzen du dokumentazioan agertzen den modua ez dela beti segurutako hartu behar, aukera dagoelako testua transkribatu edo kopiatzerakoan akatsak egiteko. Eta nik gehituko nuke are gehiago egon daitezkeela akatsak euskararen kasuan, transkribatzaileak (notarioa, idazkaria, eskribaua?) ez
|
bazuen
euskara ezagutzen. Ohikoak dira horrelako kasuak Euskal Herriko artxiboetako dokumentuetan.
|
|
2020
|
|
|
“BERRIAren harpideduna da, eta egunkaria euskaraz irakurtzen du”, zehaztu du Gaizkak. Aurretik ere
|
bazuen
euskararako joera. “Azkoitiko ikastolan diruzain aritu nintzenean, euskaraz egiten nituen kontu guztiak”.
|
|
2021
|
|
|
Berak, nun nahi gerta, saltegi batean sartzen zelarik konparazione, lehen solasak beti euskaraz egiten zituela. Gero, toki hartan nehork ez
|
bazuen
euskara mintzo, frantseserat edo espainolerat lerratzen. Bainan gero bakarrik.
|
|
|
DBH lehen mailako ikasleei zuzendutako egitasmo berritzailea da, euskararekin eta euskal kulturarekin emozioen bidez konektatuta, ludikotasunez, hizkuntzatik haratago, gaztetxoek, nerabezaroaren atarian, gazte izateko bidean dituzten beharrei erantzun integrala emateko ahaleginean.
|
bazuen
euskara kalean,% 12,6koa izan zen 2016ko batezbestekoa (Altuna, Iñarra eta Urrestaratzu, 2017).
|
|
|
Baiezkoa eman nuen, eta berbaldia prestatzerakoan, hor aritu nintzen, handik eta hemendik tiraka, gaiari gustua hartuta. Liburuko hitzaurrean diodan legez, Etxeparek
|
bazuen
euskarazko lehenengo idazlea izatearen kontzientzia. Eta horrek inpresio itzela eragin dit beti.
|
|
2022
|
|
|
Hitzak behar ditugu. Gainera, Souberbiellek ezetz esan arren, sifiliak
|
bazuen
euskarazko behin behineko izendapen bat, urtebete lehenago proposatua.
|