|
2001
|
|
|
" Bi obra hauek [Bein da betiko eta Batxi Guzur], lehenengoak lehen argitalpenean Lenengo irakugaia. Bein da betiko izenburua
|
bazeraman
ere, nobelak baino ipuinak lirateke. Ipuin arin umore  tsuak, kostaldeko herrixka baten bizitza eta ohiturak kontatzen dituztenak, irakurlego ezikasiarentzat eginak".
|
|
|
zer esanen ihes, etsai  tasunen beldur, bake bila? Ez dakit, baina, haizeak horrantz
|
bazeraman
, ez zion amore eman haizeari. Gogora datozkit harako 1891ko erritasun hura, Orixez beste usatzailerik doi doi aurkitu duena, edo, beharbada, Erribera kaleko zoko ilunetan eri handi bizi zen zadorlaria6 Arana Goirik, berriz, sortu eta frankotan sartu zituen sortzekoak eta sartzekoak eta, berak ukitu ez zituenean, ondorengoek edo ondorengo ustekoek hobetu zituzten onak.
|
|
2005
|
|
|
II. Inperioa 1852an sortu eta eratu arte, Londresetik Parisa eta Paristik Londresa hainbat ostera egin behar izan zituen zeukan karguaren arabera. Politikatik aparte
|
bazeraman
buruan beste ardura bat: bilduta zituen hizkuntzalaritzako datuak eta ikerketak nola argitaratu.
|
|
|
Monika Itziarrekin mahaiak zerbitzatzen ari zen. Laguntzaile bezala nuen Monika; sukaldaria zen bera, ez zerbitzaria,
|
bazeraman
urte eta erdi nirekin eta oso pozik nengoen berarekin. Sukaldean aritzen zen bezeroak azaldu artean eta orduan sukaldari praka nasaiak kendu eta zerbitzari gona estua janzten zuen.
|
|
|
Txapela handi xamar bat, gabardina arre bat eta eskumakila zeramatzan soinean. Eta harritzekoa, gorbata ere
|
bazeraman
jantzita. Bakarra zen horretan Arizkungo plazan.
|
|
2006
|
|
|
fuera!, gero kanbiorik gabe gelditu ginen eta bila joan nintzenian, Mixak pobreen artian bokatak banatu zituen, han esan ziguten biharamunian zornotzan kontzertu haundia zegoela, karnixeria batian haragiak erosi, hara gindoazela galdakao parian kontrola ikusi genuen urrutira eta mendiz mendiz in genuen krixton errebuelta, ez bait genuen aseguroaren paperik, hura ez genuen lotu, zornotzan zegoen siniestro total eta han ere lege problemarik ez genuen izandu eta han ere dena saldu genuen, ordiziara ere joan ginen eta han inon baino gutxiago saldu genuen eta gaizki pentsatzen hasi ginen, Mixak bere amantalarekin eta jantzi zuen lastozko sonbreroarekin iten zuen aurpegi luze bat, eta nik, redios, han ere munipekin gogor diskutitu nuen, eta azkenian jende gutxi zebilen tokian utzi ziguten eta jale ergelak goierriko haiek, hori zer da, zer du saltsa gorri horrek?, saltsa ona! ...ekia, Mixak berriz, hamabi ordu in zituen tirada batian, hark ere nekia, iten bazuen zutik ordu asko hankan mina jartzen zitzaion, zergatik behatz txikia moztuta zeukan, hori izan zen kropotkin, uste dut izena, hiri bat txetxeniatik honontza, zergatik kuarteletik lagun batekin eskapatu zenian, kamioi bat pillatu zuten eta heldu ziren hiri horretara, lagun haren etxera eta, berak botak erantzi gabe
|
bazeraman
lau hilabete, eta mina, eta mina, hanka dena haunditua eta han moztu zioten, gero handik pasa zen ukraniara, han mafia batekin tratua in edo hala etorri zen, ihes, beti ihes, esaten zidan, txikitan ere, amak minan lan iten zuen eta, mina itxi zutenian handik hanka in behar, orain, hau da nire etxia!, esaten zuen, bidia zela bere etxia, pena zuen familiagatik, umeekin askotan gogoratzen, handik, b... saltsa ona!, esaten zuen Mixak, okela, okela ona!, esaten zuen, hitz hori bizkaian ikasi zuen, eta ordizian harritu iten ziren, hauek nondikan datoz?, eta Mixak hala iten zuen, euskaraz bere moduan eta gero numeroak erdaraz eta numeroak erdaraz esanda jendia pixka bat lasaitu iten zen, eta hura benetan gaizki nola atera zitzaigun handik nik tuterara nahi nuen, festa izugarriak izaten omen dira han, eta Mixak ezetz, hara etzuela nahi, lehenago han arizana zen eta han mobida izan zuen eta igual behar ez zuen batekin topo ingo zuela, zergatik Mixak, errusiatik etorri zenian, ekarri zutenekin eta etortzeko pasaportia eta lan baimenak in zizkiotenekin zorren bat bazuen, horregatik etzuen fotorik nahi eta horregatik ere etorri zen herriz herri nirekin, ezpaitzitzaion herrian udaletxiak pagatzen zionarekin ailegatzen eta zeuzkan diru pixarrak errusiara bidali zituen han bi alaba baitzituen eta horregatik etzuen ezta pentsioa pagatzeko ere, baionan in genituen bi gau, jarri ginen kale luze batian, han ziren saltzaile guztiak eta hainbestian, etorri zitzaigun magrebeko ume moko bat kollariak saltzen zebilena eta haragirik gabe eskatu zigun bokata bat, ezpaitzen haragiarekin fiatzen, txerria ote zen, eta Mixak in zion hari saltsarekin bokata, berrogeita hamar xentimo, eta gero sailian sailian hasi ziren etortzen magrebeko umiak, eta gero hango zaharrak ere bai, eta nik, nahikoa dek!, kontra in nien eta Mixari ere kontra ze bestela ere nahikoa lioa bagenuen, makina bat moxkorrekin peliatu nintzen, ezpainuen pitorik entenditzen eta haiek manera txarrekin etortzen, Mixak ere gutxi entenditzen zuen baina hura moldatu iten zen, moldatzeko zera hori zuen, abilidade hori, bera lasai zegoen, ni takartu nintzen, hirekin ruina zaukaat!, irribarre iten zuen, baionan bi lo in genituen, bigarren egunian, bertan, nik banku batian, zakuan, eta Mixa furgonetan manta batekin, halako batian esnatu naiz eta, arratoi bat zakuari oxka, salto in nuen, alde in zuen hark, eta ni in nintzen lurrera erori eta, lurrian nengoela begiak bildu eta atzera lo gelditu nintzen, nekia, Mixak berriz, hamabi ordu in zituen tirada batian, hark ere nekia, iten bazuen zutik ordu asko hankan mina jartzen zitzaion, zergatik behatz txikia moztuta zeukan, hori izan zen kropotkin, uste dut izena, hiri bat txetxeniatik honontza, zergatik kuarteletik lagun batekin eskapatu zenian, kamioi bat pillatu zuten eta heldu ziren hiri horretara, lagun haren etxera eta, berak botak erantzi gabe bazeraman lau hilabete, eta mina, eta mina, hanka dena haunditua eta han moztu zioten, gero handik pasa zen ukraniara, han mafia batekin tratua in edo hala etorri zen, ihes, beti ihes, esaten zidan, txikitan ere, amak minan lan iten zuen eta, mina itxi zutenian handik hanka in behar, orain, hau da nire etxia!, esaten zuen, bidia zela bere etxia, pena zuen familiagatik, umeekin askotan gogoratzen, handik, baionatik, berara goazela, furgoneta malda batian gelditu zitzaigun, hura izan zen aurreneko aldia, Mixak sartu zuen burua motorrian, jo zion ostiko pare bat, martxan jarri zen, berara ailegatu eta han jendiak irriak eta burlak iten zizkigun eta handik kontzejal batek edo eztakit zer zen bidali gintuen eta ni hitz inda nengoen hurrengo egunerako oiartzungo tipo batekin eta hark esan zigun halako ordutik aurrera jartzeko halako tokian, eta bueno, jarri ginen eta in genituen gelditu gabe hirulau ordu lanian, halako batian altxatu zen haize fuerte bat, amarratu genuen toldoa barandilla batian eta ezin, toldoa puxkatu eta noski sua itzali eta ezin aguantatu behintzat, gauzak azkar bildu eta martxa, hurrengo goizian, toldoa partxiatu genuen, garbitu garbitzekoak eta erostekoak erosi eta, berriz ere martxa, gasteizera joan ginen, han jarri ginen parte zaharrian, kantoi batian, hara etzen poliziarik sartzen eta han ondo saldu eta ondo egon ginen, bitartian diru balantziak in genituen eta etzen askore baina, zerbait ari ginen, Mixak orain errusiara joatiarekin iten zuen ametsa, eta nik ere nire ametsak baina nik garbi neukan gutxirekin biziko nintzela eta tailerrera pentsatu ere ez, han gasteizen haragia bagenuen oiartzundik sobratua eta hura eraman ekarriekin in zitzaigun lizundu, xerrak kutxilloarekin garbitu genituen, Mixak etzuen saldu nahi, eta nik, ba, lizun pixka bategatik, baina handik aurrera nazkatu ginen eta hasi ginen solomoa, piper saltsarekin, gasteiztik joan ginen leitzara zuzenian, han etzen guretzako tokirik baina albintiarekin diskutitu genuen eta hark zerga kobratu zigun eta utzi zigun toki bat, gero jeneradoriak etzigun arrankatzen eta presoen txosnan eskatu genuen entxufe bat, ondoan bagenituen ijito batzuk karrito batekin eta haiek ikusi zuten guk argia bagenuela eta guri eskatu ziguten, beltz bat ere etorri zitzaigun eske eta gero zilar saltzaileak ere, argentinako batzuk, gero hurruna, bagenekien zaila zela oso baina guk bilbora nahi genuen, bilbon astebete!
|
|
|
saltsa ona!, esaten zuen Mixak, okela, okela ona!, esaten zuen, hitz hori bizkaian ikasi zuen, eta ordizian harritu iten ziren, hauek nondikan datoz?, eta Mixak hala iten zuen, euskaraz bere moduan eta gero numeroak erdaraz eta numeroak erdaraz esanda jendia pixka bat lasaitu iten zen, eta hura benetan gaizki nola atera zitzaigun handik nik tuterara nahi nuen, festa izugarriak izaten omen dira han, eta Mixak ezetz, hara etzuela nahi, lehenago han arizana zen eta han mobida izan zuen eta igual behar ez zuen batekin topo ingo zuela, zergatik Mixak, errusiatik etorri zenian, ekarri zutenekin eta etortzeko pasaportia eta lan baimenak in zizkiotenekin zorren bat bazuen, horregatik etzuen fotorik nahi eta horregatik ere etorri zen herriz herri nirekin, ezpaitzitzaion herrian udaletxiak pagatzen zionarekin ailegatzen eta zeuzkan diru pixarrak errusiara bidali zituen han bi alaba baitzituen eta horregatik etzuen ezta pentsioa pagatzeko ere, baionan in genituen bi gau, jarri ginen kale luze batian, han ziren saltzaile guztiak eta hainbestian, etorri zitzaigun magrebeko ume moko bat kollariak saltzen zebilena eta haragirik gabe eskatu zigun bokata bat, ezpaitzen haragiarekin fiatzen, txerria ote zen, eta Mixak in zion hari saltsarekin bokata, berrogeita hamar xentimo, eta gero sailian sailian hasi ziren etortzen magrebeko umiak, eta gero hango zaharrak ere bai, eta nik, nahikoa dek!, kontra in nien eta Mixari ere kontra ze bestela ere nahikoa lioa bagenuen, makina bat moxkorrekin peliatu nintzen, ezpainuen pitorik entenditzen eta haiek manera txarrekin etortzen, Mixak ere gutxi entenditzen zuen baina hura moldatu iten zen, moldatzeko zera hori zuen, abilidade hori, bera lasai zegoen, ni takartu nintzen, hirekin ruina zaukaat!, irribarre iten zuen, baionan bi lo in genituen, bigarren egunian, bertan, nik banku batian, zakuan, eta Mixa furgonetan manta batekin, halako batian esnatu naiz eta, arratoi bat zakuari oxka, salto in nuen, alde in zuen hark, eta ni in nintzen lurrera erori eta, lurrian nengoela begiak bildu eta atzera lo gelditu nintzen, nekia, Mixak berriz, hamabi ordu in zituen tirada batian, hark ere nekia, iten bazuen zutik ordu asko hankan mina jartzen zitzaion, zergatik behatz txikia moztuta zeukan, hori izan zen kropotkin, uste dut izena, hiri bat txetxeniatik honontza, zergatik kuarteletik lagun batekin eskapatu zenian, kamioi bat pillatu zuten eta heldu ziren hiri horretara, lagun haren etxera eta, berak botak erantzi gabe bazeraman lau hilabete, eta mina, eta mina, hanka dena haunditua eta han moztu zioten, gero handik pasa zen ukraniara, han mafia batekin tratua in edo hala etorri zen, ihes, beti ihes, esaten zidan, txikitan ere, amak minan lan iten zuen eta, mina itxi zutenian handik hanka in behar, orain, hau da nire etxia!, esaten zuen, bidia zela bere etxia, pena zuen familiagatik, umeekin askotan gogoratzen, handik, baionatik, berara goazela, furgoneta malda batian gelditu zitzaigun, hura izan zen aurreneko aldia, Mixak sartu zuen burua motorrian, jo zion ostiko pare bat, martxan jarri zen, berara ailegatu eta han jendiak irriak eta burlak iten zizkigun eta handik kontzejal batek edo eztakit zer zen bidali gintuen eta ni hitz inda nengoen hurrengo egunerako oiartzungo tipo batekin eta hark esan zigun halako ordutik aurrera jartzeko halako tokian, eta bueno, jarri ginen eta in genituen gelditu gabe hirulau ordu lanian, halako batian altxatu zen haize fuerte bat, amarratu genuen toldoa barandilla batian eta ezin, toldoa puxkatu eta noski sua itzali eta ezin aguantatu behintzat, gauzak azkar bildu eta martxa, hurrengo goizian, toldoa partxiatu genuen, garbitu garbitzekoak eta erostekoak erosi eta, berriz ere martxa, gasteizera joan ginen, han jarri ginen parte zaharrian, kantoi batian, hara etzen poliziarik sartzen eta ...ekia, Mixak berriz, hamabi ordu in zituen tirada batian, hark ere nekia, iten bazuen zutik ordu asko hankan mina jartzen zitzaion, zergatik behatz txikia moztuta zeukan, hori izan zen kropotkin, uste dut izena, hiri bat txetxeniatik honontza, zergatik kuarteletik lagun batekin eskapatu zenian, kamioi bat pillatu zuten eta heldu ziren hiri horretara, lagun haren etxera eta, berak botak erantzi gabe
|
bazeraman
lau hilabete, eta mina, eta mina, hanka dena haunditua eta han moztu zioten, gero handik pasa zen ukraniara, han mafia batekin tratua in edo hala etorri zen, ihes, beti ihes, esaten zidan, txikitan ere, amak minan lan iten zuen eta, mina itxi zutenian handik hanka in behar, orain, hau da nire etxia!, esaten zuen, bidia zela bere etxia, pena zuen familiagatik, umeekin askotan gogoratzen, handik, b... bilbon akitu arte!, esan genuen, bagenituen telefono batzuk, ia lotu genuen, azkenian ezetz, etziguten utzi, horregatik tafallara segitu genuen, han bukatu zitzaigun solomoa eta Mixak baratxuri zopa prestatu zuen eltzian, baratxuriak zanpa zanpa in eta eskatu genituen bar batian ogi zaharrak eta txorizo batzuk erosi genituen, handik in genuen goizueta, han jende txikitxoa zegoen, diferentzia haiekin Mixa harrituta zegoen, han leitzan ezagutu genuen saltzaile bati zerbeza kaja bat eman eta bere aldian toki bat utzi zigun, hurrengo goizian, handik gatozela, errebuelta asko eta Mixa mariatuta zijoan, baso zahar batian, basoko mutilak motozerrekin eta gazte batzuk pagoetara igoak, batzuk aurpegiak estalita, beste batzuk makillatuta bezala, kolore txuria, lekeition in genuen goizaldian ordu pare bat bidali bitartian eta zarautzen heldu bezain laster etorri ziren bi munipa eta papera eskatu ziguten eta herritik aparte jarri behar izan genuen, bermion in genuen gau ona, kontzertu haundia zegoen eta laurehun bokata saldu genituen, denak eta gehiago ere salduko genituen, argi pirrintarekin ari ginen gauzak furgonetara jasotzen, ya ari ginen burniak biltzen, halako batian bronka izugarri bat, tipo txiki buru haundi bat gugana ikaratuta korrika eta ikusi ez ikusi furgonetara sartu zitzaigun eta atia itxi zuen, haren atzetik amorratu batzuk, ni, zer pasatzen da!, tartian jarri nintzen, joputa!, esaten zuten, neska bat bortxatu zuela txiki hark, nahi zizkioten barrabilak moztu, nik tranki tranki!, bakarrik esan nuen, eman zidaten ostia latz bat, ya furgonetara sartu behar zuten, Mixa etzen ikaratu eta hanka burni bat ibili zuen airian, bidali zituen bi tipo lurrera, jende gehiago etorri zen, akatu baino lehenago sartu ginen furgonetan nola hala, hautsi ziguten atzeko kristala eta burni batzuk han utzi genituen, atera ginen bermiotik, zartaien eta serbilleten artian gure buru haundia, alkandora urratua, puta, esaten zuen, puta zela, etzuen besterik esaten, neska hura, puta zela, halako batian, herritik ateratzeko maldan, taka, in zen furgoneta berriz ere gelditu, jaitsi ginen, buru haundia begiak atera beharrian ikaratuta zegoen, eskerrak eman gabe piztia bezala mendira salto in zuen, hurrengo egunian ez, hurrengoan, furgoneta karga in, nafarroa aldera abiatu ginen, ba omen ziren hango erdialdeko haranetan herri txiki batzuk, denbora hartan jaiak zituztenak, jendetzarik ez, esan ziguten, baina joanez gero poliki salduko duzue, pasa genituen harako mendiak, iritsi ginen ipuruen lurrera, galdezka galdezka, heldu ginen ariztira, feria zen ariztin, jende gutxi, haur batzuk, barraka batzuk, tipo batek puñalarekin jolas iten zuen, bi lagun padera zabalian ogia erretzen ari ziren, etorri zitzaigun herriko mutil ile luze bat, informatu zen zer zen gure nahia, esan zigun ostatuaren ondoan non jartzia genuen, nonbait, esan zigun hark, gobernuak, bertako jauntxoekin elkar hartuta, pribatizatu in nahi zituen mendi haietako lurrak, eta kontra iteko zen festa, nik susmoa, zibilak joango ote ziren eta, joan nintzen begiratzera bazterrak, ez nintzen fiatzen, Mixa mutil harekin gelditu zen, itzuli nintzenian ostatuan ziren biak, Mixa ikusten zen gustora zegoela, mutil ile luze hark, Stefan izena, galderak iten zizkion, errusiako eskolaz, siberiaz, hango ibaiez, lehortu zen itsaso batetaz, iluntziarekin hasi zen jendia etortzen plazara, guk sua piztu, bonbillak arboletatik txintxilika jarri eta, gutxi bat, gutxi bat, oso ongi saldu genuen, goizaldian, bostak seiak izango ziren biltzen hasi ginenian, denak bildu eta abiatzera goazela, furgonetak, etzuela nahi, aritu ginen, eman genizkion takateko batzuk, alferrik, ematen zuen hila zela motorra, probatu genuen Stefanek utzi zigun bateria batekin, etorri ziren ferianteak ere, motorrari begiratu, burua kordokatzen zuten, etzen hari nondik sartu eskua, ezin ezer egin, apartatu ginen, madarikatu genuen gure suertia, Mixa
|
|
2007
|
|
|
Ez zitzaidan inporta dendan sartutakoak Diputazioko funtzionario itxura ote zuen ala Udaleko funtzionarioarena bestela. Gorbata bazuen sartutakoak, eta gorbatari laguntzeko jaka beltza
|
bazeraman
, orduan are oihu handiagoak egiten nituen.
|
|
|
ezagumentu publikoa galdatzen zuen kontzientzia borrokalariak motibatzen zuen. Baldin bere sentimenduak bezala, bere bere deskubrimeduak, hizkuntza bakoitza mundu bat dela («mundu ikuspegi» propio bat), haietako bakoitzaren berekitasuna baldingabeki defendatzera
|
bazeraman
, bestetik ukiezina zuen hizkuntza guztien batasun/ berdintasuna. Hizkuntzarik kaskarrenak ere mundu osoa espresatzen du.
|
|
|
Ordurako jada nazka nazka eginda zeukan bere bizimodu petralarekin. Bi urte gutxienez
|
bazeraman
aitarekin hitz erdirik egin gabe, elkarri amorrua hartuta. Amak alabarekin utzi zuenetik, gainera, dezente zabartua zegoen.
|
|
|
Dontzeila beltzaran xarmant hura ikusi nuen orduko, zoriona eta zorigaitza ber denboran ene baitan sartu ziren. Buru ederreko adats iluna laxorik
|
bazeraman
. Haren arrosa kolore eta zetazko soinekoaren pean bi bular gogor, balusa bezain leunak.
|
|
2009
|
|
|
Ez zuen inolako azalpenik eman, eta egia esan inor gutxik galdetu zion ezer. Goizeko hamaikak pasata zeuden eta hamabiak oraindik jotzear, ugazabak
|
bazeraman
lantegi barruan ordubete baino gehiago, Manueli bulegora igotzeko esan ziotenean.
|
|
|
Esan nahi baita, denborarekin, karta sorta hura ezin utzizkoa gertatu zitzaiola Chaplini: hainbesteraino, non beti baitzeraman berarekin, patrika batean ez bazen bestean, gizon ezkonduek eraztuna eramaten duten moduan, edo emakumeek poltsa edo belarritakoak; eta orduan ere. Gonzalo De Lucasek iruzkina egin ziòn mementoan?,
|
bazeraman
: bazeraman, bai, eta bazebilen, ohi bezala, kartak nahasten eta, halaxe zebilelako bururatu zitzaion, ausaz, bururatu zitzaiona, karta sorta poltsikotik atera, biko urrea erakutsi, eta honela esan baitzuen:
|
|
|
hainbesteraino, non beti baitzeraman berarekin, patrika batean ez bazen bestean, gizon ezkonduek eraztuna eramaten duten moduan, edo emakumeek poltsa edo belarritakoak; eta orduan ere. Gonzalo De Lucasek iruzkina egin ziòn mementoan?, bazeraman:
|
bazeraman
, bai, eta bazebilen, ohi bezala, kartak nahasten eta, halaxe zebilelako bururatu zitzaion, ausaz, bururatu zitzaiona, karta sorta poltsikotik atera, biko urrea erakutsi, eta honela esan baitzuen:
|
|
|
Esan nahi baita, denborarekin, karta sorta hura ezin utzizkoa gertatu zitzaiola Chaplini: hainbesteraino, non beti baitzeraman berarekin, patrika batean ez bazen bestean, gizon ezkonduek eraztuna eramaten duten moduan, edo emakumeek poltsa edo belarritakoak; eta orduan ere –Gonzalo De Lucasek iruzkina egin ziòn mementoan–,
|
bazeraman
: bazeraman, bai, eta bazebilen, ohi bezala, kartak nahasten eta, halaxe zebilelako bururatu zitzaion, ausaz, bururatu zitzaiona, karta sorta poltsikotik atera, biko urrea erakutsi, eta honela esan baitzuen:
|
|
|
hainbesteraino, non beti baitzeraman berarekin, patrika batean ez bazen bestean, gizon ezkonduek eraztuna eramaten duten moduan, edo emakumeek poltsa edo belarritakoak; eta orduan ere –Gonzalo De Lucasek iruzkina egin ziòn mementoan–, bazeraman:
|
bazeraman
, bai, eta bazebilen, ohi bezala, kartak nahasten eta, halaxe zebilelako bururatu zitzaion, ausaz, bururatu zitzaiona, karta sorta poltsikotik atera, biko urrea erakutsi, eta honela esan baitzuen:
|
|
|
Gorbata ordez edo zintzilik zuen espartzuzko soka zatiarekin itxita zeukan lepokoa, paparretik haizerik ez sartzeko, seguruenik. Barrutik ezer ez
|
bazeraman
, hotza sentitu behar zuen gorputz mehar hark (agerian zegoenaren arabera, ez dut uste berez meharra zenik, mehartuta zegoela baino). Zuriz margotuta zeukan (fundamentu handirik gabe, dena esan behar bada) aurpegira begiratuz gero, barru barruraino sartzen den tristura horietarikoa sorrarazten zuen koitaduak.
|
|
2010
|
|
|
Gero, larridura aurpegiz, haren laguntzailea agertu zitzaien, gurpil aulkiari ahal bezala bultzaka. Aulkiaz gain, motxila handi bat ere
|
bazeraman
bizkarrean. Eta haien atzetik bi gringo ilehoriak agertu ziren, kazetari ez baizik hiltzaile izena merezi zutenak.
|
|
|
Goiz aldeko ordu bietan jo zuen Danielak Marioren gelako atea. Felpazko pijama lodia jantzita
|
bazeraman
ere, hotzez dardarka zegoela ikusten zen. Pasatzen uzteko eskatu zion, ezin zuela bakarrik egon, ea utziko zion berarekin ohera sartzen, berotasuna sentitu nahi zuela, besterik gabe.
|
|
|
Janzteko eragatik erlaxatuta zetorrela nabari zitzaion Satisi. Gorbata etxean utzita, sport jantzita zetorrela esan zitekeen, buruan eguneroko gomina karga
|
bazeraman
ere. Zoriontsu eta irribarretsu esan zidan:
|
|
|
Arrazoi horiek zeramatzan txakurrak gogoan, eta okerrena gerokoa izango zela ere
|
bazeraman
gogoan txakurrak hareatzan zehar erretiratzean Hotelaren azpiko bere kaxeta zurira.
|
|
2011
|
|
|
Zigu n zeuden eta errekadua utzia zioten. Bertara joateko, ondo hartua izango zela, eta belarra baldin
|
bazeraman
, hobeto oraindik. Arratsaldeko zortziak ziren eta bidean jarri zen.
|
|
|
Berandu bazen ere, Sertek ez zuen utzi nahi izan bisita hura biharamunerako. Horretarako beste diru
|
bazeraman
poltsikoan eta taxia hartu zuen. Automobila martxan zihoan bitartean, Sertek nekazarien etxola ekarri zuen gogora, Rémy hil zeneko zoru hura, dena trapu zahar zikinez betea.
|
|
2012
|
|
|
Ordu erdi eskas behar izan zuen gorpura ailegatzeko. Telefonoan ordua ere
|
bazeraman
, baina ez zuen behin ere begiratu. Hala ere, poliziak bazuen egin zuen deiaren ordua eta, etxetik irten zenarekin alderatuz, ebatzi zuten 28 eta 30 minutu inguru behar izan zituela autoa bere paretik igaro zenetik.
|
|
|
Dasilva telefono kabinatik atera eta ingurura begiratu zuenean, Xabierrek atzera egin zuen. Kaskoa jantzita
|
bazeraman
ere, aparkaturiko furgoneta baten atzean ezkutatu zen. Dasilva plazan behera urrundu zenean, bera babeslekutik atera eta haren mugimenduak zelatatu zituen.
|
|
|
Bera izan zen lehena Seine Inferieure eskualdera cho ca eta revalentia ekarrarazi zituena. Pulvermacher kate hidroelektrikoen aldeko entusiasmoaz suhartu zen; berak ere
|
bazeraman
bat; eta, arratsean, franelazko bere gerruntzea eranzten zuenean, Madame Homais zeharo liluraturik geratzen zen urrezko espiralaren aurrean, zeinaren pean desagertzen baitzen hura, eta eszita bat baino zurrunduagoa eta mago bat bezain naharoa zen gizon haren aldeko su oldea emendatzen sentitzen zuen.
|
|
|
Hartan, Ignacio Indioak hartu bere armak eta, gezia arkuan jarrita, Aita defendatzen laguntzeko eskatu zien bere alderdikoei, eta bizia kendu nahi ziotenak mehatxatu zituen. Haren alboan jarri zen, eta beste horrenbeste egin zuen Aitarekin joandako batek, armarik ez
|
bazeraman
ere. Beste hirurak ihes eginda zeuden ordurako.
|
|
|
Azkarra zen, bi erhi ukaldiz desegiten zuen soka, segidan astoaren gainetik zakua beso pean hartu eta
|
bazeraman
eihera barnera.
|
|
2013
|
|
|
Nik ez dut horrela lan egiten. Adibidez, Asanblea Nazionalean aurkeztutako erregioetako hizkuntzari buruzko emendakinak 6 hautes-barrutiko Sylviane Alaux diputatuaren izena ere
|
bazeraman
.
|
|
|
Izan ere, duela hamar egun herritarren aurkako oldarraldian Ertzaintzak Mendizabal jo zuen, Guardia Zibilak Herrira ren Hernaniko egoitza miatu eta gero. Senatari txartela eskuan
|
bazeraman
ere, bost zentimetroko ebaki bat egin zioten buruan borra batekin, eta zortzi puntu eman behar izan zizkioten zauria ixteko. Senatariak Ertzaintzaren aurkako salaketa jarri zuen gero Donostiako epaitegian, buruan zauritu zuen ertzaina identifikatzeko asmoz.
|
|
|
Gehienbat nire izaera barnerakoiarengatik zen, sentimenduak eta gauza pertsonalak kontatzerako orduan behintzat, eta berak ez zuen inoiz saiakera handiegirik egin nik hasieratik jarritako barrera hura botatzeko. Eguneroko gauza arruntetan oinarritutako berbaldiek osatzen zuten beraz gure erlazioa, eta, gurasoen banantzeak ohitura berri horiek egun batetik bestera aldatu beharra inplizituki
|
bazeraman
ere, nik ere denbora bat behar nuela pentsatzen nuen aitarekin dibortzioaren osteko harremana osatzeko.
|
|
|
Zaharren hatz onetan ibiltzean bildu nahi zuen bethi eskualdun jendea, familia, erlisionea, gure mintzai ederra atxikiz ahalik gorena. [?] Eskuara mintzaia
|
bazeraman
bertzalde berak egina bezala, legun eta garbi.1409
|
|
|
Hartan, Ignacio indioak hartu bere armak eta, gezia arkuan jarrita, Aita defendatzen laguntzeko eskatu zien bere alderdikoei, eta hari bizia kendu nahi ziotenak mehatxatu zituen. Haren alboan jarri zen, eta beste horrenbeste egin zuen Aitarekin joandako batek, armarik ez
|
bazeraman
ere. Beste hirurak ihes eginda zeuden ordurako.
|
|
2014
|
|
|
Burusoil irten zen kartzelatik eta horrela gogoratzen dut nik. Baina bere errebeldia sekretu moduan
|
bazeraman
ere, ez zuen sekula amore eman. Hil ondoren urtetan maindire artean ezkutatutako paperak ikusten hasi ginenean, artean Francori oraindik sei urte gelditzen zitzaionean, heriotza kondenaren paperekin batera zegoen paper mutur batek zioen hura pasaporte bat zela, sinadura, zigilu eta guzti.
|
|
|
Ez ziokeen ezer egingo. Burua eskuetan
|
bazeraman
, nola egingo zion ezer. Baina ikusteak larritzen zuen, pantailan ikusitako hura benetako izan zitekeelako izuak.
|
|
2015
|
|
|
Kaletik iragaten ziren pertsonen arropen koloreari besterik ez zion erreparatzen. Bufanda berdea jantzita
|
bazeraman
, begira zein alai doan hori esaten zidan, edo izuak bizi du hango hura esaten zidan, haren prakak more kolorekoak baziren. Begietatik sentitzen hasi zen, eta gero sudurretik ikusten, belarri puntadunetatik usaintzen, eskuetatik entzuten.
|
|
|
Ezerezetik atera eta, di da, beltzez pintatu nituen eskuinerako bihurgune seinalea, hesiko islagailuak eta bide markak. Gidaria hasiberria bazen, une bateko zalantza bazuen edo aitzurra
|
bazeraman
, beste tanto bat irabaziko nuen. Istripua errazteko, alde egin aurretik olioa isuri nuen errepidean.
|
|
|
Mutil estatubatuarra, pisu astun indartsua, zabalera itzelekoa, Uzkudun baino sei urte gazteagoa, Mobile hirian, Alabamako estatuan, jaioa. " Hegoalde sakoneko itxaropen beltz" honek, horrelaxe deitzen zion prentsa espezializatuak,
|
bazeraman
jada hogeita bi konbate jarraian galdu gabe. Publikoaren ezinegon eta artegatasuna, beraz, jasanezinak ziren, eta ring inguruko giroa, kanpokoa bezalaxe, jende askok ez baitzuen sarrerarik eskuratzerik izan, goi mailakoa, superaezina.
|
|
|
...tzordeak urriaren 3an —PP eta PSE EEren aurkako botoekin— euskal presoen hurbilketaren alde onartu zuen ebazpena; handik gutxira, azaroaren 27an, euskal presoak euskal espetxetan kokatzea egingarria zela erakusten zuen txostena aurkeztu zioten ELAk eta LABeko idazkari nagusiek Jose Antonio Rubalkaba, Legebiltzarreko eta Herrizaingo Batzordeko presidenteari; txostenak bi sindikatuen izena
|
bazeraman
ere, testua ELAk idatzia zen, Martuteneko militanteek landutako irizpideak erabilita.
|
|
2016
|
|
|
Zuriz jantzita zegoen, eta nire lagunak deskribatu zidan bezalatsu, adatsa izan ezik, ezen lehen zetazko sare batean kiribildurik
|
bazeraman
ere, orain, aldiz, sorbaldaraino erortzen zitzaion. Era berean, zinta berde argi bat zeraman txaketari erantsia, sorbaldatik gerriraino erortzen zitzaiona; eta zinta horren muturretik dilindan zeraman bere xirula.
|
|
2017
|
|
|
Gainontzeko nekazarien antzera jantzirik, Minak
|
bazeraman
artilezko jaka lodia soinean neguko hotzetik babesteko, eta bi kanoiko pistola gerrikoan zorigaitz guztietatik libratzeko.
|
|
2018
|
|
|
Bertan bazuan altxor handiaren jabe zen familia espainiar bat. Bere altxorra errekisatu genian eta emazteak
|
bazeraman
lepotik zintzilik intxaur baten neurriko diamante ederra. Biak urkatu genitian masta nagusitik zintzilik.
|
|
|
Erretratu zaharra, batetik: garai hartako gorpuzkera, aurpegiera eta ile orrazkera, noski, baina, batez ere, Bartzelonako Miren hura, totela hitzetan eta totela keinuetan, salbu eta kamera bat
|
bazeraman
esku artean, baina orduan ere nekez, ez baitzuen gustuko jendeak horretan ari zela begira ziezaiola eta beti izan baitzuen nahiago oharkabean egotea erraztuko zion txokoan jarri. Lanaren beraren mesedetan izaten zen batzuetan, naturalago harrapa baitzezakeen jendea baldin eta ez bazekiten objektiboa zeukatela beha, destatzeko prest.
|
|
2020
|
|
|
Kontuak ez zuen ez bururik ez buztanik. Txartelak hilabete baino gutxiago
|
bazeraman
buzoian, gorpuak zenbat zeramatzan... Non, baina?
|
|
|
Fabrika hau 1936ko martxoaren 2an inauguratu zen —hilabete batzuk
|
bazeraman
martxan—, justu gerra hasi baino lehen. Ur garbia eta ugaria zegoelako kokatu zuten Amezketan Amunarriz eta Alzueta familiek, eta Alemaniatik ekarritako makina batekin hasi ziren.
|
|
2021
|
|
|
Gure etxeko amatxik
|
bazeraman
amantal bat. Ez genuen arras amatxi, aitatxiren arreba baitzen.
|
|
|
2014 urtean abiatu zituzten liburu digitalak mailegatzeko plataformak bai Araba, Bizkai eta Gipuzkoan —eLiburutegia—, baita Nafarroan ere —eBiblio— «Mundu horrek
|
bazeraman
denbora, eta liburutegi publikoek erantzun bat eman behar zioten», Martin Saragueta Nafarroako Liburutegi Zerbitzuko langilearen hitzetan: «Merkatua ez zegoen oso garatuta, eta ez genekien zer ibilbide izango zuen.
|
|
|
Bertaratu zirenek oihu eta txalo artean eman zioten hasiera manifestazioari; aurrealdean, Martxoaren 3 hartan hildakoen argazkiak, zuri beltzean; atzealdean, pankarta nagusia, eta justiziaren aldeko aldarria. Hala ere, nork bere aldarria ere
|
bazeraman
, blokeak antolatu baitzituzten manifestaziora joateko; gazteena eta mugimendu sozialistarena, esate baterako. Ertzaintza ere gerturatu zen, eta, momentuz batez, gatazka sortu zen haien eta manifestari batzuen artean, eta errefortzuak bidali behar izan zituzten, baina mobilizazioak aurrera egin zuen, langile borrokaren aldeko oihuen artean.
|
|
|
Txepela behar du!... Alaba zuen, baina asaldatu ere ez Enarak gau osoa desagertuta
|
bazeraman
ere. Banekien txarkeriaren bat gertatua zitzaiola.
|
|
|
Auzoaren oihuak hautemango genituen artaldea bortura haiatzen, haren Labrit zakur mentsaren zaunka mingarrak eta, ortzian, zapelatzen intziri elkorrak. Gutariko bakoitzak, bere baitan, Arkadia idealaren irudia
|
bazeraman
, bake saindu ametsa, hustasun nahikundea, gurbiltasun eta eromen artean balantzari. Buklean emana nuen Ruper Ordorikaren azkeneko lanak ez zuen besterik aldarrikatzen, zirrinta distiratsua, maitea, familia nuklearra eta aire freskoa... guk, Zuberoa gainean!
|
|
|
Lehena, hain zuzen, Fernando Llorente. Gizon horrek
|
bazeraman
hamar urte NAN bulegoan, operazio kirurgiko bat jasan ondoan eta hark horrela eskaturik. Bilboko jendarte zibilean integratua, auzoan lagunekin bi baso erdi edan eta hil zuten, etxeko bidean.
|
|
|
Garaian, ETA Militarrak
|
bazeraman
kanpaina bat ekintza armatuen inguruko sare osoaren batasuna begiratzeko, eta garrantzi handia ematen zion infiltrazioaren arazoari. 1978ko irailean ageri Zutabe batean azpimarratu zituen Autonomoekin eztabaidan finkatu puntuak:
|
|
|
Hori guzti hori aski berezko edo espontaneoa bazen ere, ENAMek
|
bazeraman
jarrera iraunkorra mugimendu sozialak kontrolatzeko, eta haren buruzagiei errebeldia eramateko bide egokiena iruditzen zitzaien mugimendu osoaren diziplina barnean kokatzea. Ezker Abertzaleak estatu gisa funtzionatu nahi zuela aipatu dugu dagoeneko.
|
|
|
Caño haren txoferra zen, enpresan
|
bazeraman
hogei urte eta ezerk ez du ulertzera ematen bizkartzain armatu berezia izan zezakeenik.
|
|
|
Gobernuak
|
bazeraman
alderdi guztien ametoa, eta oso garbia zen eskaintza: erreinsertzioa, eta besterik ez.
|
|
|
Behin atxilotua 1978ko ekainean egoitza publiko edo politikoen aurkako erasoengatik, armatua zen eta dokumentazio faltsua
|
bazeraman
. Laster askatua, geroztik erdi klandestinitatean zebilen.
|
|
|
Hain segur, ETAk
|
bazeraman
bere bide militarra, eta hautetsi sozialisten aurkako ofentsiba epe luzeko estrategia hartan kokatu behar zen eta ez kalkulu elektoraletan.
|
|
|
Poliziak, epaileen arabera, etxea miatzeko manua
|
bazeraman
, Zeberiok hiru tiro bota zituen, eta ertzainek erantzun zioten, 13 tiroz, irteera sarrera 24 zulo egin zituztenak. Polizia haizu zen bere burua defendatzeko eta bere egitekoa betetzeko.
|
|
|
1983tik Erakunde armatuak
|
bazeraman
kartzela funtzionarioen aurkako gelditzen ez zen ofentsiba. Bonba paketeek eginak kontatu gabe, zuzenean bost pertsona hil zituen, eta lau, zentzu estuan, ez ziren kartzelariak:
|
|
2022
|
|
|
Jacquelinek ez zeraman soinekorik, jaka bat baizik sorbalda biluzietan; ez zuen hotzik izango; hobeto zegoen horrela atorra jantzita baino. Ninia tapaki batean bilduta zeukan; Bernardek txapela ere
|
bazeraman
. Berari zegokionez, galtzerdirik gabe zihoan, oin hutsak txapin gorrietan sartuta, hortzak estutuz, beso batean ezin garraiaturik maletatxoa eta ninia, txiliorik egin gabe, baina larri, begiak biraka?; izuak hartutako jendaldean bidea irekiz egiten zuen aurrera, nora zihoan sumatu ere egin gabe, zeruan, bere parean, behin eta berriz pasatzen ziren bitartean ezin konta ahala hegazkin, izatez, hiru zebiltzan?, liztor burrunba madarikatu harekin.
|
|
2023
|
|
|
Arraroena da ezin izan ditugula goizeko mugimenduak berreskuratu. Korrika egitera atera zelarik GPSa konektatua baldin
|
bazeraman
, arrastoa aurkitu genuke satelitearen konexioari esker. Baina ez dago ezer.
|
|
|
Abuztuan, zazpi urte bete zituen. Ostegun haietako batean, egun hartan itzultzen zen Real kalera, arropa garbi lisatua entregatzera eta zikina jasotzera?, Ignacia anderearena ere
|
bazeraman
, harengana astearteetan joaten bazen ere. Astearteetako hura guztiz mesfidatia zen; pieza lohiak zenbatu egiten zituen, eta papertxo batean egiaztatzen zuen jaso egiten zituela, hartara ziurtatu egiten zuen neskatilaren amak ez zizkiola lapurtu.
|