|
2000
|
|
|
Eta bazihoazen Elbira eta bere ama jauregitik... eta aitak, orduan, Mattini bere betea eman zion, muturreko
|
batez
lurrerat egozten zuela.
|
|
2002
|
|
|
Errautsek suteak eragin ditzakete basoetan eta nekazaritzarako erabiltzen diren lurrak edo teilatuak estali eraitsi arte, uztak hondatu edo aldi
|
batez
lurrak ereitea galarazi.
|
|
2003
|
|
|
Ikerketa abenduan argitaratu zen New Scientist aldizkarian, eta, haren arabera, zenbait kutsatzaile, hala nola kadmioa, giltzurrunetan kalteak, anemia eta hezur arazoak eragin ditzakeena, elikadura katean sar liteke. Zientzialariek egindako lanei esker jakin ahal izan dute kadmio metal astuna handitu egin dela erabiltzen ez den berunezko eta zinkezko urtzaile
|
batez
lurrez betetako ontzi batean jarritako barraskilo babosen gorputzean. Adituek diotenez, beste metal astun batzuk ere aztertu behar dira, hala nola zinka, kobrea, beruna eta merkurioa.
|
|
|
Hori dela gure destinoa. Legearen aurkako gudu honek azken berrehun urteotako historian dauzka erroak eta ez dira haize buhako soil
|
batez
lurretik erauziko. Egoera hain gakotua nabaritzen dugunean, galdera zera liteke:
|
|
2005
|
|
|
Plastikozko aulki zuri batek ere hankaz gora bukatu zuen. Besotik heltzen saiatu nintzen, gelditzeko oihuak egiten nizkion bitartean, baina jadanik ez zuen ezer kontrolatzen; Ramon paparretik askatu gabe, gorputzaren mugimendu
|
batez
lurrera bota ninduen eta Ramonen burua baldosen aurka jotzen jarraitu zuen, ez dakit hogeita hamar segundoz edo minutu batez; zertxobait baretu zenean, Ramon paparretik askatu gabe, arnasestuka oraindik, albo batera begiratu zuen: Itziar atean zegoen esku batekin ahoa tapatzen, oihu egiteko gauza ez zela.
|
|
2008
|
|
|
Bigarren bidaia hark erne jarri zituen lehorreko zaindariak. Lillibullero isildu egin zen berriro, eta lur mutur txikiaren atzean beste bi haiek bistatik galdu baino lehentxeago, bat jauzi
|
batez
lurrera jaitsi eta ezkutatu egin zen. Ia ia asmoz aldatu eta txalupa haiek txikitzera joan nintzen, baina beldurra nuen ez ote ziren Silver eta besteak han inguruan izango, eta dena honda zitekeen gehiegi nahi izateagatik.
|
|
|
Xabierrek Kaskamotzaren gainera jauzi egin du eta kolpeka hasi zaio. Bizkartzainak zartako
|
batez
lurrera bota eta ostikoka hasi zaio.
|
|
|
Atzo, Kopeta politaren aldi zen, oilategiko lumadun pinpirin eta lerdenena. Guziei gustatzen zigun karaka grazios
|
batez
lurraren karrakatzen ari zen, Gorrail gainerat erori ziolarik eta urkatu. Bere oihu deia entzutean natorren baina, zorigaitzez bizirik ateratzeko berantegi, gaiztaginaren ahotik nonbait han kendu ahal izan baitut bere gorpua.
|
|
2009
|
|
|
Oskarrek burua estutu zuen eskuen artean. Une luze
|
batez
lurrera begira egon zen, arnasa sakon hartuz. Azkenean hitz egin zuenean tonu entzungaitzean egin zuen:
|
|
2010
|
|
|
Ez ditiat nehondik lehenekora biltzen! (Gorputza sutan balu bezala da, arropa kentzen du, zapatak ere, zaia kolpe
|
batez
lurrera, ageri da zainak gaindituak dituela.) Misenplia ere desegina diat engoitik!
|
|
2011
|
|
|
Martxan etozan artzainek artxoen truke edo diruaren ordainez zuzentzen ebezan negurako bedarleku edo barrutiak. Udabarri beranduan lurra lantzeko heldu arte ustiatzen ebezan lantzarrok, hango bedarra zehatz jan arte, eta bide
|
batez
lurra satsitu egiten eben.
|
|
|
Beheko solairua eta beste bi gehiago ditu, ganbara eran azkenekoa, bi isuriko teilapean. Beheko sarreraz gain badu beste bat lehen solairuko hegal batean, hormari itsatsitako eskailera
|
batez
lurrari lotua. Eta horregatik guztiagatik diot, ehorzlearen etxea benetan zela etxea eta ez pisu ziztrin bat.
|
|
2012
|
|
|
Hasieran ez dut jakin zerk esnatu nauen, eta eskukada
|
batez
lurrera bota dut iratzargailu errugabea. Zazpiak dira, arratsekoak.
|
|
|
haren lekuan egotera, tristeziak jota hilko nintzen ni. Azkenean, lurrean eseri zen, itzalean, eta zerbait marrazten hasi zen makilatxo
|
batez
lurrean; nik, badakizu?, kontsolatu nahi izan nuen, batez ere gizalegearen arauak betetzearren, eta hitz egiten hasi nintzaion; burua jaso eta barre egin zuen... barre hori entzun nuenean hotzikara batek astindu zizkidan barrenak... Hilkutxa eskatzera joan nintzen.
|
|
2013
|
|
|
Irrati bidezko ahotsek eman zuten lehenengo abisua, eta, hegazkinak kolpe lehor
|
batez
lur hartu zuenerako, erabat esna zeuden Amaia, Tarek eta Leila. Lurrean botata jarraitu zuten hala ere, eguzkiaren printza epelak gainean sentituz, burua mantapetik atera gabe.
|
|
|
Aspaldian emanen zaukun gerla ez balu gure gerlako untzien beldurra izan. Baitaki eman balauku, Greziako bihotza, haren hiri nausia eta Pirée deitzen den hiri handia beste ur hegiko hiri guziekin, gerla deklaratu ordutik oren laurden
|
batez
lurrean izanen zirela erhautsirik. Berriz diot:
|
|
|
Velázquez kalea (zabalgunekoa) eta Fermín Caballero kalea (aldirikoa), Madril. Ohikoena, ordea, egun oso
|
batez
lurrean hondakinik gabeko kaleak aurkitzea zen: 30 bisitatatik bost bakarrik.
|
|
|
Oroitzapen haren berri izan eta brast altxatu ninduan ohetik. Ez zekiat zer indar klasek bultzatzen nindian, baina ongi aski gogoratuko duan legez, hiregana zuzendu ninduan niregan ezohikoa zuan abiadaz, eta bultzada
|
batez
lurrera jausarazi hindudan.
|
|
2014
|
|
|
«Konturatu nintzen eguzkiak oraindik ere atzetik jotzen didala eta itzala ni baino aurreraxeago doala. Itzal hori gainditzea benetan kostatzen ari zaidanez, erabaki nuen ahaleginduko nintzela itzal hori, ezin aurreratu nuen itzal hori, klarion zuri
|
batez
lurrean siluetatzea. Preso gera zedin itzala bera; eta nik aurrerapauso bat gehiago emateko aukera izan dezadan; nik, eta beste hainbatek».
|
|
|
Beraz, halako batean izena eman zuen erregistroan, eta arratsalde hartan taldean aritu zen golfean, Hart jaunarekin, Sandwood jaunarekin eta T.A. Hedrick jaunarekin. Ez zion beharrezkoa iritzi aipatzeari behin bide haietan Hart jaunaren zakua eraman zuela, eta begi kolpe
|
batez
lur meta eta erreten oro ezagutzen zituela; hala ere, konturatu zen atzetik zituzten lau caddyei begira aritu zela, haiengan bere burua gogoraraziko zion distira edo keinuren bat harrapatzen saiatuz, bere orainaren eta iraganaren artean zegoen tartea laburtu nahian.
|
|
|
Berehala ikusi nuen anaiak ez zuela motoa harrapatuko. Norabidez aldatzera behartu zuen, eta une
|
batez
lurrera erortzekotan egon zen, baina motoa zuzendu eta urrutiratzen ari zen. Orduan anaiak besoa luzatu zuen haren norabidean eta tiro bat entzun zen.
|
|
2015
|
|
|
Lagunak hitz egiteaz harrituta. Edo bera baino altuagoa ez zen morroi segail eta beltzaran hura muturreko
|
batez
lurrera botatzeko gai izango al zen zalantzan. Barre egin zuen azkenean, ordea, zakur eztularen moduko algara marrantatu bat, hortz artean zuen erantzuna ia kontrako eztarritik sarrarazi ziona.
|
|
|
–Hori ez dut aita, aitaordea baizik, une
|
batez
lurrera begira gelditu zen Angela, muturturik?. Gainera, hori ez da egia.
|
|
|
Harrizko hormaren zuloa hutsik gelditzen da abandonatutako habia baten pare. Oharkabeki azken begi kolpe
|
batez
lurrean zerbait atzenduta geratzen den egiaztatu dugu. Ez dugu hemen zer ahaztuko, lokamutsen itzalak eta oihartzunak izan ezik.
|
|
|
Kontent geratu da bere lanarekin; hura ospatzeko, sakelatik zigarro punta bat atera eta pizteko imintzioa egin du. Eskutada
|
batez
lurrera bota dut mutxikina.
|
|
|
Ez sinesteko moduko jipoiak eman zizkioten fraideek. Esaterako, ez zen ezohikoa arrazoi argirik gabe Saizarbitoria zartako
|
batez
lurrera botatzea eta, belauniko eta dandarrez, fraideen ostikoek eta garrasiek korridore luze oso bat zeharkaraztea. Susmoa du ez ote zituen bere izaerak berak amorrarazten.
|
|
2017
|
|
|
Senari jarraituz, senarrarengana abiatu nintzen, baina gizatxarrak ez zidan utzi. Ostiko
|
batez
lurrera bota ninduen. Orduan dirdira arraro bat sumatu nuen senarraren begietan.
|
|
|
Tiroen hotsak eta balek eginiko ziztuak gutxiagotuz gero eta begirada momentu
|
batez
lurretik altxatu bezain laster, kale bateko espaloitik bestaldekora pasatzen dira soldaduak. Zentzu guztiak joko horretan jarri nahian edo, ia inork ez du galoidunaren agindurik entzuten.
|
|
2019
|
|
|
Neskak atzaparkada
|
batez
lurrera bota zuen. Tom orduan, abere mindu bat bezala, mendira abiatu zen, urrutira, oso urrutira.
|
|
|
Agian, harri hitzak beste esanahia dauka hemen. Erliebeari edo orografiari berari, azken
|
batez
lurrari, esaten ote zaio harri. Lur erliebe jakin bati?
|
|
2020
|
|
|
Oraindik ere zaldipetik irten gabe zegoela inguratu zitzaion Sandokan eta ezpata kendu zion gerritik. Altxa zen, baina Juioko zeritzaion pirata batek kolpe
|
batez
lurrera bota zuen berriro eta esan:
|
|
2021
|
|
|
Isiltzeko kasurik ez, hiltzailea gero eta urduriago. Orduan kolpe
|
batez
lurrera bota egin zuen. Behin lurrean ostikoka hasi zen, isiltzeko behin eta berriro.
|
|
|
Galdetu berri diot Gabrieli berari, hau da, ertzainek besotik ebatuta. Agure berberak adierazten dit keinu etsi
|
batez
lurrean etzanda eta ia arrapaladan heldu berri diren erizainek inguratuta dagoen gorputz zauritua nire anaiarena dela.
|
|
|
Neskak dio ama ez dela hila, alde egin behar izan zuela, etxe hartan ezinezkoa baitzen bizitzea; ama alabek elkarri laguntza emanez iraun zutela denbora batez, baina egoera jasan ezinezkoa egin zitzaionean, alde egin zuela. Aurrekoan, Rodrigo etorri zenean eta berarekin hitz egiten ari zen bitartean, aitak, atzetik etorrita, mailukada
|
batez
lurrera korderik gabe bota zuela gizona, eta bigarren mailukadarekin burua lehertuz akabatu. Arropak esku aihotzez zerrendetan txikitu zituela ezkutuko diruaren bila, baina hogei durokoa, txanpon urri batzuk eta kasinoko fitxa besterik ez zituela Rodrigok gainean.
|
|
|
Bultzada zakar
|
batez
lurrera bota nuen eta anaiari jiratzeko agindu nion. Otzan etorri zitzaidan.
|
|
|
Pankarta eramaten zuten gazteen aurka eraso bat abiatu zuen kalez jantziko polizia multzo batek. Jesus Garcia erorarazi zuten eta sabelean tiro
|
batez
lurrean hil.
|
|
|
Azkenean, Pistolas Espainiara estraditatua izan zen 1986an, bai eta kartzelan sartu ere, 13 urte kondenarekin. 1997an askatua, berriz lotu zen Erakundeari eta Aznarren hegazkina Hondarribia gainean misil
|
batez
lurrera botatzeko entseguekin nahastu zuten 2001ean; berehala ihes egin zuen Iparraldera, eta 2011ko martxoan Bidaxunen atxilotu zuten.7
|
|
2022
|
|
|
Behin Kontxa hondartzan eroso kokatu bezain laster, arropa gehienak erantzi eta mutikoak ziztu bizian hasi ziren hondarrarekin jostaketan: orain zuloak egin, orain zuloak estali; orain lasterka hasi, orain gelditu; batek bestea harrapatu eta bultzada
|
batez
lurrera bota, gero alderantziz; geroxeago olatuen aldera joan eta oinak haietan sartu eta abar. Gerriraino, soil soilik gurasoen arretapean sartu ziren; gehiago ez ziren murgildu ez zekitelako igeri egiten, baina erdi flotatze haren sentsazioak gogotik gustatu zitzaizkien, eta, beraz, era hartan jarraitu zuten bazkaltzeko ordua iritsi zen arte.
|
|
|
Hilobiko belar txarrak kentzen ditu; pala
|
batez
lurra harrotzen du; eskuaretu egiten du gero; loreak landatzen ditu; putzura joaten da ur bila; hilobia ureztatzera itzultzen da.
|
|
2023
|
|
|
bat bateko idortea. Zenbait aste aski da idorte mota hori agertzeko, epe labur
|
batez
lurreko hezetasuna eskapatzen da, euri eskasagatik eta tenperatura goratze handiek bultzaturik. New Scientist aldizkarian agertu den ikerketa batek dio, azken 60 urteetan gure planetaren hiru laurdenetan holako bat bateko idorteak emendatu direla.
|