|
2007
|
|
|
...k, bere handitasuna gutxitu, 3 berreskuratze horren urritasuna, besteak beste, sistema elebidunaren nagusitasunari lotua dago, beti ere murgiltze sistemarekin alderatuta, 4 eraldaketa sozioekonomikoek (mugikortasun profesionalak eta etxebizitzen garestitzeak) eta demografikoek (belaunaldi berrien txikitasunak) eragin zuzena daukate, 5 euskararen ofizialtasun ezak eta hizkuntza politikaren edukiak,
|
batez
ere euskarazko irakaskuntzaren eskaintzaren garapena mugatzen dute.❚
|
|
2009
|
|
|
Ez dut uste helburu horien kontra inor izango denik; edo agian bai,
|
batez
ere euskararen normalkuntzaren alde ez badago. Dena den, helburu horiek ezinezko bihurtzen dira lege berberak arautzen duen zonifikazioak indarrean dirauen bitartean.
|
|
2010
|
|
|
ez dezagun ahaztu komunitatea dela hizkuntza ororen gorputza eta arima, bere etorkizunean eragiteko giltza duten biztanleria osoa barne hartuta, denek eragin baitezakete modu batean edo bestean. adibidez: euskaldunek eragiten dute
|
batez
ere euskara erabiliz, eta, horrezaz gain, euskaldunek zein erdaldunek erabilera nahikorako gizarte baldintza egokiak bermatuz.
|
|
|
[Iruñea]... etxean gurasoek ez dakite euskaraz, beraz ikastolan ikasi nuen, horregatik
|
batez
ere euskara ikasketekin erlazioa duten egoeretan erabiltzen dut, eta aisialdian gutxitan, lagun guztiek ez dakitelako euskaraz, baino etxean gurasoek, batez ere amak, txikia nintzenetik beti saiatu dira euskara sustatzen, ipuinak euskaraz oparituz, pelikulekin, kartekin... eta horiek ere euskara pixka bat ikasten, eta horregatik agian, naiz eta gustatuko litzaidakeena baina gutxiago erabili, asko...
|
|
2011
|
|
|
Praktikak erakutsi du tradizio kritikoak emaitza onak ematen dituela,
|
batez
ere euskararen erabilera bultzatzerakoan. Beraz, interesgarria izan daiteke metodo hau gehiago jorratzea, bereziki euskararen erabileraren ikuspuntutik.
|
|
|
Hala ere, ikerketa gehienak tradizio hermeneutikoaren eta, bereziki, tradizio positibistaren baitan kokatu dira. Praktikak erakutsi du tradizio kritikoak emaitza onak ematen dituela,
|
batez
ere euskararen erabilera bultzatzerakoan. Beraz, interesgarria izan daiteke metodo hau gehiago jorratzea, bereziki euskararen erabileraren ikuspuntutik.
|
|
|
Arazo nagusia, dudarik gabe, komunikabideekin eta IkTekin dago arnasguneetan: ...n gustu eta jakingura osoa aseko lukeen euskal telebista, euskal prentsa eta IkT multzorik eman. posible da, ordea, herritarren interes hurbila erakartzen duten gaiak euskaraz landu eta zirkulazioan jartzea. hurbileko esparru hori irabazi beharra dago, euskarazko familiabizitza gesalduko ez bada. gauza batzuk euskaraz eta besteak erdaraz izango direla arnasguneetako familia giroan ere onartu dugu,
|
batez
ere euskarazko jarduna lehenetsiz bizimodu arruntaren gorabeherak eta solaskide ezagunen arteko pasadizoak direnean mintzagai, eta ahozko jarduna denean mintzabide. Jarduera espektro hori indarrean mantenduko duen diglosia behar da orain ere, lehenik eta behin, etxe giroan.
|
|
2012
|
|
|
Gelako ikasleek beren jardun gune nagusietan,
|
batez
ere euskaraz, batez ere erdaraz edo bietara egiten duten azaltzen du gela argazkiak. Ikasleen mintza jardunaren azterketa egiten du, aldakuntza iturri nagusien eta kasuan kasuko rol harreman esanguratsuenen arabera.
|
|
2013
|
|
|
Tolosako ikastetxe guztiak (eskola publiko bat eta bi kontzertatu) eredukoak (irakaskuntza euskaraz) diren arren, bakoitzaren errealitate soziolinguistikoa oso da ezberdina: 1 ikastetxea deitu diogu H1 eta erabilera orokorra gaztelania duten ikasleak nagusitzen direnari; 2 ikastetxea, berriz, etxetik euskara eta gaztelania ekarri eta erabilera bitarikoa nagusi duenari; aldiz, 3 ikastetxea deitu diogu
|
batez
ere euskara erabili eta H1 euskara duten ikasleen ikastetxeari. Ondorengo taulan argitzen da zein den ikastetxe bakoitzaren errealitate soziolinguistikoa:
|
|
2014
|
|
|
Baina isilpeko ahotsa izan ohi da maiz gazteena, gazteez hitz egiten baita gazteekin baino gehiago. Honako ikerketan Soraluzeko gaztetxoek (15 urte bitarte) hizkuntzekin eta
|
batez
ere euskararekin daukaten harremana aztertzea izan da helburua. Hizkuntza hegemonikoa zein den eta nola eraikitzen den ulertzea.
|
|
|
Horretarako baliabideak Gizarte Antropologiako ikasgai ezberdinetan eskuratu ditut eta euskara elkarteko jardunak aukera errealak eskaini dizkit, erronkari ekiteko1 Hori horrela; nerabezaroa norbere identitatea eraikuntza prozesuan etapa garrantzitsua izaki; Soraluzeko gaztetxoek (15 urte bitarte) hizkuntzekin eta
|
batez
ere euskararekin daukaten harremana aztertzea izan da nire helburua. Hizkuntza hegemonikoa zein den eta nola eraikitzen den ulertzea.
|
|
|
Soraluzeko gaztetxoek (1516 urte bitarte) hizkuntzekin eta
|
batez
ere euskararekin daukaten harremana aztertzea izan da nire helburua.
|
|
|
Gazteek
|
batez
ere euskaraz hitz egiten dute; 2011ko kale erabileraren neurketan gazteen elkarrizketen %70 inguru euskaraz izaten zirela jaso zuten. 2014an Izan zeresan gogoeta egin zuten gazte asanbladakoek, gazteen kezka nagusiak adosteko eta ez zen euskara horien artean agertu.
|
|
|
Gazteek
|
batez
ere euskaraz hitz egiten dute; 2011ko kale erabileraren neurketan gazteen elkarrizketen %70 inguru euskaraz izaten zirela jaso zuten. 2014an Izan zeresan gogoeta egin zuten gazte asanbladakoek, gazteen kezka nagusiak adosteko eta ez zen euskara horien artean agertu.
|
|
|
Azpimarratzekoa da ekintza gehien gehienak euskaraz edo
|
batez
ere euskaraz egiten direla. Esaterako, Musika Bandak arte irakasle batekin kontzertu berezi bat antolatu zuen, eta azalpenak euskaraz izan ziren.
|
|
2016
|
|
|
ET hiztunak %10, 2 dira bertan, baina E4 hiztunak %2, 2 (LBko ET hiztunen hiru laurdenak baino gehiago E3 hiztun" ahul" ditu hortaz, ez E4 hiztun" sendo"). Bestela esanik, Nafarroa Behereko, Zuberoako eta Lapurdiren barnealdeko hiztun trinko gehienak ez dira
|
batez
ere euskaraz bizi beren eguneroko jardunean, euskaraz eta frantsesez nahas mahas baizik. Inportantea da, nola ez, beste hau ere gogoan izatea:
|
|
|
126 Ez dakigu, batetik, seme alabei euskara (edo euskara eta erdara) transmititu dietela aitortzen duten guraso horiek seme alabekin etxean
|
batez
ere euskaraz egiten duten, bietara, batez ere erdaraz edota, une batetik aurrera, erdara hutsean. Badakigu, bestetik, etxeko transmisioa ez dela beti belaunez belauneko jarraipenaren berme.
|
|
|
euskaraz eta erdaraz nahasian ari direla antzematen du, ez hain gutxitan, kale neurtzaileak. Hori guztia dela medio," jendea bere artean
|
batez
ere euskaraz ala nagusiki erdaraz ari den" erabaki behar izaten du maiz neurketa lanean ari den behatzaileak. Ez da hori, beti beti, hain gauza erraza.
|
|
|
Eskolaren berezko eginkizunak eta euskara indarberritzeko dituen ahalmenak ezertan gutxietsi gabe, jakite kontuen ordez egite kontuak hartzea ardatz. Eguneroko bizi giro arruntean
|
batez
ere euskaraz egiten den (okerrenean, euskaraz egin litekeen) jardunguneak, harreman sareak, auzoak, herri herrixkak eta, ahal balitz, eskualdeak izan behar ditugu horretarako abiaburu. Eguneroko jardun arruntean euskara bizirik eta sendo dagoen espazio fisiko eta soziofuntzionalak izan behar ditugu begien aurrean, lehenik eta behin, euskal eskolak eta euskalgintza osoak bere fruitua emango badu.
|
|
|
340 Ama ETB1eko langile edota aita arrantzale izateak ez du esan nahi etxean, auzoan eta beren lagunekin
|
batez
ere euskaraz egingo dutenik seme alabek. Are gutxiago seme alaba horiek bihar edo etzi bikote euskalduna egingo dutenik, etxea herri edo auzo euskaldun batean erosiko dutenik eta euskal familia eratuko dutenik.
|
|
2017
|
|
|
ordezkapen prozesuan ematen diren sintoma gehienak ditu, hizkuntza lurralde konpakturik gabe geratzen ari da, erabilpen soziala nabarmenki murriztuz doa, familia bideko transmisioak huts egiten du(...) Bestalde, esan behar da, baita ere, ez dela inoiz gaur adina indar erabili edo mobilizatu euskararen alde:
|
batez
ere euskararen irakaskuntzan (haur eta helduen, liburugintzan, hiztegigintzan... giza kapital handia dago lanean. (...) aurrera ala atzera?
|
|
|
" Beren zereginak
|
batez
ere euskaraz betetzen dituzten administrazio atalak izango dira euskarazko administrazio atalak." administrazio atal elebidunak eta euskaldunak izango dira, dekretuaren 15 artikuluaren arabera, herri administrazioekin euskarazko harremanak izateko eskubidea bermatzeko herritarrek dituzten gutxieneko antolamendu atalak. laugarren atalburuko 20 artikuluan, derrigortasun datak ezartzean kontuan... 45 urtetik gorakoak, oinarrizko ikasketarik ez dituztenak, ezgaitasun fisiko
|
|
2018
|
|
|
— Osakidetzan,
|
batez
ere euskara lan hizkuntza izateko ekimenak bultzatzea, zirkuitu euskaldunak sortuz, adibidez.
|
|
|
10etik 9k dio euskaraz direla batez ere, eta batek euskaraz eta gaztelaniaz antzera; kulturako bilerak ere antzeko proportzioan dira, alde txikiagoekin: hamarretik sei
|
batez
ere euskaraz, hiru ele bietan eta bi gaztelaniaz batez ere.
|
|
|
Zumaian badaude dentsitateguneak, euskara hutsean edo
|
batez
ere euskaraz funtzionatzen duten espazioak, eta elkarte eta talde gehienetan aurrerapauso nabarmenak ematen ari dira, euskararen presentzia eta erabilera gero eta handiagoa da; hori sarritan (baina ez beti) erlazionatuta dago pertsonen adinarekin, baina erreleboak ez dakar beti aldaketa. Aurrera egiteak, ordea, ez du esan nahi atzerapausorik ez denik gertatuko; izan ere, borondatezko lanaz ari gara, eta inori ez zaio ezetzik esaten parte hartzeko gogoa azaltzen badu; behar bezala prestatuta egon ezean, nahikoa da pertsona jakin bat sartzea zuzendaritzan jarduera hizkuntza aldatzeko.
|
|
2019
|
|
|
Negu Gorriak ek abiatu zuen batasun hori, eta 1990eko hamarkadan hori hedatu zen. Lotura horren eraginez, garaiko musika taldeen artean"
|
batez
ere euskaraz egin zen" (ibid, 109). komunitate kontrakultural hori musika estilo baten eremuan sortu zela ere badio, rock erradikala deitzen duen estilo batean, hain zuzen. hamarkada horretan zehar gero eta estilo ere anitzagoak hedatu ziren, baina gehienak rockaren inguruko eremuetakoak: heavya, post hardcorea edo trash metala bezalako doinuak azaldu ziren euskal musikan. komunitate kontrakulturalean kokatu ziren, eta euskaraz abestu zuten gehienek.
|
|
2020
|
|
|
Ikasle multzo bera izanik, begi bistakoa da, adinean gorantz egin ahala euskararen erabilerak duen atzerapausoa,
|
batez
ere euskararen erreferente heldurik ‑irakasleria izan daitekeena‑ tartean izan ezean.
|
|
|
% 64,2tik% 38,3ra. Neurri handi handian bi urteetakoa ikasle multzo bera izanik, begi bistakoa da, adinean gorantz egin ahala euskararen erabilerak duen atzerapausoa,
|
batez
ere euskararen erreferente heldurik irakasleria izan daitekeenatartean izan ezean. (Mart� nez de Luna eta Suberbiola, 2017:
|
|
2021
|
|
|
Euskara irakasgaia karrera batzuetan proposatua bada ere, ikasketa ibilbide osoa
|
batez
ere euskaraz eskaintzen duen karrera bakarra Euskal Ikasketena da. LLCER (Langues, littératures et civilisations étrangères et régionales) lizentziaren barne diren Euskal Ikasketak, lehen urteaz geroztik eskainiak dira (Université de Pau et des Pays de l’Adour, 2020).
|
|
|
Euskara eta Euskal Herria nolakoa den alde batera utzi eta nolakoa izatea gustatuko litzaiekeen galdetzean galdetegietan, gehienak bat datoz biztanleek
|
batez
ere euskara erabiltzea nahiko luketela. Hau garrantzitsua da, beraiek ere euskara erabil dezaten ezinbestekoa baita.
|
|
|
Biztanleek
|
batez
ere euskara erabiltzea nahiko nuke% 69,5
|
|
|
Horretaz gain, gazte hauek beraien belaunaldiak euskararen bizi iraupenerako izango duen arduraz jabetu direla esan behar da, eta baita euskararekin konprometituta daudela ere, esaterako, korrikan nahiz euskaraldian ia guztiek parte hartzen dutelako. Gainera, Euskal Herriko biztanleek
|
batez
ere euskara erabil dezaten nahi dute, 2019ko datuen arabera. Hau garrantzitsua da beraiek ere euskara erabil dezaten.
|
|
2022
|
|
|
Gazteen eta umeen erabilerak kezka sortu du urteotan, baita udalerri euskaldunetan ere, baina kaleko neurketak oraingoz ez du sumatu atzerakada esanguratsurik. Egia da umeetatik gazteetara gertatzen dela galera bat euskararen erabileran —gazteetatik helduetara ere bai, eta handiagoa—, baina galera
|
batez
ere euskararen erabilera apalagoa den lekuetan gertatzen da. Alegia, pentsa liteke gazteak, adinean gora joan ahala, kaleko errealitatera arrimatzen joaten direla, umetako erabilera handiagotik aldenduta.
|
|
2023
|
|
|
Gainera, beraiek ezarri dute irmoen hizkuntzaren eta identitatearen arteko atxikimendua, euren nazio sentimendua argudiatzeko erabili dituzten irizpide nagusiak lurraldea eta hizkuntza izan baitira. Lotura hori alderantzizkoa ere bada; izan ere," euskaldun" eta" oriotar" moduan identifikatu direnak izan dira
|
batez
ere euskara erabiltzen dutela esan dutenak eta hizkuntza gehiago erabiltzearen eta normalizazioaren alde sutsuen agertu direnak. Azkenik, inongo etiketa etnopolitikorik erabili ez duten gazteen iritzi eta aipamenek bat egin dute oro har euskal sentimendu nazionalarekin identifikatu direnekin, hau da, euskara gehiago erabiltzen dutela ziurtatu dute eta normalizazioaren alde agertu dira.
|
|
|
Urteotan guztiotan euskara elkarteetan ekintza eta pentsamendua elkar elikatu dira etengabe. Mugimendu ekintzailea izan da
|
batez
ere euskara elkarteena. Baina era berean, saiatu da oinarri teorikoa eta pentsamenduzkoa ere lantzen.
|
|
|
Urteotan guztiotan euskara elkarteetan ekintza eta pentsamendua elkar elikatu dira etengabe. Mugimendu ekintzailea izan da
|
batez
ere euskara elkarteena, euskararen erabilera bultzatzeko era guztietako egitasmo, ekimen, kanpaina eta tresnak sortu dituen mugimendua. Baina era berean, saiatu da oinarri teorikoa eta pentsamenduzkoa ere lantzen.
|