|
2013
|
|
|
Alde horretatik, katalanaren esperientzia paradigmatikoa da: telebista iritsi aurretik, katalandunek gaztelaniaren ezagutza partziala bakarrik izan zezaketen,
|
batez
ere eskolaren, literaturaren eta gaztelaniadunekin
|
|
2014
|
|
|
Lagin orokorrari dagokionez, esan daiteke ikasleek
|
batez
ere eskolan erabiltzen dutela euskara (%51, 2), eta erabilera hori jaitsi egiten da eskolatik urruntzean garen heinean, eta espainieraren erabilera nabarmen igotzen da; %96, 2k eskolako atarian espainieraz egiten du, familian %85, 8k espainieraz eta %93, 9k lagunartean espainieraz.
|
|
2016
|
|
|
Eskolako guraso elkarteak ere lan aktiboa egiten du eskolaz kanpoko ekitaldiak antolatzeko,
|
batez
ere eskola umeentzat, baina baita gainerako gazte eta helduentzat ere; erabat euskaraz.
|
|
|
Lanekoa deituak ere bai, leku publikoan —ez lantoki barruan—, baina laneko kontuez ari zirela. Eskolakoa deitutako testuinguruan eskolako kontuez ari zirenak bildu ditut,
|
batez
ere eskola inguruan, umeen zain zeuden gurasoen artean, eta, eskolatik atera ondoko haur gurasoen egonaldian.
|
|
2017
|
|
|
gaztelania nagusi nahasketa giroan gaztetxoen hizkuntza sozializazioari dagokionez, lezon eta pasaian garatu dudan ikerketan nahiko argi ikusten da nerabeei euskarak gauza handirik ez diela eskaintzen euren gazte identitatea eraiki ahal izateko: euskararekin lotzen duten guneak
|
batez
ere eskola eta etxea (neurri txikiagoan) dira. baina nerabezaroan gune horiek garrantzia galtzen dute aisialdiko jardueren aldean. eta aisialdi eremuan garatzen dituzten praktika nagusienetan (kirola, musika, komunikabideak...) euskararen presentzia oso apala da. horrek, nire ustez, ondorio logiko bat dauka: haurtzaroan baliagarria zitzaien hizkuntza (euskara) ordezkatu edo
|
|
|
Lezon eta Pasaian garatu dudan ikerketan nahiko argi ikusten da nerabeei euskarak gauza handirik ez diela eskaintzen euren gazte identitatea eraiki ahal izateko: euskararekin lotzen duten guneak
|
batez
ere eskola eta etxea (neurri txikiagoan) dira.
|
|
2019
|
|
|
a) egunaren zati ohargarria (%16 inguru) euskaraz betetzen dute neska mutilek, maisu maistrekin eta eskola lagunekin; b) euskaraz irakurtzen eta idazten ikasten dute, lehen ez bezala; c) herriko euskararen errejistro informal intimoez gainera hizkuntzaren aldaera jaso formalaz baliatzen ikasten dute hainbatean; d) erdara (gaztelania eta, partez, ingelesa) ikasten dute orobat (ik. zalbide 2016). Lehen ez bezala, alde dute orain eskola. alde eta, gizarte berri honetan, oso beharrezko. hizkuntzaren geroa ez du ordea, arnasguneetan ere,
|
batez
ere eskolak bermatzen34 mintzajardun arruntaren eguneroko erabilera espektro zabala35 da, beti eta nonahi, osasun oneko hiztun elkarteetan arau nagusi. hori da munduko hizkuntza bizi sendo guztien jarraipen bide normala, belaunez belaun bere buruari eusten diona eta, eten urratze larririk ezean, menderik mende irauten duena. Jarraipenbide horri sendo eusteak lehentasun argia du, ahuldutako hizkuntza bizirik gordetzeko eta, hortik abiatuz, ahuldutako hiztun elkartea bere osoan indarberritzeko. gune horiek dira, hainbat adituren ustean (ikus aurrerago S. altube36 eta J. Fishman), ahuldutako hizkuntza indarberritzeko saio arrakastatsu ororen abiaburu nagusia eta sostengu gotorrena.
|
|
2023
|
|
|
30 urtetik 45era bitartekoak hiztun hartzaileak dira, eta neurri batean ulertzen dute hizkuntza; familiarekin etxean eta irakasleekin eskolan ikasi dute, eta adinekoekin komunikatzeko erabiltzen dute hizkuntza. 30 urtetik beherakoek hizkuntzaren oinarri oinarrizko jakite maila dute; nahiz eta etxean zerbait jaso,
|
batez
ere eskolan ikasi dute; ez dute Tŝilhqot’in ez hitz egiten, baina zerbait ulertzen dute. Belaunaldi gazteenek gaur egun ere ikasten dute hizkuntza, batez ere eskolan edo aitona amonengandik, eta oso gutxitan hitz egiten dute hizkuntza programetatik kanpo.
|
|
|
30 urtetik beherakoek hizkuntzaren oinarri oinarrizko jakite maila dute; nahiz eta etxean zerbait jaso, batez ere eskolan ikasi dute; ez dute Tŝilhqot’in ez hitz egiten, baina zerbait ulertzen dute. Belaunaldi gazteenek gaur egun ere ikasten dute hizkuntza,
|
batez
ere eskolan edo aitona amonengandik, eta oso gutxitan hitz egiten dute hizkuntza programetatik kanpo.
|