|
2000
|
|
|
Hegoaldeko haizea izendatzeko hego haize. Beste hitz batzuk gura izanezgero hor daude herriko haize eta goiko haize(
|
batez
ere Bizkaian ezagutzendirenak).
|
|
2002
|
|
|
Laburbilduz, nekazaritzaren sektorearen garrantzia handia zen XIX. mendearen hasieran Euskal Herri osoan, baina beste sektore osagarri batzuk, berezikiGipuzkoan eta
|
batez
ere Bizkaian kontzentratuta zeudenak, asko garatu ziren.Gaur egungo Euskal Autonomia Erkidegoko lurraldeetan, XVIII. mendean, barne produktu gordinak sektoreen arabera erakusten zuen banaketari buruzko zenbaitestimazio errealitate horien adierazgarri egokiak izan daitezke, gutxi gorabeherakoak izanda ere (ikus 1.1 irudia).
|
|
|
Industriari dagokionez, industriak euskal ekonomian duen presentzia erlatiboa Europako Batasunarena baino handiagoa da, produktuei zein enplegu aldagaieibegira (ikus 6.1 eta 6.2 irudiak). Euskal Herrian, eta
|
batez
ere Bizkaian, laurogeiko hamarkadan izandako industria eraispena biziki gogorra izan arren, gaur egunbertako ehun produktiboaren eta enpleguaren ehunekobeste handia (%32 eta %28, hurrenez hurren) industria adarrek osatzen dute. Europako Batasuneko industriarenparte hartzea atzean uzten du euskal industriarenak (zortzi bat puntu gutxiagoproduktuari zein enpleguari erreparatuz), eta horrek agerian uzten du euskal industriaren indarra eta potentzialtasuna fordismoaren osteko garai hauetara ere iristekogauza izan dela, industrializazio zaharreko beste lurralde batzuetan ez bezala.
|
|
|
NFEren kasuan, berandu industrializatzeagatik eta bere industria egiturarenondorioz, krisi garaian ez zuen hain berregituraketa sakonik behar izan, EAErenkasuan gertatu bezala(
|
batez
ere Bizkaian eta Gipuzkoan). Zentzu horretan, urteaskotan politika ez da berrikuntzarekin hain konprometituta egon, EAEn gertatuden bezala.
|
|
|
Abereen okelari dagokionez, EAEn behiak dira nagusi, eta txerriak eta ardiakatzetik daude, behi esnearen produkzioa oso garrantzitsua izanik. Abeltzaintzakoerroldaren arabera, 10.705 ustiategik behi aziendak dituzte, 180.000 buru guztira.Halaber, ardi azienda asko hazi da,
|
batez
ere Bizkaia eta Gipuzkoan; txerri aziendak, aldiz, beheraka egin du. Horrez gain, hegaztien beherakada eta untxi aziendakizandako gorakada izan dira mugimendu nabarmenenak.
|
|
|
Lehenengoan, zerbitzuen hedapen urria industria krisiaren testuinguruan ulertzen da, krisi horrenlehen eztandak enpresak hornitzeko hainbat zerbitzuren gainbehera ere ekarribaitzuen. Hori oso ikusgarria izan zen,
|
batez
ere Bizkaian, bertan enplegu galeranetoa gertatu baitzen (9.1 taula). Azken urtealdian, tartean alegia, industria dinamika gorakorrak zerbitzuetakoa akuilatu du, kapitalismo globalaren aroankalitatea helburu duen eta ezagutzan oinarritatuta dagoen ekonomia lehian zerbitzuaurreratuen horniketa funtsezkoa delakoan.
|
|
|
Ikertzen ari garen lurraldeko hirigintza tradiziotik birpasatxo bat egiten badugu, esan dezakegu ezen, gaur egun Euskal Autonomia Erkidegoa den lurraldean, hiritzat har daitezkeen lehen guneak erromatar garaikoak direla; eta horrez gain, osogutxi direla,
|
batez
ere Bizkaian eta Gipuzkoan. Era berean, oso ezaguna da Antzinate Berantiarreko eta Goi Erdi Aroko, iluntasun historikoa?
|
|
2009
|
|
|
Euskadiko gobernuko dokumentazioari dagokionez, informaziobuletinak eta armadaren inguruko informazioa aurki ditzakegu. Beste dokumentu batzuek frankistek ezarritako errepresioaren berri ematen digute; hemen aurki ditzakegu besteak beste, heriotza zigorrera kondenatutakopertsonen eskutitzak eta lekukotasunak(
|
batez
ere Bizkaian), Bilbo eroriondoren hildako pertsonen inguruko dokumentazioa, Euskadiko Jaurlaritzak emandako errepresioaren gaineko informazioa eta euskal apaizekkartzelan eramaten zuten bizimoduaren inguruko txostenak.
|
|
2012
|
|
|
baino gehiago EAEn) arteko aldeak ikusita, pentsa liteke Hegoaldeko herri klaseek posizio ekonomiko hobea dutela, bainaez lanbide arteko gutxieneko soldata, ez batez besteko pentsioak (12.180?), ezta gehiengo mileuristaren (gazteak, emakumeak, etorkinak) soldatakere ez dira iristen, inola ere, zifra horretara. Errealitatea da aberastasunarenkontzentrazioan (oso kezkagarria da honezkero EAEn,
|
batez
ere Bizkaian) eta errenta politiken eta babes sozialaren alorrean dagoen diferentzia handia, soldatak eta prestazioak askoz ere handiagoak dira Iparraldean, dela, gauregun, lan eta/ edo bizileku finkoen trukea gehien oztopatzen duen elementua, Iparraldearen eta Hegoaldearen artean.
|