|
2010
|
|
|
Presio handiegia sentitzen dute, pertsona nagusion kezkak eta ardurak beren gain hartuz. Horregatik hizkuntza eta gizartea uztartu beharra dugu, bietan izugarrizko aldaketak izan direlako, eta gazteak maiz
|
bateko
zein besteko indarren artean kateatuta aurkitzen direlako.
|
|
2011
|
|
|
Alde batetik, kontuan izan behar da, zazpi hilabetez (1936ko irailaren 21etik 1937ko apirilaren 27ra), Markinako eta Xemeingo erdigunetik, oinez joanda, 40 minututara egon zela gerrako frontea geldituta, eta, horregatik, ehunka miliziar eta gudari etorri zela gure herrira, gizarte bizitza goitik behera aldatuz. Bestetik, Markinako eta Xemeingo 400 gazte baino gehiago joan ziren alde
|
bateko
zein besteko fronteetara borrokatzera (Egaña, 2000, VIII. tomoa), eta hauetariko 53k bizia galdu zuten, hainbat zauritu zituzten eta beste askok urteak egin behar izan zituzten kartzelan, kontzentrazio esparruetan edo langileen batailoietan, bizibaldintza oso txarretan. Gainera,, plaza militar?
|
|
|
Kristau sinesmena oso errotua zegoen markinarren eta xemeindarren artean, eta elizak eta elizgizonek desberdintasun ideologikoak murrizteko eta herritarrak biltzeko gaitasuna handia zuten. Alde
|
bateko
zein bestekoek elizkizunetan eta herrian hain ugariak ziren elkarte eta kofradia erlijiosoetan parte hartzen zuten (Urkiza, 1992: 371).
|
|
|
Aisialdiko jardueretan ere elkarrekin bat egiten zuten herritarrek (Bilbao 1995 eta 2009). Kirol ikuskizunetan, tabernetan eta sagardotegietan, erromerietan edota jaietan elkarrekin aritzen ziren alde
|
bateko
zein besteko markinarrak eta xemeindarrak.
|
|
2012
|
|
|
Horrez gain, kontuan izan behar dugu alde
|
bateko
zein besteko soldadu ugari hil zela gure herriko lurretan, frontea mugitu gabe egon zen zazpi hilabeteetan. Oso zaila da zenbaki bat ematea, baina, nire ustez, alde bateko eta besteko ehunka soldadu hil ziren.
|
|
2015
|
|
|
Berriatuarrek momentu latz asko bizi izan zituzten gerratean, baina urriaren hasierako egun horiek erabat garratzak izan ziren, bereziki Asterrikako eta Erriberako bizilagunentzat. Alde
|
bateko
zein besteko soldaduek tiro egiten zuten aurkarien aldean mugimenduren bat somatzen zutenean, eta balak gutxien uste zenean sartzen ziren etxeetan. Era berean, ez zen erraza alde batetik bestera mugitzea, ezta auzokoen eta ahaideen berri izatea ere, eta horrek samina areagotzen zuen.
|
|
|
Otxandion, Durangon, Gernikan, Galdakaon, Markinan edo Xemeinen zibilen heriotza gehienak bonbardaketek eragin zituzten, baina Berriatuan frankotiratzaileek. Frontea jendearen bizitokietatik hain hurbil egonda, alde
|
bateko
zein bestekoek sarritan tirokatzen zituzten herritarrak. Hildako sei zibiletatik lau tiroen ondorioz izan ziren.
|