|
2002
|
|
|
San Pedro egunean meza entzun, Altzako San Martzial parrokiako elizan, eta anaiaren etxerantz abiatu zen gero, San Markorako bidean zegoèn Martigoi izeneko baserrirantz... baina, nola eguraldi eguzkitsua zegoen eta denboraz ongi zebilen, San Marko aldera joatea erabaki zuen, baserria alde batera utzita. Iritsi zen, bada, San Markoko gotorlekura, baita kanoi batzuk zeuden lekura ere, nik ez dakit nola, zeren soldaduren
|
batek
behar baitzuen inguru haietan guardia egiten: hantxe behar zuen, bai, oihu batzuk aditu baitzituen bat batean:
|
|
2003
|
|
|
Baina Azpilen bizitzen jarri ziren arren –Soroeta baserrian–, ez ziren beren beldurrak eta sineskeriak uxatzeko gai izan, hain baitzituzten sustraituak beren baitan. Behi bat hiltzen zitzaien, eta ezin hura naturaltasunez hartu, izpiritu gaiztoren
|
batek
behar baitzuen eragilea... Eta izpiritu haien aurka, mila erremedio probatu zituzten:
|
|
2006
|
|
|
–Mihia bezain arina duzu luma, jauna –mintzatu zen Idiakezen idazkaria– Ez ordea elizgizon izan nahi duen
|
batek
behar lukeen ofizioetan. Luma behar ez den tintontzian sartzeko ohitura duzu, gainera, eta horrek sua erakartzen du, lurreko nahiz zeruko epaileen iritzian.
|
|
2008
|
|
|
–galdetu zion, galdera egin orduko (bat bateko argitasun mehe bezain hautemangaitz batek hartu zituen Natividaden begiak) erantzunarekin topatzen zela: ez erantzun zehatzarekin, baina bai erantzunaren muinarekin, Gerardorekin lotutako konturen
|
batek
behar baitzuen tartean, nahitaez.
|
|
|
–galdetu zion, galdera egin orduko (bat bateko argitasun mehe bezain hautemangaitz batek hartu zituen Natividaden begiak) erantzunarekin topatzen zela: ez erantzun zehatzarekin, baina bai erantzunaren muinarekin, Gerardorekin lotutako konturen
|
batek
behar baitzuen tartean, nahitaez.
|
|
2009
|
|
|
Ada mahaia presiditzen zuèn Txopitea jaunaren eskuinean zegoen, han mutur batean, pozik bezain urduri, itxura batean; Txopitea jaunari adi adi begiratzen zion arren, halere, beste sentipen
|
batek
behar zuen nagusi, luzaroan arrastaka ibilitako bareari hegal miragarri batzuk aterako ote zitzaizkion, bada, azkenean??, urtebete lehenago etxetik eta mundutik baztertua izan zenak bere lekua berreskuratu baitzuen, erdigunea ere bai, ez erdigune geometrikoa, baina bai erdigune psikologikoa:
|
|
|
irri hura, baina, ez zen lurrean erein orduko lehertzen eta loratzen den hazia bezalakoa, posibilitate hura ezinezkoa zitzaion Teofilo Mariari barne erresistentzia batzuk zituen neurrian, anaiaren aurkako jelosiak eragiten baitzion, besteak beste, aitarekiko nolabaiteko urruntasuna eta mesfidantza?, baizik eta guztiz beste mota bateko hazia, ernetze lastertasun motelagokoa, bere biribiltasuna hamar hamabi segundotan lortu zuena, erresistentziak apurka apurka gainditu ondoren; une hartan, baina, irriak biribiltasuna lortu ez beste, edo segundo hamarren batzuk geroago, ausaz?, zerbaitek eztanda egin zuen hirian: obus edo bonba izugarri
|
batek
behar zuen, hain izan zen burrunbatsua eztandaren hotsa eta hain nabarmena ganbarako aire ikara, habeak, teilatua eta kristala ere dar dar batean jarri zituena; dardararekin batera, Nazario Orbek begiak zabaldu, eta Teofilo Mariari masaileko giharrak zurrundu eta irria izoztu zitzaion, adierazkortasun guztia galduz, eta, hala, aitari besotik heltzen ziola, honela galdetu zion:
|
|
|
Tadeuz eta Dorcas hil zituztenerako, pentsatzen du Phineasek, desagertuta zegoen Sora (Tadeuz, gainera, Dorcasek eta Mitrofanek hil zuten,, mundu guztiak daki?). Askozaz lehenagoko hildakoren
|
batek
behar zuen, pentsatzen du Phineasek.
|
|
|
Beste hirurek ezin dute sinistu ere egin; hori baino askozaz pertsona sosegatuagoa da Bleuler. Arrazoiren
|
batek
behar du: inguruari begira hasi dira.
|
|
|
irri hura, baina, ez zen lurrean erein orduko lehertzen eta loratzen den hazia bezalakoa –posibilitate hura ezinezkoa zitzaion Teofilo Mariari barne erresistentzia batzuk zituen neurrian, anaiaren aurkako jelosiak eragiten baitzion, besteak beste, aitarekiko nolabaiteko urruntasuna eta mesfidantza–, baizik eta guztiz beste mota bateko hazia, ernetze lastertasun motelagokoa, bere biribiltasuna hamar hamabi segundotan lortu zuena, erresistentziak apurka apurka gainditu ondoren; une hartan, baina –irriak biribiltasuna lortu ez beste, edo segundo hamarren batzuk geroago, ausaz–, zerbaitek eztanda egin zuen hirian: obus edo bonba izugarri
|
batek
behar zuen, hain izan zen burrunbatsua eztandaren hotsa eta hain nabarmena ganbarako aire ikara, habeak, teilatua eta kristala ere dar dar batean jarri zituena; dardararekin batera, Nazario Orbek begiak zabaldu, eta Teofilo Mariari masaileko giharrak zurrundu eta irria izoztu zitzaion, adierazkortasun guztia galduz... eta, hala, aitari besotik heltzen ziola, honela galdetu zion:...
|
|
|
Ada mahaia presiditzen zuèn Txopitea jaunaren eskuinean zegoen, han mutur batean, pozik bezain urduri, itxura batean; Txopitea jaunari adi adi begiratzen zion arren, halere, beste sentipen
|
batek
behar zuen nagusi –luzaroan arrastaka ibilitako bareari hegal miragarri batzuk aterako ote zitzaizkion, bada, azkenean? –, urtebete lehenago etxetik eta mundutik baztertua izan zenak bere lekua berreskuratu baitzuen... erdigunea ere bai –ez erdigune geometrikoa, baina bai erdigune psikologikoa: Ada afaltiarren begiraden elkargunea zen–, une hartan eta gela hartan bai bederen; garai batean barne hustua eta ezereztua izan zena, beraz, berriro zegoen, belaki bat bezala, zernahi hartzeko gertu:
|
|
2010
|
|
|
Ez dakit nork esan zuen, autore klasikoren
|
batek
behar zuen, ohiturek eta, ohituraren ohituraz, bigarren izaera bat osa dezaketela, jatorrizkoa eta berezkoa estal dezaketena eta ordezka:
|
|
|
sendatu ere sendatu bainintzen, halako batean; Benjamin Maria, aldiz, ahanzturaren desertura erbesteratu genuen, baita hantxe gurutziltzatu ere, desertuan zegoèn zur bakarrari lotua, handik sekula mugi ez zedin, alferrik; ez dut gurutzea maite. Kristok ere ez zuen kalizaren mingotsa dastatu nahi izan (izeba Ernestinari maiz entzuten genion esaldi hura), nahiz eta Elizak halako irudi masokista bat saldu izan digun?, baina gurutzea lurtarron bizi baldintzetako bat ere bada: bila joan gabe ere, etorri egiten da, iritsi egiten da; gurutzea koadro
|
batek
behar duen hondo iluna da, koadroak osotasun bat izan dezan, eta maitasunak, kontrastean, dir dir egin dezan; bizitzak gurutziltzatzen gaituenean, eta guztiok gurutziltzatzen gaitu noiz edo noiz?, maitasunak bakarrik aska baikaitzake gurutzetik?. Iritsiko da, bai, eguna, zeinean, espazioa, haizeak, itsasaldiak eta grabitatea baliatu ondoren, maitasunaren energia baliatuko dugun, Jainkoarentzat ba... Eta orduan, mundutarron historian bigarren aldiz, sua aurkituko dugu?
|
|
|
Arrazoi zuen Benjamin Mariak; hura baino zer gehiago izan ote nintzen ni, bada, tuberkulosiak jotako egunik txarrenetan, hezurretako esekitokitik zintzilikatutako azal kolore galdu bat baizik?; nik, baina, suerte hobea izan nuen... sendatu ere sendatu bainintzen, halako batean; Benjamin Maria, aldiz, ahanzturaren desertura erbesteratu genuen, baita hantxe gurutziltzatu ere, desertuan zegoèn zur bakarrari lotua, handik sekula mugi ez zedin, alferrik; ez dut gurutzea maite —Kristok ere ez zuen kalizaren mingotsa dastatu nahi izan (izeba Ernestinari maiz entzuten genion esaldi hura), nahiz eta Elizak halako irudi masokista bat saldu izan digun—, baina gurutzea lurtarron bizi baldintzetako bat ere bada: bila joan gabe ere, etorri egiten da, iritsi egiten da; gurutzea koadro
|
batek
behar duen hondo iluna da, koadroak osotasun bat izan dezan, eta maitasunak, kontrastean, dir dir egin dezan; bizitzak gurutziltzatzen gaituenean —eta guztiok gurutziltzatzen gaitu noiz edo noiz—, maitasunak bakarrik aska baikaitzake gurutzetik —" Iritsiko da, bai, eguna, zeinean, espazioa, haizeak, itsasaldiak eta grabitatea baliatu ondoren, maitasunaren energia baliatuko dug... Eta orduan, mundutarron historian bigarren aldiz, sua aurkituko dugu" esan zuen Teilhardek—, maitasunak bakarrik aska gaitzake geure mokordotasunetik, maitasunak bakarrik geure munstrotasunetik.
|
|
2011
|
|
|
Ametsak aita aurkituz eta entzerraturikoa askatuz erdietsiko duen antzeko zerbait konponduko du Lagun izoztua k, denboraren hariak sasian dabilen
|
batek
behar duen modu berezian josiz.
|
|
|
Maider ere espero bezala dago Facebookean baina poztu egin naiz ikusteaz, argazki hura osasuntsu dagoen froga balitz bezala, irribarre horren atzean gutxienez klase ertaineko bizitza
|
batek
behar balu bezala. Edo ez, ez da argazki egiatia, bilatua da, artifiziala, natural agertzeraino kontzientea, eguzkitako betaurrekoak hartu ditu eskuan gela barruan izanik ere, pareta zuri zurien aurrean, dituen altzariak apartatu ondoren, ziur.
|
|
|
Jakina, maila pertsonalean hain beharrezko dugun babesgune hori ez genuke lortzerik izango gure nazio taldeak talde gisara aitorpenik eta ahalmenik ez balu. Komunitate kultura
|
batek
behar duen gutxieneko itzal eta begirune orokorrik bereganatzen ez badu, pentsatzekoa denez, bertako kideen duintasuna eta nortasuna mehatxupean egongo dira? .
|
|
2013
|
|
|
Ontzigile, perzkin eta koilaragileenetan izanak ginen lehenago. Betea genuen orga gibela etxe
|
batek
behar duen funts funtsezko tresneriarekin. Gauza gehiago ziren, baina horiek hurrengo asteetan ezari ezarian erosteko ziren.
|
|
2015
|
|
|
gure oinen azpian aldamio oker
|
batek
behar luke
|
|
|
Enpresa
|
batek
behar duen energiaren kostua. Izan daiteke elektrizitatea, gasolioa, etab.
|
|
2016
|
|
|
hemendik aurrera, Alsinaren unez uneko gogoetak eta minutuz minutuko gertaerak jaso ordez, saltoka ibiliko gara: orain gauzatxo bat kontatu, gero oroitzapen bat, hurrena burutazio xelebre edo gertaera bitxi bat, beti saiatuz, hori bai, guztiari batasun itxura eta lokarri sendo bat ematen, non geldituko lirateke bestela nobela
|
batek
behar dituen trinkotasuna eta estiloaren koherentzia. E, non?
|
|
2017
|
|
|
Zeren Zorbak berekin baitzeukan tinta xomorro
|
batek
behar duen guztia bere burua salbatzeko: begirada primitiboa, gezi baten antzera bere janaria goitik brauki harrapatzen dakiena; sorkuntzarako berezko sena, egunsenti bakoitzarekin berritua, gauza guztiak etengabe lehen aldiz bezala ikustera zaramatzana eta birjintasunez janzten dituena eguneroko elementu eternoak, haizea, itsasoa, emakumea, ogia?; eskuko irmotasuna, bihotzeko freskotasuna, bere arimaz trufatzeko ausardia, iduri baduela bere baitan indar bat arima bera baino handiagokoa; eta, azkenik, irri garden basatia, gizakiaren errai barrenenak baino sakonagoko iturri batetik sortua, Zorbaren bular jada zahartuaren barnetik une giltzarrietan askatzaile jaikitzen zena zalapartaka, eta halako indarrez lehertzen zena non gauza baitzen errausteko, eta errausten ere zituena?
|
|
|
Aurorak bazekien bera ez zela erabat beharrezkoa zentroaren funtzionamendurako; hala ere, horrelako psikiatriko handi
|
batek
behar zuen oreka delikatua mantentzeko bere harri koxkorra ematen zuela pentsatzen zuen xumeki, txoriak hegan egiteko lumatxo bakar batek egiten duen ekarpenaren antzekoa.
|
|
|
eta ziur baietz, idatz ezazu. Zaindu komunikazio asmoa beteko duen testu
|
batek
behar dituen
|
|
2018
|
|
|
Herrero de Miñón, Óscar Alzaga, Landelino Lavilla? Nik uste apur bat gainetik begiratzen ziotela haiek Suárezi, baina hark bazituen lider
|
batek
behar dituen ezaugarri behinenak: ekimen handikoa zen, bizkorra, sena zeukana, ausarta erabakiak hartzeko.
|
|
2019
|
|
|
hamalau harribitxi, pisuan zortziehun kilatekoa bakoitza, eta urrezko apaingarri ugari; baita hiazintozko ontziak ere, eta amatistazkoak; are esmeralda bakar batetik ebakitako botilatxo bat. Ikusi zuen arma fabrika ere, non veneziarrek itsas armada
|
batek
behar zuen guztia ekoizten baitzuten. Hurrengo egunean handikiro eraman zuten Signoriara, eta dukeari eskura eman zion gutuna.
|
|
|
Eskuak aurpegira eramanda, ahohandi izateaz oso damu zela esana zidan ordurako. Abokatu bati eta hainbat laguni emana ziela niri lekukotzaren berri, eta horietakoren
|
batek
behar zuela katramilaren iturria izan, ezinbestean. Baina ez zekiela zein.
|
|
2020
|
|
|
Memoria inklusiboa denbora batetik hona gure artean indarra hartzen ari den kontzeptua da, Foro Sozialak eta bestek bultzatuta. Gure herrian eraiki behar den bizikidetza demokratiko sendo
|
batek
behar dituen oinarrietako bat omen da. Zer da memoria inklusiboa?
|
|
2021
|
|
|
Jakituriaz eta berotasunaz gain, umorea da liburu honen beste dohainetako bat, eta horiei guztiei esker aparretan doa irakurlea orriak irensten, sarritan idazlearen erudizioaz txundituta, askotan haren ikuspegiarekin bat eginez eta tarteka desadostasunean eztabaidan, debatea piztu nahi duen saiakera suhar eta polemiko
|
batek
behar duen bezala.
|
|
|
Ez zara inor sistema
|
batek
behar duena proposatzeko, Irati
|
|
|
Egia da. Pertsonaiak ondo egiteko jendeari begiratzen ordu asko eman behar ditugu, ikusitakoa ondo deskribatzen ikasi behar dugu –ekintzak, pentsamenduak, sentimenduak, dena–, eta deskribapen horretan enpatia dugu, aktore
|
batek
behar duen bezala, pertsonaia hori benetan hezurmamitzeko. Gizaberearen ezagutza sakona, hori da gure pertsonaiek gehien eskertuko dutena.
|
|
|
Ez dizuet esaten, lagunok, manifestu bat behar dugunik, baina hau ez dago gaizki, ez? Bale, kendu igual XVI. mendeko parte batzuk, kutsu militarregi hori, agian, eta badugu milizia literario
|
batek
behar duen manifestua.
|
|
|
Literaturak promesa fundazional hori behar duela adierazi zigun eta beste batzuk ez daudela hori esateko prest, hori ere bai. Hitzak oinarri dituen ofizio
|
batek
behar duen etika ezinbestean izan behar da egiaren etika. Literatura egia ez bada, gezurra da.
|
|
|
Kixote idatzi eta handik gutxira itzulia izan zen eta berehala unibertsalizatu zen, baina hori gertatzeko literatura
|
batek
behar du izan unibertsala, ez bakarrik ondo idatzia, baita esanguratsua ere, modu ia magiko batean kontatu behar dio munduari zerbait. Eta oraindik literaturan ez gaude euskaldunok beste sektore batzuetan gauden mailan; makina erremintaren alorrean gara liderrak munduan, ez literaturan.
|
|
|
Eta minberatuen bere izatearen eta bihotzaren zein parte zeukan erakutsiz, halaxe borobildu zion paragrafoa: " Ez dut esango hezkuntza osorik; erlijio moraleko hezkuntza esentzialaz ari naiz, etxeko zereginetan beste ezertan jardungo ez duen, ama izango den, neska gazte
|
batek
behar duen heziketarakoez".
|
|
2022
|
|
|
Ez da erraza jakitea zure amak komentu batean utzi zintuela eta ez dela inoiz gehiago zutaz kezkatu. Baina erantzunen bilaketa ezin da egon serie hiltzaile baten biktima posible
|
batek
behar duen babesaren gainetik. Zer ordutan jakin du Lamiarango baserriaren jabea Lourdesko neskatila haietariko bat zela?
|
|
|
Cricketeko First XI eta errugbiko First XVeko Kapitainei eskainitakoak; eztabaidalari eta hizlari handiei. Ingalaterrako eskola publiko
|
batek
behar zuenaren araberako australiar eredu klasikoa zen. Ez nuen batere gustuko hori.
|
|
|
Emakumearen bozak mendeko otzan
|
batek
behar lukeenetik goiti egin du.
|
|
2023
|
|
|
Rhada misterio bat zen. Plan
|
batek
behar du zeharo ulertzen ez duzun zerbait. Ez zerbait flipantea, baina bai zer edo zer enigma baten antzekoa zeinaren gakoa topatzea kostatzen zaizun.
|
|
|
Aspaldi begiztatuak zituen jauregi hura eta haren inguruko lurrak, aita hil eta hilabete gutxira, gazteluetan luxuzko hotel bihurtzeko negozioa gehitu zienean beste adarrei. Euskal kostaldea ere bere ehiza eremu bihurtua zen, halako enpresa
|
batek
behar baitzuen eskaintza bat turismoaren leku saihestezin hartan ere. Bidarteko Ilbarritzeko gaztelua ez zitzaion hainbeste gustatzen, etxe sorgindu aire bat nabarmentzen ziolako, mendixka baten gainean, itsasoaren hegian.
|