|
2003
|
|
|
Dinosaurioak, nolabait, ziklo bat osatzen du, simetria bat ezartzen du, koju zegoen mahaiko hanka berdintzen du, Tesia (Proust) Antitesia (Monterroso) Sintesia joku dialektikoak aurrera egin dezan egiten du posible. Eta hori idazle
|
batek
baizik ezin zuen egin. Prousten mailako idazlea, Prousten ifrentzua.
|
|
2004
|
|
|
Izan ere, haren familiak bazuen, bai, dirurik soberan, baina haren etxeari, ardo egin berriari bezala, urteen zaporea falta zitzaion: goi mailako zigilua eta marka, alegia, tradizio eta historia luze
|
batek
baizik ezin eman ziezaiokeena, moduak eta moldeak ez baitira diruz erosten, ez kolpetik sortzen, ez begien itxi ireki batean ehuten; ezaugarri horien faltan, baina –eta segurtasun ez hartan, ondorioz–, Montserratek hainbat suzedaneorekin bete zuen familiaren gabezia, gehiegikeriara joz eta ezin konta ahala gizon ospetsuz inguratzen ahaleginduz, gehiegikeria hura gabezia estaltzeko ezinb... hortxe, jaun andreok, gizon ospetsu bat gehiago nire bildumarako; horra hor, bai, markako ardoa, munduko enologorik goi mailakoenak irrikatuko lukeena eta begi onez aukeratuko!
|
|
2009
|
|
|
...isten zen bakoitzean, Albertoren falta nabaritzen zuen; bakar bakarrik sentitzen zen, beraz, bere errudun ustearen eta Albertori egindako promesaren artean zatikatua; bakardade hark, gainera, gorputz arimetako hoztasuna zekarkion, eta ez hozpera zelako; Domingok sentitzen zuèn hotz hura, ondorioz, beste hotz bat zen, barrukoagoa eta sakonagoa, gaixotasun existentzial bat balitz bezala, beste azal
|
batek
baizik ezin erremedia zezakeena, menturaz; Domingok garbi gogora zezakeen bere haurtzaroa, noiz eta amaren edo izebaren magalean beste norbait sentitzen baitzen, existentziaren behin behinekotasunetik babestuta, gabezia orotatik at, halako moduan, non, haur koskortua zenean ere, berdin segitu baitzuen bolada batean, magal batetik bestera, emakumearen magalak paradisu galduaren oihartzunak balekar... Horregatik egiten zuen Domingok, beharbada, gauero edo ia gauero amets Brigitterekin:
|
|
|
...isten zen bakoitzean, Albertoren falta nabaritzen zuen; bakar bakarrik sentitzen zen, beraz, bere errudun ustearen eta Albertori egindako promesaren artean zatikatua; bakardade hark, gainera, gorputz arimetako hoztasuna zekarkion, eta ez hozpera zelako; Domingok sentitzen zuèn hotz hura, ondorioz, beste hotz bat zen, barrukoagoa eta sakonagoa, gaixotasun existentzial bat balitz bezala, beste azal
|
batek
baizik ezin erremedia zezakeena, menturaz; Domingok garbi gogora zezakeen bere haurtzaroa, noiz eta amaren edo izebaren magalean beste norbait sentitzen baitzen, existentziaren behin behinekotasunetik babestuta, gabezia orotatik at, halako moduan, non, haur koskortua zenean ere, berdin segitu baitzuen bolada batean, magal batetik bestera, emakumearen magalak paradisu galduaren oihartzunak balekar... Horregatik egiten zuen Domingok, beharbada, gauero edo ia gauero amets Brigitterekin:
|
|
2010
|
|
|
Beste inor baino gehiago maite zintuen. Haren gizontxoa zinen, haren seme lehena eta bakarra, eta ama
|
batek
baizik ezin defenda dezakeen gisan defendatu zintuen. Sekulakoak erran zizkidan.
|
|
|
" Kabroi
|
batek
baizik ezin du halako lan bat ondo egin", esan omen zuen Evelyn Waughek.
|
|
|
" Urrezko bala
|
batek
baizik ezin izango du hil!".
|
|
2013
|
|
|
Nola izango da txarra literaturarentzat urte askotan ustelkeria, adiskidekeria eta maccarthysmoa osagarri nabarmen eduki dituen sari bat salatzea? Hori literatura maite ez duen batek edo analfabeto funtzional
|
batek
baizik ezin luke defenditu.
|
|
2014
|
|
|
Mandatari
|
batek
baizik ezin zuen ordeztu etendako korrontea. Eta denbora puska bat zuen gizon horrek Moskutik Irkutskera dauden bost mila eta berrehun verstak (5.523 kilometro) ibiltzeko.
|
|
2018
|
|
|
Eta garaiz aurretik izan zuela akabera, ez dago dudarik. Sasoi sasoian zegoen artean, eta bat bateko istripuzko heriotza
|
batek
baizik ezin zezakeen eraman. Ez dakit, ordea, nola izan zen; ibaian ito zen edo sugeren batek irentsi, ala Ezpata Hagin tigre zaharraren urdailean desagertu zen, ez dakit.
|
|
2019
|
|
|
Denbora luzea zeraman ihesi eta beti iristen da ahuldadezko une bat non amore eman eta harrapa zaitzaten nahi duzun. Mirari
|
batek
baizik ezin zuen salbatu.
|
|
2020
|
|
|
nondik nora, zer dagoen eskuinean, zer ezkerrean, zer sakontasun... Kasu honetan, ikusten duzunean zerbait esaten duela lurperatu zuten sakoneraz eta beste xehetasun batzuk, norberak pentsatzen du; egia izango da edo ez, baina xehetasun maila hau parte hartu duen
|
batek
baizik ezin dezake eman, eta tokia ikusi ezean ez zara egiaz jabetuko. Esaterako, nik ez nuen sekula pentsatu Lasa eta Zabala Alacanten egongo zirenik, urrutiegi neritzon, absurdoa iruditzen zitzaidan, pentsatzen nuen eramaten ahal zituztela, nik zer dakit ba, Lleidaraino, beharbada, baina haraino...
|
|
2021
|
|
|
Eta une hartarainoxe eramaten du kolonizazioaren aurkako defentsa guduen legitimazioa, ez gehiago. Handik aurrera, eta goibehera zenbaitekin bada ere, norbanakoen haserrez eta gorrotoz ehundutako fikzio manikeo bat besterik ez da izango Agirrek irudikatuko duen" egia historikoa"; fikziozko errealitate interesatua, beraz, nonbait horratx erdietsi nahi duen korolarioa bizitza ulertzeko pentsakera edo sinesmen berri
|
batek
baizik ezin konpon lezakeena.
|
|
|
Pasadizo hori, Vitruviok kontatua, plagioa eta eskandaluak lehiaketa literarioak berak bezain aspaldikoak direlako erakusgarria da —beharbada, horregatik deitzen diete batzuek" fallua" epaimahaien erabakiei— Gainera, Aristofanes Bizantziokoaren istorioak Liburutegi Handiaren hazkuntzaren berri ematen digu: sortu eta handik mende batera, alimaleko oroimen on on
|
batek
baizik ezin zuen jakin zer zegoen. Iritsia zen katalogo eta zerrenden garaia.
|
|
2022
|
|
|
...zeren emakume bat ondoan izateak nahitaez dakar konparazioa, hau ederragoa da, hau ez da hain aktiboa, saiatu beharra dago, zeren ez dago beste emakume bat bezalakorik zu bere mailan ez zaudela gogorarazteko, ez dago inoren azala bezalakorik zeurearen inperfekzioak nabarmenarazteko, eta bezeroekin biok gaudenean ere, bataren burua bestearen hankartean, ez dago bakar batentzako tokia baizik, beti,
|
batek
baizik ezin du irabazi zeren zorigaitzez bezeroek nahiago izango dute bat bestea baino, eta horra zergatik hautatu nuen Danielle partenairetzat, nekez irabazten didalako, ni balioan jartzen nauelako, gizenegia da nire aldean, zaharregia, Daniellek azpimarratu egiten du nire liraintasuna, nire gaztetasuna, irabaztera eramaten nau eta batez ere bost axola zaio, ez, bera ez da ni bezalakoa, berak ez...
|