|
2000
|
|
|
Hala ere, eleberri honetan inguruneak pertsonaiengan Mintegiren eleberrian baino eragin handiagoa izango du; zenbait ikutu sozialek zipriztintzen baitute erlatua. Hau da, eleberri honetan garaiko egoerak neurri txiki
|
batean
pertsonaien jarrerak eta ekintzak bideratuko ditu: bai gizarte egoerak, bai gertakari politikoek.
|
|
2001
|
|
|
Egileak badaki bere nobelan pertsonaia" errealak" aipatzen baditu nolabaiteko muga batez, ezintasun batez idazten duela: pertsonaia ezagun hauetaz" gezur" handiak esaten baditu irakurlea segituan ohartuko da, eta idazleak hasiera
|
batean
pertsonaia horri egotzi nahi zizkion tasun eta gertaerez ahaztu egingo da. Irakurleak ardura gehiago edukiko du egiazkotasun frogetan, bilakaera literarioaren egokitasunean baino.
|
|
2002
|
|
|
Ikusmolde poetiko horretan sartzen dira donostiar idazlearen lehen bi eleberriak. Haietako lehenak, Egunero hasten delako (1969), txandakatuz doazen bi plano narratibo independentetan kontatzen ditu abortatu nahian dabilen ikasle gazte baten (Gisèle Sergier) istorioa eta tren geltoki batean eta telefono zentralita
|
batean
pertsonaia bitxi baten eta bat edo bi solaskide anonimoren artean gertatzen den elkarrizketa. Plano narratibo desberdinen erabilera konstante bat izan da Saizarbitoriaren eleberri guztietan, eta hartara proposatzen zaigun irakurketan, zineman bezalaxe," muntaketak" garrantzi handia hartzen du.
|
|
2008
|
|
|
Ezjakintasuna indarra da eta Guda bakea da, biak Alderdiaren esloganak. Liburu osoaren laburpen epigramatikoa egiten du une jakin
|
batean
pertsonaietariko batek: «Etorkizunaren irudi bat nahi baduzu, imajinatu bota bat gizaki baten aurpegia, betiko, kolpatzen».
|
|
2009
|
|
|
Bestalde, badira bi liburuen artean errepikatzen diren beste zenbait elementu ere: Itoko dira berriak narrazioko Jason pertsonaia belomarzalea bat batean Justino gisa birbataiatua agertuko da uhartean, erretiratu denen harridurarako; biek amaiera irekia dute, argumentuaren haria egoera surrealenak sortzeko aitzakia balitz bezala, eta bukaera irakurle bakoitzaren esku utziz; aurreneko lanean une jakin
|
batean
pertsonaiak olerkiak errezitatzen hasten badira, oraingoan musuaren inguruko aforismoak sortuko dituzte; uharte batera eramango lituzketen hiru gauzen gaineko galdeketa bi kontakizunetan agertzen da...
|
|
2010
|
|
|
Amaitzeko, filmearen pasarte
|
batean
pertsonaia batek diona gogora ekartzea gustatuko litzaidake. Hauxe duzue:
|
|
|
Dagoeneko proiektu garrantzitsuak aurrera eraman ditu, hala nola, bere lehen luzemetrai animatua: Munduaren bira doan!, lehengo urtean estreinatu zutena.Bertako sozioetako bat Asisko Urmeneta da, Kukuxumuxuko Mikel Urmenetaren anaia eta proiekturen
|
batean
pertsonaiek diseinu firma hori daukatela ezin da ukatu. Dena den atal honetara ekarri nahi dudana ez da Somuga bera, bere azken lanari buruz hitz egin nahiko nuke, Gartxot.
|
|
2011
|
|
|
Bada, azken bizpahiru urteotan apustu bat egin dute Goenkaleko taldeak eta ETBk: garai
|
batean
pertsonaia baten paperean agertu zen aktorea berreskuratu dute beste pertsonaia baten papererako. Hau izan da, adibidez, Martxelo Rubioren kasua.
|
|
|
Hurrengo film luzea Tierra (1996) izan zen, baliteke film horren preprodukzioak zuzendariari buruhauste handienak sortu dizkion lana izatea. Izan ere, hasiera
|
batean
pertsonaia nagusia Antonio Banderas izan behar zen eta Estatu Batuetan zituen konpromisoak zirela-eta, filmazioa behin baino gehiagotan utzi behar izan zuten bertan behera. Azkenean, Medemek Carmelo Gomez aukeratu zuen Angelen, protagonistaren, papera egiteko.
|
|
2012
|
|
|
Beste areto
|
batean
pertsonaia erlijiosoak eta zirku munduko protagonistak ageri dira, umorez beteta. Artearen historiako maisu handien erretratuen bertsioak ere Bilbon izango dira.
|
|
2014
|
|
|
Baina ez nau molestatzen jendeak Tximista deitzea. Izan ere, nik antzerkia egiteko aukera izan badut, hein handi
|
batean
pertsonaia horri esker izan da.
|
|
2015
|
|
|
Zortzi ipuinetarik azkenak, kometa baten igarotzeak herrialde oso bat argirik gabe utzi duela kontatzen du. Ilunaldiaz baliatuz, ohiko egoera
|
batean
pertsonaiek egingo ez luketenaz dihardu. Ipuin honek tesi nagusia biltzen duelakoan, liburu osoari izena emateko ohorea eskaini zaio:
|
|
|
Aspaldi ohitu gintuzten nobelak eta filmek errealitatearen plater hautsia zatika eta denboraren linealtasuna errespetatu gabe jasotzera: puzzleak diren istorioak, kontaketa zatikatua eta paraleloa, egoera muturreko
|
batean
pertsonaiak agertu eta gero egoera horretara nola iritsi diren azaltzen duten istorioak. Susmoa daukat atzera aurrera hori hain gustuko izatearen arrazoietako batek giza biologiarekin duela zerikusia.
|
|
|
Ezohiko gertaeren maiztasunak, ustekabeko jazoeren metaketak, kointzidentzien pilaketak, bat
|
batean
pertsonaia berriei sarrera emateak eta abarrek garamatza ipuinetik eleberritik baino hurbilago atzematera. Baita ereduzkotasun balioa duen eredu narratiboa izateak ere, ipuin tradizionaleko hartzaileari irabazi moralak eskuratzen zaizkion bezala, Jaioterri Maitiakoari ere helarazten baitzaizkio.
|
|
2019
|
|
|
Eta posizio horiek momentu batzuetan zalantzan jartzen dira edo hankaz gora doaz. Horretaz guztiaz hitz egin nahi nuen, nola egoera gatazkatsu
|
batean
pertsonaiak hor dabiltzan, deriban, ahal dutena egiten.
|
|
|
Fikzioaren labirintoetan, jokoak pertsonaien destinoa ekarriko du, eta neurri handi
|
batean
pertsonaiaren subkontzientearen desira ezkutuak, inoiz beren buruari aitortuko ez dizkioten nahien eta beldurren kunplimendua dakar: halaxe gertatzen da esaterako, protagonistak bere diskurtsoan inoiz aitortzen ez duen suizidioaren kasuan.
|
|
2022
|
|
|
Lili eta biok liburuko pasarte
|
batean
pertsonaia batek esaten du: " Ez dakit non, Elgetan edo Antzuolan edo hor nonbait".
|
|
|
Berez, ikuspuntu teleologiko horretan, pertsonaia bakarra ere deuseztaturik (L’Innomable), kale itsu batera iritsi zela pentsa genezake. Orduan ailegatu zen, ordea, bitasunera, eta hasi zen bere literaturaren zati handi
|
batean
pertsonaia bikoteek ematen zizkioten aukerak esploratzen. Bat bitan banatzen da, esango lukete maoista zaharrek, eta ezer bukatu bainoago dena hasi zela esan genezake.
|
|
|
• Testu osoa irakurri ondotik papertxo
|
batean
pertsonaien izenak zerrenda itzazu.
|
|
2023
|
|
|
lotsa, kulpa, tristura, amorrua edo nahasmena, besteak beste. Liburu
|
batean
pertsonaia gogoangarri asko egon daiteke, bakarrik gaudenean konpainia egiteko prest.
|