|
2000
|
|
|
Finean, dena osotasun
|
batean
dago, lehena eta oraina, elementu pila baten batuketa gara: nitasun bat behar dugu baina ez gara gauza monolitiko bat.
|
|
|
. NARRATZAILE ESTRADIEGETIKO: maila estradiegetikoan kontaketaz arduratzen den narratzailea da, narrazioaren maila nagusitik kanpoko maila
|
batean
dagoena: narraziotik at dagoena (eta beraz, gertaeretan esku hartzen ez duena, nahiz eta batzuetan bere iritzia ematen duen.)
|
|
2001
|
|
|
60ko hamarkadan Alemanian Constanza ko Unibertsitatearen inguruan sortutako Harreraren Estetikaren(" Rezeptionsästhetik") ildotik, irakurleak duen garrantzi hau gogoratzea ezinbestekoa dugu. Bestalde, nahiko inozoa litzateke, eta gaur egun erabat baztergarria, literatur testu baten berezitasuna(" literaturtasuna" hitzaz izendatua izan dena) idazketa modu zehatz
|
batean
dagoela defendatzea, bere garaian norabide inmanenteko kritikak defendatu zuen bezala.
|
|
|
Gizakia munduan egoera jakin batean, situazio berezi
|
batean
dagoenez, irakurleari egoera hori sentiaraztea izango da idazlearen zeregin nagusia. Dagoeneko, nobelagintzaren garapena emana dela dakusagu, izan ere, jadanik nobelak mundu bukatu eta definituaren azalpena baztertuz, nobelaren sorketa bera bihurtzen baitu gai nagusi.
|
|
2002
|
|
|
Horraitino, beti toki
|
batean
egoteaz, gogait edo egin eban.
|
|
2003
|
|
|
Artean vermouth bat emateko. Morroiak orduan jendez betetako teatro handi
|
batean
zegoalakoan, Eta Toledotik etorritako gizona ahalgez gorri gorri gelditu zan, danak bere begira zaudelakoan.
|
|
|
Un momento, que enseguida le llamo (apur
|
batean
egoteko, berehala deituko diola ta)
|
|
2004
|
|
|
Hogeita hamar urte ditu, baina eman berrogei ematen ditu. Ezkaratzeko horma
|
batean
dagoen egutegiko Jesukristoren antza du Koldok, bere ile ta bizar luzearekin. Odolgorria dugu, azkarra lanerako; baina etxean dago aspaldion lanik gabe.
|
|
|
Bere bizkar okertuaren gainean laurogeita hamabost urte dituelarik, bazter
|
batean
dago amona, ximel ximel eginda, hezur ta azal, hilotz bizi. Bazter batean dago amona, baztertuta, sorgin irudi, lehenaren kronista.
|
|
|
Bere bizkar okertuaren gainean laurogeita hamabost urte dituelarik, bazter batean dago amona, ximel ximel eginda, hezur ta azal, hilotz bizi. Bazter
|
batean
dago amona, baztertuta, sorgin irudi, lehenaren kronista. Eta errekatxo bateko ura bezala, etengabeko jardunean, murmurrean ari da, bakar bakarrik.
|
|
|
" Batzar
|
batean
dago, Aitzarteko fraileen komentuko egongela haundi batean. Zahar ta gazte, gizonezko eta andrazko, ekidazuar mordoa bildu da bere ondoan.
|
|
|
Ez omen dute aurkitu nahi izan dutenik. Beste etxeren
|
batean
egongo da, beharbada. Berehalaxe ateratzen dira, arineketan; Olazahar ta olazaharkoak dardaraz gelditzen dira.
|
|
|
Bakarleku
|
batean
dago Ekidazuko Sorgin koba, Olazahartik kilometro batera edo hola, Aitzmendiko artadian. Sarrerako ate hutsa estu samarra du; baina barrura sartutakoan, mila lagun lasai egoteko lekua du.
|
|
|
Zer nahi ote du hemen? Begira begira pixka
|
batean
egon ondoren, maitekeriaren munduan dagoen gazte talde honi jaramonik egin gabe, badoa bere bidean, nonbaitera. Ea nora doan...
|
|
|
Lainozko estalki haundi bat jarri zaio itsasoari ere gaineko alde guztian, eta lehorpedun estadio
|
batean
nagoela iruditzen zait (sukartuta dago nire irudimena). Baga zaldi indartsuak, ahoetatik bitsa dariela, lasterketa bat egiten ari dira.
|
|
|
Olazaharren apur
|
batean
egon, ta meza nagusira etorri naiz, eta hementxe nago orain elizpean.
|
|
|
" Presondegi ilun
|
batean
dago. Txifa txakur mordo bat du bere ondoan.
|
|
|
Irratia Beethoven-en" Hirugarren sinfonia" jotzen ari da. Leiho
|
batean
dagoen katua, ostera, gitarra jotzen. Don Trifon beheak eta goiak jotzen.
|
|
2005
|
|
|
Bestalde, narrazioetan irakurleari bestelako jolas esanguratsu asko planteatzen zaizkio, beti maila irreal
|
batean
gaudela adierazteko, esaterako, protagonisten izenekin egiten dituen jolasak eta, guztietan esanguratsuena," Oroimena eta desira" ipuinean gertatzen den jolasa. Bertan Martin Lezeta deritzon idazleak hamar ipuineko bilduma idazten du, hamargarrena, hain zuzen, hamar ipuineko beste liburu baten erreseña da.
|
|
|
Esan dugun bezala, kronotropo zehaztugabea nagusia da Sarrionandiaren lanetan. Ipuin honetan ere espazioa zehaztugabea da" Hiriko bazter auzo baten bazterrean, etxalde arraildu bat da estazioa, zeinera gatazkarik gabe abailtzen den gaua, bere amets arriskutsuekin" eta erlojuak aurrera egiten ez duen mundu
|
batean
gaude" Kristala hautsirik eta orratzak geldirik dituen horma erloju bat badago, gainerako guziaren zaindari". Kronotropo zehaztugabe honetan, batez ere espazioari dagokionez, garrantzi handia hartzen dute bazterreko lekuek.
|
|
|
Gaur Sondikako aireportuko dendatxo
|
batean
dago paperezko ta plastikozko abioitxoak saltzen.
|
|
2007
|
|
|
272 CU. Bertso hau koadernoari itsatsiriko orritxo
|
batean
dago.
|
|
2008
|
|
|
bai EAEkoan bai Nafarroakoan literatur edukiak kronologikoki daude antolatuta, pedagogia berritzaileek proposatzen dutenarekin kontrajarrita. Izan ere, ikasleari denbora tarte
|
batean
egondako testuen eta gertaeren informazioa helaraztea proposatzen dute, testuen arteko eta gertaera historikoen batasunik gabe.
|
|
|
" Batzuetan hori sinestarazi egin digute, baina hori faltsua da. Nahiz eta hizkuntza arazoak direlaeta gure egoera desberdina izan, egoera normal
|
batean
bageunde bezala jokatu genuke, gure artean hain gaizki erabilia den" kultura" ren alde, benetako kulturaren alde egin nahi baldin badugu, behinik behin".
|
|
2009
|
|
|
Urte batzuen buruan, juan omen zan motil hori Donostira, ta arrandegi
|
batean
zegola, giltza bat atera omen zioten arrai bati tripatik. Orduan akordatu zan motil hura, giltza bat nola bota zuan itxasora, ta bere laguna nola utzi zuan txabola baten barruan, Aralar mendian.
|
|
|
Beste azpimultzo
|
batean
daude pilota jaurtita burutzen diren olgetak. Horietan hainbat umek parte hartzen badu ere, pilotak bakarrik olgetako aukera ematen du.
|
|
|
Ergoienen aurkitu ditugu txerriak era horretan, gortan, hazten zituzten etxeak. Beste batzuetan, ordea, gortatik kanpoko txabola
|
batean
egoten ziren, txarritokin. Unparan, esaterako, horretara jagoten zituzten.
|
|
|
Deskribatu berri dugun egoera etenbako aldaketa prozesuaren baitan ulertu behar dugu. Gauza nabarmena da maila
|
batean
zeuden familiako kideak beste maila batera igarotzeko bidean aurkitzen zirela une oro. Eta batzuen desagerpena betetzen zutela hurrengoek belaunaldi berriak ekarriaz batera.
|
|
2011
|
|
|
Horrenbestez, aukera izan du, dioenez, epeen estutasunik gabe lan egiteko: nobelaren erritmoaz jabetu lehenbizi, itzulpena egin hurrengo, denbora
|
batean
egoten utzi, gaztelaniazko bertsioarekin konparatu...
|
|
2015
|
|
|
Ikusten denez, badu testuak Deborden izpiritu eszeptiko nihilistatik franko, zeinetik La société du spectaclen jada zantzu nabariak aurkitzen ahal ziren. Halako gurutze bide moduko
|
batean
dago euskal kultura, baina bide orok kale itsuetara garamatzaten gurutze bide batean. Alde batetik, aurreko artikuluan argudiatzen zen moduan, euskal kulturaren prekarietatetik irteteko soluzioa ez da kultura ofizial bat sustatzea; baina bestetik, halako kulturarik gabe ezinezkoa da, halaber, kontrakulturarik sortzea.
|
|
|
Halaxe deitzen zitzaien ELA sindikatuaren baitako militante multzo bati. Talde horren jatorria 1964an gertatutako zatiketa
|
batean
zegoen, ELAren erbesteko zuzendaritzaren eta Euskal Herriko zuzendaritzaren arteko hausturan alegia. " Barneko" militantziatik sortuko zen lehenik ELA Berri eta ondorengo beste zatiketa baten kariaz ELA MSE izeneko taldea.
|
|
|
Orduen igarotzearekin, giroa, izan ere, aski lodia da ordurako; polizia bat sartuko balitz gelan, akaso pentsatuko luke komandoren bat atxilotzekotan dela, baina lagun horiek aldizkari bat argitaratzeko inten tzioz bildu dira han. Denak ere, alabaina, komando
|
batean
egoteak eskatzen duen zehaztasun, ausardia eta konpromiso berarekin ari dira jardunean. Aldizkariaren hastapeneko esaldietako bat erabaki berri dute, gaztigu bat:
|
|
2017
|
|
|
Batetik hain egiazkotzat sumatutakoa ez zaio bestetik agerikoa egin. Modernismoak transzendentziaren ideiaren inguruan eraikitako paradoxa askaezin horietako
|
batean
gaude, beraz.
|
|
2018
|
|
|
Elba, lur lehor lautadetako herri galdu
|
batean
zegoen erietxe psikiatriko batera sartu berri zuten. Anbulantzian eraman zuten loakarrarazirik, ohatilan loturik; erizain zaindari batez lagundurik.
|
|
|
Gaur arte behintzat, biziera estatiko
|
batean
egon da zoratzen eta zoratzen, aspaldidanik eduki du bizimodu hila; beraz, nik uste, orain dagoen baino zoroago ez dutela ipiniko.
|
|
|
Negar gogoa ematen zion amorrazioak, hainbeste urteren joan jinean bakartasun sentimenduak sorrarazi zion amorruak. Sabaipe bakar
|
batean
zeuden bakardade bi zirela sentitzen zuen. Etxea, berriz, ezin bizi litekeen ikaragarrizko olatuek jipoituz, triskanduz, behin eta berriro indartsu, bortizki jotzen zuten, itsaso urrunean galdutako irla bakarti suntsitu bat bezala.
|
|
|
Ahaleginduko naiz. Ondoeza aldendu egin zait, lasai gelditu naiz, erdi lo, beste mundu
|
batean
egotez modura, bihotz estura gabe, larritasun bat ere barik, ia ia zentzumen garaurik ere gaberik. Garbi anestesiaturik.
|
|
|
Ondo gogoan zuen nola aste oso
|
batean
egon zen gizona kanpoan, eta bera bakarrik egonean, lur jota zegoela, psikologikoki arras gogaildua, ezertarako adore gaberik eta denarekin nazkaturik. Horregatik, senarra etxera heldu zenean, gehiago ezin eta, behingoz leher eginik, aurpegira jaurtiki zizkiola gogoak eman zizkion guztiak.
|
|
|
Handik denboratxo batera, beragana artez artez zetorren bat begiztatu zuen. Hurbildu eta ezer esan gabe besotik oratu eta ordura arte ikusi gabe zuen kobazuloko izkina
|
batean
zegoen beste ate beltz batetik atera zuen, argi gabeko gela ilun batera. Beldurrak ez zion arnasarik ere hartzen uzten.
|
|
|
Nire lagunak beste mundu
|
batean
balego bezala segitzen zuen; joanda zegoela esan zitekeen. Haragi bizian zuelarik azal guztia altxaturik, okotza gero eta gaizkiago ageri zuen odoletan; eta garau batetik pusa dariola zegoen.
|
|
|
Muxuka zati on
|
batean
egon eta gero, mutila jaiki egin zen. Mahats orriekin garbitu zion Amandari izterbitartekoa.
|
|
2019
|
|
|
Bikotearen komunikazio faltak eta haien arteko gerrak sortutako egoera gogorren aurrean ere, zenbaitetan umorea erabiltzen du. Adibidez, Flora beroki gorria jantzita eserita dago etxeko sofan eta gehigarriaren orriak azkar pasatzen ditu, irakurtzeko denborarik hartu gabe, narratzailearen hitzetan, itxarongela
|
batean
balego bezala: " Biok geunden itxarongela batean bezala.
|
|
|
Haien arteko simetriak azpimarratu dira, baina bi gatazken arteko loturaren zertarakoak auzi iluna izaten dirau neurri handi batean, gure iritziz. Iñaki Aldekoak" Una mirada a la literatura vasca y a la postmodernidad" (2012) lanean azpimarratzen du Guda Zibileko pasarteak bigarren plano
|
batean
daudela eta senar emazteen arteko gerra gailentzen dela:
|
|
|
Istorioaren lehen paragrafoan" illargiak bere arpegi maltzurra irkaitzez erakusten zuelarik" (Mirande 1987: 35) esaldian bertan harremantzen dira denbora, gaiztotasuna eta emakumea (Arkotxa 2000: 312). Alta, zehaztu beharra dago, batetik, feminitatea eta gaiztotasunaren artean identifikazio bat jazotzen bada ere, Theresa ez dela oraindik emakume, aro anbiguo
|
batean
baitago eta, bestetik, lehen irakurketan agerian geratu den bezala, gaiztotasun hori ez zaiola emakumetasunari era esklusiboan esleitzen, jendarte burgesaren pieza den partaide bakoitzari baizik. Horregatik, komenigarria dirudi Muñozek (2010) Haur besoetakoan ikusten duen misoginia antimodernitatearen testuinguru zabalagoan kokatzea eta osatzea.
|
|
|
Hiriko gizarte moderno eta hiperteknifikatuak handikeriaz begiratzen dio landa inguruneari, dagoeneko gainditutako etapa
|
batean
balego bezala, balio tradizional zaharkituak mantentzen dituzten tokia balitz bezala. Alabaina, gutxi konturatzen dira landa eremuan egiten den ekoizpen jarduera, batez ere sistema industrializatu modernoei dagokienean, gizartearen aurrea dela; han egiten direla norbanakoen kontrolarekin eta ekoizpena maximizatzearekin lotutako" esperimentuak", eta gero, lehenago edo geroago, gizarteetan aplikatzen direla.
|
|
2021
|
|
|
Irakasleekin duten harreman horretan, irakasleriaren parte
|
batean
dauden gabeziez ere kontzientzia hartuz doazela azaltzen dute. Literatura katalogoak eta, oro har, corpusa oso zabalak direla aitortzen duten arren, editore eta argitaletxe izanik haiengana aholku eske maiz jotzen duela hainbatek diote, eta egoera kontuan hartuta, ulergarri bezain adierazgarria dela irizten diote:
|
|
|
Adin horretako gazteekiko harremana ez dela batere erraza uste dute biek ala biek, eta gela
|
batean
dauden 25 edo 30 pertsonen jarrerak, emozioak, gogoak edota arazoak kudeatzeak asko eskatzen du; are gehiago, horren guztiaren batuketak. Horri, gainera, gurasoekiko harremana gehitu behar zaiola azaltzen du EIAE3 k.
|
|
|
Neskak neskatara dantzan hasi, eta mutilek une hori aprobetxatzen zuten gustukoenarengana hurreratu eta dantza eskatzeko. Neska mutilak iritzi
|
batean
egonez gero, elkarrekin dantzan hasten ziren.
|