|
2000
|
|
|
Euskal Herrian, elizgizonek izan ezik, inork ez du dokumentazio eta informazioaren bilketaren kultura izan, are gutxiago transmisio bidea ahozkotasuna izan den kasuetan. Horregatik, zaila izan da neurri
|
batean
bertsolariak eta bertsozaleak egunero sortzen duten horren bilketaren beharraz jabetaraztea. Orokorrean lortu dugu.
|
|
|
Pitzadura mentala modernitatearen sintoma bat da. Seguru asko garai
|
batean
bertsolari eta entzuleak nahiko mundu ikuskera berdintsu bat eta balio antzekoak zituzten, baina bakoitzak bere baitan ere nahiko pitzadurarik gabeko ideologia zuen. Oso mentalidade trinkoa zen.
|
|
|
Sasoi
|
batean
bertsolari gazte kopuru hori arazo handia sortzera heldu izan da, hainbesterentzako lekua egiteak antolakuntza lana biderkatzen baitzuen. Hazkunde horri 1998ko txapelketan heldu gura izan zitzaion eta ohiko kanporaketa, finalaurre eta finaleko saioez gain, sailkapen saioak antolatu ziren.
|
|
2001
|
|
|
Ez dakit zer esan. Garai
|
batean
bertsolari saioetara joaten nintzen. Aspaldian ez naiz izan.
|
|
2006
|
|
|
gai jartzailea gaia ematen hasi da, poliki, ongi ahoskatuz, ahots sendoz. Halako
|
batean
bertsolariari honela esan dio: " haizeak darabilkizun hosto bat zara".
|
|
2011
|
|
|
Adibidez, 1956an jaialdia antolatu zuen Bilboko Arriaga Antzokian, eta 1959an Euskaltzaindiak AEBtik Western Basque Festivalaren antolatzaileengandik honako eskaria jaso zuen: «Zinta magnetofoniko
|
batean
bertsolarien agur bat eta beste euskal kanta batzuk batu» eta AEBra bidaltzeko6 Euskalgintzan erabateko zentralitatea zuen erankundea izanik, euskalgintzaren inguruan ari ziren taldeen asmoen berri jasotzen zuen eta gehienetan ekimen desberdinak babesten zituen (euskara ikastaroak, antzerki taldeak, bertsolaritza txapelketak eta abar). Bereziki aipagarria da Alfabetatze Batzordea.
|
|
2014
|
|
|
Hari beretik zihoan Karmeldarretan urtero egin ohi zen bilera haietako
|
batean
bertsolari batek eginiko dei larria, hil kanpaia edo halako zerbait zirudiena. Atzetik ez zetorrela inor eta bertan behera amaituko ote zen dena?
|
|
|
Eta bat
|
batean
bertsolariaren ahotsa nagusitu zen:
|
|
2015
|
|
|
Igor Elortzak ez du uste “txalo erraza” lortzeko denik. 2001eko txapelketaren osteko Argia astekariak antolatutako mahai inguru
|
batean
bertsolariei “emozio trafikanteak” zirela ezbaian aritu zirela gogoan du: “Ez genuen ondo hartu, baina arrazoi pixka bat bazuen.
|
|
|
Bertso saio
|
batean
bertsolariek erakusten duten keinu bidezko lengoaia erreproduzitzea da modulu honenataza nagusia. Horretarako, bertsolari batek oholtza gainean egin ohi dituen mugimenduak aztertu (publikoari begiratu, bertsoa pentsatzerakoan eskuak atzean jarri, gora ta behera begiratu, kantatzerakoangorputzarekin egiten dituzten mugimenduak, etab) eta modulu honetan inplementatu dira.
|
|
2017
|
|
|
Bertsolaria nere ustez, historian zehar izan da inprobisatzen duen pertsona bat, bertsolaria da betiere publiko baten aurrean bere ideiak eta pentsamenduak adierazten dituen pertsona bat. Nik uste funtzio diferenteak izan dituela historian zehar, beti izan du funtzio ludiko bat, hitzarekin jolas egiteak plazerra sortzen digu, bai ari gerenoi eta bai entzuten digutenoi, baina badu ere funtzio informatibo bat, garai batean askoz ere handiagoa, garai
|
batean
bertsolariak informazio gehixeago mugituko zuen herri xeheak baino, gaur egun herri xeheak bertsolariak aina informazio mugitzen du. Badu funtzio sozial bat, herriaren ainbat estratotan parte hartzen duelako eta nik uste baduela ere funtzio linguistiko bat ere.
|
|
|
Maontevideoko plaza
|
batean
bertsolariak kantuan ari dira. Inguruan jende dexente dago pilatuta.
|
|
|
Taldeko kide bat gehiago bihurtuta, rock kontzertuaren liturgiaren barruan kantatzen du Ormaetxeak; horixe baita testuingurua eta unea, rock kontzertua. Hori dela eta, bertso saio tradizional
|
batean
bertsolari baten ahotik sekula irtengo ez liratekeen aleak irteten dira Ormaetxearen ahotik: non ikusi da bertsolaria entzuleria dantzan has dadin xaxatzen?
|
|
2018
|
|
|
Ekarri ere ez zuten egin; lur haietan gelditu zen betikoz haren gorputza. Bertsolari polita omen zen (“Apextegiko Inaziari harek kantatu zittion toberak…”), eta horregatik, hain xuxen ere, gure ama oroitzen zen irakurria zuela aspaldiko egunkariren
|
batean
bertsolari etxalartar bati eginiko elkarrizketa, zeinek kontatzen zuen gerra hartan berean galdu zuela beratar lagun bat, bertsotan ederki egiten zuena. Amak konprenitu zuen osaba Luis izan behar zuela ‘beratar lagun’ hura.
|
|
2020
|
|
|
Irakurri dut bertsolariek urtero Markinan egiten zuten Bertsolarien Batzarretako
|
batean
Bertsolari izeneko aldizkari bat martxan jartzeko proiektua aurkeztu zenuela.
|
|
|
Entzuleen artean uste orokortu xamarra da, edo hala esango nuke nik behintzat, txapelketa bateko finalean eta baita gainerako saioetan ere gai edo ariketa umoretsuei espazio txikiegia gordetzen ez ote zaien. 8ko txikiko ofizioak, puntukako saioak (baldin baleude) eta gutxi gehiago, non eta trataera serioagoa jasotzera deituriko ariketaren
|
batean
bertsolariek bertsoaren grabitate lege naturalei erronka bota eta inork uste ez duen euskarriren batetik heltzen ez dioten ariketa horri. Bertsoaren bat bateko izaera modu oso egokian islatzeko gai diren ariketak izanik umoreari lekua egiten dioten horiek, ahalegina egin litzateke, aurrera begira, iraupenez luze xamarrak diren halako saioen aringarri diren ariketa horiei protagonismo gehixeago emateko.
|
|
2021
|
|
|
Beraz, nik esan nai nituzken gauz asko ta asko eziñ aitatu denborik ez dagoalako". Diskurtsoan lehen zati
|
batean
bertsolariak goratzen ditu: " Arrigarri ta zoragarrizko asmoak dituzte beren bertsoetan.
|
|
|
Horiek guztiak ziurrenik gai garrantzitsuak izan dira azken ziklo honetan prentsa orokorrean ere, proportzioak alda litezkeen arren. Zerrenda honetan ageri zaizkigun beste gai batzuk, ordea, aldizkari tematiko espezializatuari dagozkio zikloari baino gehiago, eta neurri handi
|
batean
Bertsolarik bertsolarien alderdi pertsonalenean sakontzeko egindako apustuari: bakoitzaren afizioak, ogibideak, egin izan dituzten bidaiak, haien familia ingurua...
|
|
|
Horrela, esaterako, 2009koaz honako lerroburua zekarren Berriak: " 418.000 ikuslek egin zuten bat uneren
|
batean
bertsolarien finalarekin" (Berria, 2009/XII/15, 35 or.). Eta 2017koaz honakoa: " Bertsolari txapelketako finalak 332.000 ikus entzule izan zituen" (Berria, 2017/XII/19, 37 or., Urtzi Urkizu).
|
|
|
170). Eta naturarekin
|
batean
bertsolariak ageri dira, Oteizak azpimarratutako ildoari jarraikiz, euskal arimaren jagole gisa: " Dena historiaurretik datorren armonia batean dagoela dirudi; ura borborka dakarren ibaia, zuhaitzez betetako basoa, Mendibururen eskultura mendiaren erdian... eta txandaka, Mikel Laboa eta hiru bertsolari kantuan zurez eta lastoz egindako etxola batean" (Martinez, 2011:
|
|
|
Planorik moztu gabe batetik bestera ziztu batean dabil kamera, saioa bera bezalaxe, eta Greholmek bere azalpenak zabaltzen ditu, ikuspegi pertsonalago bat eskainiaz: " Neurri
|
batean
bertsolariek flamenkoa gogorarazten dute. Gaiak maitasunetik, politikatik, naturatik nahiz eguneroko arazo sozialetatik datoz.
|
|
|
1991tik 1993ra bitarteko aparraldi goreneko tarte horri erreparatuz gero, bertsolaritzak lortutako oihartzun mediatikoa eta prestigio soziala da lehen begiratuan deigarrien suertatzen dena. Garziaren aipu
|
batean
bertsolariei kalean autografoak eskatzen zitzaizkiela irakurri ahal izan da. Esajeratzen ari ote den pentsa daiteke, baina ez da horrelakoak idatzi dituen bakarra:
|
|
|
Garaiko prentsan argitaratzen diren zenbait iruzkinetan topa daitezke bertsolaritza jasoagotzat jotzen ziren sorkuntzekin parekatzeko ahaleginaren lehen zantzuak. Hurrengo zikloan Aitzolen intentzio erreformatzailea are argiagoa zen, prentsako artikuluren
|
batean
bertsolarien janzkera aldatu beharra modu literalean planteatzera iristeraino. Eta frankismo garaian Basarrik behin eta berriro errepikatu zuen bere artikuluetan bertsolaritza sagardotegitik atera eta jende jantziaren begietara gustagarria litzatekeen formatu batean eskaintzea zela proiektuaren funtsa.
|
|
2022
|
|
|
Bertsotan egingo duen programa sortzeko ahaleginak ere egin dira, baina momentuz txapelketa
|
batean
bertsolariak baino hobeto egin eta gaindituko duenik ez da sortu. Manex Agirrezabal Zumarragako informatikari eta gaur egun Kopenhageko Unibertsitateko irakaslea aritu zen horretan.
|
|
|
Nik hamabiak eta laurdenetarako etxera joan behar nuen. Eta, hori gutxi balitz, une
|
batean
bertsolariak afarian geunden guztioi bertso bana kantatzen hasi ziren. Hau lotsa!
|
|
2023
|
|
|
Horrekin lotuta, uste dut sekula ez ditudala ikusi txapelketako final
|
batean
bertsolariak elkarrengandik horren gertu. Elkarri fisikoki ere babesa adierazten.
|