|
2002
|
|
|
Ongi ulertzen nituen haien liskarrak. Sarak ideia aurrerakoiak baitzituen, eta haren amak atzerakoiak, eta
|
bataren
zein bestearen mihiak ez baitzuen atzera egiten, behin lasterrari ekinez gero, ukoak ukoari dei egingo balio bezala. Trenbide berean tren bi aurrez aurre jartzea bezalakoa zen hura.
|
|
|
Sergio. Ez Sergiok eta Anderrek elkarren antza zutelako, batere antzik ez zutelako baizik,
|
bataren
zein bestearen gorputzek eredu estetiko antagonikoei erantzungo baliete bezala: Ander hezurretan zegoen, baldarra zen bere ibileran eta, bere despistatu itxura izugarriarekin eta bere bizkarrezur apur bat konkortuarekin, gizon babesgabe bat zirudien, orotara; Sergio, aldiz, mutil garaia zen, bulartsua eta bizkarzuta, hainbat kiroletan ongi moldatzen zena; ilea motza eta kizkurra zuen, eta bel beltza, begiak bezalaxe, printze mairu bat iduri.
|
|
2008
|
|
|
Horietako bakoitzaren helburuak eta asmoak aski bestelakoak izanda ere, ordea, nik bien arteko komunztadura azpimarratu nahi nuke hemen: izan ere,
|
bataren
zein bestearen burubideetan euskal nazio linguistikoaren subjekturik ez zaigu ageri inondik ere. Munduko beste edozein herri zapalduren lekuko eta isla izan zitezkeen bi biak.
|
|
2009
|
|
|
Domingo eta Gabino, bi anaia, bi asmo, bi amets:
|
bataren
zein bestearen ametsek, jakina, hazi bat zuten abiapuntu, burbuila bat?, amets guztiek bezala, baina Domingoren ametsa ametsetik at gauzatzera, gorputz hartzera eta itxuraldatzera, alegia, deitua zegoen bitartean. Domingok zuèn ametsari, errealitatearekin eta grabitate indarrarekin lotuta zegoen heinean, errealitateak berak emango baitzion, azken batean, behin betiko sendotasuna, han helmugan, zurezko arranoa gobernatzeko gai izatean?, Gabinorena ez, honen ametsak ametsaren lurrak baitzituen abiapuntu eta helmuga, halako eran, non ametsak iraun bitartean iraungo baitzuen, baita ametsaren azken hatsarekin batera lehertuko ere bidaiaren helmugan, ezerezean amiltzeko:
|
|
|
Miryamek, halatan, gogo onez ikusi zuen, beharbada, Domingoren erreakzioa, edo Domingoren ardura, bestela esanda, berarekiko nolabaiteko lotura adierazten zuena? horixe baitzen kontua, zerikusirik ez zutèn bi pertsona haiek lotzen hasi zirela, ia oharkabean hasi ere, hain zen ezkutukoa eta hain mehea harremanen txirikorda hura,
|
bataren
zein bestearen nortasunaren hari psikologikoak lehengai, horixe baitute harreman guztiek, zerbait hartu izanak zerbait ematera behartzen duela, bataren ardurak bestearen ardura zor:
|
|
|
kamera ezkutu batek hori adieraziko zuen behintzat, edo hori iradokiko, hobeto? hainbat mementotan,
|
bataren
zein bestearen irri iheskor bat edo eskuen hainbat mugimendu berezi, kementsuak bezain emeak, bitarteko?
|
|
|
Aita semeek astebete zeramaten ganbaran, gutxi gorabehera, eta gogo aldartea ere halakoa zuten, egoera gogor hartara orduantxe ohitzen hasiak balira bezala: esan nahi baita halako apatia baten menera zeudela, egoera gogor haren aurrean,
|
bataren
zein bestearen gorputzak eta bizi senak eraikitako defentsa sistemaren menera, alegia?, harriaren harrizkotasunetik eta pasibotasunetik ez oso urruti; eta, hala ere, geruzaz geruza pilatutako apatiaren azpian beti geratzen zen sentiberatasun puntu bat, bahitzaileek noiznahi ukitu edo ziztatu eta bahituek azaleratzen zutena:
|
|
|
" Benetan!", huraxe balitz bezala –hitz zehatz hura eta ez beste bat– pozaren inertzia gainditzeko behar zuèn bultzada, penaren sentimendua pozarenari gailen zekion; Miryamek, ordainean, irri etsi bat luzatu zion, Domingok sentitu zuèn penaz poztuko balitz bezala: Miryamek, halatan, gogo onez ikusi zuen, beharbada, Domingoren erreakzioa, edo Domingoren ardura, bestela esanda, berarekiko nolabaiteko lotura adierazten zuena... horixe baitzen kontua, zerikusirik ez zutèn bi pertsona haiek lotzen hasi zirela, ia oharkabean hasi ere, hain zen ezkutukoa eta hain mehea harremanen txirikorda hura,
|
bataren
zein bestearen nortasunaren hari psikologikoak lehengai... horixe baitute harreman guztiek, zerbait hartu izanak zerbait ematera behartzen duela, bataren ardurak bestearen ardura zor: esan nahi baita berak –Miryamek– kezkarazi eta tristarazi zuela Domingo, uxatzeraino kezkarazi ere bere gurasoen heriotzaren berri eman zionean, eta berak aterako zuela –atera behar zuela– egoera hartatik, hura baitzen, inoiz izatekotan, penak eta tristurak bazter uzteko unea... eta orduan, elkarrizketari beste bide batetik ekiten ziola, esan zion:
|
|
|
Aita semeek astebete zeramaten ganbaran, gutxi gorabehera, eta gogo aldartea ere halakoa zuten, egoera gogor hartara orduantxe ohitzen hasiak balira bezala: esan nahi baita halako apatia baten menera zeudela –egoera gogor haren aurrean,
|
bataren
zein bestearen gorputzak eta bizi senak eraikitako defentsa sistemaren menera, alegia–, harriaren harrizkotasunetik eta pasibotasunetik ez oso urruti; eta, hala ere, geruzaz geruza pilatutako apatiaren azpian beti geratzen zen sentiberatasun puntu bat, bahitzaileek noiznahi ukitu edo ziztatu eta bahituek azaleratzen zutena:
|
|
|
Teofilo Maria eta Tasio, Tasio eta Teofilo Maria, lagun lagunak ziren, beraz... lagunak baino gehiago ere bai, beharbada: kamera ezkutu batek hori adieraziko zuen behintzat, edo hori iradokiko –hobeto– hainbat mementotan,
|
bataren
zein bestearen irri iheskor bat edo eskuen hainbat mugimendu berezi –kementsuak bezain emeak– bitarteko...
|
|
|
Domingo eta Gabino, bi anaia, bi asmo, bi amets:
|
bataren
zein bestearen ametsek, jakina, hazi bat zuten abiapuntu –burbuila bat–, amets guztiek bezala, baina Domingoren ametsa ametsetik at gauzatzera –gorputz hartzera eta itxuraldatzera, alegia– deitua zegoen bitartean –Domingok zuèn ametsari, errealitatearekin eta grabitate indarrarekin lotuta zegoen heinean, errealitateak berak emango baitzion, azken batean, behin betiko sen... hots, Domingoren ametsa proiektu bat zen, ametsetik errealitateranzko jauzia egitera behartzen zuena; Gabinorena, aldiz, amets hutsa zen, ametsaren mehetasuna zuena eta bere izatea eta bere ibilbidea ametsaren baitan topatzen zituena; horregatik, begi erne bizi ongi zabalduak eskatzen zizkion ametsak Domingori –errealitatearekiko loturak ez zion besterik eskatzen, ziurki, errealitatearekin talka eginez gero edo lurra hartu beharrean lurra joz gero pikutara joan baitzitezkeen bere asmo guztiak–, eta Gabinori begi itxiak, bere baitan gauzatzen eta mamitzen den ametsak ezerezarekin lotutako hondo ilun mugarik gabekoa baitu sorterri, amets egiteko ahalmena ere –ezerezetik mundu bat sortzekoa, alegia, edo mundu bat dagoen lekutik beste mundu bat nahiz mila mundu– iturri agortezin bihurtzen duena, halako moldez, non lehertutako burbuilen baitatik beste burbuila batzuk sor daitezkeen:
|
|
2010
|
|
|
Loiolan egiten ari ziren negoziazioek eta lortu nahi zuten akordioak PPren begietan inolako baliorik ez zutela izango adierazten zuen albisterik ere irakurri zuten prentsan egun haietan. Hori jakiteko ez zeukaten Mariano Rajoy PPko presidenteak eta Angel Acebes orduko idazkari nagusiak esandakoak entzun beharrik, baina esanguratsuak izan ziren
|
bataren
zein bestearen hitzak. Zerbait bazekiten Loiolakoaz.
|
|
2011
|
|
|
Joera, hedakorra?: horra, bada, estatu hegemonikoena ez ezik globalizazioaren barne joera irudikatzeko hitz gakoa. Jatorrizko hizkuntzak, kulturak eta herriak errotik erauzteko eta hiltzeko barne joera
|
bataren
zein bestearen barne logikan atzeman dezakegu. Diagnosiak ez du akats nabarmenik, guk dakigula:
|
|
2013
|
|
|
Aipaturiko lehena hauxe zen:
|
bataren
zein bestearen sentimenduak ezertan hartu barik, Bingley jauna zure ahizparengandik apartatu izana; bestea, berriz, honako hau: zenbait tirameni entzungor eginez, ohoreari eta gizatasunari entzungor eginez, Wickham jaunaren asmoak suntsitu eta haren hurren hurreneko zoriona hondatu izana.
|
|
|
Gogo bete eginda zegoen Bennet anderea; eta arrioa, zaldi kotxe berriak eta ezkontza jantziak zirela-eta egin beharreko prestaketak kontuan hartuta, hiruzpalau hilabeteren buruan alaba Netherfielden ezarrita ikusiko zuelako ziurtasun goxoaz utzi zuen etxea. Beste alaba bat Collins jaunarekin ezkontzeko kontua antzeko ziurtasunez eta atsegin handiz, nahiz eta ez horrenbestekoaz, ikusten zuen; alaba guztietan Elizabeth maite zuen gutxien; eta bai gizona bai tratua harentzat nahikoa onak ziren arren, Netherfielden eta Bingley jaunaren distirak ilunpetan uzten zuen
|
bataren
zein bestearen balioa.
|
|
|
Hogei yardara ziren elkarrengandik, eta gizona hain agertu zen ustekabean, non ezina izan zen bera ez ikustea. Elizabethen eta Darcyren begiek bat egin zuten segituan, eta
|
bataren
zein bestearen masailak gorririk minenaz tindatu ziren. Gizonak jauzi egin zuen ikaraz, eta harriduraren harriduraz lekuan lotuta geratu zen une batez; baina, bere buruaz berehala jabetuz, taldearengana hurbildu zen, eta, bete beteko nasaieraz ez ibili arren, bete beteko gizalegeaz hitz egin zion Elizabethi.
|
|
2015
|
|
|
Irailaren 27an, Gudari Egunean, beste hiru autobus erre zituzten Bilboko Zorrotza auzoan. Ekintza
|
bataren
zein bestearen egileek posta elektronikoz hainbat hedabidetara bidalitako mezuaren bidez sabotajeei buruzko azalpenak eman zituzten, eta amnistiaren aldeko borrokaren baitan kokatu.
|
|
|
Aita ez zen bere alde lehiatzen, inork ere ez zuen bere alde apostu egiten... Zaila egiten zitzaion aitak esan nahi ziona ulertzea, eta are zailago, aita eta ama nola ezkondu ziren konprenitzea,
|
bataren
zein bestearen pentsatzeko eta ekiteko modua hain ezberdinak izanik.
|
|
|
Oriotik Zarautzako bidean dago Aitzondo, aldapa hasten den tokian. Bide bazterretan jendea,
|
bataren
zein bestearen alde builan. Ez zegoen tranparako aukerarik.
|
|
2017
|
|
|
Nolanahi ere, esango nuke baietz, irakurle zaitudala, eta hala bada irribarre egin dezakezu lerroon gainean, beharbada zuk zeuk uste baino hobeto ezagutzen zaitudala esan nahiko bailuke horrek; izan ere, zu ere, ni bezalaxe, giza arimaren barreneraino iristeko irrikitan bizi izan zara beti, jakintzaren harra eraman duzu beti zeure baitan, eta gauzen jatorria eta funtsa ezagutu beharra sentitu zenuen gaztetatik barru barruan. Horrexek eraman zintuen gaur egun zaren ikerlari ospetsua izatera, ni ez bezala, neure ezagutu beharra haragi hezurretan bizi eta sufritu baitut beti; mami mamian, ordea,
|
bataren
zein bestearen berbera dela esango nuke, irudi, txanpon edo ate baten bi alde balira bezala, zuretzat alde ona eta niretzat txarra baldin badira ere; zeren, nire izaera suharrak giza izatearen makurretan hezurretaraino busti eta are itotzera eramaten banau, zuk berriz, zuhurrago izaki, zeure liburuetan oharrak hartu eta besteren larruan ikas baitzenezake zer den itomena, zer irritsa, zer nahi eta... Horrexegatik uste dut, ez, badakit, zu oraintxe bertan paperok irakurtzen ari zarena, esku batez aitarenka baina besteaz atzamarra lerroz lerro eramanez, hitz bat bera ere galtzeko beldurrez.
|
|
2019
|
|
|
–Aski dugu
|
bataren
zein bestearen egoskorkeriaz! Nik norberak moldatutako patuarengan sinesten dut, eta ez naiz faxisten zain hemen geldituko, emakume ero baten hala moduzko bihozkada dela eta.
|
|
2022
|
|
|
Ohitura horren desagerpenaren lekuko izan naiz. Gure ama eta herriko beste emakume batzuk arratsaldero batzen ziren
|
bataren
zein bestearen etxean. Irratia entzunez josi egiten zuten, eta tartean kontuak esan.
|
|
2023
|
|
|
Momentu berean iritsi zitzaigun etapa horri amaiera emateko gogoa, edo hala uste izan genuen. Unean uneko lehentasunak Kuria kaleko etxe horretara eraman gintuen, eta
|
bataren
zein bestearen proiektuak Sants eko kafeekin batera lurrundu ziren.
|