|
2004
|
|
|
Lehenengoa, zaldi gorri bat, oso fina, oso dotorea, kopetan lauki txuri baten antzeko mantxa zeukana; bigarrena, gizon gazte eta hortzaundi bat, igeltseroa edo, errotaren teilatuan lanean ari zena; hirugarrena, aurrekoaren anaia bixkia zen beste hortzaundi bat, hori ere teilatuan; laugarrena, Antiaju Berde. Honek hirurogei
|
bat
urte zituen, eta —azal txurikoa, aurpegi edo lepoko zaintxo urdinak agerian uzten zizkiona— botila kristalarekin eginak ziruditen antiaju berde batzuk zeramatzan. Bai egun hartan eta bai gero, halaxe ikusiko nuen beti, antiaju berde haiekin, begiak ezkutatuta.
|
|
2010
|
|
|
Hain zuzen ere, erretzen hasi ziren garaian. Orain lagun horiek hogeita hamar
|
bat
urte dituzte —nik bezala— eta gehienek jada utzi diote erretzeari, baina iruditzen zait lehen baino askoz gehiago hitz egiten dutela euskaraz. Hizkuntza nolabait berreskuratzen ari dira, zer esanik ez haien" kume" txikiekin hitz egiterakoan.
|
|
|
Egun batean, ordura arte nehoiz ageri gabeko bisitaria sartu zen ate hartan barrena, bietan hogeita hamabost
|
bat
urte zituen gizona, lau kana luze zena, eta begitartea larru ilun eta simaurrez betea zuena; sudur luzea zuen moko baten antzera beherantz, bai eta begi ilunak ere, kasik beltzak, txinpartek bezala ñir ñir zegitenak.
|
|
2011
|
|
|
Nik, ehizari buruzko liburu praktikoak besterik ez nizun irakurtzen. Hamasei
|
bat
urte nituela irakurri nuen lehenengo nobela. Gero, abentura liburuetara zaletu nintzen, Amazonas ibaian egiten ziren esplorazio kontuak irakurtzera, etab. Haiek bai liburuak!
|
|
|
Erbestetik bueltan, haurtzaroan oraindik, Shichuan go lurrera itzuli zen bere familiarekin batera eta, koxkortu ahala, dohain berezia erakutsi zuen idazteko. Oso gazte, hamabost
|
bat
urte zituela murgildu zen literaturaren uretan, baina hamabi bete aurretik ere badu olerki ederren bat edo beste.
|
|
|
Etxera itzulitakoan, mandarin kargua eskuratzen saiatu zen, baina alferrik, hala ere. Ezin izan zituen probak gainditu eta, berrogei
|
bat
urte zituela, bigarren mailako ardura batekin konformatu behar izan zuen.
|
|
2013
|
|
|
Diego de Borica y Retegui Nueva Españan karrera militar luzea egindako teniente koronela zen izendapenaren albistea heldu zitzaionean. Berrogeita hamarren
|
bat
urte zituen, eta Arizpen bizi zen, kulturadun adiskidez inguratuta. Haiekin trukatutako gutun pribatuek, bazter haietako biztanleengandik espero baino askoz giro eskolatuagoa erakusten dute.
|
|
2015
|
|
|
Eta handik lasterrera, abenduan bere bigarren bertsolari txapelketa irabazi zuen Donostiako Balda pilotalekuan. Berrogeita
|
bat
urte zituen orduan, eta bertsogintza irauli egingo zuen hamarkada horretan zehar. Gogoan dut behin Martin Orbek esan zidala, bigarren txapelaren garai horretan, pena handia zuela Xabier Amurizaren mailako beste bertsolaririk orduan ez egoteaz, lehia estuaren faltan Amurizak ez zigun-eta emango berez posible zuen guztia, bere onena atera gabe geratuko zela.
|
|
|
Hala eta guztiz, Zorrotzan ez dago porturik, ezpada moila bat, kai bat, han non Ibaizabalek Bilbo atzean utzita topo egingo baitu Kadagua errekarekin. Zortzi
|
bat
urte nituen Zorrotzara aldatu ginenean, baina ordurako aspaldi zen Gabriel Aresti Laudion hasita zegoela lanean, izatez Zorrotzan 1956 tartean aritu baitzen.
|
|
|
Katie zen egokiena, baina ederra ez. Melissak hogeita hamarren
|
bat
urte zituen eta moztaka zen. Haren aurpegi guriak bazuen Downen sindrometik zerbait.
|
|
|
Hogei
|
bat
urte nituelarik, aspaldi arras, borgeszale sutsua nintzen. Idazle argentinarraren obra" kanonikoa" zenbait aldiz irakurritakoan, gose literarioak hartuta erosten eta irakurtzen nituen Jorge Luis Borgesi buruz argitaratzen zen ikerketa, ikasketa, monografia, biografia edo tesi oro.
|
|
|
Isidoro oraintxe bertan forma oso onean dago, bere joa izugarria da, beldurtzeko modukoa, oraindik ere gaztea da, hogeita bederatzi urte besterik ez. Zaleek diote Isidorok gainditu egin dezakeela Joe Louis, soilik hogeita
|
bat
urte baititu. Dena askoz errazagoa izango da Joe Louis borrokatzen bada Paulino Uzkudun bezalako beterano baten kontra, hogeita hamasei urte baitauzka, eta jada bere karreraren amaieran dago.
|
|
2017
|
|
|
Juana Canut 1888an arribatu zen Buenos Airesera, hogei
|
bat
urte zituelarik, eta, dirudienez, ordurako bazeukan maistra titulua. Bertako familia batean aritu zen institutriz gisa, eta aldi berean gaztelania zuen ikasi.
|
|
|
Izatez, ume sasikoa zen Agnes Souret. Haurraz erditzean hogei
|
bat
urte zituen amak, Marguerite Souretek, eta ezkongabea zen.
|
|
|
Edonola ere, izarra laster itzali zitzaion Correa gazteari, eta Kubatik ere ihes egin behar izan zuen. Ipar Ameriketan eta Frantzian alderrai ibili eta gero, egindako traizioak ordain txarra izan zuen 50
|
bat
urte zituela, erregek barkatzen baitzuen, baldin eta soilik soldadu gisa itzultzen bazen Espainiara. Geroago saiatu zen Kubara itzultzen, baina orduko gobernadoreak, sarrera debekatu zion hiltzailetzat hartuta.
|
|
|
Berriz ezkondu Maria alarguna Paulo Loiarte zelebrearekin, eta bigarren ezkontza honetatik sortutako semeak bizi dira oraindik Mitxelkon. Eta bi aldiz ezkondutako Maria amona, ehunda
|
bat
urte zituela hil berria dute 1994an. Bada zerbait!
|
|
2018
|
|
|
Ziburun zendu zen Duvoisin kapitaina, 1891n, laurogeita
|
bat
urte zituela. Ezpeletan dago ehortzita amaren familiaren hilobian, bertan irakur daitekeelarik:
|
|
|
Hala ere, bronkitis gaizto batek umezurtz utzi zituen anaia biak 1869ko abenduan, sei eta hiru urteko, hurrenez hurren. Horiek horrela, hamar
|
bat
urte zituela, idazle ospetsu izatekoa zena Hondarribira joango da egonaldi labur bat egitera osabaren etxean. Francisco Grandmontagnek, ziurrenez, Klaudio Otaegirenean irakurriko zuen, 1876an edo, Bonaparte printzearen artikulua, Buenos Aireseko euskara batuaren ingurukoa, probableki Le Courrier de Bayonne agerkarian plazaratua.
|
|
2019
|
|
|
" Kupo" hitza orduantxe ikasi nuela esango nuke: zortzi
|
bat
urte nituen eta etxean pozik zeudela ematen zuen, anaia zaharrena soldaduska egitetik salbu gertatua baitzen," exceso de cupo" zelakoarengatik. Gogoan dut ikasi berria nuen espresio hura lau haizetara zabaltzen aritu nintzela txikitako lagunen artean, nahiz eta anaia zehazki zergatik libratua zen ez nekien.
|
|
2020
|
|
|
Behin, zortzi
|
bat
urte zituela, baserriko nagusiak txerria Tolosaraino eramateko agindu omen zion. Orduan Tolosako feria garrantzitsua zen eta inguru guztietatik hurbiltzen zen jendea.
|
|
|
Eskola lauretan bukatzen zen eta gero dotrinara joaten ginen. Ni koxkortu nintzenean, hamaika
|
bat
urte nituela, apaizak esan zidan mutil batzuei dotrina erakusteko; beste neska batzuei ere esaten zien. Apaizaren etxera joaten ginen dotrinara, eta nire edadeko zazpi mutili erakutsi behar izan nien, ederrak pasa nituen.
|
|
2021
|
|
|
Euskaltzaindiak 1996an urgazle izendatu zuen, eta 2000an euskaltzain ohorezko. Suzuko Tamura 2015eko abuztuaren 3an joan zitzaigun paradisuko ostatura, laurogeita
|
bat
urte zituela.
|
|
|
Intuizio horretatik abiatuta, lan obsesiboan urte batzuk emanez, inskripzioak konparatuz eta itzulpenak egiten saiatuz, hieroglifoen hiztegi bat eta egiptoeraren gramatika bat egin zituen. Handik laster hil zen, berrogeita
|
bat
urte zituela, osasuna hondaturik hainbat hamarkadatako neurritasuna, hotza, pobrezia eta ikasketa egun luzeak zirela-eta.
|
|
2022
|
|
|
Cristina. Hirurogei
|
bat
urte ditu, eta nabarmena da kolektiboaren alma materra dela. Berak hitz egin du gehien, eta hitza hartzen duenean denak adi dauzka.
|
|
|
Baina badago zerbait iraunkorra. Hamar
|
bat
urte genitueneko eskolako jolas orduetako eztabaida" politiko" infantiletatik hasi eta kokote gainean ile soilunea sortu bitarteko urte hauetan guztietan, gorabehera asko izan ditu gure gogoeta politikoak. Urte asko izan dira tesi ideologiko desberdinak dastatzeko, erradikaltzeak eta erlatibizazioak diszernitzeko, ideiak denboraren higaduratik pasatzeko, nekearen bainuetatik igarotzeko, elementuak birdefinitzeko, nazio auzia are gehiago txikitzeko auzi garrantzitsuagoen ondoan, urrutiramendu ironikoak egiteko norbere ideiez...
|
|
2023
|
|
|
Cortesek ia ez zuen Garai mehatxatu behar izan hitzarmena sinaraz zezan. Horren arabera, Antonio, Garairen seme nagusia, eta Catalina Pizarro, Cortesen sasi alabetariko bat, ezkonaraztea adostu zuten ezkontide biek hamar
|
bat
urte zituztelarik; horrela, ezkontza horren bidez, Cortesek beretzat bermatzen zituen Garairi eta horren ondorengoei zegozkiekeen lurraldeak. Dena den, ezkontza hori ez zen inoiz gauzatu, beste arrazoi batzuen artean Antoniok ez baitzuen inoiz harreman onik izan bere aitaginarreba izan nahi zuenarekin, batez ere jakin zuenetik Cortesek beraren aita pozoiz hil zuela eta anaia gaztea, Amador, bahitua zuela.
|