|
2010
|
|
|
Horixe diosku Lafittek itxaropentsu giristinoaren ikuspegitik, baina izatez Etxepareren ziliportari ihardetsi dio. Ahor, ba, bien arteko eztabaida pil pilean, herioak Aldudeko medikua hamabost
|
bat
urte lehenago eroan zuen arren.
|
|
|
Hilerriaren ondotik bide bat pasatzen zen, erreka ertzeko zalditegietatik atera eta rantxoko etxeetara joaten zena, muinoan gora. Langile mexikarren etxeak zeuden lehenik; hurrena, osaba Juanena izandakoa, nire egoitza Stonehamera iritsi nintzenetik; azkenean, gailurrean bertan, lorategi batez inguratua, Davidek bere osabarengandik jaso zuena Euskal Herritik Ameriketara aldatzean, hamazazpiren
|
bat
urte lehenago. Mary Annek gailur hartarantz altxa zuen eskua.
|
|
2013
|
|
|
Promozioa lortuta eta Santiagoko ordenako zaldun izendatuta itzuli zen Ameriketara; baina bere postu berria ez zen batere desiragarria. Bere portu babestuagatik eta ontziak eraikitzeko egur ugariagatik hautatua izan zen San Blas hogeiren
|
bat
urte lehenago, Baja Californiako iparraldearen esplorazioei sostengua emateko, baina leku kaskarra zen bizitzeko eta lanerako. Udaro, etengabeko euriak zirela eta, eltxoz bete, eta malaria zabaltzen zen.
|
|
2014
|
|
|
Bere pentsamendu haien segidan, hogeita hamarren
|
bat
urte lehenago gertatutako zerbait etorri zitzaion gogora. Gizon zahar bat amuarrain arrantzan zebilen.
|
|
2015
|
|
|
Bi zapata beltzen puntek lerroz lerro egiten zuten kirik arropa dorrearen azpitik. Tomassok eta Adelak hamarren
|
bat
urte lehenago utzia zuten ezkon bizitza, baina, Suerekiko negoziazioan esan bezala," Zaharra bai, Mrs. Marinelli, baina ez nago hila".
|
|
|
Gogoan zuen berrogeita
|
bat
urte lehenago, gurasoen etxeko afari batean William Stremmelek —hura ere ehiztari handia— Safari Club International bat sortzearen ametsa aipatu zuela, oso lantegi nekeza. Baina hurrengo astean hogei mila pertsona biltzekoak ziren Renon.
|
|
2016
|
|
|
Eta hain zuzen ere horixe zen bere kasua: uhin batek jarri zuela, hogei
|
bat
urte lehenago, atxilotua izateko zorian, eta uhin hark organizaziora eraman zuela; eta uhin batek okertu zuela enpresario baten bahiketa eta horren ondorioz berak bete egin behar izan zuela organizazioak emandako agindua, gizon hura hiltzekoa; eta uhin batek, baita, igorri zuela bere anaia Kropotki beragandik urrun; uhin batek ekarri zizkiola, azkenez, Jon eta Jone hotelera.... Kolpe itsu haien aurrean zer egin zezakeen bere borondateak?
|
|
2017
|
|
|
La Horie 1810ean atxilotu zuten, sei
|
bat
urte lehenago enperadorearen kontrako errebolta batean parte hartu zuelako Pichegru eta Cadoudalekin batera. 1811ko maiatzean Vincennesko estatu presoekin batera giltzaperatu zuten Minaren ondoan, eta hurrengo urteko udan La Forceko presondegira eraman zuten, Ameriketara erbesteraturik bidaltzekotan.
|
|
|
Alde politikotik, Eliza katolikoaren apezpikuen laguntza lortu zuen Apodacak, herrietako apaizek Minari lagundu ez ziezaioten. Ildo beretik, Minaren kontrako bandoak argitaratu zituen; horrela, uztailaren 12ko erregeordearen ebaspenak Xabier Mina" sakrilego, gaizkile, erlijioaren etsai eta aberriaren eta erregeren traidore" izendatu zuen, eta, gainera, zortzi
|
bat
urte lehenago frantsesek egin bezala, Apodacak ere debekatu zuen Minari laguntza ematea, bestela, agindu horri kasurik egin ezean heriotza zigorra ezarriko lioke laguntzen zion edonori. Azkenik, bando hartan erantsi bezala, bostehun pesoko emango lioke Mina hil edo preso hartzen zuen edonori eta ehun pesoko saria Minaren gizonetariko bat harrapatuz gero.
|
|
|
Gero ikusiko duzun 1825eko padroiaren aurretik, hauxe duzu osoena Goizuetako bizilagunei buruz, eta gainera Konbentzioko gerra hasi baino zazpiren
|
bat
urte lehenago egina. Horregatik bere inportantzia, eta horregatik, behar bada, etxerik etxe nabari den jendearen asentamentu erregularra ere.
|
|
2018
|
|
|
Pare
|
bat
urte lehenago, logika beretik, Euskal Herriaren osotasuna kontuan hartuz," nazio eraikuntzaren" lan ildoa hasi zen 1998an, Lizarra Garaziko akordiotik landa. Akordioa bereziki EAJren eta HBren artean adostua bazen ere, 347 Euskal Herri osoko alderdi, gizarte eragile edota sindikatu andana bildu zen.
|
|
|
Ez zuen halakorik lortu. Gaztelak ez zuen deus negoziatu nahi; bere eragin eremuaren zabalkunde garaia zen, hogei
|
bat
urte lehenago konkistatu berriak zituen Granada eta Kanariar Uharteak, Amerikara ere iritsiak ziren Gaztelaren ontziak, eremu hura ere kolonizatzeko. Zabalkunde hartan, erresuma boteretsu eta handiak zeudenean inguru guztian, Nafarroako erresuma harri koxkor bat zen Espainiarentzat, traba handia egiten ziona eta gainditu nahi zuena, irentsi nahi zuena.
|
|
2019
|
|
|
Guk, Kosmek eta biok, bi emakume haiekin hitz egin genuen, euren familia eta adiskideekin, epaiketa hasi baino lehen, ahalik eta datu gehien biltzeko. Pare
|
bat
urte lehenago bikoteak topo egin zuen aurrez aurre lehen aldiz, eta Nules orduantxe tematu zen Cebreirosek benda hura jantz zezan, argudiatuz orbainak utzi zizkion auto istripua izan zuela eta tratamendu medikoa hartu zuela garun tumore bat nozitu zuenetik. Ez omen zuen nahi neska lagunak egoera penagarri hartan ikus zezan.
|
|
2022
|
|
|
Sei
|
bat
urte lehenago, 1975ean, ohorezko euskaltzain izendatu zuen Euskaltzaindiak. Ekitaldi horretan gogoratu zuenez, bere gurasoek bazuten adiskide on eta handi bat, eurak bezala debarra zena eta eurak baino zaharragoa:
|
|
2023
|
|
|
Calixto III.a osaba izan zuen eta San Francisco Borja jesuiten jeneralaren birraitaita izan zen. Rodrigok lehendik harreman estuak izan zituen Fernando eta Isabelekin, beste arrazoi askoren artean hogei
|
bat
urte lehenago bitartekari lanak egin zituelako Fernando eta Isabel ezkon zitezen eta Isabelen alde jokatu baitzuen Gaztelako koroa har zezan; baina batez ere, Valentziakoa zenez, Fernando Aragoikoaren menekoa zelako. Trukean Fernandok utzi zien hari eta haren seme alabei nahi zituzten elizako kargu guztiak beregana zitzaten Aragoin.
|
|
|
Aitzakia hoberik ezean, Jenkins kortsario ingelesaren belarria aukeratu zuten ingelesek Europako gerra horretan sartzeko. Jenkins munta gutxiko kortsarioa zenKariben, etagerrahasteko House of Commons eko ordezkariei gogorarazi zieten zazpi
|
bat
urte lehenago kortsario espainol batek Jenkins harrapatu eta belarria moztu ziola Ingalaterrako erregea mehatxatzen zuen bitartean, esan baitzion erregeari ere gauza bera egingo ziola. Hala, bada, Ingalaterrako Jurgi Il.ari egindako laido hori zigorrik gabe ezin utz zezaketelako edo erregeren belarriak babestu nahi zituztelako, Edward Vernon almirantearen agindupean egundoko itsas armada Cartagenara bidali zuten, aspaldiko Filipe II.aren Itsas Armada Garaiezin hura baino handiagoa.
|
|
|
Piratak, ametsak bezala, itsasoan urtzen ari zitzaizkion. Baina dozena
|
bat
urte lehenago, Ikuzaren unerik gorenean, zingo txikiko ontziez laguntzen zen, kontrabandistak hobeto jazartzearren sakonera txikiko uretetan. Holandarrek elkar harturik, balandra bi armatu zituzten eta 1772ko maiatzaren 1 ln Punta Macollan, Maracaibotik hurbil, eraso zioten Ikuzari behin betikoz kortsarioa suntsitzeko.
|
|
|
Amazonas Nilorekin batera munduko ibairik luzeenetarikoa da. Agirreren espedizioa baino 20
|
bat
urte lehenago Orellana jaitsi zen Amazonas ibaian zehar lehenengo aldiz. Kontatu zutenez, Orellanaren bidaianemakumegerlaribatzuek gerra egin zieten arrotzei eta, Grezia zaharreko amazonen aurrean zeudela pentsaturik, izen hori jarri zioten ibaiari.
|
|
|
Francisca Valdes alargun aberatsa Francisco Urdiñola oiartzuarraren ondorengoa zen. Francisco Urdiñola ehun
|
bat
urte lehenago Nueva Vizcayako gobernadorea izan zen eta hango gizonik aberatsena: latifundista handiena izateaz gain, bazituen zilarrezko meategiak, etxaldeak, lantegiak eta ardotegiak.
|
|
|
Frantsesak ez ziren lehenak izan, bai, ordea, eraginkorrenak. Ehun eta berrogeita hamar
|
bat
urte lehenago, 1649an, Cromwell buru zutela, ingelesek Charles I.ari burua moztu zioten, baina lurperatu baino lehen Cromwellek berak burua gorpuari berriro josteko agindua eman zuen itxurosoago ager zedin. Cromwell matxinoarekin, aldiz, ez zuten berdin jokatu, eta matxinoa lurpean zegoela burua enborretik bereizteko agindua eman zuen Charles II.ak, ingelesen errege berriak.
|